| Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / མཛྫྷིམནིཀཱཡ (ཨཊྛཀཐཱ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
༦. སནྡཀསུཏྟཝཎྞནཱ
6. Sandakasuttavaṇṇanā
༢༢༣. ཨེཝཾ མེ སུཏནྟི སནྡཀསུཏྟཾ། ཏཏྠ པིལཀྑགུཧཱཡནྟི ཏསྶཱ གུཧཱཡ དྭཱརེ པིལཀྑརུཀྑོ ཨཧོསི, ཏསྨཱ པིལཀྑགུཧཱཏྭེཝ སངྑཾ གཏཱ། པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོཏི ཝིཝེཀཏོ ཝུཊྛིཏོ། དེཝཀཏསོབྦྷོཏི ཝསྶོདཀེནེཝ ཏིནྣཊྛཱནེ ཛཱཏོ མཧཱཨུདཀརཧདོ། གུཧཱདསྶནཱཡཱཏི ཨེཏྠ གུཧཱཏི པཾསུགུཧཱ། སཱ ཨུནྣམེ ཨུདཀམུཏྟཊྛཱནེ ཨཧོསི, ཨེཀཏོ ཨུམངྒཾ ཀཏྭཱ ཁཱཎུཀེ ཙ པཾསུཉྩ ནཱིཧརིཏྭཱ ཨནྟོ ཐམྦྷེ ཨུསྶཱཔེཏྭཱ མཏྠཀེ པདརཙྪནྣགེཧསངྑེཔེན ཀཏཱ, ཏཏྠ ཏེ པརིབྦཱཛཀཱ ཝསནྟི། སཱ ཝསྶཱནེ ཨུདཀཔུཎྞཱ ཏིཊྛཏི, ནིདཱགྷེ ཏཏྠ ཝསནྟི། ཏཾ སནྡྷཱཡ ‘‘གུཧཱདསྶནཱཡཱ’’ཏི ཨཱཧ། ཝིཧཱརདསྶནཏྠཉྷི ཨནམཏགྒིཡཾ པཙྩཝེཀྑིཏྭཱ སམུདྡཔབྦཏདསྶནཏྠཾ ཝཱཔི གནྟུཾ ཝཊྚཏཱིཏི།
223.Evaṃme sutanti sandakasuttaṃ. Tattha pilakkhaguhāyanti tassā guhāya dvāre pilakkharukkho ahosi, tasmā pilakkhaguhātveva saṅkhaṃ gatā. Paṭisallānā vuṭṭhitoti vivekato vuṭṭhito. Devakatasobbhoti vassodakeneva tinnaṭṭhāne jāto mahāudakarahado. Guhādassanāyāti ettha guhāti paṃsuguhā. Sā unname udakamuttaṭṭhāne ahosi, ekato umaṅgaṃ katvā khāṇuke ca paṃsuñca nīharitvā anto thambhe ussāpetvā matthake padaracchannagehasaṅkhepena katā, tattha te paribbājakā vasanti. Sā vassāne udakapuṇṇā tiṭṭhati, nidāghe tattha vasanti. Taṃ sandhāya ‘‘guhādassanāyā’’ti āha. Vihāradassanatthañhi anamataggiyaṃ paccavekkhitvā samuddapabbatadassanatthaṃ vāpi gantuṃ vaṭṭatīti.
ཨུནྣཱདིནིཡཱཏི ཨུཙྩཾ ནདམཱནཱཡ། ཨེཝཾ ནདམཱནཱཡ ཙསྶཱ ཨུདྡྷངྒམནཝསེན ཨུཙྩོ, དིསཱསུ པཏྠཊཝསེན མཧཱསདྡོཏི ཨུཙྩཱསདྡམཧཱསདྡོ, ཏཱཡ ཨུཙྩཱསདྡམཧཱསདྡཱཡ། ཏེསཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ པཱཏོཝ ཨུཊྛཱཡ ཀཏྟབྦཾ ནཱམ ཙེཏིཡཝཏྟཾ ཝཱ བོདྷིཝཏྟཾ ཝཱ ཨཱཙརིཡུཔཛ྄ཛྷཱཡཝཏྟཾ ཝཱ ཡོནིསོམནསིཀཱརོ ཝཱ ནཏྠི། ཏེན ཏེ པཱཏོཝ ཨུཊྛཱཡ བཱལཱཏཔེ ནིསིནྣཱ, སཱཡཾ ཝཱ ཀཐཱཡ ཕཱསུཀཏྠཱཡ སནྣིཔཏིཏཱ ‘‘ཨིམསྶ ཧཏྠོ སོབྷཎོ ཨིམསྶ པཱདོ’’ཏི ཨེཝཾ ཨཉྙམཉྙསྶ ཧཏྠཔཱདཱདཱིནི ཝཱ ཨཱརབྦྷ ཨིཏྠིཔུརིསདཱརཀདཱརིཀཱཝཎྞེ ཝཱ ཨཉྙཾ ཝཱ ཀཱམསྶཱདབྷཝསྶཱདཱདིཝཏྠུཾ ཨཱརབྦྷ ཀཐཾ པཊྛཔེཏྭཱ ཨནུཔུབྦེན རཱཛཀཐཱདིཨནེཀཝིདྷཾ ཏིརཙྪཱནཀཐཾ ཀཐེནྟི། སཱ ཧི ཨནིཡྻཱནིཀཏྟཱ སགྒམོཀྑམགྒཱནཾ ཏིརཙྪཱནབྷཱུཏཱ ཀཐཱཏི ཏིརཙྪཱནཀཐཱ། ཏཏྠ རཱཛཱནཾ ཨཱརབྦྷ ‘‘མཧཱསམྨཏོ མནྡྷཱཏཱ དྷམྨཱསོཀོ ཨེཝཾམཧཱནུབྷཱཝོ’’ཏིཨཱདིནཱ ནཡེན པཝཏྟཱ ཀཐཱ རཱཛཀཐཱ། ཨེས ནཡོ ཙོརཀཐཱདཱིསུ།
Unnādiniyāti uccaṃ nadamānāya. Evaṃ nadamānāya cassā uddhaṅgamanavasena ucco, disāsu patthaṭavasena mahāsaddoti uccāsaddamahāsaddo, tāya uccāsaddamahāsaddāya. Tesaṃ paribbājakānaṃ pātova uṭṭhāya kattabbaṃ nāma cetiyavattaṃ vā bodhivattaṃ vā ācariyupajjhāyavattaṃ vā yonisomanasikāro vā natthi. Tena te pātova uṭṭhāya bālātape nisinnā, sāyaṃ vā kathāya phāsukatthāya sannipatitā ‘‘imassa hattho sobhaṇo imassa pādo’’ti evaṃ aññamaññassa hatthapādādīni vā ārabbha itthipurisadārakadārikāvaṇṇe vā aññaṃ vā kāmassādabhavassādādivatthuṃ ārabbha kathaṃ paṭṭhapetvā anupubbena rājakathādianekavidhaṃ tiracchānakathaṃ kathenti. Sā hi aniyyānikattā saggamokkhamaggānaṃ tiracchānabhūtā kathāti tiracchānakathā. Tattha rājānaṃ ārabbha ‘‘mahāsammato mandhātā dhammāsoko evaṃmahānubhāvo’’tiādinā nayena pavattā kathā rājakathā. Esa nayo corakathādīsu.
ཏེསུ ‘‘ཨསུཀོ རཱཛཱ ཨབྷིརཱུཔོ དསྶནཱིཡོ’’ཏིཨཱདིནཱ ནཡེན གེཧསྶིཏཀཐཱཝ ཏིརཙྪཱནཀཐཱ ཧོཏི། ‘‘སོཔི ནཱམ ཨེཝཾ མཧཱནུབྷཱཝོ ཁཡཾ གཏོ’’ཏི ཨེཝཾ པཝཏྟཱ པན ཀམྨཊྛཱནབྷཱཝེ ཏིཊྛཏི། ཙོརེསུཔི ‘‘མཱུལདེཝོ ཨེཝཾམཧཱནུབྷཱཝོ, མེགྷམཱལོ ཨེཝཾམཧཱནུབྷཱཝོ’’ཏི ཏེསཾ ཀམྨཾ པཊིཙྩ ཨཧོ སཱུརཱཏི གེཧསྶིཏཀཐཱཝ ཏིརཙྪཱནཀཐཱ། ཡུདྡྷེཔི བྷཱརཏཡུདྡྷཱདཱིསུ ‘‘ཨསུཀེན ཨསུཀོ ཨེཝཾ མཱརིཏོ ཨེཝཾ ཝིདྡྷོ’’ཏི ཀཱམསྶཱདཝསེནེཝ ཀཐཱ ཏིརཙྪཱནཀཐཱ། ‘‘ཏེཔི ནཱམ ཁཡཾ གཏཱ’’ཏི ཨེཝཾ པཝཏྟཱ པན སབྦཏྠ ཀཐཱ ཀམྨཊྛཱནམེཝ ཧོཏི། ཨཔིཙ ཨནྣཱདཱིསུ ‘‘ཨེཝཾ ཝཎྞཝནྟཾ གནྡྷཝནྟཾ རསཝནྟཾ ཕསྶསམྤནྣཾ ཁཱདིམྷ བྷུཉྫིམྷ པིཝིམྷ པརིབྷུཉྫིམྷཱ’’ཏི ཀཱམསྶཱདཝསེན ཀཐེཏུཾ ན ཝཊྚཏི, སཱཏྠཀཾ པན ཀཏྭཱ – ‘‘པུབྦེ ཨེཝཾ ཝཎྞཱདིསམྤནྣཾ ཨནྣཾ པཱནཾ ཝཏྠཾ སཡནཾ མཱལཾ གནྡྷཾ སཱིལཝནྟཱནཾ ཨདམྷ, ཙེཏིཡེ པཱུཛཾ ཨཀརིམྷཱ’’ཏི ཀཐེཏུཾ ཝཊྚཏི།
Tesu ‘‘asuko rājā abhirūpo dassanīyo’’tiādinā nayena gehassitakathāva tiracchānakathā hoti. ‘‘Sopi nāma evaṃ mahānubhāvo khayaṃ gato’’ti evaṃ pavattā pana kammaṭṭhānabhāve tiṭṭhati. Coresupi ‘‘mūladevo evaṃmahānubhāvo, meghamālo evaṃmahānubhāvo’’ti tesaṃ kammaṃ paṭicca aho sūrāti gehassitakathāva tiracchānakathā. Yuddhepi bhāratayuddhādīsu ‘‘asukena asuko evaṃ mārito evaṃ viddho’’ti kāmassādavaseneva kathā tiracchānakathā. ‘‘Tepi nāma khayaṃ gatā’’ti evaṃ pavattā pana sabbattha kathā kammaṭṭhānameva hoti. Apica annādīsu ‘‘evaṃ vaṇṇavantaṃ gandhavantaṃ rasavantaṃ phassasampannaṃ khādimha bhuñjimha pivimha paribhuñjimhā’’ti kāmassādavasena kathetuṃ na vaṭṭati, sātthakaṃ pana katvā – ‘‘pubbe evaṃ vaṇṇādisampannaṃ annaṃ pānaṃ vatthaṃ sayanaṃ mālaṃ gandhaṃ sīlavantānaṃ adamha, cetiye pūjaṃ akarimhā’’ti kathetuṃ vaṭṭati.
ཉཱཏིཀཐཱདཱིསུཔི ‘‘ཨམྷཱཀཾ ཉཱཏཀཱ སཱུརཱ སམཏྠཱ’’ཏི ཝཱ ‘‘པུབྦེ མཡཾ ཨེཝཾ ཝིཙིཏྲེཧི ཡཱནེཧི ཙརིམྷཱ’’ཏི ཝཱ ཨསྶཱདཝསེན ཝཏྟུཾ ན ཝཊྚཏི, སཱཏྠཀཾ པན ཀཏྭཱ ‘‘ཏེཔི ནོ ཉཱཏཀཱ ཁཡཾ གཏཱ’’ཏི ཝཱ ‘‘པུབྦེ མཡཾ ཨེཝརཱུཔཱ ཨུཔཱཧནཱ སངྒྷསྶ ཨདམྷཱ’’ཏི ཝཱ ཀཐེཏབྦཱ། གཱམཀཐཱཔི སུནིཝིཊྛདུནྣིཝིཊྛསུབྷིཀྑདུབྦྷིཀྑཱདིཝསེན ཝཱ ‘‘ཨསུཀགཱམཝཱསིནོ སཱུརཱ སམཏྠཱ’’ཏི ཝཱ ཨེཝཾ ཨསྶཱདཝསེན ན ཝཊྚཏི, སཱཏྠཀཾ པན ཀཏྭཱ སདྡྷཱ པསནྣཱཏི ཝཱ ཁཡཝཡཾ གཏཱཏི ཝཱ ཝཏྟུཾ ཝཊྚཏི། ནིགམནགརཛནཔདཀཐཱསུཔི ཨེསེཝ ནཡོ། ཨིཏྠིཀཐཱཔི ཝཎྞསཎྛཱནཱདཱིནི པཊིཙྩ ཨསྶཱདཝསེན ན ཝཊྚཏི, སདྡྷཱ པསནྣཱ ཁཡཾ གཏཱཏི ཨེཝམེཝ ཝཊྚཏི། སཱུརཀཐཱཔི ནནྡིམིཏྟོ ནཱམ ཡོདྷོ སཱུརོ ཨཧོསཱིཏི ཨསྶཱདཝསེནེཝ ན ཝཊྚཏི, སདྡྷོ པསནྣོ ཨཧོསི ཁཡཾ གཏོཏི ཨེཝམེཝ ཝཊྚཏི། ཝིསིཁཱཀཐཱཔི ཨསུཀཱ ཝིསིཁཱ སུནིཝིཊྛཱ དུནྣིཝིཊྛཱ སཱུརཱ སམཏྠཱཏི ཨསྶཱདཝསེནེཝ ན ཝཊྚཏི, སདྡྷཱ པསནྣཱ ཁཡཾ གཏཱ ཨིཙྩེཝཾ ཝཊྚཏི།
Ñātikathādīsupi ‘‘amhākaṃ ñātakā sūrā samatthā’’ti vā ‘‘pubbe mayaṃ evaṃ vicitrehi yānehi carimhā’’ti vā assādavasena vattuṃ na vaṭṭati, sātthakaṃ pana katvā ‘‘tepi no ñātakā khayaṃ gatā’’ti vā ‘‘pubbe mayaṃ evarūpā upāhanā saṅghassa adamhā’’ti vā kathetabbā. Gāmakathāpi suniviṭṭhadunniviṭṭhasubhikkhadubbhikkhādivasena vā ‘‘asukagāmavāsino sūrā samatthā’’ti vā evaṃ assādavasena na vaṭṭati, sātthakaṃ pana katvā saddhā pasannāti vā khayavayaṃ gatāti vā vattuṃ vaṭṭati. Nigamanagarajanapadakathāsupi eseva nayo. Itthikathāpi vaṇṇasaṇṭhānādīni paṭicca assādavasena na vaṭṭati, saddhā pasannā khayaṃ gatāti evameva vaṭṭati. Sūrakathāpi nandimitto nāma yodho sūro ahosīti assādavaseneva na vaṭṭati, saddho pasanno ahosi khayaṃ gatoti evameva vaṭṭati. Visikhākathāpi asukā visikhā suniviṭṭhā dunniviṭṭhā sūrā samatthāti assādavaseneva na vaṭṭati, saddhā pasannā khayaṃ gatā iccevaṃ vaṭṭati.
ཀུམྦྷཊྛཱནཀཐཱཏི ཀུམྦྷཊྛཱནཨུདཀཏིཏྠཀཐཱ ཝཱ ཝུཙྩཏི ཀུམྦྷདཱསིཀཐཱ ཝཱ། སཱཔི ‘‘པཱསཱདིཀཱ ནཙྩིཏུཾ གཱཡིཏུཾ ཚེཀཱ’’ཏི ཨསྶཱདཝསེན ན ཝཊྚཏི, སདྡྷཱ པསནྣཱཏིཨཱདིནཱ ནཡེནེཝ ཝཊྚཏི། པུབྦཔེཏཀཐཱཏི ཨཏཱིཏཉཱཏིཀཐཱ། ཏཏྠ ཝཏྟམཱནཉཱཏིཀཐཱསདིསོཝ ཝིནིཙྪཡོ།
Kumbhaṭṭhānakathāti kumbhaṭṭhānaudakatitthakathā vā vuccati kumbhadāsikathā vā. Sāpi ‘‘pāsādikā naccituṃ gāyituṃ chekā’’ti assādavasena na vaṭṭati, saddhā pasannātiādinā nayeneva vaṭṭati. Pubbapetakathāti atītañātikathā. Tattha vattamānañātikathāsadisova vinicchayo.
ནཱནཏྟཀཐཱཏི པུརིམཔཙྪིམཀཐཱཝིམུཏྟཱ ཨཝསེསཱ ནཱནཱསབྷཱཝཱ ནིརཏྠཀཀཐཱ། ལོཀཀྑཱཡིཀཱཏི ཨཡཾ ལོཀོ ཀེན ནིམྨིཏོ, ཨསུཀེན ནཱམ ནིམྨིཏོ, ཀཱཀཱ སེཏཱ ཨཊྛཱིནཾ སེཏཏྟཱ, བཀཱ རཏྟཱ ལོཧིཏསྶ རཏྟཏྟཱཏི ཨེཝམཱདིཀཱ ལོཀཱཡཏཝིཏཎྜསལླཱཔཀཐཱ།
Nānattakathāti purimapacchimakathāvimuttā avasesā nānāsabhāvā niratthakakathā. Lokakkhāyikāti ayaṃ loko kena nimmito, asukena nāma nimmito, kākā setā aṭṭhīnaṃ setattā, bakā rattā lohitassa rattattāti evamādikā lokāyatavitaṇḍasallāpakathā.
སམུདྡཀྑཱཡིཀཱ ནཱམ ཀསྨཱ སམུདྡོ སཱགརོ, སཱགརདེཝེན ཁཎིཏཏྟཱ སཱགརོ, ཁཏོ མེཏི ཧཏྠམུདྡཱཡ ནིཝེདིཏཏྟཱ སམུདྡོཏི ཨེཝམཱདིཀཱ ནིརཏྠཀཱ སམུདྡཀྑཱཡིཀཀཐཱ། ཨིཏི བྷཝོ, ཨིཏི ཨབྷཝོཏི ཡཾ ཝཱ ཏཾ ཝཱ ནིརཏྠཀཀཱརཎཾ ཝཏྭཱ པཝཏྟིཏཀཐཱ ཨིཏིབྷཝཱབྷཝཀཐཱ། ཨེཏྠ ཙ བྷཝོཏི སསྶཏཾ, ཨབྷཝོཏི ཨུཙྪེདཾ། བྷཝོཏི ཝཌྜྷི, ཨབྷཝོཏི ཧཱནི། བྷཝོཏི ཀཱམསུཁཾ, ཨབྷཝོཏི ཨཏྟཀིལམཐོ། ཨིཏི ཨིམཱཡ ཚབྦིདྷཱཡ ཨིཏིབྷཝཱབྷཝཀཐཱཡ སདྡྷིཾ བཱཏྟིཾསཏིརཙྪཱནཀཐཱ ནཱམ ཧོཏི། ཨེཝརཱུཔིཾ ཏིརཙྪཱནཀཐཾ ཀཐེནྟིཡཱ ནིསིནྣོ ཧོཏི།
Samuddakkhāyikā nāma kasmā samuddo sāgaro, sāgaradevena khaṇitattā sāgaro, khato meti hatthamuddāya niveditattā samuddoti evamādikā niratthakā samuddakkhāyikakathā. Iti bhavo, iti abhavoti yaṃ vā taṃ vā niratthakakāraṇaṃ vatvā pavattitakathā itibhavābhavakathā. Ettha ca bhavoti sassataṃ, abhavoti ucchedaṃ. Bhavoti vaḍḍhi, abhavoti hāni. Bhavoti kāmasukhaṃ, abhavoti attakilamatho. Iti imāya chabbidhāya itibhavābhavakathāya saddhiṃ bāttiṃsatiracchānakathā nāma hoti. Evarūpiṃ tiracchānakathaṃ kathentiyā nisinno hoti.
ཏཏོ སནྡཀོ པརིབྦཱཛཀོ ཏེ པརིབྦཱཛཀེ ཨོལོཀེཏྭཱ – ‘‘ཨིམེ པརིབྦཱཛཀཱ ཨཏིཝིཡ ཨཉྙམཉྙཾ ཨགཱརཝཱ ཨཔྤཏིསྶཱ, མཡཉྩ སམཎསྶ གོཏམསྶ པཱཏུབྷཱཝཏོ པཊྛཱཡ སཱུརིཡུགྒམནེ ཁཛྫོཔནཀཱུཔམཱ ཛཱཏཱ, ལཱབྷསཀྐཱརོཔི ནོ པརིཧཱིནོ། སཙེ པན ཨིམཾ ཋཱནཾ སམཎོ གོཏམོ གོཏམསཱཝཀོ ཝཱ གིཧིཨུཔཊྛཱཀོཔི ཝཱསྶ ཨཱགཙྪེཡྻ, ཨཏིཝིཡ ལཛྫནཱིཡཾ བྷཝིསྶཏི། པརིསདོསོ ཁོ པན པརིསཛེཊྛཀསྶེཝ ཨུཔརི ཨཱརོཧཏཱི’’ཏི ཨིཏོ ཙིཏོ ཙ ཝིལོཀེནྟོ ཐེརཾ ཨདྡས། ཏེན ཝུཏྟཾ ཨདྡསཱ ཁོ སནྡཀོ པརིབྦཱཛཀོ…པེ॰… ཏུཎྷཱི ཨཧེསུནྟི།
Tato sandako paribbājako te paribbājake oloketvā – ‘‘ime paribbājakā ativiya aññamaññaṃ agāravā appatissā, mayañca samaṇassa gotamassa pātubhāvato paṭṭhāya sūriyuggamane khajjopanakūpamā jātā, lābhasakkāropi no parihīno. Sace pana imaṃ ṭhānaṃ samaṇo gotamo gotamasāvako vā gihiupaṭṭhākopi vāssa āgaccheyya, ativiya lajjanīyaṃ bhavissati. Parisadoso kho pana parisajeṭṭhakasseva upari ārohatī’’ti ito cito ca vilokento theraṃ addasa. Tena vuttaṃ addasā kho sandako paribbājako…pe… tuṇhī ahesunti.
ཏཏྠ སཎྛཔེསཱིཏི སིཀྑཱཔེསི, ཝཛྫམསྶཱ པཊིཙྪཱདེསི། ཡཐཱ སུཊྛཔིཏཱ ཧོཏི, ཏཐཱ ནཾ ཋཔེསི། ཡཐཱ ནཱམ པརིསམཛ྄ཛྷཾ པཝིསནྟོ པུརིསོ ཝཛྫཔཊིཙྪཱདནཏྠཾ ནིཝཱསནཾ སཎྛཔེཏི, པཱརུཔནཾ སཎྛཔེཏི, རཛོཀིཎྞཊྛཱནཾ པུཉྪཏི, ཨེཝམསྶཱ ཝཛྫཔཊིཙྪཱདནཏྠཾ ‘‘ཨཔྤསདྡཱ བྷོནྟོ’’ཏི སིཀྑཱཔེནྟོ ཡཐཱ སུཊྛཔིཏཱ ཧོཏི, ཏཐཱ ནཾ ཋཔེསཱིཏི ཨཏྠོ། ཨཔྤསདྡཀཱམཱཏི ཨཔྤསདྡཾ ཨིཙྪནྟི, ཨེཀཀཱ ནིསཱིདནྟི, ཨེཀཀཱ ཏིཊྛནྟི, ན གཎསངྒཎིཀཱཡ ཡཱཔེནྟི། ཨཔྤསདྡཝིནཱིཏཱཏི ཨཔྤསདྡེན ནིརཝེན བུདྡྷེན ཝིནཱིཏཱ། ཨཔྤསདྡསྶ ཝཎྞཝཱདིནོཏི ཡཾ ཋཱནཾ ཨཔྤསདྡཾ ནིསྶདྡཾ། ཏསྶ ཝཎྞཝཱདིནོ། ཨུཔསངྐམིཏབྦཾ མཉྙེཡྻཱཏི ཨིདྷཱགནྟབྦཾ མཉྙེཡྻ།
Tattha saṇṭhapesīti sikkhāpesi, vajjamassā paṭicchādesi. Yathā suṭṭhapitā hoti, tathā naṃ ṭhapesi. Yathā nāma parisamajjhaṃ pavisanto puriso vajjapaṭicchādanatthaṃ nivāsanaṃ saṇṭhapeti, pārupanaṃ saṇṭhapeti, rajokiṇṇaṭṭhānaṃ puñchati, evamassā vajjapaṭicchādanatthaṃ ‘‘appasaddā bhonto’’ti sikkhāpento yathā suṭṭhapitā hoti, tathā naṃ ṭhapesīti attho. Appasaddakāmāti appasaddaṃ icchanti, ekakā nisīdanti, ekakā tiṭṭhanti, na gaṇasaṅgaṇikāya yāpenti. Appasaddavinītāti appasaddena niravena buddhena vinītā. Appasaddassavaṇṇavādinoti yaṃ ṭhānaṃ appasaddaṃ nissaddaṃ. Tassa vaṇṇavādino. Upasaṅkamitabbaṃ maññeyyāti idhāgantabbaṃ maññeyya.
ཀསྨཱ པནེས ཐེརསྶ ཨུཔསངྐམནཾ པཙྩཱསཱིསཏཱིཏི། ཨཏྟནོ ཝུདྡྷིཾ པཏྠཡམཱནོ། པརིབྦཱཛཀཱ ཀིར བུདྡྷེསུ ཝཱ བུདྡྷསཱཝཀེསུ ཝཱ ཨཏྟནོ སནྟིཀཾ ཨཱགཏེསུ – ‘‘ཨཛྫ ཨམྷཱཀཾ སནྟིཀཾ སམཎོ གོཏམོ ཨཱགཏོ, སཱརིཔུཏྟོ ཨཱགཏོ, ན ཁོ པནེཏེ ཡསྶ ཝཱ ཏསྶ ཝཱ སནྟིཀཾ གཙྪནྟི, པསྶཐ ཨམྷཱཀཾ ཨུཏྟམབྷཱཝ’’ནྟི ཨཏྟནོ ཨུཔཊྛཱཀཱནཾ སནྟིཀེ ཨཏྟཱནཾ ཨུཀྑིཔནྟི ཨུཙྩེ ཋཱནེ ཋཔེནྟི། བྷགཝཏོཔི ཨུཔཊྛཱཀེ གཎྷིཏུཾ ཝཱཡམནྟི། ཏེ ཀིར བྷགཝཏོ ཨུཔཊྛཱཀེ དིསྭཱ ཨེཝཾ ཝདནྟི – ‘‘ཏུམྷཱཀཾ སཏྠཱ བྷཝཾ གོཏམོཔི གོཏམསྶ སཱཝཀཱཔི ཨམྷཱཀཾ སནྟིཀཾ ཨཱགཙྪནྟི, མཡཾ ཨཉྙམཉྙཾ སམགྒཱ། ཏུམྷེ པན ཨམྷེ ཨཀྑཱིཧི པསྶིཏུཾ ན ཨིཙྪཐ, སཱམཱིཙིཀམྨཾ ན ཀརོཐ, ཀིཾ ཝོ ཨམྷེཧི ཨཔརདྡྷ’’ནྟི། ཨཔྤེཀཙྩེ མནུསྶཱ – ‘‘བུདྡྷཱཔི ཨེཏེསཾ སནྟིཀཾ གཙྪནྟི, ཀིཾ ཨམྷཱཀ’’ནྟི ཏཏོ པཊྛཱཡ ཏེ དིསྭཱ ནཔྤམཛྫནྟི། ཏུཎྷཱི ཨཧེསུནྟི སནྡཀཾ པརིཝཱརེཏྭཱ ནིསྶདྡཱ ནིསཱིདིཾསུ།
Kasmā panesa therassa upasaṅkamanaṃ paccāsīsatīti. Attano vuddhiṃ patthayamāno. Paribbājakā kira buddhesu vā buddhasāvakesu vā attano santikaṃ āgatesu – ‘‘ajja amhākaṃ santikaṃ samaṇo gotamo āgato, sāriputto āgato, na kho panete yassa vā tassa vā santikaṃ gacchanti, passatha amhākaṃ uttamabhāva’’nti attano upaṭṭhākānaṃ santike attānaṃ ukkhipanti ucce ṭhāne ṭhapenti. Bhagavatopi upaṭṭhāke gaṇhituṃ vāyamanti. Te kira bhagavato upaṭṭhāke disvā evaṃ vadanti – ‘‘tumhākaṃ satthā bhavaṃ gotamopi gotamassa sāvakāpi amhākaṃ santikaṃ āgacchanti, mayaṃ aññamaññaṃ samaggā. Tumhe pana amhe akkhīhi passituṃ na icchatha, sāmīcikammaṃ na karotha, kiṃ vo amhehi aparaddha’’nti. Appekacce manussā – ‘‘buddhāpi etesaṃ santikaṃ gacchanti, kiṃ amhāka’’nti tato paṭṭhāya te disvā nappamajjanti. Tuṇhī ahesunti sandakaṃ parivāretvā nissaddā nisīdiṃsu.
༢༢༤. སྭཱགཏཾ བྷོཏོ ཨཱནནྡསྶཱཏི སུཨཱགམནཾ བྷོཏོ ཨཱནནྡསྶ། བྷཝནྟེ ཧི ནོ ཨཱགཏེ ཨཱནནྡོ ཧོཏི, གཏེ སོཀོཏི དཱིཔེཏི། ཙིརསྶཾ ཁོཏི པིཡསམུདཱཙཱརཝཙནམེཏཾ། ཐེརོ པན ཀཱལེན ཀཱལཾ པརིབྦཱཛཀཱརཱམཾ ཙཱརིཀཏྠཱཡ གཙྪཏཱིཏི པུརིམགམནཾ གཧེཏྭཱ ཨེཝམཱཧ། ཨེཝཉྩ པན ཝཏྭཱ ན མཱནཏྠདྡྷོ ཧུཏྭཱ ནིསཱིདི, ཨཏྟནོ པན ཨཱསནཱ ཝུཊྛཱཡ ཏཾ ཨཱསནཾ པཔྥོཊེཏྭཱ ཐེརཾ ཨཱསནེན ནིམནྟེནྟོ ནིསཱིདཏུ བྷཝཾ ཨཱནནྡོ, ཨིདམཱསནཾ པཉྙཏྟནྟི ཨཱཧ།
224.Svāgataṃ bhoto ānandassāti suāgamanaṃ bhoto ānandassa. Bhavante hi no āgate ānando hoti, gate sokoti dīpeti. Cirassaṃ khoti piyasamudācāravacanametaṃ. Thero pana kālena kālaṃ paribbājakārāmaṃ cārikatthāya gacchatīti purimagamanaṃ gahetvā evamāha. Evañca pana vatvā na mānatthaddho hutvā nisīdi, attano pana āsanā vuṭṭhāya taṃ āsanaṃ papphoṭetvā theraṃ āsanena nimantento nisīdatu bhavaṃ ānando, idamāsanaṃ paññattanti āha.
ཨནྟརཱཀཐཱ ཝིཔྤཀཏཱཏི ནིསིནྣཱནཾ ཝོ ཨཱརམྦྷཏོ པཊྛཱཡ ཡཱཝ མམཱགམནཾ ཨེཏསྨིཾ ཨནྟརེ ཀཱ ནཱམ ཀཐཱ ཝིཔྤཀཏཱ, མམཱགམནཔཙྩཡཱ ཀཏམཱ ཀཐཱ པརིཡནྟཾ ན གཏཱཏི པུཙྪཏི།
Antarākathāvippakatāti nisinnānaṃ vo ārambhato paṭṭhāya yāva mamāgamanaṃ etasmiṃ antare kā nāma kathā vippakatā, mamāgamanapaccayā katamā kathā pariyantaṃ na gatāti pucchati.
ཨཐ པརིབྦཱཛཀོ ‘‘ནིརཏྠཀཀཐཱཝ ཨེསཱ ནིསྶཱརཱ ཝཊྚསནྣིསྶིཏཱ, ན ཏུམྷཱཀཾ པུརཏོ ཝཏྟབྦཏཾ ཨརཧཏཱི’’ཏི དཱིཔེནྟོ ཏིཊྛཏེསཱ, བྷོཏིཨཱདིམཱཧ། ནེསཱ བྷོཏོཏི སཙེ བྷཝཾ སོཏུཀཱམོ བྷཝིསྶཏི, པཙྪཱཔེསཱ ཀཐཱ ན དུལླབྷཱ བྷཝིསྶཏི, ཨམྷཱཀཾ པནིམཱཡ ཨཏྠོ ནཏྠི། བྷོཏོ པན ཨཱགམནཾ ལབྷིཏྭཱ ཨཉྙདེཝ སུཀཱརཎཾ ཀཐཾ སོཏུཀཱམམྷཱཏི དཱིཔེཏི། ཏཏོ དྷམྨདེསནཾ ཡཱཙནྟོ སཱདྷུ ཝཏ བྷཝནྟཾ ཡེ ཝཱཏིཨཱདིམཱཧ། ཏཏྠ ཨཱཙརིཡཀེཏི ཨཱཙརིཡསམཡེ། ཨནསྶཱསིཀཱནཱིཏི ཨསྶཱསཝིརཧིཏཱནི། སསཀྐནྟི ཨེཀཾསཏྠེ ནིཔཱཏོ, ཝིཉྙཱུ པུརིསོ ཨེཀཾསེནེཝ ན ཝསེཡྻཱཏི ཨཏྠོ། ཝསནྟོ ཙ ནཱརཱདྷེཡྻཱཏི ན སམྤཱདེཡྻ, ན པརིཔཱུརེཡྻཱཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི། ཉཱཡཾ དྷམྨཾ ཀུསལནྟི ཀཱརཎབྷཱུཏཾ ཨནཝཛྫཊྛེན ཀུསལཾ དྷམྨཾ།
Atha paribbājako ‘‘niratthakakathāva esā nissārā vaṭṭasannissitā, na tumhākaṃ purato vattabbataṃ arahatī’’ti dīpento tiṭṭhatesā, bhotiādimāha. Nesā bhototi sace bhavaṃ sotukāmo bhavissati, pacchāpesā kathā na dullabhā bhavissati, amhākaṃ panimāya attho natthi. Bhoto pana āgamanaṃ labhitvā aññadeva sukāraṇaṃ kathaṃ sotukāmamhāti dīpeti. Tato dhammadesanaṃ yācanto sādhu vata bhavantaṃ ye vātiādimāha. Tattha ācariyaketi ācariyasamaye. Anassāsikānīti assāsavirahitāni. Sasakkanti ekaṃsatthe nipāto, viññū puriso ekaṃseneva na vaseyyāti attho. Vasanto ca nārādheyyāti na sampādeyya, na paripūreyyāti vuttaṃ hoti. Ñāyaṃ dhammaṃ kusalanti kāraṇabhūtaṃ anavajjaṭṭhena kusalaṃ dhammaṃ.
༢༢༥. ཨིདྷཱཏི ཨིམསྨིཾ ལོཀེ། ནཏྠི དིནྣནྟིཨཱདཱིནི སཱལེཡྻཀསུཏྟེ (མ॰ ནི॰ ༡.༤༤༠) ཝུཏྟཱནི། ཙཱཏུམཧཱབྷཱུཏིཀོཏི ཙཏུམཧཱབྷཱུཏམཡོ། པཐཝཱི པཐཝཱིཀཱཡནྟི ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ པཐཝཱིདྷཱཏུ བཱཧིརཔཐཝཱིདྷཱཏུཾ། ཨནུཔེཏཱིཏི ཨནུཡཱཏི། ཨནུཔགཙྪཏཱིཏི ཏསྶེཝ ཝེཝཙནཾ, ཨནུགཙྪཏཱིཏིཔི ཨཏྠོ, ཨུབྷཡེནཱཔི ཨུཔེཏི ཨུཔགཙྪཏཱིཏི དསྶེཏི། ཨཱཔཱདཱིསུཔི ཨེསེཝ ནཡོ། ཨིནྡྲིཡཱནཱིཏི མནཙྪཊྛཱནི ཨིནྡྲིཡཱནི ཨཱཀཱསཾ པཀྑནྡནྟི། ཨཱསནྡིཔཉྩམཱཏི ནིཔནྣམཉྩེན པཉྩམཱ, མཉྩོ ཙེཝ, ཙཏྟཱརོ མཉྩཔཱདེ གཧེཏྭཱ ཋིཏཱ ཙཏྟཱརོ པུརིསཱ ཙཱཏི ཨཏྠོ། ཡཱཝཱལཱ༹ཧནཱཏི ཡཱཝ སུསཱནཱ། པདཱནཱིཏི ཨཡཾ ཨེཝཾ སཱིལཝཱ ཨཧོསི, ཨེཝཾ དུསྶཱིལོཏིཨཱདིནཱ ནཡེན པཝཏྟཱནི གུཎཔདཱནི། སརཱིརམེཝ ཝཱ ཨེཏྠ པདཱནཱིཏི ཨདྷིཔྤེཏཾ། ཀཱཔོཏཀཱནཱིཏི ཀཔོཏཀཝཎྞཱནི, པཱརཱཝཏཔཀྑཝཎྞཱནཱིཏི ཨཏྠོ།
225.Idhāti imasmiṃ loke. Natthi dinnantiādīni sāleyyakasutte (ma. ni. 1.440) vuttāni. Cātumahābhūtikoti catumahābhūtamayo. Pathavī pathavīkāyanti ajjhattikā pathavīdhātu bāhirapathavīdhātuṃ. Anupetīti anuyāti. Anupagacchatīti tasseva vevacanaṃ, anugacchatītipi attho, ubhayenāpi upeti upagacchatīti dasseti. Āpādīsupi eseva nayo. Indriyānīti manacchaṭṭhāni indriyāni ākāsaṃ pakkhandanti. Āsandipañcamāti nipannamañcena pañcamā, mañco ceva, cattāro mañcapāde gahetvā ṭhitā cattāro purisā cāti attho. Yāvāḷāhanāti yāva susānā. Padānīti ayaṃ evaṃ sīlavā ahosi, evaṃ dussīlotiādinā nayena pavattāni guṇapadāni. Sarīrameva vā ettha padānīti adhippetaṃ. Kāpotakānīti kapotakavaṇṇāni, pārāvatapakkhavaṇṇānīti attho.
བྷསྶནྟཱཏི བྷསྨནྟཱ, ཨཡམེཝ ཝཱ པཱལི༹། ཨཱཧུཏིཡོཏི ཡཾ པཧེཎཀསཀྐཱརཱདིབྷེདཾ དིནྣདཱནཾ, སབྦཾ ཏཾ ཚཱརིཀཱཝསཱནམེཝ ཧོཏི, ན ཏཏོ པརཾ ཕལདཱཡཀཾ ཧུཏྭཱ གཙྪཏཱིཏི ཨཏྠོ། དཏྟུཔཉྙཏྟནྟི དཏྟཱུཧི བཱལམནུསྶེཧི པཉྙཏྟཾ། ཨིདཾ ཝུཏྟཾ ཧོཏི – བཱལེཧི ཨབུདྡྷཱིཧི པཉྙཏྟམིདཾ དཱནཾ, ན པཎྜིཏེཧི། བཱལཱ དེནྟི, པཎྜིཏཱ གཎྷནྟཱིཏི དསྶེཏི། ཨཏྠིཀཝཱདནྟི ཨཏྠི དིནྣཾ དིནྣཕལནྟི ཨིམཾ ཨཏྠིཀཝཱདཾཡེཝ ཝདནྟི ཏེསཾ ཏུཙྪཾ ཝཙནཾ མུསཱཝིལཱཔོ། བཱལེ ཙ པཎྜིཏེ ཙཱཏི བཱལཱ ཙ པཎྜིཏཱ ཙ།
Bhassantāti bhasmantā, ayameva vā pāḷi. Āhutiyoti yaṃ paheṇakasakkārādibhedaṃ dinnadānaṃ, sabbaṃ taṃ chārikāvasānameva hoti, na tato paraṃ phaladāyakaṃ hutvā gacchatīti attho. Dattupaññattanti dattūhi bālamanussehi paññattaṃ. Idaṃ vuttaṃ hoti – bālehi abuddhīhi paññattamidaṃ dānaṃ, na paṇḍitehi. Bālā denti, paṇḍitā gaṇhantīti dasseti. Atthikavādanti atthi dinnaṃ dinnaphalanti imaṃ atthikavādaṃyeva vadanti tesaṃ tucchaṃ vacanaṃ musāvilāpo. Bāleca paṇḍite cāti bālā ca paṇḍitā ca.
ཨཀཏེན མེ ཨེཏྠ ཀཏནྟི མཡ྄ཧཾ ཨཀཏེནེཝ སམཎཀམྨེན ཨེཏྠ ཨེཏསྶ སམཡེ ཀམྨཾ ཀཏཾ ནཱམ ཧོཏི, ཨཝུསིཏེནེཝ བྲཧྨཙརིཡེན ཝུསིཏཾ ནཱམ ཧོཏི། ཨེཏྠཱཏི ཨེཏསྨིཾ སམཎདྷམྨེ། སམསམཱཏི ཨཏིཝིཡ སམཱ, སམེན ཝཱ གུཎེན སམཱ། སཱམཉྙཾ པཏྟཱཏི སམཱནབྷཱཝཾ པཏྟཱ།
Akatena me ettha katanti mayhaṃ akateneva samaṇakammena ettha etassa samaye kammaṃ kataṃ nāma hoti, avusiteneva brahmacariyena vusitaṃ nāma hoti. Etthāti etasmiṃ samaṇadhamme. Samasamāti ativiya samā, samena vā guṇena samā. Sāmaññaṃ pattāti samānabhāvaṃ pattā.
༢༢༦. ཀརཏོཏིཨཱདཱིནི ཨཔཎྞཀསུཏྟེ ཝུཏྟཱནི། ཏཐཱ ནཏྠི ཧེཏཱུཏིཨཱདཱིནི།
226.Karatotiādīni apaṇṇakasutte vuttāni. Tathā natthi hetūtiādīni.
༢༢༨. ཙཏུཏྠབྲཧྨཙརིཡཝཱསེ ཨཀཊཱཏི ཨཀཏཱ། ཨཀཊཝིདྷཱཏི ཨཀཏཝིདྷཱནཱ, ཨེཝཾ ཀརོཧཱིཏི ཀེནཙི ཀཱརཱཔིཏཱ ན ཧོནྟཱིཏི ཨཏྠོ། ཨནིམྨིཏཱཏི ཨིདྡྷིཡཱཔི ན ནིམྨིཏཱ། ཨནིམྨཱཏཱཏི ཨནིམྨཱཔིཏཱ། ཀེཙི ཨནིམྨིཏབྦཱཏི པདཾ ཝདནྟི, ཏཾ ནེཝ པཱལི༹ཡཾ, ན ཨཊྛཀཐཱཡཾ སནྡིསྶཏི། ཝཉྫྷཱཏི ཝཉྫྷཔསུཝཉྫྷཏཱལཱདཡོ ཝིཡ ཨཕལཱ, ཀསྶཙི ཨཛནཀཱཏི ཨཏྠོ། ཨེཏེན པཐཝཱིཀཱཡཱདཱིནཾ རཱུཔཱདིཛནཀབྷཱཝཾ པཊིཀྑིཔཏི། པབྦཏཀཱུཊཱ ཝིཡ ཋིཏཱཏི ཀཱུཊཊྛཱ། ཨཱིསིཀཊྛཱཡིཊྛིཏཱཏི མུཉྫེ ཨཱིསིཀཱ ཝིཡ ཋིཏཱ། ཏཏྲཱཡམདྷིཔྤཱཡོ – ཡམིདཾ ཛཱཡཏཱིཏི ཝུཙྩཏི, ཏཾ མུཉྫཏོ ཨཱིསིཀཱ ཝིཡ ཝིཛྫམཱནམེཝ ནིཀྑམཏཱིཏི། ‘‘ཨེསིཀཊྛཱཡིཊྛིཏཱ’’ཏིཔི པཱཋོ, སུནིཁཱཏོ ཨེསིཀཏྠམྦྷོ ནིཙྩལོ ཏིཊྛཏི, ཨེཝཾ ཋིཏཱཏི ཨཏྠོ། ཨུབྷཡེནཔི ཏེསཾ ཝིནཱསཱབྷཱཝཾ དཱིཔེཏི། ན ཨིཉྫནྟཱིཏི ཨེསིཀཏྠམྦྷོ ཝིཡ ཋིཏཏྟཱ ན ཙལནྟི། ན ཝིཔརིཎཱམེནྟཱིཏི པཀཏིཾ ན ཛཧནྟི། ན ཨཉྙམཉྙཾ བྱཱབཱདྷེནྟཱིཏི ཨཉྙམཉྙཾ ན ཨུཔཧནནྟི། ནཱལནྟི ན སམཏྠཱ།
228. Catutthabrahmacariyavāse akaṭāti akatā. Akaṭavidhāti akatavidhānā, evaṃ karohīti kenaci kārāpitā na hontīti attho. Animmitāti iddhiyāpi na nimmitā. Animmātāti animmāpitā. Keci animmitabbāti padaṃ vadanti, taṃ neva pāḷiyaṃ, na aṭṭhakathāyaṃ sandissati. Vañjhāti vañjhapasuvañjhatālādayo viya aphalā, kassaci ajanakāti attho. Etena pathavīkāyādīnaṃ rūpādijanakabhāvaṃ paṭikkhipati. Pabbatakūṭā viya ṭhitāti kūṭaṭṭhā. Īsikaṭṭhāyiṭṭhitāti muñje īsikā viya ṭhitā. Tatrāyamadhippāyo – yamidaṃ jāyatīti vuccati, taṃ muñjato īsikā viya vijjamānameva nikkhamatīti. ‘‘Esikaṭṭhāyiṭṭhitā’’tipi pāṭho, sunikhāto esikatthambho niccalo tiṭṭhati, evaṃ ṭhitāti attho. Ubhayenapi tesaṃ vināsābhāvaṃ dīpeti. Na iñjantīti esikatthambho viya ṭhitattā na calanti. Na vipariṇāmentīti pakatiṃ na jahanti. Na aññamaññaṃ byābādhentīti aññamaññaṃ na upahananti. Nālanti na samatthā.
པཐཝཱིཀཱཡོཏིཨཱདཱིསུ པཐཝཱིཡེཝ པཐཝཱིཀཱཡོ, པཐཝཱིསམཱུཧོ ཝཱ། ཏཏྠཱཏི ཏེསུ ཛཱིཝསཏྟམེསུ ཀཱཡེསུ། ནཏྠི ཧནྟཱ ཝཱཏི ཧནྟུཾ ཝཱ གྷཱཏེཏུཾ ཝཱ སོཏུཾ ཝཱ སཱཝེཏུཾ ཝཱ ཛཱནིཏུཾ ཝཱ ཛཱནཱཔེཏུཾ ཝཱ སམཏྠོ ནཱམ ནཏྠཱིཏི དཱིཔེཏི། སཏྟནྣཾཏྭེཝ ཀཱཡཱནནྟི ཡཐཱ མུགྒརཱསིཨཱདཱིསུ པཧཊཾ སཏྠཾ མུགྒརཱསིཨཱདཱིནཾ ཨནྟརེན པཝིསཏི, ཨེཝཾ སཏྟནྣཾ ཀཱཡཱནཾ ཨནྟརེན ཚིདྡེན ཝིཝརེན སཏྠཾ པཝིསཏི། ཏཏྠ ‘‘ཨཧཾ ཨིམཾ ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེམཱི’’ཏི ཀེཝལཾ སཉྙཱམཏྟམེཝ ཧོཏཱིཏི དསྶེཏི། ཡོནིཔམུཁསཏསཧསྶཱནཱིཏི པམུཁཡོནཱིནཾ ཨུཏྟམཡོནཱིནཾ ཙུདྡསསཏསཧསྶཱནི ཨཉྙཱནི ཙ སཊྛིསཏཱནི ཨཉྙཱནི ཙ ཚསཏཱནི། པཉྩ ཙ ཀམྨུནོ སཏཱནཱིཏི པཉྩ ཀམྨསཏཱནི ཙ, ཀེཝལཾ ཏཀྐམཏྟཀེན ནིརཏྠཀཾ དིཊྛིཾ དཱིཔེཏི། པཉྩ ཙ ཀམྨཱནི ཏཱིཎི ཙ ཀམྨཱནཱིཏིཨཱདཱིསུཔི ཨེསེཝ ནཡོ། ཀེཙི པནཱཧུ པཉྩ ཀམྨཱནཱིཏི པཉྩིནྡྲིཡཝསེན བྷཎཏི། ཏཱིཎཱིཏི ཀཱཡཀམྨཱདིཝསེནཱཏི། ཀམྨེ ཙ ཨཌྜྷཀམྨེ ཙཱཏི ཨེཏྠ པནསྶ ཀཱཡཀམྨཉྩ ཝཙཱིཀམྨཉྩ ཀམྨནྟི ལདྡྷི, མནོཀམྨཾ ཨུཔཌྜྷཀམྨནྟི། དྭཊྛིཔཊིཔདཱཏི དྭཱསཊྛི པཊིཔདཱཏི ཝདཏི། དྭཊྛནྟརཀཔྤཱཏི ཨེཀསྨིཾ ཀཔྤེ ཙཏུསཊྛི ཨནྟརཀཔྤཱ ནཱམ ཧོནྟི, ཨཡཾ པན ཨཉྙེ དྭེ ཨཛཱནནྟོ ཨེཝམཱཧ། ཚལཱ༹བྷིཛཱཏིཡོ ཨཔཎྞཀསུཏྟེ ཝིཏྠཱརིཏཱ།
Pathavīkāyotiādīsu pathavīyeva pathavīkāyo, pathavīsamūho vā. Tatthāti tesu jīvasattamesu kāyesu. Natthi hantā vāti hantuṃ vā ghātetuṃ vā sotuṃ vā sāvetuṃ vā jānituṃ vā jānāpetuṃ vā samattho nāma natthīti dīpeti. Sattannaṃtveva kāyānanti yathā muggarāsiādīsu pahaṭaṃ satthaṃ muggarāsiādīnaṃ antarena pavisati, evaṃ sattannaṃ kāyānaṃ antarena chiddena vivarena satthaṃ pavisati. Tattha ‘‘ahaṃ imaṃ jīvitā voropemī’’ti kevalaṃ saññāmattameva hotīti dasseti. Yonipamukhasatasahassānīti pamukhayonīnaṃ uttamayonīnaṃ cuddasasatasahassāni aññāni ca saṭṭhisatāni aññāni ca chasatāni. Pañca ca kammuno satānīti pañca kammasatāni ca, kevalaṃ takkamattakena niratthakaṃ diṭṭhiṃ dīpeti. Pañca ca kammāni tīṇi ca kammānītiādīsupi eseva nayo. Keci panāhu pañca kammānīti pañcindriyavasena bhaṇati. Tīṇīti kāyakammādivasenāti. Kamme ca aḍḍhakamme cāti ettha panassa kāyakammañca vacīkammañca kammanti laddhi, manokammaṃ upaḍḍhakammanti. Dvaṭṭhipaṭipadāti dvāsaṭṭhi paṭipadāti vadati. Dvaṭṭhantarakappāti ekasmiṃ kappe catusaṭṭhi antarakappā nāma honti, ayaṃ pana aññe dve ajānanto evamāha. Chaḷābhijātiyo apaṇṇakasutte vitthāritā.
ཨཊྛ པུརིསབྷཱུམིཡོཏི མནྡབྷཱུམི ཁིཌྜཱབྷཱུམི ཝཱིམཾསཀབྷཱུམི ཨུཛུགཏབྷཱུམི སེཀྑབྷཱུམི སམཎབྷཱུམི ཛིནབྷཱུམི པནྣབྷཱུམཱིཏི ཨིམཱ ཨཊྛ པུརིསབྷཱུམིཡོཏི ཝདཏི། ཏཏྠ ཛཱཏདིཝསཏོ པཊྛཱཡ སཏྟདིཝསེ སམྦཱདྷཊྛཱནཏོ ནིཀྑནྟཏྟཱ སཏྟཱ མནྡཱ ཧོནྟི མོམཱུཧཱ། ཨཡཾ མནྡབྷཱུམཱིཏི ཝདཏི། ཡེ པན དུགྒཏིཏོ ཨཱགཏཱ ཧོནྟི, ཏེ ཨབྷིཎྷཾ རོདནྟི ཙེཝ ཝིརཝནྟི ཙ། སུགཏིཏོ ཨཱགཏཱ ཏཾ ཨནུསྶརིཏྭཱ ཨནུསྶརིཏྭཱ ཧསནྟི། ཨཡཾ ཁིཌྜཱབྷཱུམི ནཱམ། མཱཏཱཔིཏཱུནཾ ཧཏྠཾ ཝཱ པཱདཾ ཝཱ མཉྩཾ ཝཱ པཱིཋཾ ཝཱ གཧེཏྭཱ བྷཱུམིཡཾ པདནིཀྑིཔནཾ ཝཱིམཾསཀབྷཱུམི ནཱམ། པདསཱཝ གནྟུཾ སམཏྠཀཱལོ ཨུཛུགཏབྷཱུམི ནཱམ། སིཔྤཱནཾ སིཀྑནཀཱལོ སེཀྑབྷཱུམི ནཱམ། གྷརཱ ནིཀྑམྨ པབྦཛནཀཱལོ སམཎབྷཱུམི ནཱམ། ཨཱཙརིཡཾ སེཝིཏྭཱ ཛཱནནཀཱལོ ཛིནབྷཱུམི ནཱམ། བྷིཀྑུ ཙ པནྣཀོ ཛིནོ ན ཀིཉྩི ཨཱཧཱཏི ཨེཝཾ ཨལཱབྷིཾ སམཎཾ པནྣབྷཱུམཱིཏི ཝདཏི།
Aṭṭha purisabhūmiyoti mandabhūmi khiḍḍābhūmi vīmaṃsakabhūmi ujugatabhūmi sekkhabhūmi samaṇabhūmi jinabhūmi pannabhūmīti imā aṭṭha purisabhūmiyoti vadati. Tattha jātadivasato paṭṭhāya sattadivase sambādhaṭṭhānato nikkhantattā sattā mandā honti momūhā. Ayaṃ mandabhūmīti vadati. Ye pana duggatito āgatā honti, te abhiṇhaṃ rodanti ceva viravanti ca. Sugatito āgatā taṃ anussaritvā anussaritvā hasanti. Ayaṃ khiḍḍābhūmi nāma. Mātāpitūnaṃ hatthaṃ vā pādaṃ vā mañcaṃ vā pīṭhaṃ vā gahetvā bhūmiyaṃ padanikkhipanaṃ vīmaṃsakabhūmi nāma. Padasāva gantuṃ samatthakālo ujugatabhūmi nāma. Sippānaṃ sikkhanakālo sekkhabhūmi nāma. Gharā nikkhamma pabbajanakālo samaṇabhūmi nāma. Ācariyaṃ sevitvā jānanakālo jinabhūmi nāma. Bhikkhu ca pannako jino na kiñci āhāti evaṃ alābhiṃ samaṇaṃ pannabhūmīti vadati.
ཨེཀཱུནཔཉྙཱས ཨཱཛཱིཝསཏེཏི ཨེཀཱུནཔཉྙཱས ཨཱཛཱིཝཝུཏྟིསཏཱནི། པརིབྦཱཛཀསཏེཏི པརིབྦཱཛཀཔབྦཛྫསཏཱནི། ནཱགཱཝཱསསཏེཏི ནཱགམཎྜལསཏཱནི། ཝཱིསེ ཨིནྡྲིཡསཏེཏི ཝཱིས ཨིནྡྲིཡསཏཱནི། ཏིཾསེ ནིརཡསཏེཏི ཏིཾས ནིརཡསཏཱནི། རཛོདྷཱཏུཡོཏི རཛཨོཀིརཎཊྛཱནཱནི། ཧཏྠཔིཊྛིཔཱདཔིཊྛཱདཱིནི སནྡྷཱཡ ཝདཏི། སཏྟ སཉྙཱིགབྦྷཱཏི ཨོཊྛགོཎགདྲབྷཨཛཔསུམིགམཧིཾསེ སནྡྷཱཡ ཝདཏི། ཨསཉྙཱིགབྦྷཱཏི སཱལིཡཝགོདྷུམམུགྒཀངྒུཝརཀཀུདྲཱུསཀེ སནྡྷཱཡ ཝདཏི། ནིགཎྛིགབྦྷཱཏི ནིགཎྛིམྷི ཛཱཏགབྦྷཱ, ཨུཙྪུཝེལུ༹ནལཱ༹དཡོ སནྡྷཱཡ ཝདཏི། སཏྟ དེཝཱཏི བཧཱུ དེཝཱ, སོ པན སཏྟཱཏི ཝདཏི། མཱནུསཱཔི ཨནནྟཱ, སོ སཏྟཱཏི ཝདཏི། སཏྟ པིསཱཙཱཏི པིསཱཙཱ མཧནྟཱ, སཏྟཱཏི ཝདཏི།
Ekūnapaññāsaājīvasateti ekūnapaññāsa ājīvavuttisatāni. Paribbājakasateti paribbājakapabbajjasatāni. Nāgāvāsasateti nāgamaṇḍalasatāni. Vīse indriyasateti vīsa indriyasatāni. Tiṃse nirayasateti tiṃsa nirayasatāni. Rajodhātuyoti rajaokiraṇaṭṭhānāni. Hatthapiṭṭhipādapiṭṭhādīni sandhāya vadati. Satta saññīgabbhāti oṭṭhagoṇagadrabhaajapasumigamahiṃse sandhāya vadati. Asaññīgabbhāti sāliyavagodhumamuggakaṅguvarakakudrūsake sandhāya vadati. Nigaṇṭhigabbhāti nigaṇṭhimhi jātagabbhā, ucchuveḷunaḷādayo sandhāya vadati. Satta devāti bahū devā, so pana sattāti vadati. Mānusāpi anantā, so sattāti vadati. Satta pisācāti pisācā mahantā, sattāti vadati.
སརཱཏི མཧཱསརཱ། ཀཎྞམུཎྜ-རཐཀཱར-ཨནོཏཏྟ-སཱིཧཔཔཱཏཀུལི༹ར-མུཙལིནྡ-ཀུཎཱལདཧེ གཧེཏྭཱ ཝདཏི། པཝུཊཱཏི གཎྛིཀཱ། པཔཱཏཱཏི མཧཱཔཔཱཏཱ། པཔཱཏསཏཱནཱིཏི ཁུདྡཀཔཔཱཏསཏཱནི། སུཔིནཱཏི མཧཱསུཔིནཱ། སུཔིནསཏཱནཱིཏི ཁུདྡཀསུཔིནསཏཱནི། མཧཱཀཔྤིནོཏི མཧཱཀཔྤཱནཾ། ཨེཏྠ ཨེཀམྷཱ སརཱ ཝསྶསཏེ ཝསྶསཏེ ཀུསགྒེན ཨེཀཾ ཨུདཀབིནྡུཾ ནཱིཧརིཏྭཱ ནཱིཧརིཏྭཱ སཏྟཀྑཏྟུཾ ཏམྷི སརེ ནིརུདཀེ ཀཏེ ཨེཀོ མཧཱཀཔྤོཏི ཝདཏི། ཨེཝརཱུཔཱནཾ མཧཱཀཔྤཱནཾ ཙཏུརཱསཱིཏིསཏསཧསྶཱནི ཁེཔེཏྭཱ བཱལཱ ཙ པཎྜིཏཱ ཙ དུཀྑསྶནྟཾ ཀརོནྟཱིཏི ཨཡམསྶ ལདྡྷི། པཎྜིཏོཔི ཀིར ཨནྟརཱ སུཛ྄ཛྷིཏུཾ ན སཀྐོཏི, བཱལོཔི ཏཏོ ཨུདྡྷཾ ན གཙྪཏི།
Sarāti mahāsarā. Kaṇṇamuṇḍa-rathakāra-anotatta-sīhapapātakuḷira-mucalinda-kuṇāladahe gahetvā vadati. Pavuṭāti gaṇṭhikā. Papātāti mahāpapātā. Papātasatānīti khuddakapapātasatāni. Supināti mahāsupinā. Supinasatānīti khuddakasupinasatāni. Mahākappinoti mahākappānaṃ. Ettha ekamhā sarā vassasate vassasate kusaggena ekaṃ udakabinduṃ nīharitvā nīharitvā sattakkhattuṃ tamhi sare nirudake kate eko mahākappoti vadati. Evarūpānaṃ mahākappānaṃ caturāsītisatasahassāni khepetvā bālā ca paṇḍitā ca dukkhassantaṃ karontīti ayamassa laddhi. Paṇḍitopi kira antarā sujjhituṃ na sakkoti, bālopi tato uddhaṃ na gacchati.
སཱིལེནཱཏི ཨཙེལཀསཱིལེན ཝཱ ཨཉྙེན ཝཱ ཡེན ཀེནཙི། ཝཏེནཱཏི ཏཱདིསེན ཝཏེན། ཏཔེནཱཏི ཏཔོཀམྨེན། ཨཔརིཔཀྐཾ པརིཔཱཙེཏི ནཱམ ཡོ ‘‘ཨཧཾ པཎྜིཏོ’’ཏི ཨནྟརཱ ཝིསུཛ྄ཛྷཏི། པརིཔཀྐཾ ཕུསྶ ཕུསྶ བྱནྟིཾ ཀརོཏི ནཱམ ཡོ ‘‘ཨཧཾ བཱལོ’’ཏི ཝུཏྟཔརིམཱཎཾ ཀཱལཾ ཨཏིཀྐམིཏྭཱ ཡཱཏི། ཧེཝཾ ནཏྠཱིཏི ཨེཝཾ ནཏྠི། ཏཉྷི ཨུབྷཡམྤི ན སཀྐཱ ཀཱཏུནྟི དཱིཔེཏི། དོཎམིཏེཏི དོཎེན མིཏཾ ཝིཡ། སུཁདུཀྑེཏི སུཁདུཀྑཾ། པརིཡནྟཀཏེཏི ཝུཏྟཔརིམཱཎེན ཀཱལེན ཀཏཔརིཡནྟོ། ནཏྠི ཧཱཡནཝཌྜྷནེཏི ནཏྠི ཧཱཡནཝཌྜྷནཱནི། ན སཾསཱརོ པཎྜིཏསྶ ཧཱཡཏི, ན བཱལསྶ ཝཌྜྷཏཱིཏི ཨཏྠོ། ཨུཀྐཾསཱཝཀཾསེཏི ཨུཀྐཾསཱཝཀཾསཱ, ཧཱཔནཝཌྜྷནཱནམེཝེཏཾ ཝེཝཙནཾ། ཨིདཱནི ཏམཏྠཾ ཨུཔམཱཡ སཱདྷེནྟོ སེཡྻཐཱཔི ནཱམཱཏིཨཱདིམཱཧ། ཏཏྠ སུཏྟགུལེ༹ཏི ཝེཋེཏྭཱ ཀཏསུཏྟགུལ༹ཾ། ནིབྦེཋིཡམཱནམེཝ པལེཏཱིཏི པབྦཏེ ཝཱ རུཀྑགྒེ ཝཱ ཋཏྭཱ ཁིཏྟཾ སུཏྟཔམཱཎེན ནིབྦེཋིཡམཱནཾ གཙྪཏི, སུཏྟེ ཁཱིཎེ ཏཏྠ ཏིཊྛཏི ན གཙྪཏི། ཨེཝམེཝཾ ཝུཏྟཀཱལཏོ ཨུདྡྷཾ ན གཙྪཏཱིཏི དསྶེཏི།
Sīlenāti acelakasīlena vā aññena vā yena kenaci. Vatenāti tādisena vatena. Tapenāti tapokammena. Aparipakkaṃ paripāceti nāma yo ‘‘ahaṃ paṇḍito’’ti antarā visujjhati. Paripakkaṃ phussa phussa byantiṃ karoti nāma yo ‘‘ahaṃ bālo’’ti vuttaparimāṇaṃ kālaṃ atikkamitvā yāti. Hevaṃ natthīti evaṃ natthi. Tañhi ubhayampi na sakkā kātunti dīpeti. Doṇamiteti doṇena mitaṃ viya. Sukhadukkheti sukhadukkhaṃ. Pariyantakateti vuttaparimāṇena kālena katapariyanto. Natthi hāyanavaḍḍhaneti natthi hāyanavaḍḍhanāni. Na saṃsāro paṇḍitassa hāyati, na bālassa vaḍḍhatīti attho. Ukkaṃsāvakaṃseti ukkaṃsāvakaṃsā, hāpanavaḍḍhanānamevetaṃ vevacanaṃ. Idāni tamatthaṃ upamāya sādhento seyyathāpi nāmātiādimāha. Tattha suttaguḷeti veṭhetvā katasuttaguḷaṃ. Nibbeṭhiyamānameva paletīti pabbate vā rukkhagge vā ṭhatvā khittaṃ suttapamāṇena nibbeṭhiyamānaṃ gacchati, sutte khīṇe tattha tiṭṭhati na gacchati. Evamevaṃ vuttakālato uddhaṃ na gacchatīti dasseti.
༢༢༩. ཀིམིདནྟི ཀིམིདཾ ཏཝ ཨཉྙཱཎཾ, ཀིཾ སབྦཉྙུ ནཱམ ཏྭནྟི ཨེཝཾ པུཊྛོ སམཱནོ ནིཡཏིཝཱདེ པཀྑིཔནྟོ སུཉྙཾ མེ ཨགཱརནྟིཨཱདིམཱཧ།
229.Kimidanti kimidaṃ tava aññāṇaṃ, kiṃ sabbaññu nāma tvanti evaṃ puṭṭho samāno niyativāde pakkhipanto suññaṃ me agārantiādimāha.
༢༣༠. ཨནུསྶཝིཀོ ཧོཏཱིཏི ཨནུསྶཝནིསྶིཏོ ཧོཏི། ཨནུསྶཝསཙྩོཏི སཝནཾ སཙྩཏོ གཧེཏྭཱ ཋིཏོ། པིཊཀསམྤདཱཡཱཏི ཝགྒཔཎྞཱསཀཱཡ པིཊཀགནྠསམྤཏྟིཡཱ།
230.Anussaviko hotīti anussavanissito hoti. Anussavasaccoti savanaṃ saccato gahetvā ṭhito. Piṭakasampadāyāti vaggapaṇṇāsakāya piṭakaganthasampattiyā.
༢༣༢. མནྡོཏི མནྡཔཉྙོ། མོམཱུཧོཏི ཨཏིམཱུལ༹ྷོ། ཝཱཙཱཝིཀྑེཔཾ ཨཱཔཛྫཏཱིཏི ཝཱཙཱཡ ཝིཀྑེཔཾ ཨཱཔཛྫཏི། ཀཱིདིསཾ? ཨམརཱཝིཀྑེཔཾ, ཨཔརིཡནྟཝིཀྑེཔནྟི ཨཏྠོ། ཨཐ ཝཱ ཨམརཱ ནཱམ མཙྪཛཱཏི། སཱ ཨུམྨུཛྫནནིམྨུཛྫནཱདིཝསེན ཨུདཀེ སནྡྷཱཝམཱནཱ གཧེཏུཾ ན སཀྐཱཏི ཨེཝམེཝ ཨཡམྤི ཝཱདོ ཨིཏོ ཙིཏོ ཙ སནྡྷཱཝཏི, གཱཧཾ ན ཨུཔགཙྪཏཱིཏི ཨམརཱཝིཀྑེཔོཏི ཝུཙྩཏི། ཏཾ ཨམརཱཝིཀྑེཔཾ།
232.Mandoti mandapañño. Momūhoti atimūḷho. Vācāvikkhepaṃ āpajjatīti vācāya vikkhepaṃ āpajjati. Kīdisaṃ? Amarāvikkhepaṃ, apariyantavikkhepanti attho. Atha vā amarā nāma macchajāti. Sā ummujjananimmujjanādivasena udake sandhāvamānā gahetuṃ na sakkāti evameva ayampi vādo ito cito ca sandhāvati, gāhaṃ na upagacchatīti amarāvikkhepoti vuccati. Taṃ amarāvikkhepaṃ.
ཨེཝནྟིཔི མེ ནོཏིཨཱདཱིསུ ཨིདཾ ཀུསལནྟི པུཊྛོ ‘‘ཨེཝནྟིཔི མེ ནོ’’ཏི ཝདཏི, ཏཏོ ཀིཾ ཨཀུསལནྟི ཝུཏྟེ ‘‘ཏཐཱཏིཔི མེ ནོ’’ཏི ཝདཏི, ཀིཾ ཨུབྷཡཏོ ཨཉྙཐཱཏི ཝུཏྟེ ‘‘ཨཉྙཐཱཏིཔི མེ ནོ’’ཏི ཝདཏི, ཏཏོ ཏིཝིདྷེནཱཔི ན ཧོཏཱིཏི ཏེ ལདྡྷཱིཏི ཝུཏྟེ ‘‘ནོཏིཔི མེ ནོ’’ཏི ཝདཏི, ཏཏོ ཀིཾ ནོ ནོཏི ཏེ ལདྡྷཱིཏི ཝུཏྟེ ‘‘ནོ ནོཏིཔི མེ ནོ’’ཏི ཝིཀྑེཔམཱཔཛྫཏི, ཨེཀསྨིམྤི པཀྑེ ན ཏིཊྛཏི། ནིབྦིཛྫ པཀྐམཏཱིཏི ཨཏྟནོཔི ཨེས སཏྠཱ ཨཝསྶཡོ བྷཝིཏུཾ ན སཀྐོཏི, མཡ྄ཧཾ ཀིཾ སཀྑིསྶཏཱིཏི ནིབྦིནྡིཏྭཱ པཀྐམཏི། པུརིམེསུཔི ཨནསྶཱསིཀེསུ ཨེསེཝ ནཡོ།
Evantipi me notiādīsu idaṃ kusalanti puṭṭho ‘‘evantipi me no’’ti vadati, tato kiṃ akusalanti vutte ‘‘tathātipi me no’’ti vadati, kiṃ ubhayato aññathāti vutte ‘‘aññathātipi me no’’ti vadati, tato tividhenāpi na hotīti te laddhīti vutte ‘‘notipi me no’’ti vadati, tato kiṃ no noti te laddhīti vutte ‘‘no notipi me no’’ti vikkhepamāpajjati, ekasmimpi pakkhe na tiṭṭhati. Nibbijja pakkamatīti attanopi esa satthā avassayo bhavituṃ na sakkoti, mayhaṃ kiṃ sakkhissatīti nibbinditvā pakkamati. Purimesupi anassāsikesu eseva nayo.
༢༣༤. སནྣིདྷིཀཱརཀཾ ཀཱམེ པརིབྷུཉྫིཏུནྟི ཡཐཱ པུབྦེ གིཧིབྷཱུཏོ སནྣིདྷིཾ ཀཏྭཱ ཝཏྠུཀཱམེ པརིབྷུཉྫཏི, ཨེཝཾ ཏིལཏཎྜུལསཔྤིནཝནཱིཏཱདཱིནི སནྣིདྷིཾ ཀཏྭཱ ཨིདཱནི པརིབྷུཉྫིཏུཾ ཨབྷབྦོཏི ཨཏྠོ། ནནུ ཙ ཁཱིཎཱསཝསྶ ཝསནཊྛཱནེ ཏིལཏཎྜུལཱདཡོ པཉྙཱཡནྟཱིཏི། ནོ ན པཉྙཱཡནྟི, ན པནེས ཏེ ཨཏྟནོ ཨཏྠཱཡ ཋཔེཏི, ཨཕཱསུཀཔབྦཛིཏཱདཱིནཾ ཨཏྠཱཡ ཋཔེཏི། ཨནཱགཱམིསྶ ཀཐནྟི། ཏསྶཱཔི པཉྩ ཀཱམགུཎཱ སབྦསོཝ པཧཱིནཱ, དྷམྨེན པན ལདྡྷཾ ཝིཙཱརེཏྭཱ པརིབྷུཉྫཏི།
234.Sannidhikārakaṃ kāme paribhuñjitunti yathā pubbe gihibhūto sannidhiṃ katvā vatthukāme paribhuñjati, evaṃ tilataṇḍulasappinavanītādīni sannidhiṃ katvā idāni paribhuñjituṃ abhabboti attho. Nanu ca khīṇāsavassa vasanaṭṭhāne tilataṇḍulādayo paññāyantīti. No na paññāyanti, na panesa te attano atthāya ṭhapeti, aphāsukapabbajitādīnaṃ atthāya ṭhapeti. Anāgāmissa kathanti. Tassāpi pañca kāmaguṇā sabbasova pahīnā, dhammena pana laddhaṃ vicāretvā paribhuñjati.
༢༣༦. པུཏྟམཏཱཡ པུཏྟཱཏི སོ ཀིར ཨིམཾ དྷམྨཾ སུཏྭཱ ཨཱཛཱིཝཀཱ མཏཱ ནཱམཱཏི སཉྙཱི ཧུཏྭཱ ཨེཝམཱཧ། ཨཡཉྷེཏྠ ཨཏྠོ – ཨཱཛཱིཝཀཱ མཏཱ ནཱམ, ཏེསཾ མཱཏཱ པུཏྟམཏཱ ཧོཏི, ཨིཏི ཨཱཛཱིཝཀཱ པུཏྟམཏཱཡ པུཏྟཱ ནཱམ ཧོནྟི། སམཎེ གོཏམེཏི སམཎེ གོཏམེ བྲཧྨཙརིཡཝཱསོ ཨཏྠི, ཨཉྙཏྠ ནཏྠཱིཏི དཱིཔེཏི། སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི།
236.Puttamatāya puttāti so kira imaṃ dhammaṃ sutvā ājīvakā matā nāmāti saññī hutvā evamāha. Ayañhettha attho – ājīvakā matā nāma, tesaṃ mātā puttamatā hoti, iti ājīvakā puttamatāya puttā nāma honti. Samaṇe gotameti samaṇe gotame brahmacariyavāso atthi, aññattha natthīti dīpeti. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
པཔཉྩསཱུདནིཡཱ མཛ྄ཛྷིམནིཀཱཡཊྛཀཐཱཡ
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
སནྡཀསུཏྟཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ།
Sandakasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / སུཏྟཔིཊཀ • Suttapiṭaka / མཛྫྷིམནིཀཱཡ • Majjhimanikāya / ༦. སནྡཀསུཏྟཾ • 6. Sandakasuttaṃ
ཊཱིཀཱ • Tīkā / སུཏྟཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / མཛྫྷིམནིཀཱཡ (ཊཱིཀཱ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ༦. སནྡཀསུཏྟཝཎྞནཱ • 6. Sandakasuttavaṇṇanā
