| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
៦. សំយោជនសុត្តវណ្ណនា
6. Saṃyojanasuttavaṇṇanā
៦. ឆដ្ឋេ សំយោជនានំ ហិតា បច្ចយភាវេនាតិ សំយោជនិយា, តេភូមកា ធម្មា។ តេនាហ ‘‘ទសន្នំ សំយោជនាន’’ន្តិអាទិ។ សំយោជនិយេ ធម្មេ អស្សាទតោ អនុបស្សតិ សីលេនាតិ អស្សាទានុបស្សី, តស្ស ភាវោ អស្សាទានុបស្សិតា។ និព្ពិទានុបស្សិតាតិ ឯត្ថាបិ ឯសេវ នយោ។ ឧក្កណ្ឋនវសេនាតិ សំយោជនិយេសុ តេភូមកធម្មេសុ និព្ពិន្ទនវសេន។ ជននំ ជាតិ, ខន្ធានំ បាតុភាវោតិ អាហ ‘‘ជាតិយាតិ ខន្ធនិព្ពត្តិតោ’’តិ, ខន្ធានំ តត្ថ តត្ថ ភវេ អបរាបរំ និព្ពត្តិតោតិ អត្ថោ។ ខន្ធបរិបាកោ ឯកភវបរិយាបន្នានំ ខន្ធានំ បុរាណភាវោ។ ឯកភវបរិយាបន្នជីវិតិន្ទ្រិយប្បពន្ធវិច្ឆេទវសេន ខន្ធានំ ភេទោ ឥធ មរណន្តិ អាហ ‘‘មរណេនាតិ ខន្ធភេទតោ’’តិ។ អន្តោនិជ្ឈានំ ចិត្តសន្តាបោ។ បរិទេវោ នាម ញាតិព្យសនាទីហិ ផុដ្ឋស្ស វាចាវិប្បលាបោ។ សោ ច សោកសមុដ្ឋានោតិ អាហ ‘‘តន្និស្សិតលាលប្បិតលក្ខណេហិ បរិទេវេហី’’តិ។ លាលប្បិតំ វាចាវិប្បលាបោ, សោ ច អត្ថតោ សទ្ទោយេវ។
6. Chaṭṭhe saṃyojanānaṃ hitā paccayabhāvenāti saṃyojaniyā, tebhūmakā dhammā. Tenāha ‘‘dasannaṃ saṃyojanāna’’ntiādi. Saṃyojaniye dhamme assādato anupassati sīlenāti assādānupassī, tassa bhāvo assādānupassitā. Nibbidānupassitāti etthāpi eseva nayo. Ukkaṇṭhanavasenāti saṃyojaniyesu tebhūmakadhammesu nibbindanavasena. Jananaṃ jāti, khandhānaṃ pātubhāvoti āha ‘‘jātiyāti khandhanibbattito’’ti, khandhānaṃ tattha tattha bhave aparāparaṃ nibbattitoti attho. Khandhaparipāko ekabhavapariyāpannānaṃ khandhānaṃ purāṇabhāvo. Ekabhavapariyāpannajīvitindriyappabandhavicchedavasena khandhānaṃ bhedo idha maraṇanti āha ‘‘maraṇenāti khandhabhedato’’ti. Antonijjhānaṃ cittasantāpo. Paridevo nāma ñātibyasanādīhi phuṭṭhassa vācāvippalāpo. So ca sokasamuṭṭhānoti āha ‘‘tannissitalālappitalakkhaṇehi paridevehī’’ti. Lālappitaṃ vācāvippalāpo, so ca atthato saddoyeva.
ទុក្ខន្តិ ឥធ កាយិកំ ទុក្ខំ អធិប្បេតន្តិ អាហ ‘‘កាយបដិបីឡនទុក្ខេហី’’តិ។ មនោវិឃាតទោមនស្សេហីតិ មនសោ វិឃាតករេហិ ទោមនស្សេហិ។ ព្យាបាទសម្បយោគេន មនសោ វិហននរសញ្ហិ ទោមនស្សំ។ ភុសោ អាយាសោ ឧបាយាសោ យថា ‘‘ភុសមាទានំ ឧបាទាន’’ន្តិ, សោ ច អត្ថតោ ញាតិព្យសនាទីហិ ផុដ្ឋស្ស អធិមត្តចេតោទុក្ខប្បភាវិតោ ទោសោយេវ។ កាយចិត្តានញ្ហិ អាយាសនវសេន ទោសស្សេវ បវត្តិអាការោ ឧបាយាសោតិ វុច្ចតិ សង្ខារក្ខន្ធបរិយាបន្នោ។ តំ ចុទ្ទសហិ អកុសលចេតសិកេហិ អញ្ញោ ឯកោ ចេតសិកធម្មោតិ ឯកេ។ យំ វិសាទោតិ ច វទន្តិ។
Dukkhanti idha kāyikaṃ dukkhaṃ adhippetanti āha ‘‘kāyapaṭipīḷanadukkhehī’’ti. Manovighātadomanassehīti manaso vighātakarehi domanassehi. Byāpādasampayogena manaso vihananarasañhi domanassaṃ. Bhuso āyāso upāyāso yathā ‘‘bhusamādānaṃ upādāna’’nti, so ca atthato ñātibyasanādīhi phuṭṭhassa adhimattacetodukkhappabhāvito dosoyeva. Kāyacittānañhi āyāsanavasena dosasseva pavattiākāro upāyāsoti vuccati saṅkhārakkhandhapariyāpanno. Taṃ cuddasahi akusalacetasikehi añño eko cetasikadhammoti eke. Yaṃ visādoti ca vadanti.
សំយោជនសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Saṃyojanasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ៦. សំយោជនសុត្តំ • 6. Saṃyojanasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៦. សំយោជនសុត្តវណ្ណនា • 6. Saṃyojanasuttavaṇṇanā
