| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ಸಂವಿದಾವಹಾರಕಥಾವಣ್ಣನಾ
Saṃvidāvahārakathāvaṇṇanā
ಸಂವಿದಾವಹಾರಕಥಾಯಂ ‘‘ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಸಂವಿದಹಿತ್ವಾ ಏಕೋ ಭಣ್ಡಂ ಅವಹರತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಪಾರಾಜಿಕಸ್ಸಾ’’ತಿ ಪಾಳಿಯಂ ಅವಿಸೇಸೇನ ವುತ್ತತ್ತಾ ಆಣಾಪಕಾನಂ ಆಣತ್ತಿಕ್ಖಣೇ ಆಪತ್ತಿ, ಅವಹಾರಕಸ್ಸ ಉದ್ಧಾರೇತಿ ಯಥಾಸಮ್ಭವಂ ಯೋಜೇತ್ವಾ ಅತ್ಥೋ ಗಹೇತಬ್ಬೋ ಆಣತ್ತಿಕಥಾಯಂ ‘‘ಸೋ ತಂ ಭಣ್ಡಂ ಅವಹರತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಪಾರಾಜಿಕಸ್ಸಾ’’ತಿಆದೀಸು ವಿಯ। ಏತ್ಥಾಪಿ ಹಿ ಆಣಾಪಕಸ್ಸ ಆಣತ್ತಿಕ್ಖಣೇಯೇವ ಆಪತ್ತಿ ವುತ್ತಾ। ತಥಾ ಚ ವಕ್ಖತಿ ‘‘ಅಥ ತಂ ಭಣ್ಡಂ ಅವಸ್ಸಂ ಹಾರಿಯಂ ಹೋತಿ, ಯಂ ಪರತೋ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಆಪತ್ತಿ ಪಾರಾಜಿಕಸ್ಸಾತಿ ವುತ್ತಂ, ತತೋ ಇಮಸ್ಸ ತಙ್ಖಣೇಯೇವ ಪಾರಾಜಿಕಂ ಹೋತೀತಿ ಅಯಂ ಯುತ್ತಿ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವೇದಿತಬ್ಬಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೧.೧೨೧)। ಸಂವಿದಾವಹಾರೇ ಚ ‘‘ಆಣತ್ತಿ ನತ್ಥೀ’’ತಿ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ‘‘ಅನ್ತೇವಾಸಿಕೇಸು ಏಕಮೇಕಸ್ಸ ಏಕೇಕೋ ಮಾಸಕೋ ಸಾಹತ್ಥಿಕೋ ಹೋತಿ, ಪಞ್ಚ ಆಣತ್ತಿಕಾ’’ತಿ ವಚನತೋ। ಆಣತ್ತಿಯಾ ಚ ಸತಿ ಆಣಾಪಕಸ್ಸ ಆಣತ್ತಿಕ್ಖಣೇಯೇವ ಆಪತ್ತಿ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬಾ, ನ ಉದ್ಧಾರೇ।
Saṃvidāvahārakathāyaṃ ‘‘sambahulā saṃvidahitvā eko bhaṇḍaṃ avaharati, āpatti sabbesaṃ pārājikassā’’ti pāḷiyaṃ avisesena vuttattā āṇāpakānaṃ āṇattikkhaṇe āpatti, avahārakassa uddhāreti yathāsambhavaṃ yojetvā attho gahetabbo āṇattikathāyaṃ ‘‘so taṃ bhaṇḍaṃ avaharati, āpatti sabbesaṃ pārājikassā’’tiādīsu viya. Etthāpi hi āṇāpakassa āṇattikkhaṇeyeva āpatti vuttā. Tathā ca vakkhati ‘‘atha taṃ bhaṇḍaṃ avassaṃ hāriyaṃ hoti, yaṃ parato sabbesaṃ āpatti pārājikassāti vuttaṃ, tato imassa taṅkhaṇeyeva pārājikaṃ hotīti ayaṃ yutti sabbattha veditabbā’’ti (pārā. aṭṭha. 1.121). Saṃvidāvahāre ca ‘‘āṇatti natthī’’ti na vattabbā ‘‘antevāsikesu ekamekassa ekeko māsako sāhatthiko hoti, pañca āṇattikā’’ti vacanato. Āṇattiyā ca sati āṇāpakassa āṇattikkhaṇeyeva āpatti icchitabbā, na uddhāre.
