Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
੭. ਸਂવਿਧਾਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ
7. Saṃvidhānasikkhāpadaṃ
੧੮੧. ਸਤ੍ਤਮੇ ‘‘ਤਾਸਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਂ ਪਚ੍ਛਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਨ’’ਨ੍ਤਿ ਪਦਾਨਿ ‘‘ਪਤ੍ਤਚੀવਰ’’ਨ੍ਤਿ ਪਾਠਸੇਸੇਨ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਚ੍ਛਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਨਂ ਪਤ੍ਤਚੀવਰ’’ਨ੍ਤਿ। ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਪਚ੍ਛਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿਯੋਤਿ વਿਭਤ੍ਤਿવਿਪਲ੍ਲਾਸਂ ਕਤ੍વਾ ‘‘ਦੂਸੇਸੁ’’ਨ੍ਤਿਪਦੇਨ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਚੋਰਾ ਦੂਸਯਿਂਸੂ’’ਤਿ। ਅਥ વਾ વਿਭਤ੍ਤਿવਿਪਲ੍ਲਾਸਮਕਤ੍વਾ ‘‘ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਂਸੂ’’ਤਿ ਪਦੇ ‘‘ਪਤ੍ਤਚੀવਰ’’ਨ੍ਤਿਪਦਂ ਅਜ੍ਝਾਹਰਿਤ੍વਾ ‘‘ਦੂਸੇਸੁ’’ਨ੍ਤਿਪਦੇ ‘‘ਸੀਲ’’ਨ੍ਤਿ ਪਾਠਂ ਅਜ੍ਝਾਹਰਿਤ੍વਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ।
181. Sattame ‘‘tāsaṃ bhikkhunīnaṃ pacchā gacchantīna’’nti padāni ‘‘pattacīvara’’nti pāṭhasesena yojetabbānīti āha ‘‘pacchā gacchantīnaṃ pattacīvara’’nti. Tā bhikkhuniyo pacchā gacchantiyoti vibhattivipallāsaṃ katvā ‘‘dūsesu’’ntipadena yojetabbānīti āha ‘‘tā bhikkhuniyo corā dūsayiṃsū’’ti. Atha vā vibhattivipallāsamakatvā ‘‘acchindiṃsū’’ti pade ‘‘pattacīvara’’ntipadaṃ ajjhāharitvā ‘‘dūsesu’’ntipade ‘‘sīla’’nti pāṭhaṃ ajjhāharitvā yojetabbanti daṭṭhabbaṃ.
੧੮੨-੩. ਸਂਪੁਬ੍ਬੋ, વਿਪੁਬ੍ਬੋ ਚ ਧਾਧਾਤੁ ਤ੍વਾਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਂવਿਦਹਿਤ੍વਾ’’ਤਿ। ਕੁਕ੍ਕੁਟੋਤਿ ਤਮ੍ਬਚੂਲ਼ੋ। ਸੋ ਹਿ ਕੁਕਤਿ ਆਹਾਰਤ੍ਥਂ ਪਾਣਕਾਦਯੋ ਆਦਦਾਤੀਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਟੋ। ਅਯਨ੍ਤਿ ਗਾਮੋ। ਅਧਿਕਰਣੇ ਣੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮ੍ਪਦਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾ’’ਤਿ। ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਚ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਗਾਮੇ। ਉਤ੍ਤਰਪਦਸ੍ਸ ਅਧਿਕਰਣਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਪੁਬ੍ਬਪਦੇਨ ਛਟ੍ਠੀਸਮਾਸੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਕੁਕ੍ਕੁਟਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ। ਏવਂ ਣਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਧਿਕਰਣਤ੍ਥਂ, ਪੁਬ੍ਬਪਦੇਨ ਛਟ੍ਠੀਸਮਾਸਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਇਦਾਨਿ ਣਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਭਾવਤ੍ਥਂ, ਪੁਬ੍ਬਪਦੇਨ ਬਾਹਿਰਤ੍ਥਸਮਾਸਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਥ વਾ’’ਤਿ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਪਚ੍ਛਿਮਪਾਠੇ। ਉਪ੍ਪਤਿਤ੍વਾਤਿ ਉਡ੍ਡਿਤ੍વਾ ਉਦ੍ਧਂ ਆਕਾਸਂ ਲਙ੍ਗਿਤ੍વਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਪਚ੍ਛਿਮਪਾਠੇ। ਦ੍વਿਧਾਤਿ ਪਦਗਮਨਪਕ੍ਖਗਮਨવਸੇਨ ਦ੍વਿਪਕਾਰੇਨ। ‘‘ਉਪਚਾਰੋ ਨ ਲਬ੍ਭਤੀ’’ਤਿਇਮਿਨਾ ਗਾਮਨ੍ਤਰੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਏਕਗਾਮੋਯੇવ ਪਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਆਪਤ੍ਤਿਪਿ ਏਕਾਯੇવ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਪਚ੍ਚੂਸੇਤਿ ਪਭਾਤੇ। ਸੋ ਹਿ ਪਟਿવਿਰੁਦ੍ਧਂ ਤਿਮਿਰਂ ਉਸੇਤਿ ਨਾਸੇਤੀਤਿ ਪਚ੍ਚੂਸੋਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। વਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਰવਨ੍ਤਸ੍ਸ। ‘‘વਚਨਤੋ’’ਤਿਪਦਂ ‘‘ਆਪਤ੍ਤਿਯੇવਾ’’ਤਿਪਦੇ ਞਾਪਕਹੇਤੁ। ਰਤਨਮਤ੍ਤਨ੍ਤਰੋਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਪਮਾਣੇਨ ਬ੍ਯવਧਾਨੋ।
182-3. Saṃpubbo, vipubbo ca dhādhātu tvāpaccayo hotīti āha ‘‘saṃvidahitvā’’ti. Kukkuṭoti tambacūḷo. So hi kukati āhāratthaṃ pāṇakādayo ādadātīti kukkuṭo. Ayanti gāmo. Adhikaraṇe ṇoti āha ‘‘sampadanti etthā’’ti. Etthāti ca etasmiṃ gāme. Uttarapadassa adhikaraṇatthattā pubbapadena chaṭṭhīsamāsoti āha ‘‘kukkuṭāna’’ntiādi. Evaṃ ṇasaddassa adhikaraṇatthaṃ, pubbapadena chaṭṭhīsamāsañca dassetvā idāni ṇasaddassa bhāvatthaṃ, pubbapadena bāhiratthasamāsañca dassetuṃ vuttaṃ ‘‘atha vā’’ti. Tatthāti pacchimapāṭhe. Uppatitvāti uḍḍitvā uddhaṃ ākāsaṃ laṅgitvāti attho. Etthāti pacchimapāṭhe. Dvidhāti padagamanapakkhagamanavasena dvipakārena. ‘‘Upacāro na labbhatī’’tiiminā gāmantaro na hoti, ekagāmoyeva pana hoti, tasmā āpattipi ekāyeva hotīti dasseti. Paccūseti pabhāte. So hi paṭiviruddhaṃ timiraṃ useti nāsetīti paccūsoti vuccati. Vassantassāti ravantassa. ‘‘Vacanato’’tipadaṃ ‘‘āpattiyevā’’tipade ñāpakahetu. Ratanamattantaroti kukkupamāṇena byavadhāno.
ਤਤ੍ਰਾਤਿ ‘‘ਗਾਮਨ੍ਤਰੇ ਗਾਮਨ੍ਤਰੇ’’ਤਿ વਚਨੇ। ਹੀਤਿ વਿਤ੍ਥਾਰੋ। ਉਭੋਪੀਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋਪਿ ਸਂવਿਦਹਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਨ વਦਨ੍ਤੀਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਚਰਿਯਾ ਨ ਕਥਯਨ੍ਤਿ। ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਮਗ੍ਗਾਨਂ ਸਮਾਗਮਟ੍ਠਾਨਂ ਚਤੁਕ੍ਕਂ, ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ, ਤਿਣ੍ਣਂ, ਚਤੁਕ੍ਕਤੋ ਅਤਿਰੇਕਾਨਂ વਾ ਮਗ੍ਗਾਨਂ ਸਮ੍ਬਦ੍ਧਟ੍ਠਾਨਂ ਸਿਙ੍ਘਾਟਕਂ। ਤਤ੍ਰਾਪੀਤਿ ਉਪਚਾਰੋਕ੍ਕਮਨੇਪਿ। ਗਾਮਤੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗਾਮਤੋ। ਯਾવ ਨ ਓਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ, ਤਾવਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਸਨ੍ਧਾਯਾਤਿ ਆਰਬ੍ਭ। ਅਥਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਿਕ੍ਖਮਨਕਾਲੇ। ਦ੍વੇਪੀਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋਪਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਤਨ੍ਤਿ વਚਨਂ।
Tatrāti ‘‘gāmantare gāmantare’’ti vacane. Hīti vitthāro. Ubhopīti bhikkhubhikkhuniyopi saṃvidahantīti sambandho. Na vadantīti aṭṭhakathācariyā na kathayanti. Catunnaṃ maggānaṃ samāgamaṭṭhānaṃ catukkaṃ, dvinnaṃ, tiṇṇaṃ, catukkato atirekānaṃ vā maggānaṃ sambaddhaṭṭhānaṃ siṅghāṭakaṃ. Tatrāpīti upacārokkamanepi. Gāmatoti attano gāmato. Yāva na okkamanti, tāvāti yojanā. Sandhāyāti ārabbha. Athāti tasmiṃ nikkhamanakāle. Dvepīti bhikkhubhikkhuniyopi gacchantīti sambandho. Tanti vacanaṃ.
