| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā |
७. संविधानसिक्खापदवण्णना
7. Saṃvidhānasikkhāpadavaṇṇanā
१८१. ता भिक्खुनियो दूसयिंसूति विपरिणामो कातब्बो।
181. Tā bhikkhuniyo dūsayiṃsūti vipariṇāmo kātabbo.
१८२-४. सम्पदन्तीति पदसा गच्छन्ति। वुत्तनयेनेवाति ‘‘सम्पतन्ति एत्थाति सम्पातो’’तिआदिना। पदगते उपचारो न लब्भति, अच्चासन्नत्ता मिस्सं विय होतीति। कुक्कुटवस्सितपरिच्छिन्नो महाअट्ठकथायं। ‘‘तम्पि वोहारेना’’ति लिखितं। ‘‘येभुय्येन तथा सन्निवेसो होतीति कत्वा अट्ठकथायं वुत्तं, तस्मा न पमादलेखो’’ति च, ‘‘उक्कट्ठपरिच्छेदेन वुत्तं अट्ठकथायं, ततो उद्धं अद्धयोजनलक्खणसम्पत्तं नाम होतीति गहेतब्ब’’न्ति च वुत्तं। ‘‘कप्पियभूमि किरायं…पे॰… न वदन्ती’’ति वुत्तं। दुद्दसञ्हेत्थ कारणं। कतरं पन तन्ति? ‘‘गच्छामाति संविदहति, आपत्ति दुक्कटस्सा’’ति वुत्तं। तत्थ ‘‘गच्छामा’’ति वत्तमानवचनन्तञ्च, अमग्गे भिक्खुनुपस्सयादिम्हि न सम्भवतियेव मनुस्सानं अन्तरघरादिम्हि मग्गसङ्खेपगमनतो, उच्चासयनादिउप्पत्तिट्ठानत्ता च। न तित्थियसेय्याय वा पब्बजितावासत्ता। द्वारेति समीपत्थे भुम्मं, तस्मा तं दस्सेतुं पुन ‘‘रथिकाया’’ति आह। सेसअट्ठकथायं ‘‘एत्थन्तरे संविदहितेपि भिक्खुनो दुक्कट’’न्ति आगतत्ता न समेति। ‘‘गामन्तरे’’ति वचनतो अञ्ञगामस्स उपचारोक्कमने एव आपत्ति। ‘‘अद्धयोजने’’ति वचनतो अतिक्कमनेयेव युत्तं।
182-4.Sampadantīti padasā gacchanti. Vuttanayenevāti ‘‘sampatanti etthāti sampāto’’tiādinā. Padagate upacāro na labbhati, accāsannattā missaṃ viya hotīti. Kukkuṭavassitaparicchinno mahāaṭṭhakathāyaṃ. ‘‘Tampi vohārenā’’ti likhitaṃ. ‘‘Yebhuyyena tathā sanniveso hotīti katvā aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ, tasmā na pamādalekho’’ti ca, ‘‘ukkaṭṭhaparicchedena vuttaṃ aṭṭhakathāyaṃ, tato uddhaṃ addhayojanalakkhaṇasampattaṃ nāma hotīti gahetabba’’nti ca vuttaṃ. ‘‘Kappiyabhūmi kirāyaṃ…pe… na vadantī’’ti vuttaṃ. Duddasañhettha kāraṇaṃ. Kataraṃ pana tanti? ‘‘Gacchāmāti saṃvidahati, āpatti dukkaṭassā’’ti vuttaṃ. Tattha ‘‘gacchāmā’’ti vattamānavacanantañca, amagge bhikkhunupassayādimhi na sambhavatiyeva manussānaṃ antaragharādimhi maggasaṅkhepagamanato, uccāsayanādiuppattiṭṭhānattā ca. Na titthiyaseyyāya vā pabbajitāvāsattā. Dvāreti samīpatthe bhummaṃ, tasmā taṃ dassetuṃ puna ‘‘rathikāyā’’ti āha. Sesaaṭṭhakathāyaṃ ‘‘etthantare saṃvidahitepi bhikkhuno dukkaṭa’’nti āgatattā na sameti. ‘‘Gāmantare’’ti vacanato aññagāmassa upacārokkamane eva āpatti. ‘‘Addhayojane’’ti vacanato atikkamaneyeva yuttaṃ.
१८५. रट्ठभेदेति विलोपे। पोराणगण्ठिपदे ‘‘तयोपि सङ्केता कालदिवसमग्गवसेन, तत्थ पच्छिमेनेव आपत्ती’’ति वुत्तं। ‘‘इमिना मग्गेना’’ति विस्सज्जेत्वा अञ्ञेन गच्छन्ति चे, आपत्तियेवाति अत्थो।
185.Raṭṭhabhedeti vilope. Porāṇagaṇṭhipade ‘‘tayopi saṅketā kāladivasamaggavasena, tattha pacchimeneva āpattī’’ti vuttaṃ. ‘‘Iminā maggenā’’ti vissajjetvā aññena gacchanti ce, āpattiyevāti attho.
संविधानसिक्खापदवण्णना निट्ठिता।
Saṃvidhānasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महाविभङ्ग • Mahāvibhaṅga / ३. ओवादवग्गो • 3. Ovādavaggo
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / महाविभङ्ग-अट्ठकथा • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ७. संविधानसिक्खापदवण्णना • 7. Saṃvidhānasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ७. संविदहनसिक्खापदवण्णना • 7. Saṃvidahanasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / ७. संविधानसिक्खापदवण्णना • 7. Saṃvidhānasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / ७. संविधानसिक्खापदं • 7. Saṃvidhānasikkhāpadaṃ
