| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਕਙ੍ਖਾવਿਤਰਣੀ-ਅਭਿਨવ-ਟੀਕਾ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
੭. ਸਂવਿਧਾਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ
7. Saṃvidhānasikkhāpadavaṇṇanā
ਸਂવਿਦਹਿਤ੍વਾਤਿ ‘‘ਏਹਿ, ਅਸੁਕਗਾਮਂ ਗਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ વਾ ‘‘ਸ੍વੇ ਅਹਂ ਗਚ੍ਛਾਮਿ, ਤ੍વਮ੍ਪਿ ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਸੀ’’ਤਿ વਾ વਤ੍વਾ। ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਸਂવਿਦਹਨਂ ਅਤ੍ਥਤੋ ਸਙ੍ਕੇਤਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਗਮਨਕਾਲੇ ਸਙ੍ਕੇਤਂ ਕਤ੍વਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ। ਅਕਪ੍ਪਿਯਭੂਮਿਯਂ ਸਂવਿਦਹਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਨ੍ਤੋਗਾਮੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਉਪਸ੍ਸਯਦ੍વਾਰੇ, ਰਥਿਕਾਯ, ਅਞ੍ਞੇਸੁ વਾ ਚਤੁਕ੍ਕਸਿਙ੍ਘਾਟਕਹਤ੍ਥਿਸਾਲਾਦੀਸੁ ਠਤ੍વਾ ਸਂવਿਦਹਨ੍ਤਸ੍ਸ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਠਪੇਤ੍વਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਆਸਨ੍ਨਸ੍ਸਾਪੀਤਿ ਅਚ੍ਚਾਸਨ੍ਨਸ੍ਸਾਪਿ, ਰਤਨਮਤ੍ਤਨ੍ਤਰਸ੍ਸਾਪੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਗਾਮਸ੍ਸਾਤਿ ਯਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਤਿ, ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਗਾਮਸ੍ਸ। ਤਂ ਓਕ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਤਂ ਅਨ੍ਤਰਗਾਮਸ੍ਸ ਉਪਚਾਰਂ ਓਕ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸ। ਸਚੇ ਦੂਰਂ ਗਨ੍ਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਗਾਮੂਪਚਾਰਗਣਨਾਯ ਓਕ੍ਕਮਨ੍ਤੇ ਓਕ੍ਕਮਨ੍ਤੇ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇવ ਆਪਤ੍ਤਿ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਇਤਿ ਗਾਮੂਪਚਾਰੋਕ੍ਕਮਨਗਣਨਾਯ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਨੀ’’ਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਗਾਮਸ੍ਸ ਅਤਿਕ੍ਕਮਨੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ। ਗਾਮੇ ਅਸਤੀਤਿ ਅਦ੍ਧਯੋਜਨਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਗਾਮੇ ਅਸਤਿ। ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਗਾਮੇ ਸਤਿ ਗਾਮਨ੍ਤਰਗਣਨਾਯੇવ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਨਿ। ਅਦ੍ਧਯੋਜਨਗਣਨਾਯ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤਿ ਅਦ੍ਧਯੋਜਨੇ ਅਦ੍ਧਯੋਜਨੇ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ, ਏਕਮੇਕਂ ਅਦ੍ਧਯੋਜਨਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ‘‘ਇਦਾਨਿ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪਠਮਪਾਦੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਦੁਤਿਯਪਾਦੇ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਨਯੇ ਅਤਿਕ੍ਕਮਨੇ ਆਪਤ੍ਤਿ, ਓਕ੍ਕਮਨੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ।
Saṃvidahitvāti ‘‘ehi, asukagāmaṃ gacchāmā’’ti vā ‘‘sve ahaṃ gacchāmi, tvampi āgaccheyyāsī’’ti vā vatvā. Tañca kho saṃvidahanaṃ atthato saṅketakammanti āha ‘‘gamanakāle saṅketaṃ katvāti attho’’ti. Akappiyabhūmiyaṃ saṃvidahantassāti antogāme, bhikkhuniupassayadvāre, rathikāya, aññesu vā catukkasiṅghāṭakahatthisālādīsu ṭhatvā saṃvidahantassa. Tenāha ‘‘tattha ṭhapetvā’’tiādi. Āsannassāpīti accāsannassāpi, ratanamattantarassāpīti adhippāyo. Aññassa gāmassāti yato nikkhamati, tato aññassa gāmassa. Taṃ okkamantassāti taṃ antaragāmassa upacāraṃ okkamantassa. Sace dūraṃ gantukāmo hoti, gāmūpacāragaṇanāya okkamante okkamante purimanayeneva āpatti. Tenāha ‘‘iti gāmūpacārokkamanagaṇanāya pācittiyānī’’ti. Tassa tassa pana gāmassa atikkamane anāpatti. Gāme asatīti addhayojanabbhantare gāme asati. Tasmiṃ pana gāme sati gāmantaragaṇanāyeva pācittiyāni. Addhayojanagaṇanāya pācittiyanti addhayojane addhayojane pācittiyaṃ, ekamekaṃ addhayojanaṃ atikkamantassa ‘‘idāni atikkamissāmī’’ti paṭhamapāde dukkaṭaṃ, dutiyapāde pācittiyanti attho. Imasmiñhi naye atikkamane āpatti, okkamane anāpatti.
વਿਸਙ੍ਕੇਤੇਨਾਤਿ (ਪਾਚਿ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧੮੫) ਏਤ੍ਥ ‘‘ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ‘‘ਅਜ੍ਜ વਾ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਸ੍વੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਏવਂ ਕਾਲવਿਸਙ੍ਕੇਤੇਯੇવ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ। ਦ੍વਾਰવਿਸਙ੍ਕੇਤੇ, ਪਨ ਮਗ੍ਗવਿਸਙ੍ਕੇਤੇ, વਾ ਸਤਿਪਿ ਆਪਤ੍ਤਿਯੇવ। ਆਪਦਾਸੂਤਿ ਰਟ੍ਠਭੇਦੇ ਚਕ੍ਕਸਮਾਰੁਲ਼੍ਹਾ ਜਾਨਪਦਾ ਪਰਿਯਾਯਨ੍ਤਿ, ਏવਰੂਪਾਸੁ ਆਪਦਾਸੁ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ। ਚਕ੍ਕਸਮਾਰੁਲ਼੍ਹਾਤਿ ਚ ਇਰਿਯਾਪਥਚਕ੍ਕਂ વਾ ਸਕਟਚਕ੍ਕਂ વਾ ਸਮਾਰੁਲ਼੍ਹਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਮਾਤੁਗਾਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਨਾਤਿ (ਪਾਚਿ॰ ੪੧੩ ਆਦਯੋ) ਸਪ੍ਪਾਣਕવਗ੍ਗੇ ਸਤ੍ਤਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਨ।
Visaṅketenāti (pāci. aṭṭha. 185) ettha ‘‘purebhattaṃ gamissāmā’’ti vatvā pacchābhattaṃ gacchanti, ‘‘ajja vā gamissāmā’’ti sve gacchanti, evaṃ kālavisaṅketeyeva anāpatti. Dvāravisaṅkete, pana maggavisaṅkete, vā satipi āpattiyeva. Āpadāsūti raṭṭhabhede cakkasamāruḷhā jānapadā pariyāyanti, evarūpāsu āpadāsu anāpatti. Cakkasamāruḷhāti ca iriyāpathacakkaṃ vā sakaṭacakkaṃ vā samāruḷhāti attho. Mātugāmasikkhāpadenāti (pāci. 413 ādayo) sappāṇakavagge sattamasikkhāpadena.
ਸਂવਿਧਾਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Saṃvidhānasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
