| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā |
७. संविधानसिक्खापदवण्णना
7. Saṃvidhānasikkhāpadavaṇṇanā
१८३. सत्तमे पाळियं गच्छाम भगिनि गच्छामाय्याति भिक्खुपुब्बकं संविधानं, इतरं भिक्खुनिपुब्बकं । एकद्धानमग्गन्ति एकतो अद्धानसङ्खातं मग्गं। हिय्योति सुवे। परेति ततिये दिवसे।
183. Sattame pāḷiyaṃ gacchāma bhagini gacchāmāyyāti bhikkhupubbakaṃ saṃvidhānaṃ, itaraṃ bhikkhunipubbakaṃ . Ekaddhānamagganti ekato addhānasaṅkhātaṃ maggaṃ. Hiyyoti suve. Pareti tatiye divase.
द्विधा वुत्तप्पकारोति पादगमने पक्खगमनेति द्विधा वुत्तप्पकारो। उपचारो न लब्भतीति यो परिक्खित्तादिगामस्स एकलेड्डुपातादिउपचारो वुत्तो, सो इध न लब्भति आसन्नत्ता। एतेन च अन्तरघरेयेवेत्थ गामोति अधिप्पेतो, न सकलं गामखेत्तं। तत्थापि यत्थ उपचारो लब्भति, तत्थ उपचारोक्कमने एव आपत्तीति दस्सेति। तेनाह ‘‘रतनमत्तन्तरो’’तिआदि। उपचारोक्कमनञ्चेत्थ उपचारब्भन्तरे पविसनमेव होति। तत्थ अप्पविसित्वापि उपचारतो बहि अद्धयोजनब्भन्तरगतेन मग्गेन गच्छन्तोपि मग्गस्स द्वीसु पस्सेसु अद्धयोजनब्भन्तरगतं गामूपचारं सब्बं ओक्कमित्वा गच्छतिच्चेव वुच्चति। अद्धयोजनतो बहि गतेन मग्गेन गच्छन्तो न गामूपचारगणनाय कारेतब्बो, अद्धयोजनगणनायेव कारेतब्बो। एवञ्च सति अनन्तरसिक्खापदे नावायेव गामतीरपस्सेन गच्छन्तस्स गामूपचारगणनाय आपत्ति समत्थिता होति। न हि सक्का नावाय गामूपचारब्भन्तरे पविसितुं। तिण्णं मग्गानं सम्बन्धट्ठानं सिङ्घाटकं। एत्थन्तरे संविदहितेति एत्थ न केवलं यथावुत्तरथिकादीसु एव संविदहने दुक्कटं, अन्तरामग्गेपीति अधिप्पायो।
Dvidhā vuttappakāroti pādagamane pakkhagamaneti dvidhā vuttappakāro. Upacāro na labbhatīti yo parikkhittādigāmassa ekaleḍḍupātādiupacāro vutto, so idha na labbhati āsannattā. Etena ca antaraghareyevettha gāmoti adhippeto, na sakalaṃ gāmakhettaṃ. Tatthāpi yattha upacāro labbhati, tattha upacārokkamane eva āpattīti dasseti. Tenāha ‘‘ratanamattantaro’’tiādi. Upacārokkamanañcettha upacārabbhantare pavisanameva hoti. Tattha appavisitvāpi upacārato bahi addhayojanabbhantaragatena maggena gacchantopi maggassa dvīsu passesu addhayojanabbhantaragataṃ gāmūpacāraṃ sabbaṃ okkamitvā gacchaticceva vuccati. Addhayojanato bahi gatena maggena gacchanto na gāmūpacāragaṇanāya kāretabbo, addhayojanagaṇanāyeva kāretabbo. Evañca sati anantarasikkhāpade nāvāyeva gāmatīrapassena gacchantassa gāmūpacāragaṇanāya āpatti samatthitā hoti. Na hi sakkā nāvāya gāmūpacārabbhantare pavisituṃ. Tiṇṇaṃ maggānaṃ sambandhaṭṭhānaṃ siṅghāṭakaṃ. Etthantare saṃvidahiteti ettha na kevalaṃ yathāvuttarathikādīsu eva saṃvidahane dukkaṭaṃ, antarāmaggepīti adhippāyo.
अद्धयोजनं अतिक्कमन्तस्साति असति गामे अद्धयोजनं अतिक्कमन्तस्स। यस्मिञ्हि गामखेत्तभूतेपि अरञ्ञे अद्धयोजनब्भन्तरे गामो न होति, तम्पि इध अगामकं अरञ्ञन्ति अधिप्पेतं, न विञ्झाटवादयो।
Addhayojanaṃ atikkamantassāti asati gāme addhayojanaṃ atikkamantassa. Yasmiñhi gāmakhettabhūtepi araññe addhayojanabbhantare gāmo na hoti, tampi idha agāmakaṃ araññanti adhippetaṃ, na viñjhāṭavādayo.
१८५. रट्ठभेदेति रट्ठविलोपे। चक्कसमारुळ्हाति इरियापथचक्कं, सकटचक्कं वा समारुळ्हा। द्विन्नम्पि संविदहित्वा मग्गप्पटिपत्ति, अविसङ्केतं, समयाभावो, अनापदा, गामन्तरोक्कमनं वा अद्धयोजनातिक्कमो वाति इमानेत्थ पञ्च अङ्गानि। एकतोउपसम्पन्नादीहि सद्धिं संविधाय गच्छन्तस्स पन मातुगामसिक्खापदेन आपत्ति।
185.Raṭṭhabhedeti raṭṭhavilope. Cakkasamāruḷhāti iriyāpathacakkaṃ, sakaṭacakkaṃ vā samāruḷhā. Dvinnampi saṃvidahitvā maggappaṭipatti, avisaṅketaṃ, samayābhāvo, anāpadā, gāmantarokkamanaṃ vā addhayojanātikkamo vāti imānettha pañca aṅgāni. Ekatoupasampannādīhi saddhiṃ saṃvidhāya gacchantassa pana mātugāmasikkhāpadena āpatti.
संविधानसिक्खापदवण्णना निट्ठिता।
Saṃvidhānasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महाविभङ्ग • Mahāvibhaṅga / ३. ओवादवग्गो • 3. Ovādavaggo
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / महाविभङ्ग-अट्ठकथा • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ७. संविधानसिक्खापदवण्णना • 7. Saṃvidhānasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ७. संविदहनसिक्खापदवण्णना • 7. Saṃvidahanasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / ७. संविधानसिक्खापदवण्णना • 7. Saṃvidhānasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / ७. संविधानसिक्खापदं • 7. Saṃvidhānasikkhāpadaṃ
