| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / កង្ខាវិតរណី-អភិនវ-ដីកា • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
៧. សំវិធានសិក្ខាបទវណ្ណនា
7. Saṃvidhānasikkhāpadavaṇṇanā
សំវិទហិត្វាតិ ‘‘ឯហិ, អសុកគាមំ គច្ឆាមា’’តិ វា ‘‘ស្វេ អហំ គច្ឆាមិ, ត្វម្បិ អាគច្ឆេយ្យាសី’’តិ វា វត្វា។ តញ្ច ខោ សំវិទហនំ អត្ថតោ សង្កេតកម្មន្តិ អាហ ‘‘គមនកាលេ សង្កេតំ កត្វាតិ អត្ថោ’’តិ។ អកប្បិយភូមិយំ សំវិទហន្តស្សាតិ អន្តោគាមេ, ភិក្ខុនិឧបស្សយទ្វារេ, រថិកាយ, អញ្ញេសុ វា ចតុក្កសិង្ឃាដកហត្ថិសាលាទីសុ ឋត្វា សំវិទហន្តស្ស។ តេនាហ ‘‘តត្ថ ឋបេត្វា’’តិអាទិ។ អាសន្នស្សាបីតិ អច្ចាសន្នស្សាបិ, រតនមត្តន្តរស្សាបីតិ អធិប្បាយោ។ អញ្ញស្ស គាមស្សាតិ យតោ និក្ខមតិ, តតោ អញ្ញស្ស គាមស្ស។ តំ ឱក្កមន្តស្សាតិ តំ អន្តរគាមស្ស ឧបចារំ ឱក្កមន្តស្ស។ សចេ ទូរំ គន្តុកាមោ ហោតិ, គាមូបចារគណនាយ ឱក្កមន្តេ ឱក្កមន្តេ បុរិមនយេនេវ អាបត្តិ។ តេនាហ ‘‘ឥតិ គាមូបចារោក្កមនគណនាយ បាចិត្តិយានី’’តិ។ តស្ស តស្ស បន គាមស្ស អតិក្កមនេ អនាបត្តិ។ គាមេ អសតីតិ អទ្ធយោជនព្ភន្តរេ គាមេ អសតិ។ តស្មិំ បន គាមេ សតិ គាមន្តរគណនាយេវ បាចិត្តិយានិ។ អទ្ធយោជនគណនាយ បាចិត្តិយន្តិ អទ្ធយោជនេ អទ្ធយោជនេ បាចិត្តិយំ, ឯកមេកំ អទ្ធយោជនំ អតិក្កមន្តស្ស ‘‘ឥទានិ អតិក្កមិស្សាមី’’តិ បឋមបាទេ ទុក្កដំ, ទុតិយបាទេ បាចិត្តិយន្តិ អត្ថោ។ ឥមស្មិញ្ហិ នយេ អតិក្កមនេ អាបត្តិ, ឱក្កមនេ អនាបត្តិ។
Saṃvidahitvāti ‘‘ehi, asukagāmaṃ gacchāmā’’ti vā ‘‘sve ahaṃ gacchāmi, tvampi āgaccheyyāsī’’ti vā vatvā. Tañca kho saṃvidahanaṃ atthato saṅketakammanti āha ‘‘gamanakāle saṅketaṃ katvāti attho’’ti. Akappiyabhūmiyaṃ saṃvidahantassāti antogāme, bhikkhuniupassayadvāre, rathikāya, aññesu vā catukkasiṅghāṭakahatthisālādīsu ṭhatvā saṃvidahantassa. Tenāha ‘‘tattha ṭhapetvā’’tiādi. Āsannassāpīti accāsannassāpi, ratanamattantarassāpīti adhippāyo. Aññassa gāmassāti yato nikkhamati, tato aññassa gāmassa. Taṃ okkamantassāti taṃ antaragāmassa upacāraṃ okkamantassa. Sace dūraṃ gantukāmo hoti, gāmūpacāragaṇanāya okkamante okkamante purimanayeneva āpatti. Tenāha ‘‘iti gāmūpacārokkamanagaṇanāya pācittiyānī’’ti. Tassa tassa pana gāmassa atikkamane anāpatti. Gāme asatīti addhayojanabbhantare gāme asati. Tasmiṃ pana gāme sati gāmantaragaṇanāyeva pācittiyāni. Addhayojanagaṇanāya pācittiyanti addhayojane addhayojane pācittiyaṃ, ekamekaṃ addhayojanaṃ atikkamantassa ‘‘idāni atikkamissāmī’’ti paṭhamapāde dukkaṭaṃ, dutiyapāde pācittiyanti attho. Imasmiñhi naye atikkamane āpatti, okkamane anāpatti.
វិសង្កេតេនាតិ (បាចិ. អដ្ឋ. ១៨៥) ឯត្ថ ‘‘បុរេភត្តំ គមិស្សាមា’’តិ វត្វា បច្ឆាភត្តំ គច្ឆន្តិ, ‘‘អជ្ជ វា គមិស្សាមា’’តិ ស្វេ គច្ឆន្តិ, ឯវំ កាលវិសង្កេតេយេវ អនាបត្តិ។ ទ្វារវិសង្កេតេ, បន មគ្គវិសង្កេតេ, វា សតិបិ អាបត្តិយេវ។ អាបទាសូតិ រដ្ឋភេទេ ចក្កសមារុឡ្ហា ជានបទា បរិយាយន្តិ, ឯវរូបាសុ អាបទាសុ អនាបត្តិ។ ចក្កសមារុឡ្ហាតិ ច ឥរិយាបថចក្កំ វា សកដចក្កំ វា សមារុឡ្ហាតិ អត្ថោ។ មាតុគាមសិក្ខាបទេនាតិ (បាចិ. ៤១៣ អាទយោ) សប្បាណកវគ្គេ សត្តមសិក្ខាបទេន។
Visaṅketenāti (pāci. aṭṭha. 185) ettha ‘‘purebhattaṃ gamissāmā’’ti vatvā pacchābhattaṃ gacchanti, ‘‘ajja vā gamissāmā’’ti sve gacchanti, evaṃ kālavisaṅketeyeva anāpatti. Dvāravisaṅkete, pana maggavisaṅkete, vā satipi āpattiyeva. Āpadāsūti raṭṭhabhede cakkasamāruḷhā jānapadā pariyāyanti, evarūpāsu āpadāsu anāpatti. Cakkasamāruḷhāti ca iriyāpathacakkaṃ vā sakaṭacakkaṃ vā samāruḷhāti attho. Mātugāmasikkhāpadenāti (pāci. 413 ādayo) sappāṇakavagge sattamasikkhāpadena.
សំវិធានសិក្ខាបទវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Saṃvidhānasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
