| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
៥. សណមានសុត្តវណ្ណនា
5. Saṇamānasuttavaṇṇanā
១៥. បញ្ចមេ ឋិតេ មជ្ឈន្ហិកេតិ ឋិតមជ្ឈន្ហិកេ។ សន្និសីវេសូតិ យថា ផាសុកដ្ឋានំ ឧបគន្ត្វា សន្និសិន្នេសុ វិស្សមមានេសុ។ ឋិតមជ្ឈន្ហិកកាលោ នាមេស សព្ពសត្តានំ ឥរិយាបថទុព្ពល្យកាលោ។ ឥធ បន បក្ខីនំយេវ វសេន ទស្សិតោ។ សណតេវាតិ សណតិ វិយ មហាវិរវំ វិយ មុច្ចតិ។ សណមានមេវ ចេត្ថ ‘‘សណតេវា’’តិ វុត្តំ។ តប្បដិភាគំ នាមេតំ។ និទាឃសមយស្មិញ្ហិ ឋិតមជ្ឈន្ហិកកាលេ ចតុប្បទគណេសុ ចេវ បក្ខីគណេសុ ច សន្និសិន្នេសុ វាតបូរិតានំ សុសិររុក្ខានញ្ចេវ ឆិទ្ទវេណុបព្ពានញ្ច ខន្ធេន ខន្ធំ សាខាយ សាខំ សង្ឃដ្ដយន្តានំ បាទបានញ្ច អរញ្ញមជ្ឈេ មហាសទ្ទោ ឧប្បជ្ជតិ ។ តំ សន្ធាយេតំ វុត្តំ។ តំ ភយំ បដិភាតិ មន្តិ តំ ឯវរូបេ កាលេ មហាអរញ្ញស្ស សណមានំ មយ្ហំ ភយំ ហុត្វា ឧបដ្ឋាតិ។ ទន្ធបញ្ញា កិរេសា ទេវតា តស្មិំ ខណេ អត្តនោ និសជ្ជផាសុកំ កថាផាសុកំ ទុតិយកំ អលភន្តី ឯវមាហ។ យស្មា បន តាទិសេ កាលេ បិណ្ឌបាតបដិក្កន្តស្ស វិវិត្តេ អរញ្ញាយតនេ កម្មដ្ឋានំ គហេត្វា និសិន្នស្ស ភិក្ខុនោ អនប្បកំ សុខំ ឧប្បជ្ជតិ, យំ សន្ធាយ វុត្តំ –
15. Pañcame ṭhite majjhanhiketi ṭhitamajjhanhike. Sannisīvesūti yathā phāsukaṭṭhānaṃ upagantvā sannisinnesu vissamamānesu. Ṭhitamajjhanhikakālo nāmesa sabbasattānaṃ iriyāpathadubbalyakālo. Idha pana pakkhīnaṃyeva vasena dassito. Saṇatevāti saṇati viya mahāviravaṃ viya muccati. Saṇamānameva cettha ‘‘saṇatevā’’ti vuttaṃ. Tappaṭibhāgaṃ nāmetaṃ. Nidāghasamayasmiñhi ṭhitamajjhanhikakāle catuppadagaṇesu ceva pakkhīgaṇesu ca sannisinnesu vātapūritānaṃ susirarukkhānañceva chiddaveṇupabbānañca khandhena khandhaṃ sākhāya sākhaṃ saṅghaṭṭayantānaṃ pādapānañca araññamajjhe mahāsaddo uppajjati . Taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Taṃ bhayaṃ paṭibhāti manti taṃ evarūpe kāle mahāaraññassa saṇamānaṃ mayhaṃ bhayaṃ hutvā upaṭṭhāti. Dandhapaññā kiresā devatā tasmiṃ khaṇe attano nisajjaphāsukaṃ kathāphāsukaṃ dutiyakaṃ alabhantī evamāha. Yasmā pana tādise kāle piṇḍapātapaṭikkantassa vivitte araññāyatane kammaṭṭhānaṃ gahetvā nisinnassa bhikkhuno anappakaṃ sukhaṃ uppajjati, yaṃ sandhāya vuttaṃ –
‘‘សុញ្ញាគារំ បវិដ្ឋស្ស, សន្តចិត្តស្ស ភិក្ខុនោ;
‘‘Suññāgāraṃ paviṭṭhassa, santacittassa bhikkhuno;
អមានុសី រតី ហោតិ, សម្មា ធម្មំ វិបស្សតោ’’តិ។ (ធ. ប. ៣៧៣) ច,
Amānusī ratī hoti, sammā dhammaṃ vipassato’’ti. (dha. pa. 373) ca,
‘‘បុរតោ បច្ឆតោ វាបិ, អបរោ ចេ ន វិជ្ជតិ;
‘‘Purato pacchato vāpi, aparo ce na vijjati;
អតីវ ផាសុ ភវតិ, ឯកស្ស វសតោ វនេ’’តិ។ (ថេរគា. ៥៣៧) ច;
Atīva phāsu bhavati, ekassa vasato vane’’ti. (theragā. 537) ca;
តស្មា ភគវា ទុតិយំ គាថមាហ។ តត្ថ សា រតិ បដិភាតិ មន្តិ យា ឯវរូបេ កាលេ ឯកកស្ស និសជ្ជា នាម, សា រតិ មយ្ហំ ឧបដ្ឋាតីតិ អត្ថោ។ សេសំ តាទិសមេវាតិ។
Tasmā bhagavā dutiyaṃ gāthamāha. Tattha sā rati paṭibhāti manti yā evarūpe kāle ekakassa nisajjā nāma, sā rati mayhaṃ upaṭṭhātīti attho. Sesaṃ tādisamevāti.
សណមានសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Saṇamānasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៥. សណមានសុត្តំ • 5. Saṇamānasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៥. សណមានសុត្តវណ្ណនា • 5. Saṇamānasuttavaṇṇanā
