| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya |
೭. ಚಿತ್ತಸಂಯುತ್ತಂ
7. Cittasaṃyuttaṃ
೧. ಸಂಯೋಜನಸುತ್ತಂ
1. Saṃyojanasuttaṃ
೩೪೩. ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಥೇರಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಮಚ್ಛಿಕಾಸಣ್ಡೇ ವಿಹರನ್ತಿ ಅಮ್ಬಾಟಕವನೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಸಮ್ಬಹುಲಾನಂ ಥೇರಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಪಟಿಕ್ಕನ್ತಾನಂ ಮಣ್ಡಲಮಾಳೇ ಸನ್ನಿಸಿನ್ನಾನಂ ಸನ್ನಿಪತಿತಾನಂ ಅಯಮನ್ತರಾಕಥಾ ಉದಪಾದಿ – ‘‘‘ಸಂಯೋಜನ’ನ್ತಿ ವಾ, ಆವುಸೋ, ‘ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ’ತಿ ವಾ ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ನಾನತ್ಥಾ ನಾನಾಬ್ಯಞ್ಜನಾ ಉದಾಹು ಏಕತ್ಥಾ ಬ್ಯಞ್ಜನಮೇವ ನಾನ’’ನ್ತಿ? ತತ್ರೇಕಚ್ಚೇಹಿ ಥೇರೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಏವಂ ಬ್ಯಾಕತಂ ಹೋತಿ – ‘‘‘ಸಂಯೋಜನ’ನ್ತಿ ವಾ, ಆವುಸೋ, ‘ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ’ತಿ ವಾ ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ನಾನತ್ಥಾ ಚೇವ ನಾನಾಬ್ಯಞ್ಜನಾ ಚಾ’’ತಿ। ಏಕಚ್ಚೇಹಿ ಥೇರೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಏವಂ ಬ್ಯಾಕತಂ ಹೋತಿ – ‘‘‘ಸಂಯೋಜನ’ನ್ತಿ ವಾ, ಆವುಸೋ, ‘ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ’ತಿ ವಾ ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಏಕತ್ಥಾ ಬ್ಯಞ್ಜನಮೇವ ನಾನ’’ನ್ತಿ।
343. Ekaṃ samayaṃ sambahulā therā bhikkhū macchikāsaṇḍe viharanti ambāṭakavane. Tena kho pana samayena sambahulānaṃ therānaṃ bhikkhūnaṃ pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkantānaṃ maṇḍalamāḷe sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ ayamantarākathā udapādi – ‘‘‘saṃyojana’nti vā, āvuso, ‘saṃyojaniyā dhammā’ti vā ime dhammā nānatthā nānābyañjanā udāhu ekatthā byañjanameva nāna’’nti? Tatrekaccehi therehi bhikkhūhi evaṃ byākataṃ hoti – ‘‘‘saṃyojana’nti vā, āvuso, ‘saṃyojaniyā dhammā’ti vā ime dhammā nānatthā ceva nānābyañjanā cā’’ti. Ekaccehi therehi bhikkhūhi evaṃ byākataṃ hoti – ‘‘‘saṃyojana’nti vā, āvuso, ‘saṃyojaniyā dhammā’ti vā ime dhammā ekatthā byañjanameva nāna’’nti.