| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
೫. ಸಣಮಾನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
5. Saṇamānasuttavaṇṇanā
೧೫. ಪಞ್ಚಮೇ ಠಿತೇ ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕೇತಿ ಠಿತಮಜ್ಝನ್ಹಿಕೇ। ಸನ್ನಿಸೀವೇಸೂತಿ ಯಥಾ ಫಾಸುಕಟ್ಠಾನಂ ಉಪಗನ್ತ್ವಾ ಸನ್ನಿಸಿನ್ನೇಸು ವಿಸ್ಸಮಮಾನೇಸು। ಠಿತಮಜ್ಝನ್ಹಿಕಕಾಲೋ ನಾಮೇಸ ಸಬ್ಬಸತ್ತಾನಂ ಇರಿಯಾಪಥದುಬ್ಬಲ್ಯಕಾಲೋ। ಇಧ ಪನ ಪಕ್ಖೀನಂಯೇವ ವಸೇನ ದಸ್ಸಿತೋ। ಸಣತೇವಾತಿ ಸಣತಿ ವಿಯ ಮಹಾವಿರವಂ ವಿಯ ಮುಚ್ಚತಿ। ಸಣಮಾನಮೇವ ಚೇತ್ಥ ‘‘ಸಣತೇವಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ತಪ್ಪಟಿಭಾಗಂ ನಾಮೇತಂ। ನಿದಾಘಸಮಯಸ್ಮಿಞ್ಹಿ ಠಿತಮಜ್ಝನ್ಹಿಕಕಾಲೇ ಚತುಪ್ಪದಗಣೇಸು ಚೇವ ಪಕ್ಖೀಗಣೇಸು ಚ ಸನ್ನಿಸಿನ್ನೇಸು ವಾತಪೂರಿತಾನಂ ಸುಸಿರರುಕ್ಖಾನಞ್ಚೇವ ಛಿದ್ದವೇಣುಪಬ್ಬಾನಞ್ಚ ಖನ್ಧೇನ ಖನ್ಧಂ ಸಾಖಾಯ ಸಾಖಂ ಸಙ್ಘಟ್ಟಯನ್ತಾನಂ ಪಾದಪಾನಞ್ಚ ಅರಞ್ಞಮಜ್ಝೇ ಮಹಾಸದ್ದೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ । ತಂ ಸನ್ಧಾಯೇತಂ ವುತ್ತಂ। ತಂ ಭಯಂ ಪಟಿಭಾತಿ ಮನ್ತಿ ತಂ ಏವರೂಪೇ ಕಾಲೇ ಮಹಾಅರಞ್ಞಸ್ಸ ಸಣಮಾನಂ ಮಯ್ಹಂ ಭಯಂ ಹುತ್ವಾ ಉಪಟ್ಠಾತಿ। ದನ್ಧಪಞ್ಞಾ ಕಿರೇಸಾ ದೇವತಾ ತಸ್ಮಿಂ ಖಣೇ ಅತ್ತನೋ ನಿಸಜ್ಜಫಾಸುಕಂ ಕಥಾಫಾಸುಕಂ ದುತಿಯಕಂ ಅಲಭನ್ತೀ ಏವಮಾಹ। ಯಸ್ಮಾ ಪನ ತಾದಿಸೇ ಕಾಲೇ ಪಿಣ್ಡಪಾತಪಟಿಕ್ಕನ್ತಸ್ಸ ವಿವಿತ್ತೇ ಅರಞ್ಞಾಯತನೇ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಗಹೇತ್ವಾ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅನಪ್ಪಕಂ ಸುಖಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಯಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ –
15. Pañcame ṭhite majjhanhiketi ṭhitamajjhanhike. Sannisīvesūti yathā phāsukaṭṭhānaṃ upagantvā sannisinnesu vissamamānesu. Ṭhitamajjhanhikakālo nāmesa sabbasattānaṃ iriyāpathadubbalyakālo. Idha pana pakkhīnaṃyeva vasena dassito. Saṇatevāti saṇati viya mahāviravaṃ viya muccati. Saṇamānameva cettha ‘‘saṇatevā’’ti vuttaṃ. Tappaṭibhāgaṃ nāmetaṃ. Nidāghasamayasmiñhi ṭhitamajjhanhikakāle catuppadagaṇesu ceva pakkhīgaṇesu ca sannisinnesu vātapūritānaṃ susirarukkhānañceva chiddaveṇupabbānañca khandhena khandhaṃ sākhāya sākhaṃ saṅghaṭṭayantānaṃ pādapānañca araññamajjhe mahāsaddo uppajjati . Taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Taṃ bhayaṃ paṭibhāti manti taṃ evarūpe kāle mahāaraññassa saṇamānaṃ mayhaṃ bhayaṃ hutvā upaṭṭhāti. Dandhapaññā kiresā devatā tasmiṃ khaṇe attano nisajjaphāsukaṃ kathāphāsukaṃ dutiyakaṃ alabhantī evamāha. Yasmā pana tādise kāle piṇḍapātapaṭikkantassa vivitte araññāyatane kammaṭṭhānaṃ gahetvā nisinnassa bhikkhuno anappakaṃ sukhaṃ uppajjati, yaṃ sandhāya vuttaṃ –
‘‘ಸುಞ್ಞಾಗಾರಂ ಪವಿಟ್ಠಸ್ಸ, ಸನ್ತಚಿತ್ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ।
‘‘Suññāgāraṃ paviṭṭhassa, santacittassa bhikkhuno;
ಅಮಾನುಸೀ ರತೀ ಹೋತಿ, ಸಮ್ಮಾ ಧಮ್ಮಂ ವಿಪಸ್ಸತೋ’’ತಿ॥ (ಧ॰ ಪ॰ ೩೭೩) ಚ,
Amānusī ratī hoti, sammā dhammaṃ vipassato’’ti. (dha. pa. 373) ca,
‘‘ಪುರತೋ ಪಚ್ಛತೋ ವಾಪಿ, ಅಪರೋ ಚೇ ನ ವಿಜ್ಜತಿ।
‘‘Purato pacchato vāpi, aparo ce na vijjati;
ಅತೀವ ಫಾಸು ಭವತಿ, ಏಕಸ್ಸ ವಸತೋ ವನೇ’’ತಿ॥ (ಥೇರಗಾ॰ ೫೩೭) ಚ।
Atīva phāsu bhavati, ekassa vasato vane’’ti. (theragā. 537) ca;
ತಸ್ಮಾ ಭಗವಾ ದುತಿಯಂ ಗಾಥಮಾಹ। ತತ್ಥ ಸಾ ರತಿ ಪಟಿಭಾತಿ ಮನ್ತಿ ಯಾ ಏವರೂಪೇ ಕಾಲೇ ಏಕಕಸ್ಸ ನಿಸಜ್ಜಾ ನಾಮ, ಸಾ ರತಿ ಮಯ್ಹಂ ಉಪಟ್ಠಾತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸೇಸಂ ತಾದಿಸಮೇವಾತಿ।
Tasmā bhagavā dutiyaṃ gāthamāha. Tattha sā rati paṭibhāti manti yā evarūpe kāle ekakassa nisajjā nāma, sā rati mayhaṃ upaṭṭhātīti attho. Sesaṃ tādisamevāti.
ಸಣಮಾನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Saṇamānasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೫. ಸಣಮಾನಸುತ್ತಂ • 5. Saṇamānasuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೫. ಸಣಮಾನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 5. Saṇamānasuttavaṇṇanā