ಯದಿ ಏವಂ ‘‘ತೇಸು ಏಕೋ ಭಣ್ಡಂ ಅವಹರತಿ, ತಸ್ಸುದ್ಧಾರೇ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಪಾರಾಜಿಕ’’ನ್ತಿ ಕಸ್ಮಾ ವುತ್ತನ್ತಿ? ನಾಯಂ ದೋಸೋ। ಏತ್ಥ ಹಿ ಸಬ್ಬೇಸಂಯೇವ ಆಪತ್ತಿದಸ್ಸನತ್ಥಂ ಅವಹಾರಕಸ್ಸಪಿ ಆಪತ್ತಿಸಮ್ಭವಟ್ಠಾನಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ತಸ್ಸುದ್ಧಾರೇ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಪಾರಾಜಿಕ’’ನ್ತಿ ಆಹ, ನ ಪನ ಆಣಾಪಕಾನಮ್ಪಿ ಉದ್ಧಾರೇಯೇವ ಆಪತ್ತಿದಸ್ಸನತ್ಥನ್ತಿ ಏವಮತ್ಥೋ ಗಹೇತಬ್ಬೋ। ‘‘ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಏಕಂ ಆಣಾಪೇನ್ತಿ ‘ಗಚ್ಛೇತಂ ಆಹರಾ’ತಿ, ತಸ್ಸುದ್ಧಾರೇ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಪಾರಾಜಿಕ’’ನ್ತಿಆದೀಸುಪಿ ಏವಮೇವ ಅತ್ಥೋ ಗಹೇತಬ್ಬೋ। ಅಥ ವಾ ಸಂವಿದಾವಹಾರೇ ಆಣಾಪಕಾನಮ್ಪಿ ಉದ್ಧಾರೇಯೇವ ಆಪತ್ತಿ, ನ ಆಣತ್ತಿಕ್ಖಣೇತಿ ಆವೇಣಿಕಮಿದಂ ಲಕ್ಖಣನ್ತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಚರಿಯಪ್ಪಮಾಣೇನ ಗಹೇತಬ್ಬಂ, ಇತೋ ವಾ ಅಞ್ಞೇನ ಪಕಾರೇನ ಯಥಾ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ಪುಬ್ಬೇನಾಪರಂ ನ ವಿರುಜ್ಝತಿ, ತಥಾ ವೀಮಂಸಿತ್ವಾ ಗಹೇತಬ್ಬಂ।
Yadi evaṃ ‘‘tesu eko bhaṇḍaṃ avaharati, tassuddhāre sabbesaṃ pārājika’’nti kasmā vuttanti? Nāyaṃ doso. Ettha hi sabbesaṃyeva āpattidassanatthaṃ avahārakassapi āpattisambhavaṭṭhānaṃ dassento ‘‘tassuddhāre sabbesaṃ pārājika’’nti āha, na pana āṇāpakānampi uddhāreyeva āpattidassanatthanti evamattho gahetabbo. ‘‘Sambahulā ekaṃ āṇāpenti ‘gacchetaṃ āharā’ti, tassuddhāre sabbesaṃ pārājika’’ntiādīsupi evameva attho gahetabbo. Atha vā saṃvidāvahāre āṇāpakānampi uddhāreyeva āpatti, na āṇattikkhaṇeti āveṇikamidaṃ lakkhaṇanti aṭṭhakathācariyappamāṇena gahetabbaṃ, ito vā aññena pakārena yathā aṭṭhakathāyaṃ pubbenāparaṃ na virujjhati, tathā vīmaṃsitvā gahetabbaṃ.
ಸಂವಿಧಾಯಾತಿ ಸಂವಿದಹಿತ್ವಾ। ತೇನ ನೇಸಂ ದುಕ್ಕಟಾಪತ್ತಿಯೋತಿ ಆಣತ್ತಿವಸೇನ ಪಾರಾಜಿಕಾಪತ್ತಿಯಾ ಅಸಮ್ಭವೇ ಸತಿ ವುತ್ತಂ। ಯದಿ ಹಿ ತೇ ಆಣತ್ತಾ ಅವಸ್ಸಂ ತಂ ಹರನ್ತಿ, ಪಾರಾಜಿಕಾಪತ್ತಿಯೇವ ನೇಸಂ ದಟ್ಠಬ್ಬಾ, ನ ದುಕ್ಕಟಾಪತ್ತಿ। ಸಾಹತ್ಥಿಕಂ ವಾ ಆಣತ್ತಿಕಸ್ಸ ಆಣತ್ತಿಕಂ ವಾ ಸಾಹತ್ಥಿಕಸ್ಸ ಅಙ್ಗಂ ನ ಹೋತೀತಿ ಭಿನ್ನಕಾಲವಿಸಯತ್ತಾ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ಅಙ್ಗಂ ನ ಹೋತಿ। ತಥಾ ಹಿ ಸಹತ್ಥಾ ಅವಹರನ್ತಸ್ಸ ಠಾನಾಚಾವನೇ ಆಪತ್ತಿ, ಆಣತ್ತಿಯಾ ಪನ ಆಣತ್ತಿಕ್ಖಣೇಯೇವಾತಿ ಭಿನ್ನಕಾಲವಿಸಯಾ ಸಾಹತ್ಥಿಕಾಣತ್ತಿಕೇಹಿ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಾಪತ್ತಿಯೋ।
Saṃvidhāyāti saṃvidahitvā. Tena nesaṃ dukkaṭāpattiyoti āṇattivasena pārājikāpattiyā asambhave sati vuttaṃ. Yadi hi te āṇattā avassaṃ taṃ haranti, pārājikāpattiyeva nesaṃ daṭṭhabbā, na dukkaṭāpatti. Sāhatthikaṃ vā āṇattikassa āṇattikaṃ vā sāhatthikassa aṅgaṃ na hotīti bhinnakālavisayattā aññamaññassa aṅgaṃ na hoti. Tathā hi sahatthā avaharantassa ṭhānācāvane āpatti, āṇattiyā pana āṇattikkhaṇeyevāti bhinnakālavisayā sāhatthikāṇattikehi āpajjitabbāpattiyo.
ಸಂವಿದಾವಹಾರಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Saṃvidāvahārakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