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಚಿತ್ತೋ ಗಹಪತಿ ಮಿಗಪಥಕಂ ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ ಹೋತಿ ಕೇನಚಿದೇವ ಕರಣೀಯೇನ। ಅಸ್ಸೋಸಿ ಖೋ ಚಿತ್ತೋ ಗಹಪತಿ ಸಮ್ಬಹುಲಾನಂ ಕಿರ ಥೇರಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಪಟಿಕ್ಕನ್ತಾನಂ ಮಣ್ಡಲಮಾಳೇ ಸನ್ನಿಸಿನ್ನಾನಂ ಸನ್ನಿಪತಿತಾನಂ ಅಯಮನ್ತರಾಕಥಾ ಉದಪಾದಿ – ‘‘‘ಸಂಯೋಜನ’ನ್ತಿ ವಾ, ಆವುಸೋ, ‘ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ’ತಿ ವಾ ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ನಾನತ್ಥಾ ನಾನಾಬ್ಯಞ್ಜನಾ ಉದಾಹು ಏಕತ್ಥಾ ಬ್ಯಞ್ಜನಮೇವ ನಾನ’’ನ್ತಿ? ತತ್ರೇಕಚ್ಚೇಹಿ ಥೇರೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಏವಂ ಬ್ಯಾಕತಂ – ‘‘‘ಸಂಯೋಜನ’ನ್ತಿ ವಾ, ಆವುಸೋ , ‘ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ’ತಿ ವಾ ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ನಾನತ್ಥಾ ಚೇವ ನಾನಾಬ್ಯಞ್ಜನಾ ಚಾ’’ತಿ। ಏಕಚ್ಚೇಹಿ ಥೇರೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಏವಂ ಬ್ಯಾಕತಂ ‘ಸಂಯೋಜನ’ನ್ತಿ ವಾ, ಆವುಸೋ ‘ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ’ತಿ ವಾ ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಏಕತ್ಥಾ ಬ್ಯಞ್ಜನಮೇವ ನಾನನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಚಿತ್ತೋ ಗಹಪತಿ ಯೇನ ಥೇರಾ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಥೇರೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಚಿತ್ತೋ ಗಹಪತಿ ಥೇರೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಸುತಂ ಮೇತಂ, ಭನ್ತೇ, ಸಮ್ಬಹುಲಾನಂ ಕಿರ ಥೇರಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಪಟಿಕ್ಕನ್ತಾನಂ ಮಣ್ಡಲಮಾಳೇ ಸನ್ನಿಸಿನ್ನಾನಂ ಸನ್ನಿಪತಿತಾನಂ ಅಯಮನ್ತರಾಕಥಾ ಉದಪಾದಿ – ‘ಸಂಯೋಜನ’ನ್ತಿ ವಾ, ಆವುಸೋ, ‘ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ’ತಿ ವಾ ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ನಾನತ್ಥಾ ನಾನಾಬ್ಯಞ್ಜನಾ ಉದಾಹು ಏಕತ್ಥಾ ಬ್ಯಞ್ಜನಮೇವ ನಾನ’’ನ್ತಿ? ಏಕಚ್ಚೇಹಿ ಥೇರೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಏವಂ ಬ್ಯಾಕತಂ – ‘‘‘ಸಂಯೋಜನ’ನ್ತಿ ವಾ, ಆವುಸೋ, ‘ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ’ತಿ ವಾ ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ನಾನತ್ಥಾ ಚೇವ ನಾನಾಬ್ಯಞ್ಜನಾ ಚಾ’’ತಿ। ಏಕಚ್ಚೇಹಿ ಥೇರೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಏವಂ ಬ್ಯಾಕತಂ ‘‘‘ಸಂಯೋಜನ’ನ್ತಿ ವಾ, ಆವುಸೋ, ‘ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ’ತಿ ವಾ ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಏಕತ್ಥಾ ಬ್ಯಞ್ಜನಮೇವ ನಾನ’’ನ್ತಿ। ‘‘ಏವಂ, ಗಹಪತೀ’’ತಿ।
Tena kho pana samayena citto gahapati migapathakaṃ anuppatto hoti kenacideva karaṇīyena. Assosi kho citto gahapati sambahulānaṃ kira therānaṃ bhikkhūnaṃ pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkantānaṃ maṇḍalamāḷe sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ ayamantarākathā udapādi – ‘‘‘saṃyojana’nti vā, āvuso, ‘saṃyojaniyā