ਹੀਤਿ વਿਸੇਸੋ। ‘‘ਗਾਮਨ੍ਤਰੇ ਗਾਮਨ੍ਤਰੇ’’ਤਿ ਪੁਰਿਮਸ੍ਮਿਂ ਨਯੇ ਅਤਿਕ੍ਕਮੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ, ਓਕ੍ਕਮਨੇ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ ਅਯਂ વਿਸੇਸੋ।
Hīti viseso. ‘‘Gāmantare gāmantare’’ti purimasmiṃ naye atikkame anāpatti, okkamane āpattīti ayaṃ viseso.
੧੮੪. ਗਤਪੁਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ਗਤਪੁਬ੍ਬਾ ਅਤ੍ਥ ਭવਥਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਏਹਿ ਗਚ੍ਛਾਮਾਤਿ વਾ ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਸੀਤਿ વਾ વਦਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਚੇਤਿਯવਨ੍ਦਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਥੂਪਸ੍ਸ વਨ੍ਦਿਤੁਂ।
184.Gatapubbatthāti gatapubbā attha bhavathāti attho. Ehi gacchāmāti vā āgaccheyyāsīti vā vadatīti yojanā. Cetiyavandanatthanti thūpassa vandituṃ.
੧੮੫. વਿਸਙ੍ਕੇਤੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਾਲવਿਸਙ੍ਕੇਤੋ, ਦ੍વਾਰવਿਸਙ੍ਕੇਤੋ, ਮਗ੍ਗવਿਸਙ੍ਕੇਤੋਤਿ ਤਿવਿਧੋ। ਤਤ੍ਥ ਕਾਲવਿਸਙ੍ਕੇਤੇਨੇવ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘વਿਸਙ੍ਕੇਤੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਆਹ। ਦ੍વਾਰવਿਸਙ੍ਕੇਤੇਨ વਾ ਮਗ੍ਗવਿਸਙ੍ਕੇਤੇਨ વਾ ਆਪਤ੍ਤਿਮੋਕ੍ਖੋ ਨਤ੍ਥਿ। ਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਪੁਰੇਭਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ। ਚਕ੍ਕਸਮਾਰੁਲ਼੍ਹਾਤਿ ਇਰਿਯਾਪਥਚਕ੍ਕਂ વਾ ਸਕਟਚਕ੍ਕਂ વਾ ਸਮ੍ਮਾ ਆਰੁਲ਼੍ਹਾ। ਜਨਪਦਾਤਿ ਜਨਕੋਟ੍ਠਾਸਾ। ਪਰਿਯਾਯਨ੍ਤੀਤਿ ਪਰਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਯਨ੍ਤਿ ਚ ਆਯਨ੍ਤਿ ਚਾਤਿ। ਸਤ੍ਤਮਂ।
185.Visaṅketenāti ettha kālavisaṅketo, dvāravisaṅketo, maggavisaṅketoti tividho. Tattha kālavisaṅketeneva anāpattiṃ sandhāya ‘‘visaṅketena gacchanti, anāpattī’’ti āha. Dvāravisaṅketena vā maggavisaṅketena vā āpattimokkho natthi. Tamatthaṃ dassento āha ‘‘purebhatta’’ntiādi. Cakkasamāruḷhāti iriyāpathacakkaṃ vā sakaṭacakkaṃ vā sammā āruḷhā. Janapadāti janakoṭṭhāsā. Pariyāyantīti pari punappunaṃ yanti ca āyanti cāti. Sattamaṃ.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ • Mahāvibhaṅga / ੩. ਓવਾਦવਗ੍ਗੋ • 3. Ovādavaggo
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ੭. ਸਂવਿਧਾਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 7. Saṃvidhānasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ੭. ਸਂવਿਦਹਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 7. Saṃvidahanasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ੭. ਸਂવਿਧਾਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 7. Saṃvidhānasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ੭. ਸਂવਿਧਾਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 7. Saṃvidhānasikkhāpadavaṇṇanā