Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi |
၇. သံဝိဓာနသိက္ခာပဒံ
7. Saṃvidhānasikkhāpadaṃ
၁၈၁. သတ္တမေ ‘‘တာသံ ဘိက္ခုနီနံ ပစ္ဆာ ဂစ္ဆန္တီန’’န္တိ ပဒာနိ ‘‘ပတ္တစီဝရ’’န္တိ ပာဌသေသေန ယောဇေတဗ္ဗာနီတိ အာဟ ‘‘ပစ္ဆာ ဂစ္ဆန္တီနံ ပတ္တစီဝရ’’န္တိ။ တာ ဘိက္ခုနိယော ပစ္ဆာ ဂစ္ဆန္တိယောတိ ဝိဘတ္တိဝိပလ္လာသံ ကတ္ဝာ ‘‘ဒူသေသု’’န္တိပဒေန ယောဇေတဗ္ဗာနီတိ အာဟ ‘‘တာ ဘိက္ခုနိယော စောရာ ဒူသယိံသူ’’တိ။ အထ ဝာ ဝိဘတ္တိဝိပလ္လာသမကတ္ဝာ ‘‘အစ္ဆိန္ဒိံသူ’’တိ ပဒေ ‘‘ပတ္တစီဝရ’’န္တိပဒံ အဇ္ဈာဟရိတ္ဝာ ‘‘ဒူသေသု’’န္တိပဒေ ‘‘သီလ’’န္တိ ပာဌံ အဇ္ဈာဟရိတ္ဝာ ယောဇေတဗ္ဗန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။
181. Sattame ‘‘tāsaṃ bhikkhunīnaṃ pacchā gacchantīna’’nti padāni ‘‘pattacīvara’’nti pāṭhasesena yojetabbānīti āha ‘‘pacchā gacchantīnaṃ pattacīvara’’nti. Tā bhikkhuniyo pacchā gacchantiyoti vibhattivipallāsaṃ katvā ‘‘dūsesu’’ntipadena yojetabbānīti āha ‘‘tā bhikkhuniyo corā dūsayiṃsū’’ti. Atha vā vibhattivipallāsamakatvā ‘‘acchindiṃsū’’ti pade ‘‘pattacīvara’’ntipadaṃ ajjhāharitvā ‘‘dūsesu’’ntipade ‘‘sīla’’nti pāṭhaṃ ajjhāharitvā yojetabbanti daṭṭhabbaṃ.
၁၈၂-၃. သံပုဗ္ဗော, ဝိပုဗ္ဗော စ ဓာဓာတု တ္ဝာပစ္စယော ဟောတီတိ အာဟ ‘‘သံဝိဒဟိတ္ဝာ’’တိ။ ကုက္ကုဋောတိ တမ္ဗစူဠော။ သော ဟိ ကုကတိ အာဟာရတ္ထံ ပာဏကာဒယော အာဒဒာတီတိ ကုက္ကုဋော။ အယန္တိ ဂာမော။ အဓိကရဏေ ဏောတိ အာဟ ‘‘သမ္ပဒန္တိ ဧတ္ထာ’’တိ။ ဧတ္ထာတိ စ ဧတသ္မိံ ဂာမေ။ ဥတ္တရပဒသ္သ အဓိကရဏတ္ထတ္တာ ပုဗ္ဗပဒေန ဆဋ္ဌီသမာသောတိ အာဟ ‘‘ကုက္ကုဋာန’’န္တိအာဒိ။ ဧဝံ ဏသဒ္ဒသ္သ အဓိကရဏတ္ထံ, ပုဗ္ဗပဒေန ဆဋ္ဌီသမာသဉ္စ ဒသ္သေတ္ဝာ ဣဒာနိ ဏသဒ္ဒသ္သ ဘာဝတ္ထံ, ပုဗ္ဗပဒေန ဗာဟိရတ္ထသမာသဉ္စ ဒသ္သေတုံ ဝုတ္တံ ‘‘အထ ဝာ’’တိ။ တတ္ထာတိ ပစ္ဆိမပာဌေ။ ဥပ္ပတိတ္ဝာတိ ဥဍ္ဍိတ္ဝာ ဥဒ္ဓံ အာကာသံ လင္ဂိတ္ဝာတိ အတ္ထော။ ဧတ္ထာတိ ပစ္ဆိမပာဌေ။ ဒ္ဝိဓာတိ ပဒဂမနပက္ခဂမနဝသေန ဒ္ဝိပကာရေန။ ‘‘ဥပစာရော န လဗ္ဘတီ’’တိဣမိနာ ဂာမန္တရော န ဟောတိ, ဧကဂာမောယေဝ ပန ဟောတိ, တသ္မာ အာပတ္တိပိ ဧကာယေဝ ဟောတီတိ ဒသ္သေတိ။ ပစ္စူသေတိ ပဘာတေ။ သော ဟိ ပဋိဝိရုဒ္ဓံ တိမိရံ ဥသေတိ နာသေတီတိ ပစ္စူသောတိ ဝုစ္စတိ။ ဝသ္သန္တသ္သာတိ ရဝန္တသ္သ။ ‘‘ဝစနတော’’တိပဒံ ‘‘အာပတ္တိယေဝာ’’တိပဒေ ဉာပကဟေတု။ ရတနမတ္တန္တရောတိ ကုက္ကုပမာဏေန ဗ္ယဝဓာနော။
