Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / കങ്ഖാവിതരണീ-അഭിനവ-ടീകാ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā

    ൭. സംവിധാനസിക്ഖാപദവണ്ണനാ

    7. Saṃvidhānasikkhāpadavaṇṇanā

    സംവിദഹിത്വാതി ‘‘ഏഹി, അസുകഗാമം ഗച്ഛാമാ’’തി വാ ‘‘സ്വേ അഹം ഗച്ഛാമി, ത്വമ്പി ആഗച്ഛേയ്യാസീ’’തി വാ വത്വാ. തഞ്ച ഖോ സംവിദഹനം അത്ഥതോ സങ്കേതകമ്മന്തി ആഹ ‘‘ഗമനകാലേ സങ്കേതം കത്വാതി അത്ഥോ’’തി. അകപ്പിയഭൂമിയം സംവിദഹന്തസ്സാതി അന്തോഗാമേ, ഭിക്ഖുനിഉപസ്സയദ്വാരേ, രഥികായ, അഞ്ഞേസു വാ ചതുക്കസിങ്ഘാടകഹത്ഥിസാലാദീസു ഠത്വാ സംവിദഹന്തസ്സ. തേനാഹ ‘‘തത്ഥ ഠപേത്വാ’’തിആദി. ആസന്നസ്സാപീതി അച്ചാസന്നസ്സാപി, രതനമത്തന്തരസ്സാപീതി അധിപ്പായോ. അഞ്ഞസ്സ ഗാമസ്സാതി യതോ നിക്ഖമതി, തതോ അഞ്ഞസ്സ ഗാമസ്സ. തം ഓക്കമന്തസ്സാതി തം അന്തരഗാമസ്സ ഉപചാരം ഓക്കമന്തസ്സ. സചേ ദൂരം ഗന്തുകാമോ ഹോതി, ഗാമൂപചാരഗണനായ ഓക്കമന്തേ ഓക്കമന്തേ പുരിമനയേനേവ ആപത്തി. തേനാഹ ‘‘ഇതി ഗാമൂപചാരോക്കമനഗണനായ പാചിത്തിയാനീ’’തി. തസ്സ തസ്സ പന ഗാമസ്സ അതിക്കമനേ അനാപത്തി. ഗാമേ അസതീതി അദ്ധയോജനബ്ഭന്തരേ ഗാമേ അസതി. തസ്മിം പന ഗാമേ സതി ഗാമന്തരഗണനായേവ പാചിത്തിയാനി. അദ്ധയോജനഗണനായ പാചിത്തിയന്തി അദ്ധയോജനേ അദ്ധയോജനേ പാചിത്തിയം, ഏകമേകം അദ്ധയോജനം അതിക്കമന്തസ്സ ‘‘ഇദാനി അതിക്കമിസ്സാമീ’’തി പഠമപാദേ ദുക്കടം, ദുതിയപാദേ പാചിത്തിയന്തി അത്ഥോ. ഇമസ്മിഞ്ഹി നയേ അതിക്കമനേ ആപത്തി, ഓക്കമനേ അനാപത്തി.

    Saṃvidahitvāti ‘‘ehi, asukagāmaṃ gacchāmā’’ti vā ‘‘sve ahaṃ gacchāmi, tvampi āgaccheyyāsī’’ti vā vatvā. Tañca kho saṃvidahanaṃ atthato saṅketakammanti āha ‘‘gamanakāle saṅketaṃ katvāti attho’’ti. Akappiyabhūmiyaṃ saṃvidahantassāti antogāme, bhikkhuniupassayadvāre, rathikāya, aññesu vā catukkasiṅghāṭakahatthisālādīsu ṭhatvā saṃvidahantassa. Tenāha ‘‘tattha ṭhapetvā’’tiādi. Āsannassāpīti accāsannassāpi, ratanamattantarassāpīti adhippāyo. Aññassa gāmassāti yato nikkhamati, tato aññassa gāmassa. Taṃ okkamantassāti taṃ antaragāmassa upacāraṃ okkamantassa. Sace dūraṃ gantukāmo hoti, gāmūpacāragaṇanāya okkamante okkamante purimanayeneva āpatti. Tenāha ‘‘iti gāmūpacārokkamanagaṇanāya pācittiyānī’’ti. Tassa tassa pana gāmassa atikkamane anāpatti. Gāme asatīti addhayojanabbhantare gāme asati. Tasmiṃ pana gāme sati gāmantaragaṇanāyeva pācittiyāni. Addhayojanagaṇanāya pācittiyanti addhayojane addhayojane pācittiyaṃ, ekamekaṃ addhayojanaṃ atikkamantassa ‘‘idāni atikkamissāmī’’ti paṭhamapāde dukkaṭaṃ, dutiyapāde pācittiyanti attho. Imasmiñhi naye atikkamane āpatti, okkamane anāpatti.

    വിസങ്കേതേനാതി (പാചി॰ അട്ഠ॰ ൧൮൫) ഏത്ഥ ‘‘പുരേഭത്തം ഗമിസ്സാമാ’’തി വത്വാ പച്ഛാഭത്തം ഗച്ഛന്തി, ‘‘അജ്ജ വാ ഗമിസ്സാമാ’’തി സ്വേ ഗച്ഛന്തി, ഏവം കാലവിസങ്കേതേയേവ അനാപത്തി. ദ്വാരവിസങ്കേതേ, പന മഗ്ഗവിസങ്കേതേ, വാ സതിപി ആപത്തിയേവ. ആപദാസൂതി രട്ഠഭേദേ ചക്കസമാരുള്ഹാ ജാനപദാ പരിയായന്തി, ഏവരൂപാസു ആപദാസു അനാപത്തി. ചക്കസമാരുള്ഹാതി ച ഇരിയാപഥചക്കം വാ സകടചക്കം വാ സമാരുള്ഹാതി അത്ഥോ. മാതുഗാമസിക്ഖാപദേനാതി (പാചി॰ ൪൧൩ ആദയോ) സപ്പാണകവഗ്ഗേ സത്തമസിക്ഖാപദേന.

    Visaṅketenāti (pāci. aṭṭha. 185) ettha ‘‘purebhattaṃ gamissāmā’’ti vatvā pacchābhattaṃ gacchanti, ‘‘ajja vā gamissāmā’’ti sve gacchanti, evaṃ kālavisaṅketeyeva anāpatti. Dvāravisaṅkete, pana maggavisaṅkete, vā satipi āpattiyeva. Āpadāsūti raṭṭhabhede cakkasamāruḷhā jānapadā pariyāyanti, evarūpāsu āpadāsu anāpatti. Cakkasamāruḷhāti ca iriyāpathacakkaṃ vā sakaṭacakkaṃ vā samāruḷhāti attho. Mātugāmasikkhāpadenāti (pāci. 413 ādayo) sappāṇakavagge sattamasikkhāpadena.

    സംവിധാനസിക്ഖാപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Saṃvidhānasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact