| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya |
೬. ಸನ್ದಕಸುತ್ತಂ
6. Sandakasuttaṃ
೨೨೩. ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಕೋಸಮ್ಬಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಘೋಸಿತಾರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಸನ್ದಕೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ಪಿಲಕ್ಖಗುಹಾಯಂ ಪಟಿವಸತಿ ಮಹತಿಯಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಪರಿಸಾಯ ಸದ್ಧಿಂ ಪಞ್ಚಮತ್ತೇಹಿ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಸತೇಹಿ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಸಾಯನ್ಹಸಮಯಂ ಪಟಿಸಲ್ಲಾನಾ ವುಟ್ಠಿತೋ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಆಯಾಮಾವುಸೋ, ಯೇನ ದೇವಕತಸೋಬ್ಭೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಸ್ಸಾಮ ಗುಹಾದಸ್ಸನಾಯಾ’’ತಿ। ‘‘ಏವಮಾವುಸೋ’’ತಿ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಯಸ್ಮತೋ ಆನನ್ದಸ್ಸ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸುಂ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಸಮ್ಬಹುಲೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಯೇನ ದೇವಕತಸೋಬ್ಭೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಸನ್ದಕೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ಮಹತಿಯಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಪರಿಸಾಯ ಸದ್ಧಿಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಹೋತಿ ಉನ್ನಾದಿನಿಯಾ ಉಚ್ಚಾಸದ್ದಮಹಾಸದ್ದಾಯ ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ತಿರಚ್ಛಾನಕಥಂ ಕಥೇನ್ತಿಯಾ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ರಾಜಕಥಂ ಚೋರಕಥಂ ಮಹಾಮತ್ತಕಥಂ ಸೇನಾಕಥಂ ಭಯಕಥಂ ಯುದ್ಧಕಥಂ ಅನ್ನಕಥಂ ಪಾನಕಥಂ ವತ್ಥಕಥಂ ಸಯನಕಥಂ ಮಾಲಾಕಥಂ ಗನ್ಧಕಥಂ ಞಾತಿಕಥಂ ಯಾನಕಥಂ ಗಾಮಕಥಂ ನಿಗಮಕಥಂ ನಗರಕಥಂ ಜನಪದಕಥಂ ಇತ್ಥಿಕಥಂ ಸೂರಕಥಂ ವಿಸಿಖಾಕಥಂ ಕುಮ್ಭಟ್ಠಾನಕಥಂ ಪುಬ್ಬಪೇತಕಥಂ ನಾನತ್ತಕಥಂ ಲೋಕಕ್ಖಾಯಿಕಂ ಸಮುದ್ದಕ್ಖಾಯಿಕಂ ಇತಿಭವಾಭವಕಥಂ ಇತಿ ವಾ। ಅದ್ದಸಾ ಖೋ ಸನ್ದಕೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಆನನ್ದಂ ದೂರತೋವ ಆಗಚ್ಛನ್ತಂ। ದಿಸ್ವಾನ ಸಕಂ ಪರಿಸಂ ಸಣ್ಠಾಪೇಸಿ – ‘‘ಅಪ್ಪಸದ್ದಾ ಭೋನ್ತೋ ಹೋನ್ತು, ಮಾ ಭೋನ್ತೋ ಸದ್ದಮಕತ್ಥ; ಅಯಂ ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಸಾವಕೋ ಆಗಚ್ಛತಿ ಸಮಣೋ ಆನನ್ದೋ। ಯಾವತಾ ಖೋ ಪನ ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಸಾವಕಾ ಕೋಸಮ್ಬಿಯಂ ಪಟಿವಸನ್ತಿ, ಅಯಂ ತೇಸಂ ಅಞ್ಞತರೋ ಸಮಣೋ ಆನನ್ದೋ। ಅಪ್ಪಸದ್ದಕಾಮಾ ಖೋ ಪನ ತೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಅಪ್ಪಸದ್ದವಿನೀತಾ ಅಪ್ಪಸದ್ದಸ್ಸ ವಣ್ಣವಾದಿನೋ; ಅಪ್ಪೇವ ನಾಮ ಅಪ್ಪಸದ್ದಂ ಪರಿಸಂ ವಿದಿತ್ವಾ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತಬ್ಬಂ ಮಞ್ಞೇಯ್ಯಾ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ತೇ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾ ತುಣ್ಹೀ ಅಹೇಸುಂ।
223. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā kosambiyaṃ viharati ghositārāme. Tena kho pana samayena sandako paribbājako pilakkhaguhāyaṃ paṭivasati mahatiyā paribbājakaparisāya saddhiṃ pañcamattehi paribbājakasatehi. Atha kho āyasmā ānando sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito bhikkhū āmantesi – ‘‘āyāmāvuso, yena devakatasobbho tenupasaṅkamissāma guhādassanāyā’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato ānandassa paccassosuṃ. Atha kho āyasmā ānando sambahulehi bhikkhūhi saddhiṃ yena devakatasobbho tenupasaṅkami. Tena kho pana samayena sandako paribbājako mahatiyā paribbājakaparisāya saddhiṃ nisinno hoti unnādiniyā uccāsaddamahāsaddāya anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ kathentiyā, seyyathidaṃ – rājakathaṃ corakathaṃ mahāmattakathaṃ senākathaṃ bhayakathaṃ yuddhakathaṃ annakathaṃ pānakathaṃ vatthakathaṃ sayanakathaṃ mālākathaṃ gandhakathaṃ ñātikathaṃ yānakathaṃ gāmakathaṃ nigamakathaṃ nagarakathaṃ janapadakathaṃ itthikathaṃ sūrakathaṃ visikhākathaṃ kumbhaṭṭhānakathaṃ pubbapetakathaṃ nānattakathaṃ lokakkhāyikaṃ samuddakkhāyikaṃ itibhavābhavakathaṃ iti vā. Addasā kho sandako paribbājako āyasmantaṃ ānandaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna sakaṃ parisaṃ saṇṭhāpesi – ‘‘appasaddā bhonto hontu, mā bhonto saddamakattha; ayaṃ samaṇassa gotamassa sāvako āgacchati samaṇo ānando. Yāvatā kho pana samaṇassa gotamassa sāvakā kosambiyaṃ paṭivasanti, ayaṃ tesaṃ aññataro samaṇo ānando. Appasaddakāmā kho pana te āyasmanto appasaddavinītā appasaddassa vaṇṇavādino; appeva nāma appasaddaṃ parisaṃ viditvā upasaṅkamitabbaṃ maññeyyā’’ti. Atha kho te paribbājakā tuṇhī ahesuṃ.
೨೨೪. ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಯೇನ ಸನ್ದಕೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ। ಅಥ ಖೋ ಸನ್ದಕೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಆನನ್ದಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಏತು ಖೋ ಭವಂ ಆನನ್ದೋ, ಸ್ವಾಗತಂ ಭೋತೋ ಆನನ್ದಸ್ಸ। ಚಿರಸ್ಸಂ ಖೋ ಭವಂ ಆನನ್ದೋ ಇಮಂ ಪರಿಯಾಯಮಕಾಸಿ ಯದಿದಂ ಇಧಾಗಮನಾಯ। ನಿಸೀದತು ಭವಂ ಆನನ್ದೋ, ಇದಮಾಸನಂ ಪಞ್ಞತ್ತ’’ನ್ತಿ। ನಿಸೀದಿ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಪಞ್ಞತ್ತೇ ಆಸನೇ। ಸನ್ದಕೋಪಿ ಖೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ಅಞ್ಞತರಂ ನೀಚಂ ಆಸನಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನಂ ಖೋ ಸನ್ದಕಂ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಂ ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಾಯನುತ್ಥ, ಸನ್ದಕ, ಏತರಹಿ ಕಥಾಯ ಸನ್ನಿಸಿನ್ನಾ, ಕಾ ಚ ಪನ ವೋ ಅನ್ತರಾಕಥಾ ವಿಪ್ಪಕತಾ’’ತಿ? ‘‘ತಿಟ್ಠತೇಸಾ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಕಥಾ ಯಾಯ ಮಯಂ ಏತರಹಿ ಕಥಾಯ ಸನ್ನಿಸಿನ್ನಾ। ನೇಸಾ ಭೋತೋ ಆನನ್ದಸ್ಸ ಕಥಾ ದುಲ್ಲಭಾ ಭವಿಸ್ಸತಿ ಪಚ್ಛಾಪಿ ಸವನಾಯ। ಸಾಧು ವತ ಭವನ್ತಂಯೇವ ಆನನ್ದಂ ಪಟಿಭಾತು ಸಕೇ ಆಚರಿಯಕೇ ಧಮ್ಮೀಕಥಾ’’ತಿ। ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಸನ್ದಕ, ಸುಣಾಹಿ , ಸಾಧುಕಂ ಮನಸಿ ಕರೋಹಿ, ಭಾಸಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ। ‘‘ಏವಂ ಭೋ’’ತಿ ಖೋ ಸನ್ದಕೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ಆಯಸ್ಮತೋ ಆನನ್ದಸ್ಸ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸಿ। ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಚತ್ತಾರೋಮೇ , ಸನ್ದಕ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಅಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾಸಾ ಅಕ್ಖಾತಾ ಚತ್ತಾರಿ ಚ ಅನಸ್ಸಾಸಿಕಾನಿ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಾನಿ ಅಕ್ಖಾತಾನಿ, ಯತ್ಥ ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಸಸಕ್ಕಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ನ ವಸೇಯ್ಯ, ವಸನ್ತೋ ಚ 1 ನಾರಾಧೇಯ್ಯ ಞಾಯಂ ಧಮ್ಮಂ ಕುಸಲ’’ನ್ತಿ। ‘‘ಕತಮೇ ಪನ ತೇ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಚತ್ತಾರೋ ಅಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾಸಾ ಅಕ್ಖಾತಾ, ಯತ್ಥ ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಸಸಕ್ಕಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ನ ವಸೇಯ್ಯ, ವಸನ್ತೋ ಚ ನಾರಾಧೇಯ್ಯ ಞಾಯಂ ಧಮ್ಮಂ ಕುಸಲ’’ನ್ತಿ?
224. Atha kho āyasmā ānando yena sandako paribbājako tenupasaṅkami. Atha kho sandako paribbājako āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘etu kho bhavaṃ ānando, svāgataṃ bhoto ānandassa. Cirassaṃ kho bhavaṃ ānando imaṃ pariyāyamakāsi yadidaṃ idhāgamanāya. Nisīdatu bhavaṃ ānando, idamāsanaṃ paññatta’’nti. Nisīdi kho āyasmā ānando paññatte āsane. Sandakopi kho paribbājako aññataraṃ nīcaṃ āsanaṃ gahetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho sandakaṃ paribbājakaṃ āyasmā ānando etadavoca – ‘‘kāyanuttha, sandaka, etarahi kathāya sannisinnā, kā ca pana vo antarākathā vippakatā’’ti? ‘‘Tiṭṭhatesā, bho ānanda, kathā yāya mayaṃ etarahi kathāya sannisinnā. Nesā bhoto ānandassa kathā dullabhā bhavissati pacchāpi savanāya. Sādhu vata bhavantaṃyeva ānandaṃ paṭibhātu sake ācariyake dhammīkathā’’ti. ‘‘Tena hi, sandaka, suṇāhi , sādhukaṃ manasi karohi, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ bho’’ti kho sandako paribbājako āyasmato ānandassa paccassosi. Āyasmā ānando etadavoca – ‘‘cattārome , sandaka, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena abrahmacariyavāsā akkhātā cattāri ca anassāsikāni brahmacariyāni akkhātāni, yattha viññū puriso sasakkaṃ brahmacariyaṃ na vaseyya, vasanto ca 2 nārādheyya ñāyaṃ dhammaṃ kusala’’nti. ‘‘Katame pana te, bho ānanda, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena cattāro abrahmacariyavāsā akkhātā, yattha viññū puriso sasakkaṃ brahmacariyaṃ na vaseyya, vasanto ca nārādheyya ñāyaṃ dhammaṃ kusala’’nti?
೨೨೫. ‘‘ಇಧ, ಸನ್ದಕ, ಏಕಚ್ಚೋ ಸತ್ಥಾ ಏವಂವಾದೀ ಹೋತಿ ಏವಂದಿಟ್ಠಿ – ‘ನತ್ಥಿ ದಿನ್ನಂ, ನತ್ಥಿ ಯಿಟ್ಠಂ, ನತ್ಥಿ ಹುತಂ, ನತ್ಥಿ ಸುಕತದುಕ್ಕಟಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ಫಲಂ ವಿಪಾಕೋ, ನತ್ಥಿ ಅಯಂ ಲೋಕೋ, ನತ್ಥಿ ಪರೋಲೋಕೋ, ನತ್ಥಿ ಮಾತಾ, ನತ್ಥಿ ಪಿತಾ, ನತ್ಥಿ ಸತ್ತಾ ಓಪಪಾತಿಕಾ, ನತ್ಥಿ ಲೋಕೇ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸಮ್ಮಗ್ಗತಾ ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪನ್ನಾ ಯೇ ಇಮಞ್ಚ ಲೋಕಂ ಪರಞ್ಚ ಲೋಕಂ ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಪವೇದೇನ್ತಿ। ಚಾತುಮಹಾಭೂತಿಕೋ ಅಯಂ ಪುರಿಸೋ ಯದಾ ಕಾಲಙ್ಕರೋತಿ, ಪಥವೀ ಪಥವೀಕಾಯಂ ಅನುಪೇತಿ ಅನುಪಗಚ್ಛತಿ, ಆಪೋ ಆಪೋಕಾಯಂ ಅನುಪೇತಿ ಅನುಪಗಚ್ಛತಿ, ತೇಜೋ ತೇಜೋಕಾಯಂ ಅನುಪೇತಿ ಅನುಪಗಚ್ಛತಿ, ವಾಯೋ ವಾಯೋಕಾಯಂ ಅನುಪೇತಿ ಅನುಪಗಚ್ಛತಿ , ಆಕಾಸಂ ಇನ್ದ್ರಿಯಾನಿ ಸಙ್ಕಮನ್ತಿ। ಆಸನ್ದಿಪಞ್ಚಮಾ ಪುರಿಸಾ ಮತಂ ಆದಾಯ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಯಾವಾಳಾಹನಾ ಪದಾನಿ ಪಞ್ಞಾಯನ್ತಿ। ಕಾಪೋತಕಾನಿ ಅಟ್ಠೀನಿ ಭವನ್ತಿ। ಭಸ್ಸನ್ತಾ ಆಹುತಿಯೋ; ದತ್ತುಪಞ್ಞತ್ತಂ ಯದಿದಂ ದಾನಂ। ತೇಸಂ ತುಚ್ಛಾ ಮುಸಾ ವಿಲಾಪೋ ಯೇ ಕೇಚಿ ಅತ್ಥಿಕವಾದಂ ವದನ್ತಿ। ಬಾಲೇ ಚ ಪಣ್ಡಿತೇ ಚ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಉಚ್ಛಿಜ್ಜನ್ತಿ ವಿನಸ್ಸನ್ತಿ ನ ಹೋನ್ತಿ ಪರಂ ಮರಣಾ’ತಿ।
225. ‘‘Idha, sandaka, ekacco satthā evaṃvādī hoti evaṃdiṭṭhi – ‘natthi dinnaṃ, natthi yiṭṭhaṃ, natthi hutaṃ, natthi sukatadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko, natthi ayaṃ loko, natthi paroloko, natthi mātā, natthi pitā, natthi sattā opapātikā, natthi loke samaṇabrāhmaṇā sammaggatā sammāpaṭipannā ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedenti. Cātumahābhūtiko ayaṃ puriso yadā kālaṅkaroti, pathavī pathavīkāyaṃ anupeti anupagacchati, āpo āpokāyaṃ anupeti anupagacchati, tejo tejokāyaṃ anupeti anupagacchati, vāyo vāyokāyaṃ anupeti anupagacchati , ākāsaṃ indriyāni saṅkamanti. Āsandipañcamā purisā mataṃ ādāya gacchanti, yāvāḷāhanā padāni paññāyanti. Kāpotakāni aṭṭhīni bhavanti. Bhassantā āhutiyo; dattupaññattaṃ yadidaṃ dānaṃ. Tesaṃ tucchā musā vilāpo ye keci atthikavādaṃ vadanti. Bāle ca paṇḍite ca kāyassa bhedā ucchijjanti vinassanti na honti paraṃ maraṇā’ti.
‘‘ತತ್ರ , ಸನ್ದಕ, ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಇತಿ ಪಟಿಸಞ್ಚಿಕ್ಖತಿ – ‘ಅಯಂ ಖೋ ಭವಂ ಸತ್ಥಾ ಏವಂವಾದೀ ಏವಂದಿಟ್ಠಿ – ನತ್ಥಿ ದಿನ್ನಂ, ನತ್ಥಿ ಯಿಟ್ಠಂ, ನತ್ಥಿ ಹುತಂ, ನತ್ಥಿ ಸುಕತದುಕ್ಕಟಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ಫಲಂ ವಿಪಾಕೋ, ನತ್ಥಿ ಅಯಂ ಲೋಕೋ, ನತ್ಥಿ ಪರೋಲೋಕೋ, ನತ್ಥಿ ಮಾತಾ, ನತ್ಥಿ ಪಿತಾ, ನತ್ಥಿ ಸತ್ತಾ ಓಪಪಾತಿಕಾ, ನತ್ಥಿ ಲೋಕೇ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸಮ್ಮಗ್ಗತಾ ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪನ್ನಾ ಯೇ ಇಮಞ್ಚ ಲೋಕಂ ಪರಞ್ಚ ಲೋಕಂ ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಪವೇದೇನ್ತಿ। ಚಾತುಮಹಾಭೂತಿಕೋ ಅಯಂ ಪುರಿಸೋ ಯದಾ ಕಾಲಙ್ಕರೋತಿ, ಪಥವೀ ಪಥವೀಕಾಯಂ ಅನುಪೇತಿ ಅನುಪಗಚ್ಛತಿ, ಆಪೋ ಆಪೋಕಾಯಂ ಅನುಪೇತಿ ಅನುಪಗಚ್ಛತಿ, ತೇಜೋ ತೇಜೋಕಾಯಂ ಅನುಪೇತಿ ಅನುಪಗಚ್ಛತಿ, ವಾಯೋ ವಾಯೋಕಾಯಂ ಅನುಪೇತಿ ಅನುಪಗಚ್ಛತಿ, ಆಕಾಸಂ ಇನ್ದ್ರಿಯಾನಿ ಸಙ್ಕಮನ್ತಿ। ಆಸನ್ದಿಪಞ್ಚಮಾ ಪುರಿಸಾ ಮತಂ ಆದಾಯ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಯಾವಾಳಾಹನಾ ಪದಾನಿ ಪಞ್ಞಾಯನ್ತಿ। ಕಾಪೋತಕಾನಿ ಅಟ್ಠೀನಿ ಭವನ್ತಿ। ಭಸ್ಸನ್ತಾ ಆಹುತಿಯೋ; ದತ್ತುಪಞ್ಞತ್ತಂ ಯದಿದಂ ದಾನಂ। ತೇಸಂ ತುಚ್ಛಾ ಮುಸಾ ವಿಲಾಪೋ ಯೇ ಕೇಚಿ ಅತ್ಥಿಕವಾದಂ ವದನ್ತಿ। ಬಾಲೇ ಚ ಪಣ್ಡಿತೇ ಚ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಉಚ್ಛಿಜ್ಜನ್ತಿ ವಿನಸ್ಸನ್ತಿ ನ ಹೋನ್ತಿ ಪರಂ ಮರಣಾ’ತಿ। ಸಚೇ ಇಮಸ್ಸ ಭೋತೋ ಸತ್ಥುನೋ ಸಚ್ಚಂ ವಚನಂ, ಅಕತೇನ ಮೇ ಏತ್ಥ ಕತಂ, ಅವುಸಿತೇನ ಮೇ ಏತ್ಥ ವುಸಿತಂ। ಉಭೋಪಿ ಮಯಂ ಏತ್ಥ ಸಮಸಮಾ ಸಾಮಞ್ಞಂ ಪತ್ತಾ, ಯೋ ಚಾಹಂ ನ ವದಾಮಿ ‘ಉಭೋ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಉಚ್ಛಿಜ್ಜಿಸ್ಸಾಮ, ವಿನಸ್ಸಿಸ್ಸಾಮ, ನ ಭವಿಸ್ಸಾಮ ಪರಂ ಮರಣಾ’ತಿ। ಅತಿರೇಕಂ ಖೋ ಪನಿಮಸ್ಸ ಭೋತೋ ಸತ್ಥುನೋ ನಗ್ಗಿಯಂ ಮುಣ್ಡಿಯಂ ಉಕ್ಕುಟಿಕಪ್ಪಧಾನಂ ಕೇಸಮಸ್ಸುಲೋಚನಂ ಯೋಹಂ ಪುತ್ತಸಮ್ಬಾಧಸಯನಂ 3 ಅಜ್ಝಾವಸನ್ತೋ ಕಾಸಿಕಚನ್ದನಂ ಪಚ್ಚನುಭೋನ್ತೋ ಮಾಲಾಗನ್ಧವಿಲೇಪನಂ ಧಾರೇನ್ತೋ ಜಾತರೂಪರಜತಂ ಸಾದಿಯನ್ತೋ ಇಮಿನಾ ಭೋತಾ ಸತ್ಥಾರಾ ಸಮಸಮಗತಿಕೋ ಭವಿಸ್ಸಾಮಿ। ಅಭಿಸಮ್ಪರಾಯಂ ಸೋಹಂ ಕಿಂ ಜಾನನ್ತೋ ಕಿಂ ಪಸ್ಸನ್ತೋ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸತ್ಥರಿ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಚರಿಸ್ಸಾಮಿ? ‘ಸೋ ಅಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾಸೋ ಅಯ’ನ್ತಿ – ಇತಿ ವಿದಿತ್ವಾ ತಸ್ಮಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಾ ನಿಬ್ಬಿಜ್ಜ ಪಕ್ಕಮತಿ 4। ಅಯಂ ಖೋ, ಸನ್ದಕ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಪಠಮೋ ಅಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾಸೋ ಅಕ್ಖಾತೋ ಯತ್ಥ ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಸಸಕ್ಕಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ನ ವಸೇಯ್ಯ, ವಸನ್ತೋ ಚ ನಾರಾಧೇಯ್ಯ ಞಾಯಂ ಧಮ್ಮಂ ಕುಸಲಂ।
‘‘Tatra , sandaka, viññū puriso iti paṭisañcikkhati – ‘ayaṃ kho bhavaṃ satthā evaṃvādī evaṃdiṭṭhi – natthi dinnaṃ, natthi yiṭṭhaṃ, natthi hutaṃ, natthi sukatadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko, natthi ayaṃ loko, natthi paroloko, natthi mātā, natthi pitā, natthi sattā opapātikā, natthi loke samaṇabrāhmaṇā sammaggatā sammāpaṭipannā ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedenti. Cātumahābhūtiko ayaṃ puriso yadā kālaṅkaroti, pathavī pathavīkāyaṃ anupeti anupagacchati, āpo āpokāyaṃ anupeti anupagacchati, tejo tejokāyaṃ anupeti anupagacchati, vāyo vāyokāyaṃ anupeti anupagacchati, ākāsaṃ indriyāni saṅkamanti. Āsandipañcamā purisā mataṃ ādāya gacchanti, yāvāḷāhanā padāni paññāyanti. Kāpotakāni aṭṭhīni bhavanti. Bhassantā āhutiyo; dattupaññattaṃ yadidaṃ dānaṃ. Tesaṃ tucchā musā vilāpo ye keci atthikavādaṃ vadanti. Bāle ca paṇḍite ca kāyassa bhedā ucchijjanti vinassanti na honti paraṃ maraṇā’ti. Sace imassa bhoto satthuno saccaṃ vacanaṃ, akatena me ettha kataṃ, avusitena me ettha vusitaṃ. Ubhopi mayaṃ ettha samasamā sāmaññaṃ pattā, yo cāhaṃ na vadāmi ‘ubho kāyassa bhedā ucchijjissāma, vinassissāma, na bhavissāma paraṃ maraṇā’ti. Atirekaṃ kho panimassa bhoto satthuno naggiyaṃ muṇḍiyaṃ ukkuṭikappadhānaṃ kesamassulocanaṃ yohaṃ puttasambādhasayanaṃ 5 ajjhāvasanto kāsikacandanaṃ paccanubhonto mālāgandhavilepanaṃ dhārento jātarūparajataṃ sādiyanto iminā bhotā satthārā samasamagatiko bhavissāmi. Abhisamparāyaṃ sohaṃ kiṃ jānanto kiṃ passanto imasmiṃ satthari brahmacariyaṃ carissāmi? ‘So abrahmacariyavāso aya’nti – iti viditvā tasmā brahmacariyā nibbijja pakkamati 6. Ayaṃ kho, sandaka, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena paṭhamo abrahmacariyavāso akkhāto yattha viññū puriso sasakkaṃ brahmacariyaṃ na vaseyya, vasanto ca nārādheyya ñāyaṃ dhammaṃ kusalaṃ.
೨೨೬. ‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಸನ್ದಕ, ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಸತ್ಥಾ ಏವಂವಾದೀ ಹೋತಿ ಏವಂದಿಟ್ಠಿ – ‘ಕರೋತೋ ಕಾರಯತೋ ಛಿನ್ದತೋ ಛೇದಾಪಯತೋ ಪಚತೋ ಪಾಚಾಪಯತೋ ಸೋಚಯತೋ ಸೋಚಾಪಯತೋ ಕಿಲಮತೋ ಕಿಲಮಾಪಯತೋ ಫನ್ದತೋ ಫನ್ದಾಪಯತೋ ಪಾಣಮತಿಪಾತಯತೋ ಅದಿನ್ನಂ ಆದಿಯತೋ ಸನ್ಧಿಂ ಛಿನ್ದತೋ ನಿಲ್ಲೋಪಂ ಹರತೋ ಏಕಾಗಾರಿಕಂ ಕರೋತೋ ಪರಿಪನ್ಥೇ ತಿಟ್ಠತೋ ಪರದಾರಂ ಗಚ್ಛತೋ ಮುಸಾ ಭಣತೋ ಕರೋತೋ ನ ಕರೀಯತಿ ಪಾಪಂ। ಖುರಪರಿಯನ್ತೇನ ಚೇಪಿ ಚಕ್ಕೇನ ಯೋ ಇಮಿಸ್ಸಾ ಪಥವಿಯಾ ಪಾಣೇ ಏಕಂ ಮಂಸಖಲಂ ಏಕಂ ಮಂಸಪುಞ್ಜಂ ಕರೇಯ್ಯ, ನತ್ಥಿ ತತೋನಿದಾನಂ ಪಾಪಂ, ನತ್ಥಿ ಪಾಪಸ್ಸ ಆಗಮೋ। ದಕ್ಖಿಣಞ್ಚೇಪಿ ಗಙ್ಗಾಯ ತೀರಂ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ಹನನ್ತೋ ಘಾತೇನ್ತೋ ಛಿನ್ದನ್ತೋ ಛೇದಾಪೇನ್ತೋ ಪಚನ್ತೋ ಪಚಾಪೇನ್ತೋ, ನತ್ಥಿ ತತೋನಿದಾನಂ ಪಾಪಂ, ನತ್ಥಿ ಪಾಪಸ್ಸ ಆಗಮೋ। ಉತ್ತರಞ್ಚೇಪಿ ಗಙ್ಗಾಯ ತೀರಂ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ದದನ್ತೋ ದಾಪೇನ್ತೋ ಯಜನ್ತೋ ಯಜಾಪೇನ್ತೋ, ನತ್ಥಿ ತತೋನಿದಾನಂ ಪುಞ್ಞಂ, ನತ್ಥಿ ಪುಞ್ಞಸ್ಸ ಆಗಮೋ। ದಾನೇನ ದಮೇನ ಸಂಯಮೇನ ಸಚ್ಚವಜ್ಜೇನ ನತ್ಥಿ ಪುಞ್ಞಂ, ನತ್ಥಿ ಪುಞ್ಞಸ್ಸ ಆಗಮೋ’ತಿ।
226. ‘‘Puna caparaṃ, sandaka, idhekacco satthā evaṃvādī hoti evaṃdiṭṭhi – ‘karoto kārayato chindato chedāpayato pacato pācāpayato socayato socāpayato kilamato kilamāpayato phandato phandāpayato pāṇamatipātayato adinnaṃ ādiyato sandhiṃ chindato nillopaṃ harato ekāgārikaṃ karoto paripanthe tiṭṭhato paradāraṃ gacchato musā bhaṇato karoto na karīyati pāpaṃ. Khurapariyantena cepi cakkena yo imissā pathaviyā pāṇe ekaṃ maṃsakhalaṃ ekaṃ maṃsapuñjaṃ kareyya, natthi tatonidānaṃ pāpaṃ, natthi pāpassa āgamo. Dakkhiṇañcepi gaṅgāya tīraṃ gaccheyya hananto ghātento chindanto chedāpento pacanto pacāpento, natthi tatonidānaṃ pāpaṃ, natthi pāpassa āgamo. Uttarañcepi gaṅgāya tīraṃ gaccheyya dadanto dāpento yajanto yajāpento, natthi tatonidānaṃ puññaṃ, natthi puññassa āgamo. Dānena damena saṃyamena saccavajjena natthi puññaṃ, natthi puññassa āgamo’ti.
‘‘ತತ್ರ, ಸನ್ದಕ, ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಇತಿ ಪಟಿಸಞ್ಚಿಕ್ಖತಿ – ‘ಅಯಂ ಖೋ ಭವಂ ಸತ್ಥಾ ಏವಂವಾದೀ ಏವಂದಿಟ್ಠಿ – ಕರೋತೋ ಕಾರಯತೋ ಛಿನ್ದತೋ ಛೇದಾಪಯತೋ ಪಚತೋ ಪಾಚಾಪಯತೋ ಸೋಚತೋ ಸೋಚಾಪಯತೋ ಕಿಲಮತೋ ಕಿಲಮಾಪಯತೋ ಫನ್ದತೋ ಫನ್ದಾಪಯತೋ ಪಾಣಮತಿಪಾತಯತೋ ಅದಿನ್ನಂ ಆದಿಯತೋ ಸನ್ಧಿಂ ಛಿನ್ದತೋ ನಿಲ್ಲೋಪಂ ಹರತೋ ಏಕಾಗಾರಿಕಂ ಕರೋತೋ ಪರಿಪನ್ಥೇ ತಿಟ್ಠತೋ ಪರದಾರಂ ಗಚ್ಛತೋ ಮುಸಾ ಭಣತೋ ಕರೋತೋ ನ ಕರೀಯತಿ ಪಾಪಂ ಖುರಪರಿಯನ್ತೇನ ಚೇಪಿ ಚಕ್ಕೇನ ಯೋ ಇಮಿಸ್ಸಾ ಪಥವಿಯಾ ಪಾಣೇ ಏಕಂ ಮಂಸಖಲಂ ಏಕಂ ಮಂಸಪುಞ್ಜಂ ಕರೇಯ್ಯ, ನತ್ಥಿ ತತೋನಿದಾನಂ ಪಾಪಂ, ನತ್ಥಿ ಪಾಪಸ್ಸ ಆಗಮೋ। ದಕ್ಖಿಣಞ್ಚೇಪಿ ಗಙ್ಗಾಯ ತೀರಂ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ಹನನ್ತೋ ಘಾತೇನ್ತೋ ಛಿನ್ದನ್ತೋ ಛೇದಾಪೇನ್ತೋ ಪಚನ್ತೋ ಪಚಾಪೇನ್ತೋ, ನತ್ಥಿ ತತೋನಿದಾನಂ ಪಾಪಂ, ನತ್ಥಿ ಪಾಪಸ್ಸ ಆಗಮೋ। ಉತ್ತರಞ್ಚೇಪಿ ಗಙ್ಗಾಯ ತೀರಂ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ದದನ್ತೋ ದಾಪೇನ್ತೋ ಯಜನ್ತೋ ಯಜಾಪೇನ್ತೋ, ನತ್ಥಿ ತತೋನಿದಾನಂ ಪುಞ್ಞಂ, ನತ್ಥಿ ಪುಞ್ಞಸ್ಸ ಆಗಮೋ। ದಾನೇನ ದಮೇನ ಸಂಯಮೇನ ಸಚ್ಚವಜ್ಜೇನ ನತ್ಥಿ ಪುಞ್ಞಂ, ನತ್ಥಿ ಪುಞ್ಞಸ್ಸ ಆಗಮೋ’ತಿ। ಸಚೇ ಇಮಸ್ಸ ಭೋತೋ ಸತ್ಥುನೋ ಸಚ್ಚಂ ವಚನಂ, ಅಕತೇನ ಮೇ ಏತ್ಥ ಕತಂ, ಅವುಸಿತೇನ ಮೇ ಏತ್ಥ ವುಸಿತಂ। ಉಭೋಪಿ ಮಯಂ ಏತ್ಥ ಸಮಸಮಾ ಸಾಮಞ್ಞಂ ಪತ್ತಾ, ಯೋ ಚಾಹಂ ನ ವದಾಮಿ ‘ಉಭಿನ್ನಂ ಕುರುತಂ ನ ಕರೀಯತಿ ಪಾಪ’ನ್ತಿ। ಅತಿರೇಕಂ ಖೋ ಪನಿಮಸ್ಸ ಭೋತೋ ಸತ್ಥುನೋ ನಗ್ಗಿಯಂ ಮುಣ್ಡಿಯಂ ಉಕ್ಕುಟಿಕಪ್ಪಧಾನಂ ಕೇಸಮಸ್ಸುಲೋಚನಂ ಯೋಹಂ ಪುತ್ತಸಮ್ಬಾಧಸಯನಂ ಅಜ್ಝಾವಸನ್ತೋ ಕಾಸಿಕಚನ್ದನಂ ಪಚ್ಚನುಭೋನ್ತೋ ಮಾಲಾಗನ್ಧವಿಲೇಪನಂ ಧಾರೇನ್ತೋ ಜಾತರೂಪರಜತಂ ಸಾದಿಯನ್ತೋ ಇಮಿನಾ ಭೋತಾ ಸತ್ಥಾರಾ ಸಮಸಮಗತಿಕೋ ಭವಿಸ್ಸಾಮಿ। ಅಭಿಸಮ್ಪರಾಯಂ ಸೋಹಂ ಕಿಂ ಜಾನನ್ತೋ ಕಿಂ ಪಸ್ಸನ್ತೋ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸತ್ಥರಿ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಚರಿಸ್ಸಾಮಿ? ‘ಸೋ ಅಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾಸೋ ಅಯ’ನ್ತಿ ಇತಿ ವಿದಿತ್ವಾ ತಸ್ಮಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಾ ನಿಬ್ಬಿಜ್ಜ ಪಕ್ಕಮತಿ। ಅಯಂ ಖೋ, ಸನ್ದಕ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ದುತಿಯೋ ಅಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾಸೋ ಅಕ್ಖಾತೋ ಯತ್ಥ ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಸಸಕ್ಕಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ನ ವಸೇಯ್ಯ, ವಸನ್ತೋ ಚ ನಾರಾಧೇಯ್ಯ ಞಾಯಂ ಧಮ್ಮಂ ಕುಸಲಂ।
‘‘Tatra, sandaka, viññū puriso iti paṭisañcikkhati – ‘ayaṃ kho bhavaṃ satthā evaṃvādī evaṃdiṭṭhi – karoto kārayato chindato chedāpayato pacato pācāpayato socato socāpayato kilamato kilamāpayato phandato phandāpayato pāṇamatipātayato adinnaṃ ādiyato sandhiṃ chindato nillopaṃ harato ekāgārikaṃ karoto paripanthe tiṭṭhato paradāraṃ gacchato musā bhaṇato karoto na karīyati pāpaṃ khurapariyantena cepi cakkena yo imissā pathaviyā pāṇe ekaṃ maṃsakhalaṃ ekaṃ maṃsapuñjaṃ kareyya, natthi tatonidānaṃ pāpaṃ, natthi pāpassa āgamo. Dakkhiṇañcepi gaṅgāya tīraṃ gaccheyya hananto ghātento chindanto chedāpento pacanto pacāpento, natthi tatonidānaṃ pāpaṃ, natthi pāpassa āgamo. Uttarañcepi gaṅgāya tīraṃ gaccheyya dadanto dāpento yajanto yajāpento, natthi tatonidānaṃ puññaṃ, natthi puññassa āgamo. Dānena damena saṃyamena saccavajjena natthi puññaṃ, natthi puññassa āgamo’ti. Sace imassa bhoto satthuno saccaṃ vacanaṃ, akatena me ettha kataṃ, avusitena me ettha vusitaṃ. Ubhopi mayaṃ ettha samasamā sāmaññaṃ pattā, yo cāhaṃ na vadāmi ‘ubhinnaṃ kurutaṃ na karīyati pāpa’nti. Atirekaṃ kho panimassa bhoto satthuno naggiyaṃ muṇḍiyaṃ ukkuṭikappadhānaṃ kesamassulocanaṃ yohaṃ puttasambādhasayanaṃ ajjhāvasanto kāsikacandanaṃ paccanubhonto mālāgandhavilepanaṃ dhārento jātarūparajataṃ sādiyanto iminā bhotā satthārā samasamagatiko bhavissāmi. Abhisamparāyaṃ sohaṃ kiṃ jānanto kiṃ passanto imasmiṃ satthari brahmacariyaṃ carissāmi? ‘So abrahmacariyavāso aya’nti iti viditvā tasmā brahmacariyā nibbijja pakkamati. Ayaṃ kho, sandaka, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena dutiyo abrahmacariyavāso akkhāto yattha viññū puriso sasakkaṃ brahmacariyaṃ na vaseyya, vasanto ca nārādheyya ñāyaṃ dhammaṃ kusalaṃ.
೨೨೭. ‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಸನ್ದಕ, ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಸತ್ಥಾ ಏವಂವಾದೀ ಹೋತಿ ಏವಂದಿಟ್ಠಿ – ‘ನತ್ಥಿ ಹೇತು, ನತ್ಥಿ ಪಚ್ಚಯೋ ಸತ್ತಾನಂ ಸಂಕಿಲೇಸಾಯ; ಅಹೇತೂ ಅಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಸತ್ತಾ ಸಂಕಿಲಿಸ್ಸನ್ತಿ; ನತ್ಥಿ ಹೇತು, ನತ್ಥಿ ಪಚ್ಚಯೋ ಸತ್ತಾನಂ ವಿಸುದ್ಧಿಯಾ; ಅಹೇತೂ ಅಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಸತ್ತಾ ವಿಸುಜ್ಝನ್ತಿ; ನತ್ಥಿ ಬಲಂ, ನತ್ಥಿ ವೀರಿಯಂ, ನತ್ಥಿ ಪುರಿಸಥಾಮೋ , ನತ್ಥಿ ಪುರಿಸಪರಕ್ಕಮೋ; ಸಬ್ಬೇ ಸತ್ತಾ ಸಬ್ಬೇ ಪಾಣಾ ಸಬ್ಬೇ ಭೂತಾ ಸಬ್ಬೇ ಜೀವಾ ಅವಸಾ ಅಬಲಾ ಅವೀರಿಯಾ ನಿಯತಿಸಙ್ಗತಿಭಾವಪರಿಣತಾ ಛಸ್ವೇವಾಭಿಜಾತೀಸು ಸುಖದುಕ್ಖಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇನ್ತೀ’ತಿ।
227. ‘‘Puna caparaṃ, sandaka, idhekacco satthā evaṃvādī hoti evaṃdiṭṭhi – ‘natthi hetu, natthi paccayo sattānaṃ saṃkilesāya; ahetū appaccayā sattā saṃkilissanti; natthi hetu, natthi paccayo sattānaṃ visuddhiyā; ahetū appaccayā sattā visujjhanti; natthi balaṃ, natthi vīriyaṃ, natthi purisathāmo , natthi purisaparakkamo; sabbe sattā sabbe pāṇā sabbe bhūtā sabbe jīvā avasā abalā avīriyā niyatisaṅgatibhāvapariṇatā chasvevābhijātīsu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedentī’ti.
‘‘ತತ್ರ, ಸನ್ದಕ, ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಇತಿ ಪಟಿಸಞ್ಚಿಕ್ಖತಿ – ‘ಅಯಂ ಖೋ ಭವಂ ಸತ್ಥಾ ಏವಂವಾದೀ ಏವಂದಿಟ್ಠಿ – ನತ್ಥಿ ಹೇತು, ನತ್ಥಿ ಪಚ್ಚಯೋ ಸತ್ತಾನಂ ಸಂಕಿಲೇಸಾಯ, ಅಹೇತೂ ಅಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಸತ್ತಾ ಸಂಕಿಲಿಸ್ಸನ್ತಿ। ನತ್ಥಿ ಹೇತು ನತ್ಥಿ ಪಚ್ಚಯೋ ಸತ್ತಾನಂ ವಿಸುದ್ಧಿಯಾ, ಅಹೇತೂ ಅಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಸತ್ತಾ ವಿಸುಜ್ಝನ್ತಿ। ನತ್ಥಿ ಬಲಂ, ನತ್ಥಿ ವೀರಿಯಂ, ನತ್ಥಿ ಪುರಿಸಥಾಮೋ, ನತ್ಥಿ ಪುರಿಸಪರಕ್ಕಮೋ, ಸಬ್ಬೇ ಸತ್ತಾ ಸಬ್ಬೇ ಪಾಣಾ ಸಬ್ಬೇ ಭೂತಾ ಸಬ್ಬೇ ಜೀವಾ ಅವಸಾ ಅಬಲಾ ಅವೀರಿಯಾ ನಿಯತಿಸಙ್ಗತಿಭಾವಪರಿಣತಾ ಛಸ್ವೇವಾಭಿಜಾತೀಸು ಸುಖದುಕ್ಖಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇನ್ತೀ’ತಿ। ಸಚೇ ಇಮಸ್ಸ ಭೋತೋ ಸತ್ಥುನೋ ಸಚ್ಚಂ ವಚನಂ, ಅಕತೇನ ಮೇ ಏತ್ಥ ಕತಂ, ಅವುಸಿತೇನ ಮೇ ಏತ್ಥ ವುಸಿತಂ। ಉಭೋಪಿ ಮಯಂ ಏತ್ಥ ಸಮಸಮಾ ಸಾಮಞ್ಞಂ ಪತ್ತಾ, ಯೋ ಚಾಹಂ ನ ವದಾಮಿ ‘ಉಭೋ ಅಹೇತೂ ಅಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ವಿಸುಜ್ಝಿಸ್ಸಾಮಾ’ತಿ। ಅತಿರೇಕಂ ಖೋ ಪನಿಮಸ್ಸ ಭೋತೋ ಸತ್ಥುನೋ ನಗ್ಗಿಯಂ ಮುಣ್ಡಿಯಂ ಉಕ್ಕುಟಿಕಪ್ಪಧಾನಂ ಕೇಸಮಸ್ಸುಲೋಚನಂ ಯೋಹಂ ಪುತ್ತಸಮ್ಬಾಧಸಯನಂ ಅಜ್ಝಾವಸನ್ತೋ ಕಾಸಿಕಚನ್ದನಂ ಪಚ್ಚನುಭೋನ್ತೋ ಮಾಲಾಗನ್ಧವಿಲೇಪನಂ ಧಾರೇನ್ತೋ ಜಾತರೂಪರಜತಂ ಸಾದಿಯನ್ತೋ ಇಮಿನಾ ಭೋತಾ ಸತ್ಥಾರಾ ಸಮಸಮಗತಿಕೋ ಭವಿಸ್ಸಾಮಿ। ಅಭಿಸಮ್ಪರಾಯಂ ಸೋಹಂ ಕಿಂ ಜಾನನ್ತೋ ಕಿಂ ಪಸ್ಸನ್ತೋ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸತ್ಥರಿ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಚರಿಸ್ಸಾಮಿ? ‘ಸೋ ಅಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾಸೋ ಅಯ’ನ್ತಿ – ಇತಿ ವಿದಿತ್ವಾ ತಸ್ಮಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಾ ನಿಬ್ಬಿಜ್ಜ ಪಕ್ಕಮತಿ। ಅಯಂ ಖೋ, ಸನ್ದಕ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ತತಿಯೋ ಅಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾಸೋ ಅಕ್ಖಾತೋ ಯತ್ಥ ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಸಸಕ್ಕಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ನ ವಸೇಯ್ಯ, ವಸನ್ತೋ ಚ ನಾರಾಧೇಯ್ಯ ಞಾಯಂ ಧಮ್ಮಂ ಕುಸಲಂ।
‘‘Tatra, sandaka, viññū puriso iti paṭisañcikkhati – ‘ayaṃ kho bhavaṃ satthā evaṃvādī evaṃdiṭṭhi – natthi hetu, natthi paccayo sattānaṃ saṃkilesāya, ahetū appaccayā sattā saṃkilissanti. Natthi hetu natthi paccayo sattānaṃ visuddhiyā, ahetū appaccayā sattā visujjhanti. Natthi balaṃ, natthi vīriyaṃ, natthi purisathāmo, natthi purisaparakkamo, sabbe sattā sabbe pāṇā sabbe bhūtā sabbe jīvā avasā abalā avīriyā niyatisaṅgatibhāvapariṇatā chasvevābhijātīsu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedentī’ti. Sace imassa bhoto satthuno saccaṃ vacanaṃ, akatena me ettha kataṃ, avusitena me ettha vusitaṃ. Ubhopi mayaṃ ettha samasamā sāmaññaṃ pattā, yo cāhaṃ na vadāmi ‘ubho ahetū appaccayā visujjhissāmā’ti. Atirekaṃ kho panimassa bhoto satthuno naggiyaṃ muṇḍiyaṃ ukkuṭikappadhānaṃ kesamassulocanaṃ yohaṃ puttasambādhasayanaṃ ajjhāvasanto kāsikacandanaṃ paccanubhonto mālāgandhavilepanaṃ dhārento jātarūparajataṃ sādiyanto iminā bhotā satthārā samasamagatiko bhavissāmi. Abhisamparāyaṃ sohaṃ kiṃ jānanto kiṃ passanto imasmiṃ satthari brahmacariyaṃ carissāmi? ‘So abrahmacariyavāso aya’nti – iti viditvā tasmā brahmacariyā nibbijja pakkamati. Ayaṃ kho, sandaka, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena tatiyo abrahmacariyavāso akkhāto yattha viññū puriso sasakkaṃ brahmacariyaṃ na vaseyya, vasanto ca nārādheyya ñāyaṃ dhammaṃ kusalaṃ.
೨೨೮. ‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಸನ್ದಕ, ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಸತ್ಥಾ ಏವಂವಾದೀ ಹೋತಿ ಏವಂದಿಟ್ಠಿ – ‘ಸತ್ತಿಮೇ ಕಾಯಾ ಅಕಟಾ ಅಕಟವಿಧಾ ಅನಿಮ್ಮಿತಾ ಅನಿಮ್ಮಾತಾ ವಞ್ಝಾ ಕೂಟಟ್ಠಾ ಏಸಿಕಟ್ಠಾಯಿಟ್ಠಿತಾ, ತೇ ನ ಇಞ್ಜನ್ತಿ ನ ವಿಪರಿಣಮನ್ತಿ ನ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಬ್ಯಾಬಾಧೇನ್ತಿ ನಾಲಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ಸುಖಾಯ ವಾ ದುಕ್ಖಾಯ ವಾ ಸುಖದುಕ್ಖಾಯ ವಾ। ಕತಮೇ ಸತ್ತ? ಪಥವೀಕಾಯೋ ಆಪೋಕಾಯೋ ತೇಜೋಕಾಯೋ ವಾಯೋಕಾಯೋ ಸುಖೇ ದುಕ್ಖೇ ಜೀವೇ ಸತ್ತಮೇ – ಇಮೇ ಸತ್ತಕಾಯಾ ಅಕಟಾ ಅಕಟವಿಧಾ ಅನಿಮ್ಮಿತಾ ಅನಿಮ್ಮಾತಾ ವಞ್ಝಾ ಕೂಟಟ್ಠಾ ಏಸಿಕಟ್ಠಾಯಿಟ್ಠಿತಾ। ತೇ ನ ಇಞ್ಜನ್ತಿ ನ ವಿಪರಿಣಮನ್ತಿ ನ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಬ್ಯಾಬಾಧೇನ್ತಿ। ನಾಲಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ಸುಖಾಯ ವಾ ದುಕ್ಖಾಯ ವಾ ಸುಖದುಕ್ಖಾಯ ವಾ। ತತ್ಥ ನತ್ಥಿ ಹನ್ತಾ ವಾ ಘಾತೇತಾ ವಾ ಸೋತಾ ವಾ ಸಾವೇತಾ ವಾ ವಿಞ್ಞಾತಾ ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಾ ವಾ। ಯೋಪಿ ತಿಣ್ಹೇನ ಸತ್ಥೇನ ಸೀಸಂ ಛಿನ್ದತಿ, ನ ಕೋಚಿ ಕಞ್ಚಿ 7 ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇತಿ। ಸತ್ತನ್ನಂತ್ವೇವ ಕಾಯಾನಮನ್ತರೇನ ಸತ್ಥಂ ವಿವರಮನುಪತತಿ। ಚುದ್ದಸ ಖೋ ಪನಿಮಾನಿ ಯೋನಿಪಮುಖಸತಸಹಸ್ಸಾನಿ ಸಟ್ಠಿ ಚ ಸತಾನಿ ಛ ಚ ಸತಾನಿ ಪಞ್ಚ ಚ ಕಮ್ಮುನೋ ಸತಾನಿ ಪಞ್ಚ ಚ ಕಮ್ಮಾನಿ ತೀಣಿ ಚ ಕಮ್ಮಾನಿ, ಕಮ್ಮೇ ಚ ಅಡ್ಢಕಮ್ಮೇ ಚ, ದ್ವಟ್ಠಿಪಟಿಪದಾ, ದ್ವಟ್ಠನ್ತರಕಪ್ಪಾ, ಛಳಾಭಿಜಾತಿಯೋ, ಅಟ್ಠ ಪುರಿಸಭೂಮಿಯೋ, ಏಕೂನಪಞ್ಞಾಸ ಆಜೀವಕಸತೇ, ಏಕೂನಪಞ್ಞಾಸ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಸತೇ, ಏಕೂನಪಞ್ಞಾಸ ನಾಗಾವಾಸಸತೇ, ವೀಸೇ ಇನ್ದ್ರಿಯಸತೇ, ತಿಂಸೇ ನಿರಯಸತೇ, ಛತ್ತಿಂಸ ರಜೋಧಾತುಯೋ, ಸತ್ತ ಸಞ್ಞೀಗಬ್ಭಾ, ಸತ್ತ ಅಸಞ್ಞೀಗಬ್ಭಾ, ಸತ್ತ ನಿಗಣ್ಠಿಗಬ್ಭಾ, ಸತ್ತ ದೇವಾ, ಸತ್ತ ಮಾನುಸಾ, ಸತ್ತ ಪೇಸಾಚಾ, ಸತ್ತ ಸರಾ, ಸತ್ತ ಪವುಟಾ, ಸತ್ತ ಪಪಾತಾ, ಸತ್ತ ಪಪಾತಸತಾನಿ, ಸತ್ತ ಸುಪಿನಾ, ಸತ್ತ ಸುಪಿನಸತಾನಿ, ಚುಲ್ಲಾಸೀತಿ 8 ಮಹಾಕಪ್ಪಿನೋ 9 ಸತಸಹಸ್ಸಾನಿ, ಯಾನಿ ಬಾಲೇ ಚ ಪಣ್ಡಿತೇ ಚ ಸನ್ಧಾವಿತ್ವಾ ಸಂಸರಿತ್ವಾ ದುಕ್ಖಸ್ಸನ್ತಂ ಕರಿಸ್ಸನ್ತಿ। ತತ್ಥ ನತ್ಥಿ ಇಮಿನಾಹಂ ಸೀಲೇನ ವಾ ವತೇನ ವಾ ತಪೇನ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೇನ ವಾ ಅಪರಿಪಕ್ಕಂ ವಾ ಕಮ್ಮಂ ಪರಿಪಾಚೇಸ್ಸಾಮಿ, ಪರಿಪಕ್ಕಂ ವಾ ಕಮ್ಮಂ ಫುಸ್ಸ ಫುಸ್ಸ ಬ್ಯನ್ತಿಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ। ಹೇವಂ ನತ್ಥಿ ದೋಣಮಿತೇ ಸುಖದುಕ್ಖೇ ಪರಿಯನ್ತಕತೇ ಸಂಸಾರೇ, ನತ್ಥಿ ಹಾಯನವಡ್ಢನೇ, ನತ್ಥಿ ಉಕ್ಕಂಸಾವಕಂಸೇ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಸುತ್ತಗುಳೇ ಖಿತ್ತೇ ನಿಬ್ಬೇಠಿಯಮಾನಮೇವ ಪಲೇತಿ, ಏವಮೇವ ಬಾಲೇ ಚ ಪಣ್ಡಿತೇ ಚ ಸನ್ಧಾವಿತ್ವಾ ಸಂಸರಿತ್ವಾ ದುಕ್ಖಸ್ಸನ್ತಂ ಕರಿಸ್ಸನ್ತೀ’ತಿ।
228. ‘‘Puna caparaṃ, sandaka, idhekacco satthā evaṃvādī hoti evaṃdiṭṭhi – ‘sattime kāyā akaṭā akaṭavidhā animmitā animmātā vañjhā kūṭaṭṭhā esikaṭṭhāyiṭṭhitā, te na iñjanti na vipariṇamanti na aññamaññaṃ byābādhenti nālaṃ aññamaññassa sukhāya vā dukkhāya vā sukhadukkhāya vā. Katame satta? Pathavīkāyo āpokāyo tejokāyo vāyokāyo sukhe dukkhe jīve sattame – ime sattakāyā akaṭā akaṭavidhā animmitā animmātā vañjhā kūṭaṭṭhā esikaṭṭhāyiṭṭhitā. Te na iñjanti na vipariṇamanti na aññamaññaṃ byābādhenti. Nālaṃ aññamaññassa sukhāya vā dukkhāya vā sukhadukkhāya vā. Tattha natthi hantā vā ghātetā vā sotā vā sāvetā vā viññātā vā viññāpetā vā. Yopi tiṇhena satthena sīsaṃ chindati, na koci kañci 10 jīvitā voropeti. Sattannaṃtveva kāyānamantarena satthaṃ vivaramanupatati. Cuddasa kho panimāni yonipamukhasatasahassāni saṭṭhi ca satāni cha ca satāni pañca ca kammuno satāni pañca ca kammāni tīṇi ca kammāni, kamme ca aḍḍhakamme ca, dvaṭṭhipaṭipadā, dvaṭṭhantarakappā, chaḷābhijātiyo, aṭṭha purisabhūmiyo, ekūnapaññāsa ājīvakasate, ekūnapaññāsa paribbājakasate, ekūnapaññāsa nāgāvāsasate, vīse indriyasate, tiṃse nirayasate, chattiṃsa rajodhātuyo, satta saññīgabbhā, satta asaññīgabbhā, satta nigaṇṭhigabbhā, satta devā, satta mānusā, satta pesācā, satta sarā, satta pavuṭā, satta papātā, satta papātasatāni, satta supinā, satta supinasatāni, cullāsīti 11 mahākappino 12 satasahassāni, yāni bāle ca paṇḍite ca sandhāvitvā saṃsaritvā dukkhassantaṃ karissanti. Tattha natthi imināhaṃ sīlena vā vatena vā tapena vā brahmacariyena vā aparipakkaṃ vā kammaṃ paripācessāmi, paripakkaṃ vā kammaṃ phussa phussa byantiṃ karissāmīti. Hevaṃ natthi doṇamite sukhadukkhe pariyantakate saṃsāre, natthi hāyanavaḍḍhane, natthi ukkaṃsāvakaṃse. Seyyathāpi nāma suttaguḷe khitte nibbeṭhiyamānameva paleti, evameva bāle ca paṇḍite ca sandhāvitvā saṃsaritvā dukkhassantaṃ karissantī’ti.
‘‘ತತ್ರ, ಸನ್ದಕ, ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಇತಿ ಪಟಿಸಞ್ಚಿಕ್ಖತಿ – ‘ಅಯಂ ಖೋ ಭವಂ ಸತ್ಥಾ ಏವಂವಾದೀ ಏವಂದಿಟ್ಠಿ – ಸತ್ತಿಮೇ ಕಾಯಾ ಅಕಟಾ ಅಕಟವಿಧಾ ಅನಿಮ್ಮಿತಾ ಅನಿಮ್ಮಾತಾ ವಞ್ಝಾ ಕೂಟಟ್ಠಾ ಏಸಿಕಟ್ಠಾಯಿಟ್ಠಿತಾ। ತೇ ನ ಇಞ್ಜನ್ತಿ ನ ವಿಪರಿಣಮನ್ತಿ ನ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಬ್ಯಾಬಾಧೇನ್ತಿ। ನಾಲಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ಸುಖಾಯ ವಾ ದುಕ್ಖಾಯ ವಾ ಸುಖದುಕ್ಖಾಯ ವಾ। ಕತಮೇ ಸತ್ತ ? ಪಥವೀಕಾಯೋ ಆಪೋಕಾಯೋ ತೇಜೋಕಾಯೋ ವಾಯೋಕಾಯೋ ಸುಖೇ ದುಕ್ಖೇ ಜೀವೇ ಸತ್ತಮೇ – ಇಮೇ ಸತ್ತ ಕಾಯಾ ಅಕಟಾ ಅಕಟವಿಧಾ ಅನಿಮ್ಮಿತಾ ಅನಿಮ್ಮಾತಾ ವಞ್ಝಾ ಕೂಟಟ್ಠಾ ಏಸಿಕಟ್ಠಾಯಿಟ್ಠಿತಾ। ತೇ ನ ಇಞ್ಜನ್ತಿ ನ ವಿಪರಿಣಮನ್ತಿ ನ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಬ್ಯಾಬಾಧೇನ್ತಿ। ನಾಲಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ಸುಖಾಯ ವಾ ದುಕ್ಖಾಯ ವಾ ಸುಖದುಕ್ಖಾಯ ವಾ। ತತ್ಥ ನತ್ಥಿ ಹನ್ತಾ ವಾ ಘಾತೇತಾ ವಾ ಸೋತಾ ವಾ ಸಾವೇತಾ ವಾ ವಿಞ್ಞಾತಾ ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಾ ವಾ। ಯೋಪಿ ತಿಣ್ಹೇನ ಸತ್ಥೇನ ಸೀಸಂ ಛಿನ್ದತಿ, ನ ಕೋಚಿ ಕಞ್ಚಿ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇತಿ । ಸತ್ತನ್ನಂತ್ವೇವ ಕಾಯಾನಮನ್ತರೇನ ಸತ್ಥಂ ವಿವರಮನುಪತತಿ। ಚುದ್ದಸ ಖೋ ಪನಿಮಾನಿ ಯೋನಿಪಮುಖಸತಸಹಸ್ಸಾನಿ ಸಟ್ಠಿ ಚ ಸತಾನಿ ಛ ಚ ಸತಾನಿ ಪಞ್ಚ ಚ ಕಮ್ಮುನೋ ಸತಾನಿ ಪಞ್ಚ ಚ ಕಮ್ಮಾನಿ ತೀಣಿ ಚ ಕಮ್ಮಾನಿ, ಕಮ್ಮೇ ಚ ಅಡ್ಢಕಮ್ಮೇ ಚ, ದ್ವಟ್ಠಿಪಟಿಪದಾ, ದ್ವಟ್ಠನ್ತರಕಪ್ಪಾ, ಛಳಾಭಿಜಾತಿಯೋ, ಅಟ್ಠ ಪುರಿಸಭೂಮಿಯೋ, ಏಕೂನಪಞ್ಞಾಸ ಆಜೀವಕಸತೇ, ಏಕೂನಪಞ್ಞಾಸ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಸತೇ, ಏಕೂನಪಞ್ಞಾಸ ನಾಗಾವಾಸಸತೇ, ವೀಸೇ ಇನ್ದ್ರಿಯಸತೇ, ತಿಂಸೇ ನಿರಯಸತೇ, ಛತ್ತಿಂಸ ರಜೋಧಾತುಯೋ, ಸತ್ತ ಸಞ್ಞೀಗಬ್ಭಾ, ಸತ್ತ ಅಸಞ್ಞೀಗಬ್ಭಾ, ಸತ್ತ ನಿಗಣ್ಠಿಗಬ್ಭಾ, ಸತ್ತ ದೇವಾ, ಸತ್ತ ಮಾನುಸಾ, ಸತ್ತ ಪೇಸಾಚಾ, ಸತ್ತ ಸರಾ, ಸತ್ತ ಪವುಟಾ, ಸತ್ತ ಪಪಾತಾ, ಸತ್ತ ಪಪಾತಸತಾನಿ, ಸತ್ತ ಸುಪಿನಾ, ಸತ್ತ ಸುಪಿನಸತಾನಿ, ಚುಲ್ಲಾಸೀತಿ ಮಹಾಕಪ್ಪಿನೋ ಸತಸಹಸ್ಸಾನಿ, ಯಾನಿ ಬಾಲೇ ಚ ಪಣ್ಡಿತೇ ಚ ಸನ್ಧಾವಿತ್ವಾ ಸಂಸರಿತ್ವಾ ದುಕ್ಖಸ್ಸನ್ತಂ ಕರಿಸ್ಸನ್ತಿ। ತತ್ಥ ನತ್ಥಿ ಇಮಿನಾಹಂ ಸೀಲೇನ ವಾ ವತೇನ ವಾ ತಪೇನ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೇನ ವಾ ಅಪರಿಪಕ್ಕಂ ವಾ ಕಮ್ಮಂ ಪರಿಪಾಚೇಸ್ಸಾಮಿ, ಪರಿಪಕ್ಕಂ ವಾ ಕಮ್ಮಂ ಫುಸ್ಸ ಫುಸ್ಸ ಬ್ಯನ್ತಿಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ, ಹೇವಂ ನತ್ಥಿ ದೋಣಮಿತೇ ಸುಖದುಕ್ಖೇ ಪರಿಯನ್ತಕತೇ ಸಂಸಾರೇ, ನತ್ಥಿ ಹಾಯನವಡ್ಢನೇ, ನತ್ಥಿ ಉಕ್ಕಂಸಾವಕಂಸೇ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಸುತ್ತಗುಳೇ ಖಿತ್ತೇ ನಿಬ್ಬೇಠಿಯಮಾನಮೇವ ಪಲೇತಿ, ಏವಮೇವ ಬಾಲೇ ಚ ಪಣ್ಡಿತೇ ಚ ಸನ್ಧಾವಿತ್ವಾ ಸಂಸರಿತ್ವಾ ದುಕ್ಖಸ್ಸನ್ತಂ ಕರಿಸ್ಸನ್ತೀ’ತಿ। ಸಚೇ ಪನ ಇಮಸ್ಸ ಭೋತೋ ಸತ್ಥುನೋ ಸಚ್ಚಂ ವಚನಂ, ಅಕತೇನ ಮೇ ಏತ್ಥ ಕತಂ, ಅವುಸಿತೇನ ಮೇ ಏತ್ಥ ವುಸಿತಂ। ಉಭೋಪಿ ಮಯಂ ಏತ್ಥ ಸಮಸಮಾ ಸಾಮಞ್ಞಂ ಪತ್ತಾ, ಯೋ ಚಾಹಂ ನ ವದಾಮಿ। ‘ಉಭೋ ಸನ್ಧಾವಿತ್ವಾ ಸಂಸರಿತ್ವಾ ದುಕ್ಖಸ್ಸನ್ತಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮಾ’ತಿ। ಅತಿರೇಕಂ ಖೋ ಪನಿಮಸ್ಸ ಭೋತೋ ಸತ್ಥುನೋ ನಗ್ಗಿಯಂ ಮುಣ್ಡಿಯಂ ಉಕ್ಕುಟಿಕಪ್ಪಧಾನಂ ಕೇಸಮಸ್ಸುಲೋಚನಂ ಯೋಹಂ ಪುತ್ತಸಮ್ಬಾಧಸಯನಂ ಅಜ್ಝಾವಸನ್ತೋ ಕಾಸಿಕಚನ್ದನಂ ಪಚ್ಚನುಭೋನ್ತೋ ಮಾಲಾಗನ್ಧವಿಲೇಪನಂ ಧಾರೇನ್ತೋ ಜಾತರೂಪರಜತಂ ಸಾದಿಯನ್ತೋ ಇಮಿನಾ ಭೋತಾ ಸತ್ಥಾರಾ ಸಮಸಮಗತಿಕೋ ಭವಿಸ್ಸಾಮಿ। ಅಭಿಸಮ್ಪರಾಯಂ ಸೋಹಂ ಕಿಂ ಜಾನನ್ತೋ ಕಿಂ ಪಸ್ಸನ್ತೋ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸತ್ಥರಿ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಚರಿಸ್ಸಾಮಿ? ‘ಸೋ ಅಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾಸೋ ಅಯ’ನ್ತಿ – ಇತಿ ವಿದಿತ್ವಾ ತಸ್ಮಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಾ ನಿಬ್ಬಿಜ್ಜ ಪಕ್ಕಮತಿ। ಅಯಂ ಖೋ, ಸನ್ದಕ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಚತುತ್ಥೋ ಅಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾಸೋ ಅಕ್ಖಾತೋ ಯತ್ಥ ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಸಸಕ್ಕಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ನ ವಸೇಯ್ಯ, ವಸನ್ತೋ ಚ ನಾರಾಧೇಯ್ಯ ಞಾಯಂ ಧಮ್ಮಂ ಕುಸಲಂ।
‘‘Tatra, sandaka, viññū puriso iti paṭisañcikkhati – ‘ayaṃ kho bhavaṃ satthā evaṃvādī evaṃdiṭṭhi – sattime kāyā akaṭā akaṭavidhā animmitā animmātā vañjhā kūṭaṭṭhā esikaṭṭhāyiṭṭhitā. Te na iñjanti na vipariṇamanti na aññamaññaṃ byābādhenti. Nālaṃ aññamaññassa sukhāya vā dukkhāya vā sukhadukkhāya vā. Katame satta ? Pathavīkāyo āpokāyo tejokāyo vāyokāyo sukhe dukkhe jīve sattame – ime satta kāyā akaṭā akaṭavidhā animmitā animmātā vañjhā kūṭaṭṭhā esikaṭṭhāyiṭṭhitā. Te na iñjanti na vipariṇamanti na aññamaññaṃ byābādhenti. Nālaṃ aññamaññassa sukhāya vā dukkhāya vā sukhadukkhāya vā. Tattha natthi hantā vā ghātetā vā sotā vā sāvetā vā viññātā vā viññāpetā vā. Yopi tiṇhena satthena sīsaṃ chindati, na koci kañci jīvitā voropeti . Sattannaṃtveva kāyānamantarena satthaṃ vivaramanupatati. Cuddasa kho panimāni yonipamukhasatasahassāni saṭṭhi ca satāni cha ca satāni pañca ca kammuno satāni pañca ca kammāni tīṇi ca kammāni, kamme ca aḍḍhakamme ca, dvaṭṭhipaṭipadā, dvaṭṭhantarakappā, chaḷābhijātiyo, aṭṭha purisabhūmiyo, ekūnapaññāsa ājīvakasate, ekūnapaññāsa paribbājakasate, ekūnapaññāsa nāgāvāsasate, vīse indriyasate, tiṃse nirayasate, chattiṃsa rajodhātuyo, satta saññīgabbhā, satta asaññīgabbhā, satta nigaṇṭhigabbhā, satta devā, satta mānusā, satta pesācā, satta sarā, satta pavuṭā, satta papātā, satta papātasatāni, satta supinā, satta supinasatāni, cullāsīti mahākappino satasahassāni, yāni bāle ca paṇḍite ca sandhāvitvā saṃsaritvā dukkhassantaṃ karissanti. Tattha natthi imināhaṃ sīlena vā vatena vā tapena vā brahmacariyena vā aparipakkaṃ vā kammaṃ paripācessāmi, paripakkaṃ vā kammaṃ phussa phussa byantiṃ karissāmīti, hevaṃ natthi doṇamite sukhadukkhe pariyantakate saṃsāre, natthi hāyanavaḍḍhane, natthi ukkaṃsāvakaṃse. Seyyathāpi nāma suttaguḷe khitte nibbeṭhiyamānameva paleti, evameva bāle ca paṇḍite ca sandhāvitvā saṃsaritvā dukkhassantaṃ karissantī’ti. Sace pana imassa bhoto satthuno saccaṃ vacanaṃ, akatena me ettha kataṃ, avusitena me ettha vusitaṃ. Ubhopi mayaṃ ettha samasamā sāmaññaṃ pattā, yo cāhaṃ na vadāmi. ‘Ubho sandhāvitvā saṃsaritvā dukkhassantaṃ karissāmā’ti. Atirekaṃ kho panimassa bhoto satthuno naggiyaṃ muṇḍiyaṃ ukkuṭikappadhānaṃ kesamassulocanaṃ yohaṃ puttasambādhasayanaṃ ajjhāvasanto kāsikacandanaṃ paccanubhonto mālāgandhavilepanaṃ dhārento jātarūparajataṃ sādiyanto iminā bhotā satthārā samasamagatiko bhavissāmi. Abhisamparāyaṃ sohaṃ kiṃ jānanto kiṃ passanto imasmiṃ satthari brahmacariyaṃ carissāmi? ‘So abrahmacariyavāso aya’nti – iti viditvā tasmā brahmacariyā nibbijja pakkamati. Ayaṃ kho, sandaka, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena catuttho abrahmacariyavāso akkhāto yattha viññū puriso sasakkaṃ brahmacariyaṃ na vaseyya, vasanto ca nārādheyya ñāyaṃ dhammaṃ kusalaṃ.
‘‘ಇಮೇ ಖೋ ತೇ, ಸನ್ದಕ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಚತ್ತಾರೋ ಅಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾಸಾ ಅಕ್ಖಾತಾ ಯತ್ಥ ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಸಸಕ್ಕಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ನ ವಸೇಯ್ಯ, ವಸನ್ತೋ ಚ ನಾರಾಧೇಯ್ಯ ಞಾಯಂ ಧಮ್ಮಂ ಕುಸಲ’’ನ್ತಿ।
‘‘Ime kho te, sandaka, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena cattāro abrahmacariyavāsā akkhātā yattha viññū puriso sasakkaṃ brahmacariyaṃ na vaseyya, vasanto ca nārādheyya ñāyaṃ dhammaṃ kusala’’nti.
‘‘ಅಚ್ಛರಿಯಂ , ಭೋ ಆನನ್ದ, ಅಬ್ಭುತಂ, ಭೋ ಆನನ್ದ! ಯಾವಞ್ಚಿದಂ ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಚತ್ತಾರೋ ಅಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾಸಾವ ಸಮಾನಾ ‘ಅಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾಸಾ’ತಿ ಅಕ್ಖಾತಾ ಯತ್ಥ ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಸಸಕ್ಕಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ನ ವಸೇಯ್ಯ, ವಸನ್ತೋ ಚ ನಾರಾಧೇಯ್ಯ ಞಾಯಂ ಧಮ್ಮಂ ಕುಸಲನ್ತಿ। ಕತಮಾನಿ ಪನ ತಾನಿ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಚತ್ತಾರಿ ಅನಸ್ಸಾಸಿಕಾನಿ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಾನಿ ಅಕ್ಖಾತಾನಿ ಯತ್ಥ ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಸಸಕ್ಕಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ನ ವಸೇಯ್ಯ, ವಸನ್ತೋ ಚ ನಾರಾಧೇಯ್ಯ ಞಾಯಂ ಧಮ್ಮಂ ಕುಸಲ’’ನ್ತಿ?
‘‘Acchariyaṃ , bho ānanda, abbhutaṃ, bho ānanda! Yāvañcidaṃ tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena cattāro abrahmacariyavāsāva samānā ‘abrahmacariyavāsā’ti akkhātā yattha viññū puriso sasakkaṃ brahmacariyaṃ na vaseyya, vasanto ca nārādheyya ñāyaṃ dhammaṃ kusalanti. Katamāni pana tāni, bho ānanda, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena cattāri anassāsikāni brahmacariyāni akkhātāni yattha viññū puriso sasakkaṃ brahmacariyaṃ na vaseyya, vasanto ca nārādheyya ñāyaṃ dhammaṃ kusala’’nti?
೨೨೯. ‘‘ಇಧ, ಸನ್ದಕ, ಏಕಚ್ಚೋ ಸತ್ಥಾ ಸಬ್ಬಞ್ಞೂ ಸಬ್ಬದಸ್ಸಾವೀ ಅಪರಿಸೇಸಂ ಞಾಣದಸ್ಸನಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ – ‘ಚರತೋ ಚ ಮೇ ತಿಟ್ಠತೋ ಚ ಸುತ್ತಸ್ಸ ಚ ಜಾಗರಸ್ಸ ಚ ಸತತಂ ಸಮಿತಂ ಞಾಣದಸ್ಸನಂ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತ’ನ್ತಿ। ಸೋ ಸುಞ್ಞಮ್ಪಿ ಅಗಾರಂ ಪವಿಸತಿ, ಪಿಣ್ಡಮ್ಪಿ ನ ಲಭತಿ, ಕುಕ್ಕುರೋಪಿ ಡಂಸತಿ, ಚಣ್ಡೇನಪಿ ಹತ್ಥಿನಾ ಸಮಾಗಚ್ಛತಿ, ಚಣ್ಡೇನಪಿ ಅಸ್ಸೇನ ಸಮಾಗಚ್ಛತಿ, ಚಣ್ಡೇನಪಿ ಗೋಣೇನ ಸಮಾಗಚ್ಛತಿ, ಇತ್ಥಿಯಾಪಿ ಪುರಿಸಸ್ಸಪಿ ನಾಮಮ್ಪಿ ಗೋತ್ತಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛತಿ, ಗಾಮಸ್ಸಪಿ ನಿಗಮಸ್ಸಪಿ ನಾಮಮ್ಪಿ ಮಗ್ಗಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛತಿ। ಸೋ ‘ಕಿಮಿದ’ನ್ತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ‘ಸುಞ್ಞಂ ಮೇ ಅಗಾರಂ ಪವಿಸಿತಬ್ಬಂ ಅಹೋಸಿ’, ತೇನ ಪಾವಿಸಿಂ; ‘ಪಿಣ್ಡಮ್ಪಿ ಅಲದ್ಧಬ್ಬಂ ಅಹೋಸಿ’, ತೇನ ನಾಲತ್ಥಂ ; ‘ಕುಕ್ಕುರೇನ ಡಂಸಿತಬ್ಬಂ ಅಹೋಸಿ’, ತೇನಮ್ಹಿ 13 ದಟ್ಠೋ; ‘ಚಣ್ಡೇನ ಹತ್ಥಿನಾ ಸಮಾಗನ್ತಬ್ಬಂ ಅಹೋಸಿ’, ತೇನ ಸಮಾಗಮಿಂ; ‘ಚಣ್ಡೇನ ಅಸ್ಸೇನ ಸಮಾಗನ್ತಬ್ಬಂ ಅಹೋಸಿ’, ತೇನ ಸಮಾಗಮಿಂ; ‘ಚಣ್ಡೇನ ಗೋಣೇನ ಸಮಾಗನ್ತಬ್ಬಂ ಅಹೋಸಿ’, ತೇನ ಸಮಾಗಮಿಂ; ‘ಇತ್ಥಿಯಾಪಿ ಪುರಿಸಸ್ಸಪಿ ನಾಮಮ್ಪಿ ಗೋತ್ತಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ ಅಹೋಸಿ’, ತೇನ ಪುಚ್ಛಿಂ; ‘ಗಾಮಸ್ಸಪಿ ನಿಗಮಸ್ಸಪಿ ನಾಮಮ್ಪಿ ಮಗ್ಗಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ ಅಹೋಸಿ’, ತೇನ ಪುಚ್ಛಿನ್ತಿ। ತತ್ರ, ಸನ್ದಕ, ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಇತಿ ಪಟಿಸಞ್ಚಿಕ್ಖತಿ – ‘ಅಯಂ ಖೋ ಭವಂ ಸತ್ಥಾ ಸಬ್ಬಞ್ಞೂ ಸಬ್ಬದಸ್ಸಾವೀ ಅಪರಿಸೇಸಂ ಞಾಣದಸ್ಸನಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ…ಪೇ॰… ‘ಗಾಮಸ್ಸಪಿ ನಿಗಮಸ್ಸಪಿ ನಾಮಮ್ಪಿ ಮಗ್ಗಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ ಅಹೋಸಿ, ತೇನ ಪುಚ್ಛಿ’ನ್ತಿ । ಸೋ ‘ಅನಸ್ಸಾಸಿಕಂ ಇದಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯ’ನ್ತಿ – ಇತಿ ವಿದಿತ್ವಾ ತಸ್ಮಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಾ ನಿಬ್ಬಿಜ್ಜ ಪಕ್ಕಮತಿ। ಇದಂ ಖೋ, ಸನ್ದಕ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಪಠಮಂ ಅನಸ್ಸಾಸಿಕಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಅಕ್ಖಾತಂ ಯತ್ಥ ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಸಸಕ್ಕಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ನ ವಸೇಯ್ಯ, ವಸನ್ತೋ ಚ ನಾರಾಧೇಯ್ಯ ಞಾಯಂ ಧಮ್ಮಂ ಕುಸಲಂ।
229. ‘‘Idha, sandaka, ekacco satthā sabbaññū sabbadassāvī aparisesaṃ ñāṇadassanaṃ paṭijānāti – ‘carato ca me tiṭṭhato ca suttassa ca jāgarassa ca satataṃ samitaṃ ñāṇadassanaṃ paccupaṭṭhita’nti. So suññampi agāraṃ pavisati, piṇḍampi na labhati, kukkuropi ḍaṃsati, caṇḍenapi hatthinā samāgacchati, caṇḍenapi assena samāgacchati, caṇḍenapi goṇena samāgacchati, itthiyāpi purisassapi nāmampi gottampi pucchati, gāmassapi nigamassapi nāmampi maggampi pucchati. So ‘kimida’nti puṭṭho samāno ‘suññaṃ me agāraṃ pavisitabbaṃ ahosi’, tena pāvisiṃ; ‘piṇḍampi aladdhabbaṃ ahosi’, tena nālatthaṃ ; ‘kukkurena ḍaṃsitabbaṃ ahosi’, tenamhi 14 daṭṭho; ‘caṇḍena hatthinā samāgantabbaṃ ahosi’, tena samāgamiṃ; ‘caṇḍena assena samāgantabbaṃ ahosi’, tena samāgamiṃ; ‘caṇḍena goṇena samāgantabbaṃ ahosi’, tena samāgamiṃ; ‘itthiyāpi purisassapi nāmampi gottampi pucchitabbaṃ ahosi’, tena pucchiṃ; ‘gāmassapi nigamassapi nāmampi maggampi pucchitabbaṃ ahosi’, tena pucchinti. Tatra, sandaka, viññū puriso iti paṭisañcikkhati – ‘ayaṃ kho bhavaṃ satthā sabbaññū sabbadassāvī aparisesaṃ ñāṇadassanaṃ paṭijānāti…pe… ‘gāmassapi nigamassapi nāmampi maggampi pucchitabbaṃ ahosi, tena pucchi’nti . So ‘anassāsikaṃ idaṃ brahmacariya’nti – iti viditvā tasmā brahmacariyā nibbijja pakkamati. Idaṃ kho, sandaka, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena paṭhamaṃ anassāsikaṃ brahmacariyaṃ akkhātaṃ yattha viññū puriso sasakkaṃ brahmacariyaṃ na vaseyya, vasanto ca nārādheyya ñāyaṃ dhammaṃ kusalaṃ.
೨೩೦. ‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಸನ್ದಕ, ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಸತ್ಥಾ ಅನುಸ್ಸವಿಕೋ ಹೋತಿ ಅನುಸ್ಸವಸಚ್ಚೋ। ಸೋ ಅನುಸ್ಸವೇನ ಇತಿಹಿತಿಹಪರಮ್ಪರಾಯ ಪಿಟಕಸಮ್ಪದಾಯ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ। ಅನುಸ್ಸವಿಕಸ್ಸ ಖೋ ಪನ, ಸನ್ದಕ , ಸತ್ಥುನೋ ಅನುಸ್ಸವಸಚ್ಚಸ್ಸ ಸುಸ್ಸುತಮ್ಪಿ ಹೋತಿ ದುಸ್ಸುತಮ್ಪಿ ಹೋತಿ ತಥಾಪಿ ಹೋತಿ ಅಞ್ಞಥಾಪಿ ಹೋತಿ। ತತ್ರ, ಸನ್ದಕ, ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಇತಿ ಪಟಿಸಞ್ಚಿಕ್ಖತಿ – ‘ಅಯಂ ಖೋ ಭವಂ ಸತ್ಥಾ ಅನುಸ್ಸವಿಕೋ ಅನುಸ್ಸವಸಚ್ಚೋ ಸೋ ಅನುಸ್ಸವೇನ ಇತಿಹಿತಿಹಪರಮ್ಪರಾಯ ಪಿಟಕಸಮ್ಪದಾಯ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ। ಅನುಸ್ಸವಿಕಸ್ಸ ಖೋ ಪನ ಸತ್ಥುನೋ ಅನುಸ್ಸವಸಚ್ಚಸ್ಸ ಸುಸ್ಸುತಮ್ಪಿ ಹೋತಿ ದುಸ್ಸುತಮ್ಪಿ ಹೋತಿ ತಥಾಪಿ ಹೋತಿ ಅಞ್ಞಥಾಪಿ ಹೋತಿ’। ಸೋ ‘ಅನಸ್ಸಾಸಿಕಂ ಇದಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯ’ನ್ತಿ – ಇತಿ ವಿದಿತ್ವಾ ತಸ್ಮಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಾ ನಿಬ್ಬಿಜ್ಜ ಪಕ್ಕಮತಿ। ಇದಂ ಖೋ, ಸನ್ದಕ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ದುತಿಯಂ ಅನಸ್ಸಾಸಿಕಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಅಕ್ಖಾತಂ ಯತ್ಥ ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಸಸಕ್ಕಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ನ ವಸೇಯ್ಯ, ವಸನ್ತೋ ಚ ನಾರಾಧೇಯ್ಯ ಞಾಯಂ ಧಮ್ಮಂ ಕುಸಲಂ।
230. ‘‘Puna caparaṃ, sandaka, idhekacco satthā anussaviko hoti anussavasacco. So anussavena itihitihaparamparāya piṭakasampadāya dhammaṃ deseti. Anussavikassa kho pana, sandaka , satthuno anussavasaccassa sussutampi hoti dussutampi hoti tathāpi hoti aññathāpi hoti. Tatra, sandaka, viññū puriso iti paṭisañcikkhati – ‘ayaṃ kho bhavaṃ satthā anussaviko anussavasacco so anussavena itihitihaparamparāya piṭakasampadāya dhammaṃ deseti. Anussavikassa kho pana satthuno anussavasaccassa sussutampi hoti dussutampi hoti tathāpi hoti aññathāpi hoti’. So ‘anassāsikaṃ idaṃ brahmacariya’nti – iti viditvā tasmā brahmacariyā nibbijja pakkamati. Idaṃ kho, sandaka, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena dutiyaṃ anassāsikaṃ brahmacariyaṃ akkhātaṃ yattha viññū puriso sasakkaṃ brahmacariyaṃ na vaseyya, vasanto ca nārādheyya ñāyaṃ dhammaṃ kusalaṃ.
೨೩೧. ‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಸನ್ದಕ, ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಸತ್ಥಾ ತಕ್ಕೀ ಹೋತಿ ವೀಮಂಸೀ। ಸೋ ತಕ್ಕಪರಿಯಾಹತಂ ವೀಮಂಸಾನುಚರಿತಂ ಸಯಂಪಟಿಭಾನಂ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ। ತಕ್ಕಿಸ್ಸ ಖೋ ಪನ, ಸನ್ದಕ, ಸತ್ಥುನೋ ವೀಮಂಸಿಸ್ಸ ಸುತಕ್ಕಿತಮ್ಪಿ ಹೋತಿ ದುತ್ತಕ್ಕಿತಮ್ಪಿ ಹೋತಿ ತಥಾಪಿ ಹೋತಿ ಅಞ್ಞಥಾಪಿ ಹೋತಿ। ತತ್ರ, ಸನ್ದಕ, ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಇತಿ ಪಟಿಸಞ್ಚಿಕ್ಖತಿ – ‘ಅಯಂ ಖೋ ಭವಂ ಸತ್ಥಾ ತಕ್ಕೀ ವೀಮಂಸೀ। ಸೋ ತಕ್ಕಪರಿಯಾಹತಂ ವೀಮಂಸಾನುಚರಿತಂ ಸಯಂಪಟಿಭಾನಂ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ। ತಕ್ಕಿಸ್ಸ ಖೋ ಪನ ಸತ್ಥುನೋ ವೀಮಂಸಿಸ್ಸ ಸುತಕ್ಕಿತಮ್ಪಿ ಹೋತಿ ದುತ್ತಕ್ಕಿತಮ್ಪಿ ಹೋತಿ ತಥಾಪಿ ಹೋತಿ ಅಞ್ಞಥಾಪಿ ಹೋತಿ’। ಸೋ ‘ಅನಸ್ಸಾಸಿಕಂ ಇದಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯ’ನ್ತಿ – ಇತಿ ವಿದಿತ್ವಾ ತಸ್ಮಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಾ ನಿಬ್ಬಿಜ್ಜ ಪಕ್ಕಮತಿ। ಇದಂ ಖೋ, ಸನ್ದಕ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ತತಿಯಂ ಅನಸ್ಸಾಸಿಕಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಅಕ್ಖಾತಂ ಯತ್ಥ ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಸಸಕ್ಕಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ನ ವಸೇಯ್ಯ, ವಸನ್ತೋ ಚ ನಾರಾಧೇಯ್ಯ ಞಾಯಂ ಧಮ್ಮಂ ಕುಸಲಂ।
231. ‘‘Puna caparaṃ, sandaka, idhekacco satthā takkī hoti vīmaṃsī. So takkapariyāhataṃ vīmaṃsānucaritaṃ sayaṃpaṭibhānaṃ dhammaṃ deseti. Takkissa kho pana, sandaka, satthuno vīmaṃsissa sutakkitampi hoti duttakkitampi hoti tathāpi hoti aññathāpi hoti. Tatra, sandaka, viññū puriso iti paṭisañcikkhati – ‘ayaṃ kho bhavaṃ satthā takkī vīmaṃsī. So takkapariyāhataṃ vīmaṃsānucaritaṃ sayaṃpaṭibhānaṃ dhammaṃ deseti. Takkissa kho pana satthuno vīmaṃsissa sutakkitampi hoti duttakkitampi hoti tathāpi hoti aññathāpi hoti’. So ‘anassāsikaṃ idaṃ brahmacariya’nti – iti viditvā tasmā brahmacariyā nibbijja pakkamati. Idaṃ kho, sandaka, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena tatiyaṃ anassāsikaṃ brahmacariyaṃ akkhātaṃ yattha viññū puriso sasakkaṃ brahmacariyaṃ na vaseyya, vasanto ca nārādheyya ñāyaṃ dhammaṃ kusalaṃ.
೨೩೨. ‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಸನ್ದಕ, ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಸತ್ಥಾ ಮನ್ದೋ ಹೋತಿ ಮೋಮೂಹೋ। ಸೋ ಮನ್ದತ್ತಾ ಮೋಮೂಹತ್ತಾ ತತ್ಥ ತತ್ಥ 15 ಪಞ್ಹಂ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ವಾಚಾವಿಕ್ಖೇಪಂ ಆಪಜ್ಜತಿ ಅಮರಾವಿಕ್ಖೇಪಂ – ‘ಏವನ್ತಿಪಿ 16 ಮೇ ನೋ, ತಥಾತಿಪಿ 17 ಮೇ ನೋ, ಅಞ್ಞಥಾತಿಪಿ 18 ಮೇ ನೋ, ನೋತಿಪಿ ಮೇ ನೋ, ನೋ ನೋತಿಪಿ ಮೇ ನೋ’ತಿ। ತತ್ರ, ಸನ್ದಕ, ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಇತಿ ಪಟಿಸಞ್ಚಿಕ್ಖತಿ – ‘ಅಯಂ ಖೋ ಭವಂ ಸತ್ಥಾ ಮನ್ದೋ ಮೋಮೂಹೋ। ಸೋ ಮನ್ದತ್ತಾ ಮೋಮೂಹತ್ತಾ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಪಞ್ಹಂ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ವಾಚಾವಿಕ್ಖೇಪಂ ಆಪಜ್ಜತಿ ಅಮರಾವಿಕ್ಖೇಪಂ – ಏವನ್ತಿಪಿ ಮೇ ನೋ, ತಥಾತಿಪಿ ಮೇ ನೋ, ಅಞ್ಞಥಾತಿಪಿ ಮೇ ನೋ, ನೋತಿಪಿ ಮೇ ನೋ, ನೋ ನೋತಿಪಿ ಮೇ ನೋ’ತಿ। ಸೋ ‘ಅನಸ್ಸಾಸಿಕಂ ಇದಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯ’ನ್ತಿ – ಇತಿ ವಿದಿತ್ವಾ ತಸ್ಮಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಾ ನಿಬ್ಬಿಜ್ಜ ಪಕ್ಕಮತಿ। ಇದಂ ಖೋ, ಸನ್ದಕ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಚತುತ್ಥಂ ಅನಸ್ಸಾಸಿಕಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಅಕ್ಖಾತಂ ಯತ್ಥ ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಸಸಕ್ಕಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ನ ವಸೇಯ್ಯ, ವಸನ್ತೋ ಚ ನಾರಾಧೇಯ್ಯ ಞಾಯಂ ಧಮ್ಮಂ ಕುಸಲಂ।
232. ‘‘Puna caparaṃ, sandaka, idhekacco satthā mando hoti momūho. So mandattā momūhattā tattha tattha 19 pañhaṃ puṭṭho samāno vācāvikkhepaṃ āpajjati amarāvikkhepaṃ – ‘evantipi 20 me no, tathātipi 21 me no, aññathātipi 22 me no, notipi me no, no notipi me no’ti. Tatra, sandaka, viññū puriso iti paṭisañcikkhati – ‘ayaṃ kho bhavaṃ satthā mando momūho. So mandattā momūhattā tattha tattha pañhaṃ puṭṭho samāno vācāvikkhepaṃ āpajjati amarāvikkhepaṃ – evantipi me no, tathātipi me no, aññathātipi me no, notipi me no, no notipi me no’ti. So ‘anassāsikaṃ idaṃ brahmacariya’nti – iti viditvā tasmā brahmacariyā nibbijja pakkamati. Idaṃ kho, sandaka, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena catutthaṃ anassāsikaṃ brahmacariyaṃ akkhātaṃ yattha viññū puriso sasakkaṃ brahmacariyaṃ na vaseyya, vasanto ca nārādheyya ñāyaṃ dhammaṃ kusalaṃ.
‘‘ಇಮಾನಿ ಖೋ, (ತಾನಿ ಸನ್ದಕ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಚತ್ತಾರಿ ಅನಸ್ಸಾಸಿಕಾನಿ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಾನಿ ಅಕ್ಖಾತಾನಿ ಯತ್ಥ ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಸಸಕ್ಕಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ನ ವಸೇಯ್ಯ, ವಸನ್ತೋ ಚ ನಾರಾಧೇಯ್ಯ ಞಾಯಂ ಧಮ್ಮಂ ಕುಸಲ’’ನ್ತಿ।
‘‘Imāni kho, (tāni sandaka, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena cattāri anassāsikāni brahmacariyāni akkhātāni yattha viññū puriso sasakkaṃ brahmacariyaṃ na vaseyya, vasanto ca nārādheyya ñāyaṃ dhammaṃ kusala’’nti.
‘‘ಅಚ್ಛರಿಯಂ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಅಬ್ಭುತಂ, ಭೋ ಆನನ್ದ! ಯಾವಞ್ಚಿದಂ ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಚತ್ತಾರಿ ಅನಸ್ಸಾಸಿಕಾನೇವ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಾನಿ ಅನಸ್ಸಾಸಿಕಾನಿ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಾನೀತಿ ಅಕ್ಖಾತಾನಿ ಯತ್ಥ ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಸಸಕ್ಕಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ನ ವಸೇಯ್ಯ, ವಸನ್ತೋ ಚ ನಾರಾಧೇಯ್ಯ ಞಾಯಂ ಧಮ್ಮಂ ಕುಸಲಂ। ಸೋ ಪನ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಸತ್ಥಾ ಕಿಂ ವಾದೀ ಕಿಂ ಅಕ್ಖಾಯೀ ಯತ್ಥ ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಸಸಕ್ಕಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ವಸೇಯ್ಯ, ವಸನ್ತೋ ಚ ಆರಾಧೇಯ್ಯ ಞಾಯಂ ಧಮ್ಮಂ ಕುಸಲ’’ನ್ತಿ।
‘‘Acchariyaṃ, bho ānanda, abbhutaṃ, bho ānanda! Yāvañcidaṃ tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena cattāri anassāsikāneva brahmacariyāni anassāsikāni brahmacariyānīti akkhātāni yattha viññū puriso sasakkaṃ brahmacariyaṃ na vaseyya, vasanto ca nārādheyya ñāyaṃ dhammaṃ kusalaṃ. So pana, bho ānanda, satthā kiṃ vādī kiṃ akkhāyī yattha viññū puriso sasakkaṃ brahmacariyaṃ vaseyya, vasanto ca ārādheyya ñāyaṃ dhammaṃ kusala’’nti.
೨೩೩. ‘‘ಇಧ, ಸನ್ದಕ, ತಥಾಗತೋ ಲೋಕೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪನ್ನೋ ಸುಗತೋ ಲೋಕವಿದೂ ಅನುತ್ತರೋ ಪುರಿಸದಮ್ಮಸಾರಥಿ ಸತ್ಥಾ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… 23 ಸೋ ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ನೀವರಣೇ ಪಹಾಯ ಚೇತಸೋ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೇ ಪಞ್ಞಾಯ ದುಬ್ಬಲೀಕರಣೇ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ ವಿವಿಚ್ಚ ಅಕುಸಲೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸವಿತಕ್ಕಂ ಸವಿಚಾರಂ ವಿವೇಕಜಂ ಪೀತಿಸುಖಂ ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಯಸ್ಮಿಂ ಖೋ 24, ಸನ್ದಕ, ಸತ್ಥರಿ ಸಾವಕೋ ಏವರೂಪಂ ಉಳಾರವಿಸೇಸಂ ಅಧಿಗಚ್ಛತಿ ತತ್ಥ ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಸಸಕ್ಕಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ವಸೇಯ್ಯ, ವಸನ್ತೋ ಚ ಆರಾಧೇಯ್ಯ ಞಾಯಂ ಧಮ್ಮಂ ಕುಸಲಂ।
233. ‘‘Idha, sandaka, tathāgato loke uppajjati arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā…pe… 25 so ime pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Yasmiṃ kho 26, sandaka, satthari sāvako evarūpaṃ uḷāravisesaṃ adhigacchati tattha viññū puriso sasakkaṃ brahmacariyaṃ vaseyya, vasanto ca ārādheyya ñāyaṃ dhammaṃ kusalaṃ.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಸನ್ದಕ, ಭಿಕ್ಖು ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ…ಪೇ॰.. ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಯಸ್ಮಿಂ ಖೋ, ಸನ್ದಕ, ಸತ್ಥರಿ ಸಾವಕೋ ಏವರೂಪಂ ಉಳಾರವಿಸೇಸಂ ಅಧಿಗಚ್ಛತಿ ತತ್ಥ ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಸಸಕ್ಕಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ವಸೇಯ್ಯ, ವಸನ್ತೋ ಚ ಆರಾಧೇಯ್ಯ ಞಾಯಂ ಧಮ್ಮಂ ಕುಸಲಂ।
‘‘Puna caparaṃ, sandaka, bhikkhu vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe... dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Yasmiṃ kho, sandaka, satthari sāvako evarūpaṃ uḷāravisesaṃ adhigacchati tattha viññū puriso sasakkaṃ brahmacariyaṃ vaseyya, vasanto ca ārādheyya ñāyaṃ dhammaṃ kusalaṃ.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಸನ್ದಕ, ಭಿಕ್ಖು ಪೀತಿಯಾ ಚ ವಿರಾಗಾ ಉಪೇಕ್ಖಕೋ ಚ ವಿಹರತಿ…ಪೇ॰… ತತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಯಸ್ಮಿಂ ಖೋ, ಸನ್ದಕ, ಸತ್ಥರಿ ಸಾವಕೋ ಏವರೂಪಂ ಉಳಾರವಿಸೇಸಂ ಅಧಿಗಚ್ಛತಿ ತತ್ಥ ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಸಸಕ್ಕಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ವಸೇಯ್ಯ, ವಸನ್ತೋ ಚ ಆರಾಧೇಯ್ಯ ಞಾಯಂ ಧಮ್ಮಂ ಕುಸಲಂ।
‘‘Puna caparaṃ, sandaka, bhikkhu pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Yasmiṃ kho, sandaka, satthari sāvako evarūpaṃ uḷāravisesaṃ adhigacchati tattha viññū puriso sasakkaṃ brahmacariyaṃ vaseyya, vasanto ca ārādheyya ñāyaṃ dhammaṃ kusalaṃ.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಸನ್ದಕ, ಭಿಕ್ಖು ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ…ಪೇ॰… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಯಸ್ಮಿಂ ಖೋ, ಸನ್ದಕ, ಸತ್ಥರಿ ಸಾವಕೋ ಏವರೂಪಂ ಉಳಾರವಿಸೇಸಂ ಅಧಿಗಚ್ಛತಿ ತತ್ಥ ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಸಸಕ್ಕಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ವಸೇಯ್ಯ, ವಸನ್ತೋ ಚ ಆರಾಧೇಯ್ಯ ಞಾಯಂ ಧಮ್ಮಂ ಕುಸಲಂ।
‘‘Puna caparaṃ, sandaka, bhikkhu sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Yasmiṃ kho, sandaka, satthari sāvako evarūpaṃ uḷāravisesaṃ adhigacchati tattha viññū puriso sasakkaṃ brahmacariyaṃ vaseyya, vasanto ca ārādheyya ñāyaṃ dhammaṃ kusalaṃ.
‘‘ಸೋ ಏವಂ ಸಮಾಹಿತೇ ಚಿತ್ತೇ ಪರಿಸುದ್ಧೇ ಪರಿಯೋದಾತೇ ಅನಙ್ಗಣೇ ವಿಗತೂಪಕ್ಕಿಲೇಸೇ ಮುದುಭೂತೇ ಕಮ್ಮನಿಯೇ ಠಿತೇ ಆನೇಞ್ಜಪ್ಪತ್ತೇ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಾನುಸ್ಸತಿಞಾಣಾಯ ಚಿತ್ತಂ ಅಭಿನಿನ್ನಾಮೇತಿ। ಸೋ ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಂ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಏಕಮ್ಪಿ ಜಾತಿಂ ದ್ವೇಪಿ ಜಾತಿಯೋ…ಪೇ॰… ಇತಿ ಸಾಕಾರಂ ಸಉದ್ದೇಸಂ ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಂ ಅನುಸ್ಸರತಿ। ಯಸ್ಮಿಂ ಖೋ, ಸನ್ದಕ, ಸತ್ಥರಿ ಸಾವಕೋ ಏವರೂಪಂ ಉಳಾರವಿಸೇಸಂ ಅಧಿಗಚ್ಛತಿ ತತ್ಥ ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಸಸಕ್ಕಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ವಸೇಯ್ಯ, ವಸನ್ತೋ ಚ ಆರಾಧೇಯ್ಯ ಞಾಯಂ ಧಮ್ಮಂ ಕುಸಲಂ।
‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte pubbenivāsānussatiñāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati, seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo…pe… iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati. Yasmiṃ kho, sandaka, satthari sāvako evarūpaṃ uḷāravisesaṃ adhigacchati tattha viññū puriso sasakkaṃ brahmacariyaṃ vaseyya, vasanto ca ārādheyya ñāyaṃ dhammaṃ kusalaṃ.
‘‘ಸೋ ಏವಂ ಸಮಾಹಿತೇ ಚಿತ್ತೇ ಪರಿಸುದ್ಧೇ ಪರಿಯೋದಾತೇ ಅನಙ್ಗಣೇ ವಿಗತೂಪಕ್ಕಿಲೇಸೇ ಮುದುಭೂತೇ ಕಮ್ಮನಿಯೇ ಠಿತೇ ಆನೇಞ್ಜಪ್ಪತ್ತೇ ಸತ್ತಾನಂ ಚುತೂಪಪಾತಞಾಣಾಯ ಚಿತ್ತಂ ಅಭಿನಿನ್ನಾಮೇತಿ। ಸೋ ದಿಬ್ಬೇನ ಚಕ್ಖುನಾ ವಿಸುದ್ಧೇನ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಮಾನುಸಕೇನ ಸತ್ತೇ ಪಸ್ಸತಿ ಚವಮಾನೇ ಉಪಪಜ್ಜಮಾನೇ ಹೀನೇ ಪಣೀತೇ ಸುವಣ್ಣೇ ದುಬ್ಬಣ್ಣೇ ಸುಗತೇ ದುಗ್ಗತೇ…ಪೇ॰… ಯಥಾಕಮ್ಮೂಪಗೇ ಸತ್ತೇ ಪಜಾನಾತಿ। ಯಸ್ಮಿಂ ಖೋ, ಸನ್ದಕ, ಸತ್ಥರಿ ಸಾವಕೋ ಏವರೂಪಂ ಉಳಾರವಿಸೇಸಂ ಅಧಿಗಚ್ಛತಿ ತತ್ಥ ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಸಸಕ್ಕಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ವಸೇಯ್ಯ, ವಸನ್ತೋ ಚ ಆರಾಧೇಯ್ಯ ಞಾಯಂ ಧಮ್ಮಂ ಕುಸಲಂ।
‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte sattānaṃ cutūpapātañāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate…pe… yathākammūpage satte pajānāti. Yasmiṃ kho, sandaka, satthari sāvako evarūpaṃ uḷāravisesaṃ adhigacchati tattha viññū puriso sasakkaṃ brahmacariyaṃ vaseyya, vasanto ca ārādheyya ñāyaṃ dhammaṃ kusalaṃ.
