Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi |
൭. സംവിധാനസിക്ഖാപദം
7. Saṃvidhānasikkhāpadaṃ
൧൮൧. സത്തമേ ‘‘താസം ഭിക്ഖുനീനം പച്ഛാ ഗച്ഛന്തീന’’ന്തി പദാനി ‘‘പത്തചീവര’’ന്തി പാഠസേസേന യോജേതബ്ബാനീതി ആഹ ‘‘പച്ഛാ ഗച്ഛന്തീനം പത്തചീവര’’ന്തി. താ ഭിക്ഖുനിയോ പച്ഛാ ഗച്ഛന്തിയോതി വിഭത്തിവിപല്ലാസം കത്വാ ‘‘ദൂസേസു’’ന്തിപദേന യോജേതബ്ബാനീതി ആഹ ‘‘താ ഭിക്ഖുനിയോ ചോരാ ദൂസയിംസൂ’’തി. അഥ വാ വിഭത്തിവിപല്ലാസമകത്വാ ‘‘അച്ഛിന്ദിംസൂ’’തി പദേ ‘‘പത്തചീവര’’ന്തിപദം അജ്ഝാഹരിത്വാ ‘‘ദൂസേസു’’ന്തിപദേ ‘‘സീല’’ന്തി പാഠം അജ്ഝാഹരിത്വാ യോജേതബ്ബന്തി ദട്ഠബ്ബം.
181. Sattame ‘‘tāsaṃ bhikkhunīnaṃ pacchā gacchantīna’’nti padāni ‘‘pattacīvara’’nti pāṭhasesena yojetabbānīti āha ‘‘pacchā gacchantīnaṃ pattacīvara’’nti. Tā bhikkhuniyo pacchā gacchantiyoti vibhattivipallāsaṃ katvā ‘‘dūsesu’’ntipadena yojetabbānīti āha ‘‘tā bhikkhuniyo corā dūsayiṃsū’’ti. Atha vā vibhattivipallāsamakatvā ‘‘acchindiṃsū’’ti pade ‘‘pattacīvara’’ntipadaṃ ajjhāharitvā ‘‘dūsesu’’ntipade ‘‘sīla’’nti pāṭhaṃ ajjhāharitvā yojetabbanti daṭṭhabbaṃ.
൧൮൨-൩. സംപുബ്ബോ, വിപുബ്ബോ ച ധാധാതു ത്വാപച്ചയോ ഹോതീതി ആഹ ‘‘സംവിദഹിത്വാ’’തി. കുക്കുടോതി തമ്ബചൂളോ. സോ ഹി കുകതി ആഹാരത്ഥം പാണകാദയോ ആദദാതീതി കുക്കുടോ. അയന്തി ഗാമോ. അധികരണേ ണോതി ആഹ ‘‘സമ്പദന്തി ഏത്ഥാ’’തി. ഏത്ഥാതി ച ഏതസ്മിം ഗാമേ. ഉത്തരപദസ്സ അധികരണത്ഥത്താ പുബ്ബപദേന ഛട്ഠീസമാസോതി ആഹ ‘‘കുക്കുടാന’’ന്തിആദി. ഏവം ണസദ്ദസ്സ അധികരണത്ഥം, പുബ്ബപദേന ഛട്ഠീസമാസഞ്ച ദസ്സേത്വാ ഇദാനി ണസദ്ദസ്സ ഭാവത്ഥം, പുബ്ബപദേന ബാഹിരത്ഥസമാസഞ്ച ദസ്സേതും വുത്തം ‘‘അഥ വാ’’തി. തത്ഥാതി പച്ഛിമപാഠേ. ഉപ്പതിത്വാതി ഉഡ്ഡിത്വാ ഉദ്ധം ആകാസം ലങ്ഗിത്വാതി അത്ഥോ. ഏത്ഥാതി പച്ഛിമപാഠേ. ദ്വിധാതി പദഗമനപക്ഖഗമനവസേന ദ്വിപകാരേന. ‘‘ഉപചാരോ ന ലബ്ഭതീ’’തിഇമിനാ ഗാമന്തരോ ന ഹോതി, ഏകഗാമോയേവ പന ഹോതി, തസ്മാ ആപത്തിപി ഏകായേവ ഹോതീതി ദസ്സേതി. പച്ചൂസേതി പഭാതേ. സോ ഹി പടിവിരുദ്ധം തിമിരം ഉസേതി നാസേതീതി പച്ചൂസോതി വുച്ചതി. വസ്സന്തസ്സാതി രവന്തസ്സ. ‘‘വചനതോ’’തിപദം ‘‘ആപത്തിയേവാ’’തിപദേ ഞാപകഹേതു. രതനമത്തന്തരോതി കുക്കുപമാണേന ബ്യവധാനോ.
182-3. Saṃpubbo, vipubbo ca dhādhātu tvāpaccayo hotīti āha ‘‘saṃvidahitvā’’ti. Kukkuṭoti tambacūḷo. So hi kukati āhāratthaṃ pāṇakādayo ādadātīti kukkuṭo. Ayanti gāmo. Adhikaraṇe ṇoti āha ‘‘sampadanti etthā’’ti. Etthāti ca etasmiṃ gāme. Uttarapadassa adhikaraṇatthattā pubbapadena chaṭṭhīsamāsoti āha ‘‘kukkuṭāna’’ntiādi. Evaṃ ṇasaddassa adhikaraṇatthaṃ, pubbapadena chaṭṭhīsamāsañca dassetvā idāni ṇasaddassa bhāvatthaṃ, pubbapadena bāhiratthasamāsañca dassetuṃ vuttaṃ ‘‘atha vā’’ti. Tatthāti pacchimapāṭhe. Uppatitvāti uḍḍitvā uddhaṃ ākāsaṃ laṅgitvāti attho. Etthāti pacchimapāṭhe. Dvidhāti padagamanapakkhagamanavasena dvipakārena. ‘‘Upacāro na labbhatī’’tiiminā gāmantaro na hoti, ekagāmoyeva pana hoti, tasmā āpattipi ekāyeva hotīti dasseti. Paccūseti pabhāte. So hi paṭiviruddhaṃ timiraṃ useti nāsetīti paccūsoti vuccati. Vassantassāti ravantassa. ‘‘Vacanato’’tipadaṃ ‘‘āpattiyevā’’tipade ñāpakahetu. Ratanamattantaroti kukkupamāṇena byavadhāno.
തത്രാതി ‘‘ഗാമന്തരേ ഗാമന്തരേ’’തി വചനേ. ഹീതി വിത്ഥാരോ. ഉഭോപീതി ഭിക്ഖുഭിക്ഖുനിയോപി സംവിദഹന്തീതി സമ്ബന്ധോ. ന വദന്തീതി അട്ഠകഥാചരിയാ ന കഥയന്തി. ചതുന്നം മഗ്ഗാനം സമാഗമട്ഠാനം ചതുക്കം, ദ്വിന്നം, തിണ്ണം, ചതുക്കതോ അതിരേകാനം വാ മഗ്ഗാനം സമ്ബദ്ധട്ഠാനം സിങ്ഘാടകം. തത്രാപീതി ഉപചാരോക്കമനേപി. ഗാമതോതി അത്തനോ ഗാമതോ. യാവ ന ഓക്കമന്തി, താവാതി യോജനാ. സന്ധായാതി ആരബ്ഭ. അഥാതി തസ്മിം നിക്ഖമനകാലേ. ദ്വേപീതി ഭിക്ഖുഭിക്ഖുനിയോപി ഗച്ഛന്തീതി സമ്ബന്ധോ. തന്തി വചനം.