182-3. Saṃpubbo, vipubbo ca dhādhātu tvāpaccayo hotīti āha ‘‘saṃvidahitvā’’ti. Kukkuṭoti tambacūḷo. So hi kukati āhāratthaṃ pāṇakādayo ādadātīti kukkuṭo. Ayanti gāmo. Adhikaraṇe ṇoti āha ‘‘sampadanti etthā’’ti. Etthāti ca etasmiṃ gāme. Uttarapadassa adhikaraṇatthattā pubbapadena chaṭṭhīsamāsoti āha ‘‘kukkuṭāna’’ntiādi. Evaṃ ṇasaddassa adhikaraṇatthaṃ, pubbapadena chaṭṭhīsamāsañca dassetvā idāni ṇasaddassa bhāvatthaṃ, pubbapadena bāhiratthasamāsañca dassetuṃ vuttaṃ ‘‘atha vā’’ti. Tatthāti pacchimapāṭhe. Uppatitvāti uḍḍitvā uddhaṃ ākāsaṃ laṅgitvāti attho. Etthāti pacchimapāṭhe. Dvidhāti padagamanapakkhagamanavasena dvipakārena. ‘‘Upacāro na labbhatī’’tiiminā gāmantaro na hoti, ekagāmoyeva pana hoti, tasmā āpattipi ekāyeva hotīti dasseti. Paccūseti pabhāte. So hi paṭiviruddhaṃ timiraṃ useti nāsetīti paccūsoti vuccati. Vassantassāti ravantassa. ‘‘Vacanato’’tipadaṃ ‘‘āpattiyevā’’tipade ñāpakahetu. Ratanamattantaroti kukkupamāṇena byavadhāno.
တတ္ရာတိ ‘‘ဂာမန္တရေ ဂာမန္တရေ’’တိ ဝစနေ။ ဟီတိ ဝိတ္ထာရော။ ဥဘောပီတိ ဘိက္ခုဘိက္ခုနိယောပိ သံဝိဒဟန္တီတိ သမ္ဗန္ဓော။ န ဝဒန္တီတိ အဋ္ဌကထာစရိယာ န ကထယန္တိ။ စတုန္နံ မဂ္ဂာနံ သမာဂမဋ္ဌာနံ စတုက္ကံ, ဒ္ဝိန္နံ, တိဏ္ဏံ, စတုက္ကတော အတိရေကာနံ ဝာ မဂ္ဂာနံ သမ္ဗဒ္ဓဋ္ဌာနံ သိင္ဃာဋကံ။ တတ္ရာပီတိ ဥပစာရောက္ကမနေပိ။ ဂာမတောတိ အတ္တနော ဂာမတော။ ယာဝ န ဩက္ကမန္တိ, တာဝာတိ ယောဇနာ။ သန္ဓာယာတိ အာရဗ္ဘ။ အထာတိ တသ္မိံ နိက္ခမနကာလေ။ ဒ္ဝေပီတိ ဘိက္ခုဘိက္ခုနိယောပိ ဂစ္ဆန္တီတိ သမ္ဗန္ဓော။ တန္တိ ဝစနံ။
Tatrāti ‘‘gāmantare gāmantare’’ti vacane. Hīti vitthāro. Ubhopīti bhikkhubhikkhuniyopi saṃvidahantīti sambandho. Na vadantīti aṭṭhakathācariyā na kathayanti. Catunnaṃ maggānaṃ samāgamaṭṭhānaṃ catukkaṃ, dvinnaṃ, tiṇṇaṃ, catukkato atirekānaṃ vā maggānaṃ sambaddhaṭṭhānaṃ siṅghāṭakaṃ. Tatrāpīti upacārokkamanepi. Gāmatoti attano gāmato. Yāva na okkamanti, tāvāti yojanā. Sandhāyāti ārabbha. Athāti tasmiṃ nikkhamanakāle. Dvepīti bhikkhubhikkhuniyopi gacchantīti sambandho. Tanti vacanaṃ.
ဟီတိ ဝိသေသော။ ‘‘ဂာမန္တရေ ဂာမန္တရေ’’တိ ပုရိမသ္မိံ နယေ အတိက္ကမေ အနာပတ္တိ, ဩက္ကမနေ အာပတ္တီတိ အယံ ဝိသေသော။
Hīti viseso. ‘‘Gāmantare gāmantare’’ti purimasmiṃ naye atikkame anāpatti, okkamane āpattīti ayaṃ viseso.
၁၈၄. ဂတပုဗ္ဗတ္ထာတိ ဂတပုဗ္ဗာ အတ္ထ ဘဝထာတိ အတ္ထော။ ဧဟိ ဂစ္ဆာမာတိ ဝာ အာဂစ္ဆေယ္ယာသီတိ ဝာ ဝဒတီတိ ယောဇနာ။ စေတိယဝန္ဒနတ္ထန္တိ ထူပသ္သ ဝန္ဒိတုံ။
184.Gatapubbatthāti gatapubbā attha bhavathāti attho. Ehi gacchāmāti vā āgaccheyyāsīti vā vadatīti yojanā. Cetiyavandanatthanti thūpassa vandituṃ.
၁၈၅. ဝိသင္ကေတေနာတိ ဧတ္ထ ကာလဝိသင္ကေတော, ဒ္ဝာရဝိသင္ကေတော, မဂ္ဂဝိသင္ကေတောတိ တိဝိဓော။ တတ္ထ ကာလဝိသင္ကေတေနေဝ အနာပတ္တိံ သန္ဓာယ ‘‘ဝိသင္ကေတေန ဂစ္ဆန္တိ, အနာပတ္တီ’’တိ အာဟ။ ဒ္ဝာရဝိသင္ကေတေန ဝာ မဂ္ဂဝိသင္ကေတေန ဝာ အာပတ္တိမောက္ခော နတ္ထိ။ တမတ္ထံ ဒသ္သေန္တော အာဟ ‘‘ပုရေဘတ္တ’’န္တိအာဒိ။ စက္ကသမာရုဠ္ဟာတိ ဣရိယာပထစက္ကံ ဝာ သကဋစက္ကံ ဝာ သမ္မာ အာရုဠ္ဟာ။ ဇနပဒာတိ ဇနကောဋ္ဌာသာ။ ပရိယာယန္တီတိ ပရိ ပုနပ္ပုနံ ယန္တိ စ အာယန္တိ စာတိ။ သတ္တမံ။
185.Visaṅketenāti ettha kālavisaṅketo, dvāravisaṅketo, maggavisaṅketoti tividho. Tattha kālavisaṅketeneva anāpattiṃ sandhāya ‘‘visaṅketena gacchanti, anāpattī’’ti āha. Dvāravisaṅketena vā maggavisaṅketena vā āpattimokkho natthi. Tamatthaṃ dassento āha ‘‘purebhatta’’ntiādi. Cakkasamāruḷhāti iriyāpathacakkaṃ vā sakaṭacakkaṃ vā sammā āruḷhā. Janapadāti janakoṭṭhāsā. Pariyāyantīti pari punappunaṃ yanti ca āyanti cāti. Sattamaṃ.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝိဘင္ဂ • Mahāvibhaṅga / ၃. ဩဝာဒဝဂ္ဂော • 3. Ovādavaggo
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝိဘင္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ၇. သံဝိဓာနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 7. Saṃvidhānasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ၇. သံဝိဒဟနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 7. Saṃvidahanasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ၇. သံဝိဓာနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 7. Saṃvidhānasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ၇. သံဝိဓာနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 7. Saṃvidhānasikkhāpadavaṇṇanā