‘‘ಸೋ ಏವಂ ಸಮಾಹಿತೇ ಚಿತ್ತೇ ಪರಿಸುದ್ಧೇ ಪರಿಯೋದಾತೇ ಅನಙ್ಗಣೇ ವಿಗತೂಪಕ್ಕಿಲೇಸೇ ಮುದುಭೂತೇ ಕಮ್ಮನಿಯೇ ಠಿತೇ ಆನೇಞ್ಜಪ್ಪತ್ತೇ ಆಸವಾನಂ ಖಯಞಾಣಾಯ ಚಿತ್ತಂ ಅಭಿನಿನ್ನಾಮೇತಿ। ಸೋ ‘ಇದಂ ದುಕ್ಖ’ನ್ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ; ‘ಇಮೇ ಆಸವಾ’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ‘ಅಯಂ ಆಸವಸಮುದಯೋ’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ‘ಅಯಂ ಆಸವನಿರೋಧೋ’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ‘ಅಯಂ ಆಸವನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ। ತಸ್ಸ ಏವಂ ಜಾನತೋ ಏವಂ ಪಸ್ಸತೋ ಕಾಮಾಸವಾಪಿ ಚಿತ್ತಂ ವಿಮುಚ್ಚತಿ, ಭವಾಸವಾಪಿ ಚಿತ್ತಂ ವಿಮುಚ್ಚತಿ, ಅವಿಜ್ಜಾಸವಾಪಿ ಚಿತ್ತಂ ವಿಮುಚ್ಚತಿ। ವಿಮುತ್ತಸ್ಮಿಂ ವಿಮುತ್ತಮಿತಿ ಞಾಣಂ ಹೋತಿ। ‘ಖೀಣಾ ಜಾತಿ, ವುಸಿತಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ, ಕತಂ ಕರಣೀಯಂ, ನಾಪರಂ ಇತ್ಥತ್ತಾಯಾ’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ಯಸ್ಮಿಂ ಖೋ, ಸನ್ದಕ, ಸತ್ಥರಿ ಸಾವಕೋ ಏವರೂಪಂ ಉಳಾರವಿಸೇಸಂ ಅಧಿಗಚ್ಛತಿ ತತ್ಥ ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಸಸಕ್ಕಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ವಸೇಯ್ಯ, ವಸನ್ತೋ ಚ ಆರಾಧೇಯ್ಯ ಞಾಯಂ ಧಮ್ಮಂ ಕುಸಲ’’ನ್ತಿ।
‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte āsavānaṃ khayañāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So ‘idaṃ dukkha’nti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ dukkhasamudayo’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ dukkhanirodho’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ pajānāti; ‘ime āsavā’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ āsavasamudayo’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ āsavanirodho’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ āsavanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Tassa evaṃ jānato evaṃ passato kāmāsavāpi cittaṃ vimuccati, bhavāsavāpi cittaṃ vimuccati, avijjāsavāpi cittaṃ vimuccati. Vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānāti. Yasmiṃ kho, sandaka, satthari sāvako evarūpaṃ uḷāravisesaṃ adhigacchati tattha viññū puriso sasakkaṃ brahmacariyaṃ vaseyya, vasanto ca ārādheyya ñāyaṃ dhammaṃ kusala’’nti.
೨೩೪. ‘‘ಯೋ ಪನ ಸೋ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖು ಅರಹಂ ಖೀಣಾಸವೋ ವುಸಿತವಾ ಕತಕರಣೀಯೋ ಓಹಿತಭಾರೋ ಅನುಪ್ಪತ್ತಸದತ್ಥೋ ಪರಿಕ್ಖೀಣಭವಸಂಯೋಜನೋ ಸಮ್ಮದಞ್ಞಾ ವಿಮುತ್ತೋ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ಸೋ ಕಾಮೇ’’ತಿ? ‘‘ಯೋ ಸೋ, ಸನ್ದಕ, ಭಿಕ್ಖು ಅರಹಂ ಖೀಣಾಸವೋ ವುಸಿತವಾ ಕತಕರಣೀಯೋ ಓಹಿತಭಾರೋ ಅನುಪ್ಪತ್ತಸದತ್ಥೋ ಪರಿಕ್ಖೀಣಭವಸಂಯೋಜನೋ ಸಮ್ಮದಞ್ಞಾ ವಿಮುತ್ತೋ ಅಭಬ್ಬೋ ಸೋ ಪಞ್ಚಟ್ಠಾನಾನಿ ಅಜ್ಝಾಚರಿತುಂ। ಅಭಬ್ಬೋ ಖೀಣಾಸವೋ ಭಿಕ್ಖು ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಪಾಣಂ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇತುಂ, ಅಭಬ್ಬೋ ಖೀಣಾಸವೋ ಭಿಕ್ಖು ಅದಿನ್ನಂ ಥೇಯ್ಯಸಙ್ಖಾತಂ ಆದಾತುಂ, ಅಭಬ್ಬೋ ಖೀಣಾಸವೋ ಭಿಕ್ಖು ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಸೇವೇತುಂ, ಅಭಬ್ಬೋ ಖೀಣಾಸವೋ ಭಿಕ್ಖು ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ ಭಾಸಿತುಂ, ಅಭಬ್ಬೋ ಖೀಣಾಸವೋ ಭಿಕ್ಖು ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಂ ಕಾಮೇ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಪುಬ್ಬೇ ಅಗಾರಿಯಭೂತೋ। ಯೋ ಸೋ, ಸನ್ದಕ, ಭಿಕ್ಖು ಅರಹಂ ಖೀಣಾಸವೋ ವುಸಿತವಾ ಕತಕರಣೀಯೋ ಓಹಿತಭಾರೋ ಅನುಪ್ಪತ್ತಸದತ್ಥೋ ಪರಿಕ್ಖೀಣಭವಸಂಯೋಜನೋ ಸಮ್ಮದಞ್ಞಾ ವಿಮುತ್ತೋ ಅಭಬ್ಬೋ ಸೋ ಇಮಾನಿ ಪಞ್ಚಟ್ಠಾನಾನಿ ಅಜ್ಝಾಚರಿತು’’ನ್ತಿ।
234. ‘‘Yo pana so, bho ānanda, bhikkhu arahaṃ khīṇāsavo vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññā vimutto paribhuñjeyya so kāme’’ti? ‘‘Yo so, sandaka, bhikkhu arahaṃ khīṇāsavo vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññā vimutto abhabbo so pañcaṭṭhānāni ajjhācarituṃ. Abhabbo khīṇāsavo bhikkhu sañcicca pāṇaṃ jīvitā voropetuṃ, abhabbo khīṇāsavo bhikkhu adinnaṃ theyyasaṅkhātaṃ ādātuṃ, abhabbo khīṇāsavo bhikkhu methunaṃ dhammaṃ paṭisevetuṃ, abhabbo khīṇāsavo bhikkhu sampajānamusā bhāsituṃ, abhabbo khīṇāsavo bhikkhu sannidhikārakaṃ kāme paribhuñjituṃ, seyyathāpi pubbe agāriyabhūto. Yo so, sandaka, bhikkhu arahaṃ khīṇāsavo vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññā vimutto abhabbo so imāni pañcaṭṭhānāni ajjhācaritu’’nti.
೨೩೫. ‘‘ಯೋ ಪನ ಸೋ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖು ಅರಹಂ ಖೀಣಾಸವೋ ವುಸಿತವಾ ಕತಕರಣೀಯೋ ಓಹಿತಭಾರೋ ಅನುಪ್ಪತ್ತಸದತ್ಥೋ ಪರಿಕ್ಖೀಣಭವಸಂಯೋಜನೋ ಸಮ್ಮದಞ್ಞಾ ವಿಮುತ್ತೋ ತಸ್ಸ ಚರತೋ ಚೇವ ತಿಟ್ಠತೋ ಚ ಸುತ್ತಸ್ಸ ಚ ಜಾಗರಸ್ಸ ಚ ಸತತಂ ಸಮಿತಂ ಞಾಣದಸ್ಸನಂ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಂ – ‘ಖೀಣಾ ಮೇ ಆಸವಾ’’’ತಿ? ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಸನ್ದಕ, ಉಪಮಂ ತೇ ಕರಿಸ್ಸಾಮಿ; ಉಪಮಾಯಪಿಧೇಕಚ್ಚೇ ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸಾ ಭಾಸಿತಸ್ಸ ಅತ್ಥಂ ಆಜಾನನ್ತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಸನ್ದಕ, ಪುರಿಸಸ್ಸ ಹತ್ಥಪಾದಾ ಛಿನ್ನಾ; ತಸ್ಸ ಚರತೋ ಚೇವ ತಿಟ್ಠತೋ ಚ ಸುತ್ತಸ್ಸ ಚ ಜಾಗರಸ್ಸ ಚ ಸತತಂ ಸಮಿತಂ (ಜಾನಾತಿ – ‘ಛಿನ್ನಾ ಮೇ ಹತ್ಥಪಾದಾ’ತಿ, ಉದಾಹು ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಮಾನೋ ಜಾನಾತಿ – ‘ಛಿನ್ನಾ ಮೇ ಹತ್ಥಪಾದಾ’’’ತಿ? ‘‘ನ ಖೋ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಸೋ ಪುರಿಸೋ ಸತತಂ ಸಮಿತಂ ಜಾನಾತಿ – ‘ಛಿನ್ನಾ ಮೇ ಹತ್ಥಪಾದಾ’ ತಿ।) 27 ಅಪಿ ಚ ಖೋ ಪನ ನಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಮಾನೋ ಜಾನಾತಿ – ‘ಛಿನ್ನಾ ಮೇ ಹತ್ಥಪಾದಾ’’’ತಿ। ‘‘ಏವಮೇವ ಖೋ, ಸನ್ದಕ, ಯೋ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಅರಹಂ ಖೀಣಾಸವೋ ವುಸಿತವಾ ಕತಕರಣೀಯೋ ಓಹಿತಭಾರೋ ಅನುಪ್ಪತ್ತಸದತ್ಥೋ ಪರಿಕ್ಖೀಣಭವಸಂಯೋಜನೋ ಸಮ್ಮದಞ್ಞಾ ವಿಮುತ್ತೋ ತಸ್ಸ ಚರತೋ ಚೇವ ತಿಟ್ಠತೋ ಚ ಸುತ್ತಸ್ಸ ಚ ಜಾಗರಸ್ಸ ಚ ಸತತಂ ಸಮಿತಂ (ಞಾಣದಸ್ಸನಂ ನ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಂ – ‘ಖೀಣಾ ಮೇ ಆಸವಾ’ತಿ;) 28 ಅಪಿ ಚ ಖೋ ಪನ ನಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಮಾನೋ ಜಾನಾತಿ – ‘ಖೀಣಾ ಮೇ ಆಸವಾ’’’ತಿ।
235. ‘‘Yo pana so, bho ānanda, bhikkhu arahaṃ khīṇāsavo vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññā vimutto tassa carato ceva tiṭṭhato ca suttassa ca jāgarassa ca satataṃ samitaṃ ñāṇadassanaṃ paccupaṭṭhitaṃ – ‘khīṇā me āsavā’’’ti? ‘‘Tena hi, sandaka, upamaṃ te karissāmi; upamāyapidhekacce viññū purisā bhāsitassa atthaṃ ājānanti. Seyyathāpi, sandaka, purisassa hatthapādā chinnā; tassa carato ceva tiṭṭhato ca suttassa ca jāgarassa ca satataṃ samitaṃ (jānāti – ‘chinnā me hatthapādā’ti, udāhu paccavekkhamāno jānāti – ‘chinnā me hatthapādā’’’ti? ‘‘Na kho, bho ānanda, so puriso satataṃ samitaṃ jānāti – ‘chinnā me hatthapādā’ ti.) 29 Api ca kho pana naṃ paccavekkhamāno jānāti – ‘chinnā me hatthapādā’’’ti. ‘‘Evameva kho, sandaka, yo so bhikkhu arahaṃ khīṇāsavo vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññā vimutto tassa carato ceva tiṭṭhato ca suttassa ca jāgarassa ca satataṃ samitaṃ (ñāṇadassanaṃ na paccupaṭṭhitaṃ – ‘khīṇā me āsavā’ti;) 30 api ca kho pana naṃ paccavekkhamāno jānāti – ‘khīṇā me āsavā’’’ti.
೨೩೬. ‘‘ಕೀವಬಹುಕಾ ಪನ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಇಮಸ್ಮಿಂ ಧಮ್ಮವಿನಯೇ ನಿಯ್ಯಾತಾರೋ’’ತಿ? ‘‘ನ ಖೋ, ಸನ್ದಕ, ಏಕಂಯೇವ ಸತಂ ನ ದ್ವೇ ಸತಾನಿ ನ ತೀಣಿ ಸತಾನಿ ನ ಚತ್ತಾರಿ ಸತಾನಿ ನ ಪಞ್ಚ ಸತಾನಿ, ಅಥ ಖೋ ಭಿಯ್ಯೋವ ಯೇ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಧಮ್ಮವಿನಯೇ ನಿಯ್ಯಾತಾರೋ’’ತಿ। ‘‘ಅಚ್ಛರಿಯಂ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಅಬ್ಭುತಂ, ಭೋ ಆನನ್ದ! ನ ಚ ನಾಮ ಸಧಮ್ಮೋಕ್ಕಂಸನಾ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ನ ಪರಧಮ್ಮವಮ್ಭನಾ, ಆಯತನೇ ಚ ಧಮ್ಮದೇಸನಾ ತಾವ ಬಹುಕಾ ಚ ನಿಯ್ಯಾತಾರೋ ಪಞ್ಞಾಯಿಸ್ಸನ್ತಿ। ಇಮೇ ಪನಾಜೀವಕಾ ಪುತ್ತಮತಾಯ ಪುತ್ತಾ ಅತ್ತಾನಞ್ಚೇವ ಉಕ್ಕಂಸೇನ್ತಿ, ಪರೇ ಚ ವಮ್ಭೇನ್ತಿ ತಯೋ ಚೇವ ನಿಯ್ಯಾತಾರೋ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ನನ್ದಂ ವಚ್ಛಂ, ಕಿಸಂ ಸಂಕಿಚ್ಚಂ, ಮಕ್ಖಲಿಂ ಗೋಸಾಲ’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಸನ್ದಕೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ಸಕಂ ಪರಿಸಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಚರನ್ತು ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣೇ ಗೋತಮೇ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾಸೋ। ನ ದಾನಿ ಸುಕರಂ ಅಮ್ಹೇಹಿ ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಸಿಲೋಕೇ ಪರಿಚ್ಚಜಿತು’’ನ್ತಿ। ಇತಿ ಹಿದಂ ಸನ್ದಕೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ಸಕಂ ಪರಿಸಂ ಉಯ್ಯೋಜೇಸಿ ಭಗವತಿ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೇತಿ।
236. ‘‘Kīvabahukā pana, bho ānanda, imasmiṃ dhammavinaye niyyātāro’’ti? ‘‘Na kho, sandaka, ekaṃyeva sataṃ na dve satāni na tīṇi satāni na cattāri satāni na pañca satāni, atha kho bhiyyova ye imasmiṃ dhammavinaye niyyātāro’’ti. ‘‘Acchariyaṃ, bho ānanda, abbhutaṃ, bho ānanda! Na ca nāma sadhammokkaṃsanā bhavissati, na paradhammavambhanā, āyatane ca dhammadesanā tāva bahukā ca niyyātāro paññāyissanti. Ime panājīvakā puttamatāya puttā attānañceva ukkaṃsenti, pare ca vambhenti tayo ceva niyyātāro paññapenti, seyyathidaṃ – nandaṃ vacchaṃ, kisaṃ saṃkiccaṃ, makkhaliṃ gosāla’’nti. Atha kho sandako paribbājako sakaṃ parisaṃ āmantesi – ‘‘carantu bhonto samaṇe gotame brahmacariyavāso. Na dāni sukaraṃ amhehi lābhasakkārasiloke pariccajitu’’nti. Iti hidaṃ sandako paribbājako sakaṃ parisaṃ uyyojesi bhagavati brahmacariyeti.
ಸನ್ದಕಸುತ್ತಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಛಟ್ಠಂ।
Sandakasuttaṃ niṭṭhitaṃ chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ೬. ಸನ್ದಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 6. Sandakasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ೬. ಸನ್ದಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 6. Sandakasuttavaṇṇanā