Tatrāti ‘‘gāmantare gāmantare’’ti vacane. Hīti vitthāro. Ubhopīti bhikkhubhikkhuniyopi saṃvidahantīti sambandho. Na vadantīti aṭṭhakathācariyā na kathayanti. Catunnaṃ maggānaṃ samāgamaṭṭhānaṃ catukkaṃ, dvinnaṃ, tiṇṇaṃ, catukkato atirekānaṃ vā maggānaṃ sambaddhaṭṭhānaṃ siṅghāṭakaṃ. Tatrāpīti upacārokkamanepi. Gāmatoti attano gāmato. Yāva na okkamanti, tāvāti yojanā. Sandhāyāti ārabbha. Athāti tasmiṃ nikkhamanakāle. Dvepīti bhikkhubhikkhuniyopi gacchantīti sambandho. Tanti vacanaṃ.
ഹീതി വിസേസോ. ‘‘ഗാമന്തരേ ഗാമന്തരേ’’തി പുരിമസ്മിം നയേ അതിക്കമേ അനാപത്തി, ഓക്കമനേ ആപത്തീതി അയം വിസേസോ.
Hīti viseso. ‘‘Gāmantare gāmantare’’ti purimasmiṃ naye atikkame anāpatti, okkamane āpattīti ayaṃ viseso.
൧൮൪. ഗതപുബ്ബത്ഥാതി ഗതപുബ്ബാ അത്ഥ ഭവഥാതി അത്ഥോ. ഏഹി ഗച്ഛാമാതി വാ ആഗച്ഛേയ്യാസീതി വാ വദതീതി യോജനാ. ചേതിയവന്ദനത്ഥന്തി ഥൂപസ്സ വന്ദിതും.
184.Gatapubbatthāti gatapubbā attha bhavathāti attho. Ehi gacchāmāti vā āgaccheyyāsīti vā vadatīti yojanā. Cetiyavandanatthanti thūpassa vandituṃ.
൧൮൫. വിസങ്കേതേനാതി ഏത്ഥ കാലവിസങ്കേതോ, ദ്വാരവിസങ്കേതോ, മഗ്ഗവിസങ്കേതോതി തിവിധോ. തത്ഥ കാലവിസങ്കേതേനേവ അനാപത്തിം സന്ധായ ‘‘വിസങ്കേതേന ഗച്ഛന്തി, അനാപത്തീ’’തി ആഹ. ദ്വാരവിസങ്കേതേന വാ മഗ്ഗവിസങ്കേതേന വാ ആപത്തിമോക്ഖോ നത്ഥി. തമത്ഥം ദസ്സേന്തോ ആഹ ‘‘പുരേഭത്ത’’ന്തിആദി. ചക്കസമാരുള്ഹാതി ഇരിയാപഥചക്കം വാ സകടചക്കം വാ സമ്മാ ആരുള്ഹാ. ജനപദാതി ജനകോട്ഠാസാ. പരിയായന്തീതി പരി പുനപ്പുനം യന്തി ച ആയന്തി ചാതി. സത്തമം.
185.Visaṅketenāti ettha kālavisaṅketo, dvāravisaṅketo, maggavisaṅketoti tividho. Tattha kālavisaṅketeneva anāpattiṃ sandhāya ‘‘visaṅketena gacchanti, anāpattī’’ti āha. Dvāravisaṅketena vā maggavisaṅketena vā āpattimokkho natthi. Tamatthaṃ dassento āha ‘‘purebhatta’’ntiādi. Cakkasamāruḷhāti iriyāpathacakkaṃ vā sakaṭacakkaṃ vā sammā āruḷhā. Janapadāti janakoṭṭhāsā. Pariyāyantīti pari punappunaṃ yanti ca āyanti cāti. Sattamaṃ.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവിഭങ്ഗ • Mahāvibhaṅga / ൩. ഓവാദവഗ്ഗോ • 3. Ovādavaggo
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവിഭങ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ൭. സംവിധാനസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 7. Saṃvidhānasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ൭. സംവിദഹനസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 7. Saṃvidahanasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ൭. സംവിധാനസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 7. Saṃvidhānasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / ൭. സംവിധാനസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 7. Saṃvidhānasikkhāpadavaṇṇanā