dhammā’ti vā ime dhammā nānatthā nānābyañjanā udāhu ekatthā byañjanameva nāna’’nti? Tatrekaccehi therehi bhikkhūhi evaṃ byākataṃ – ‘‘‘saṃyojana’nti vā, āvuso , ‘saṃyojaniyā dhammā’ti vā ime dhammā nānatthā ceva nānābyañjanā cā’’ti. Ekaccehi therehi bhikkhūhi evaṃ byākataṃ ‘saṃyojana’nti vā, āvuso ‘saṃyojaniyā dhammā’ti vā ime dhammā ekatthā byañjanameva nānanti. Atha kho citto gahapati yena therā bhikkhū tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā there bhikkhū abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho citto gahapati there bhikkhū etadavoca – ‘‘sutaṃ metaṃ, bhante, sambahulānaṃ kira therānaṃ bhikkhūnaṃ pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkantānaṃ maṇḍalamāḷe sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ ayamantarākathā udapādi – ‘saṃyojana’nti vā, āvuso, ‘saṃyojaniyā dhammā’ti vā ime dhammā nānatthā nānābyañjanā udāhu ekatthā byañjanameva nāna’’nti? Ekaccehi therehi bhikkhūhi evaṃ byākataṃ – ‘‘‘saṃyojana’nti vā, āvuso, ‘saṃyojaniyā dhammā’ti vā ime dhammā nānatthā ceva nānābyañjanā cā’’ti. Ekaccehi therehi bhikkhūhi evaṃ byākataṃ ‘‘‘saṃyojana’nti vā, āvuso, ‘saṃyojaniyā dhammā’ti vā ime dhammā ekatthā byañjanameva nāna’’nti. ‘‘Evaṃ, gahapatī’’ti.
‘‘‘ಸಂಯೋಜನ’ನ್ತಿ ವಾ, ಭನ್ತೇ, ‘ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ’ತಿ ವಾ ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ನಾನತ್ಥಾ ಚೇವ ನಾನಾಬ್ಯಞ್ಜನಾ ಚ। ತೇನ ಹಿ, ಭನ್ತೇ, ಉಪಮಂ ವೋ ಕರಿಸ್ಸಾಮಿ। ಉಪಮಾಯಪಿಧೇಕಚ್ಚೇ ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸಾ ಭಾಸಿತಸ್ಸ ಅತ್ಥಂ ಆಜಾನನ್ತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭನ್ತೇ, ಕಾಳೋ ಚ ಬಲೀಬದ್ದೋ ಓದಾತೋ ಚ ಬಲೀಬದ್ದೋ ಏಕೇನ ದಾಮೇನ ವಾ ಯೋತ್ತೇನ ವಾ ಸಂಯುತ್ತಾ ಅಸ್ಸು। ಯೋ ನು ಖೋ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘ಕಾಳೋ ಬಲೀಬದ್ದೋ ಓದಾತಸ್ಸ ಬಲೀಬದ್ದಸ್ಸ ಸಂಯೋಜನಂ , ಓದಾತೋ ಬಲೀಬದ್ದೋ ಕಾಳಸ್ಸ ಬಲೀಬದ್ದಸ್ಸ ಸಂಯೋಜನ’ನ್ತಿ, ಸಮ್ಮಾ ನು ಖೋ ಸೋ ವದಮಾನೋ ವದೇಯ್ಯಾ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹೇತಂ, ಗಹಪತಿ! ನ ಖೋ, ಗಹಪತಿ, ಕಾಳೋ ಬಲೀಬದ್ದೋ ಓದಾತಸ್ಸ ಬಲೀಬದ್ದಸ್ಸ ಸಂಯೋಜನಂ, ನಪಿ ಓದಾತೋ ಬಲೀಬದ್ದೋ ಕಾಳಸ್ಸ ಬಳೀಬದ್ದಸ್ಸ ಸಂಯೋಜನಂ; ಯೇನ ಖೋ ತೇ ಏಕೇನ ದಾಮೇನ ವಾ ಯೋತ್ತೇನ ವಾ ಸಂಯುತ್ತಾ ತಂ ತತ್ಥ ಸಂಯೋಜನ’’ನ್ತಿ। ‘‘ಏವಮೇವ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ನ ಚಕ್ಖು ರೂಪಾನಂ ಸಂಯೋಜನಂ, ನ ರೂಪಾ ಚಕ್ಖುಸ್ಸ ಸಂಯೋಜನಂ; ಯಞ್ಚ ತತ್ಥ ತದುಭಯಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಛನ್ದರಾಗೋ ತಂ ತತ್ಥ ಸಂಯೋಜನಂ। ನ ಸೋತಂ ಸದ್ದಾನಂ… ನ ಘಾನಂ ಗನ್ಧಾನಂ… ನ ಜಿವ್ಹಾ ರಸಾನಂ… ನ ಕಾಯೋ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾನಂ ಸಂಯೋಜನಂ, ನ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಸಂಯೋಜನಂ; ಯಞ್ಚ ತತ್ಥ ತದುಭಯಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಛನ್ದರಾಗೋ ತಂ ತತ್ಥ ಸಂಯೋಜನಂ। ನ ಮನೋ ಧಮ್ಮಾನಂ ಸಂಯೋಜನಂ, ನ ಧಮ್ಮಾ ಮನಸ್ಸ ಸಂಯೋಜನಂ; ಯಞ್ಚ ತತ್ಥ ತದುಭಯಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಛನ್ದರಾಗೋ ತಂ ತತ್ಥ ಸಂಯೋಜನ’’ನ್ತಿ। ‘‘ಲಾಭಾ ತೇ, ಗಹಪತಿ, ಸುಲದ್ಧಂ ತೇ, ಗಹಪತಿ, ಯಸ್ಸ ತೇ ಗಮ್ಭೀರೇ ಬುದ್ಧವಚನೇ ಪಞ್ಞಾಚಕ್ಖು ಕಮತೀ’’ತಿ। ಪಠಮಂ।
‘‘‘Saṃyojana’nti vā, bhante, ‘saṃyojaniyā dhammā’ti vā ime dhammā nānatthā ceva nānābyañjanā ca. Tena hi, bhante, upamaṃ vo karissāmi. Upamāyapidhekacce viññū purisā bhāsitassa atthaṃ ājānanti. Seyyathāpi, bhante, kāḷo ca balībaddo odāto ca balībaddo ekena dāmena vā yottena vā saṃyuttā assu. Yo nu kho evaṃ vadeyya – ‘kāḷo balībaddo odātassa balībaddassa saṃyojanaṃ , odāto balībaddo kāḷassa balībaddassa saṃyojana’nti, sammā nu kho so vadamāno vadeyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, gahapati! Na kho, gahapati, kāḷo balībaddo odātassa balībaddassa saṃyojanaṃ, napi odāto balībaddo kāḷassa baḷībaddassa saṃyojanaṃ; yena kho te ekena dāmena vā yottena vā saṃyuttā taṃ tattha saṃyojana’’nti. ‘‘Evameva kho, bhante, na cakkhu rūpānaṃ saṃyojanaṃ, na rūpā cakkhussa saṃyojanaṃ; yañca tattha tadubhayaṃ paṭicca uppajjati chandarāgo taṃ tattha saṃyojanaṃ. Na sotaṃ saddānaṃ… na ghānaṃ gandhānaṃ… na jivhā rasānaṃ… na kāyo phoṭṭhabbānaṃ saṃyojanaṃ, na phoṭṭhabbā kāyassa saṃyojanaṃ; yañca tattha tadubhayaṃ paṭicca uppajjati chandarāgo taṃ tattha saṃyojanaṃ. Na mano dhammānaṃ saṃyojanaṃ, na dhammā manassa saṃyojanaṃ; yañca tattha tadubhayaṃ paṭicca uppajjati chandarāgo taṃ tattha saṃyojana’’nti. ‘‘Lābhā te, gahapati, suladdhaṃ te, gahapati, yassa te gambhīre buddhavacane paññācakkhu kamatī’’ti. Paṭhamaṃ.
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೧. ಸಂಯೋಜನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1. Saṃyojanasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೧. ಸಂಯೋಜನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1. Saṃyojanasuttavaṇṇanā
