| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
੬. ਸਨ੍ਦਕਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
6. Sandakasuttavaṇṇanā
੨੨੩. ਦੇવੇਨ વਸ੍ਸੇਨ ਕਤੋ ਸੋਬ੍ਭੋ ਦੇવਕਤਸੋਬ੍ਭੋ। ਤੇਨਾਹ ‘‘વਸ੍ਸੋ…ਪੇ॰… ਰਹਦੋ’’ਤਿ। ਗੁਹਾਤਿ ਪਂਸੁਗੁਹਾ ਪਾਸਾਣਗੁਹਾ ਮਿਸ੍ਸਕਗੁਹਾਤਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਗੁਹਾ। ਤਤ੍ਥ ਪਂਸੁਗੁਹਾ ਉਦਕਮੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਅਹੋਸਿ ਨਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨਂ ਪਨ ਉਦਕੇਨ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਤਂ। ਉਮਙ੍ਗਂ ਕਤ੍વਾਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਸੁਦੁਗ੍ਗਂ ਕਤ੍વਾ। ਅਨਮਤਗ੍ਗਿਯਂ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਿਤ੍વਾਤਿ ‘‘ਨ ਖੋ ਸੋ ਸਤ੍ਤਾવਾਸੋ ਸੁਲਭਰੂਪੋ, ਯੋ ਇਮਿਨਾ ਦੀਘੇਨ ਅਦ੍ਧੁਨਾ ਅਨਾવੁਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੧.੧੬੦) ਇਦਞ੍ਚ ਤਲ਼ਾਕਂ ਮਯਾ વੁਤ੍ਥਪੁਬ੍ਬਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਠਾਨਂ ਸੋ ਚ ਅਤ੍ਤਭਾવੋ ਅਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਕਭਾવਂ ਗਤੋਤਿ ਏવਂ ਅਨਮਤਗ੍ਗਿਯਂ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਿਤ੍વਾ ਤਾਦਿਸਂ ਠਾਨਂ ਗਨ੍ਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸਮੁਦ੍ਦਪਬ੍ਬਤਦਸ੍ਸਨਾਦੀਸੁਪਿ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣਾવਿਧਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ।
223. Devena vassena kato sobbho devakatasobbho. Tenāha ‘‘vasso…pe… rahado’’ti. Guhāti paṃsuguhā pāsāṇaguhā missakaguhāti tisso guhā. Tattha paṃsuguhā udakamuttaṭṭhāne ahosi ninnaṭṭhānaṃ pana udakena ajjhotthataṃ. Umaṅgaṃ katvāti heṭṭhā suduggaṃ katvā. Anamataggiyaṃpaccavekkhitvāti ‘‘na kho so sattāvāso sulabharūpo, yo iminā dīghena addhunā anāvuṭṭhapubbo’’tiādinā (ma. ni. 1.160) idañca taḷākaṃ mayā vutthapubbaṃ bhavissati, tampi ṭhānaṃ so ca attabhāvo apaññattikabhāvaṃ gatoti evaṃ anamataggiyaṃ paccavekkhitvā tādisaṃ ṭhānaṃ gantuṃ vaṭṭati. Iminā nayena samuddapabbatadassanādīsupi paccavekkhaṇāvidhi veditabbo.
ਉਚ੍ਚਂ ਨਦਮਾਨਾਯਾਤਿ ਉਚ੍ਚਂ ਕਤ੍વਾ ਸਦ੍ਦਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿਯਾ ਕਾਮਸ੍ਸਾਦਭવਸ੍ਸਾਦਾਦਿવਤ੍ਥੁਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਯਞ੍ਚ ਅਯਞ੍ਚ ਕਾਮੋ ਇਟ੍ਠੋ ਕਨ੍ਤੋ ਮਨਾਪੋ, ਅਸੁਕੋ ਭવੋ ਇਟ੍ਠੋ ਕਨ੍ਤੋ ਮਨਾਪੋ, ਏવਮਯਂ ਲੋਕੋ ਪਿਯੇਹਿ ਪਿਯਤਰੋ’’ਤਿ ਏવਂ ਕਾਮਸ੍ਸਾਦਭવਸ੍ਸਾਦਲੋਕਸ੍ਸਾਦਾਦਿਸਙ੍ਖਾਤਂ વਤ੍ਥੁਂ। ਦੁਗ੍ਗਤਿਤੋ ਸਂਸਾਰਤੋ ਚ ਨਿਯ੍ਯਾਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਨਿਯ੍ਯਾਨਂ, ਸਗ੍ਗਮਗ੍ਗੋ ਮੋਕ੍ਖਮਗ੍ਗੋ ਚ, ਤਂ ਨਿਯ੍ਯਾਨਂ ਅਰਹਤਿ, ਨਿਯ੍ਯਾਨੇ વਾ ਨਿਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਾ, ਨਿਯ੍ਯਾਨਂ વਾ ਫਲਂ ਏਤਿਸ੍ਸਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਾ, વਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਦਿਸਂਕਿਲੇਸਤੋ ਨਿਯ੍ਯਾਤੀਤਿ વਾ ਨਿਯ੍ਯਾਨੀਯਾ, ਈ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ ਯ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਚ ਕ-ਕਾਰਂ ਕਤ੍વਾ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਾ, ਚੇਤਨਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪਾ વੇਰਮਣਿ। ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ਅਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਾ, ਤਸ੍ਸਾ ਭਾવੋ ਅਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਤ੍ਤਾ। ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਭੂਤਾਤਿ ਤਿਰੋਕਰਣਭੂਤਾ। ਗੇਹਸ੍ਸਿਤਕਥਾਤਿ ਕਾਮਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਕਥਾ। ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਭਾવੇਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਚਤੁਸਚ੍ਚਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਭਾવੇ। ਸਹ ਅਤ੍ਥੇਨਾਤਿ ਸਾਤ੍ਥਕਂ, ਹਿਤਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। વਿਸਿਖਾਤਿ ਘਰਸਨ੍ਨਿવੇਸੋ, વਿਸਿਖਾਗਹਣੇਨ ਚ ਤਨ੍ਨਿવਾਸਿਨੋ ਗਹਿਤਾ ‘‘ਗਾਮੋ ਆਗਤੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਸਾਰਤ੍ਥ॰ ਟੀ॰ ੧.ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ) વਿਯ। ਤੇਨੇવਾਹ ‘‘ਸੂਰਾ ਸਮਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ‘‘ਸਦ੍ਧਾ ਪਸਨ੍ਨਾ’’ਤਿ ਚ। ਕੁਮ੍ਭਟ੍ਠਾਨਪ੍ਪਦੇਸੇਨ ਕੁਮ੍ਭਦਾਸਿਯੋ વੁਤ੍ਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਕੁਮ੍ਭਦਾਸਿਕਥਾ વਾ’’ਤਿ।
Uccaṃ nadamānāyāti uccaṃ katvā saddaṃ karontiyā kāmassādabhavassādādivatthunti ‘‘ayañca ayañca kāmo iṭṭho kanto manāpo, asuko bhavo iṭṭho kanto manāpo, evamayaṃ loko piyehi piyataro’’ti evaṃ kāmassādabhavassādalokassādādisaṅkhātaṃ vatthuṃ. Duggatito saṃsārato ca niyyāti etenāti niyyānaṃ, saggamaggo mokkhamaggo ca, taṃ niyyānaṃ arahati, niyyāne vā niyuttāti niyyānikā, niyyānaṃ vā phalaṃ etissā atthīti niyyānikā, vacīduccaritādisaṃkilesato niyyātīti vā niyyānīyā, ī-kārassa rassattaṃ ya-kārassa ca ka-kāraṃ katvā niyyānikā, cetanāya saddhiṃ samphappalāpā veramaṇi. Tappaṭipakkhato aniyyānikā, tassā bhāvo aniyyānikattaṃ, tasmā aniyyānikattā. Tiracchānabhūtāti tirokaraṇabhūtā. Gehassitakathāti kāmapaṭisaṃyuttakathā. Kammaṭṭhānabhāveti aniccatāpaṭisaṃyuttacatusaccakammaṭṭhānabhāve. Saha atthenāti sātthakaṃ, hitapaṭisaṃyuttanti attho. Visikhāti gharasanniveso, visikhāgahaṇena ca tannivāsino gahitā ‘‘gāmo āgato’’tiādīsu (sārattha. ṭī. 1.ācariyaparamparakathāvaṇṇanā) viya. Tenevāha ‘‘sūrā samatthā’’ti ‘‘saddhā pasannā’’ti ca. Kumbhaṭṭhānappadesena kumbhadāsiyo vuttāti āha ‘‘kumbhadāsikathā vā’’ti.
੨੨੮. વੋਹਾਰੋ વਿਯ ਤੇਸਂ ਤਥਾ વੋਹਾਰਮਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍વਾ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯવਾਸੇ’’ਤਿ। ਅਕਤਾਤਿ ਸਮੇਨ, વਿਸਮੇਨ વਾ ਕੇਨਚਿ ਹੇਤੁਨਾ ਨ ਕਤਾ ਨ વਿਹਿਤਾ। ਕਤવਿਧੋ ਕਰਣવਿਧਿ ਨਤ੍ਥਿ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਅਕਟવਿਧਾ। ਪਦਦ੍વਯੇਨਪਿ ਲੋਕੇ ਕੇਨਚਿ ਹੇਤੁਪਚ੍ਚਯੇਨ ਨੇਸਂ ਅਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਇਦ੍ਧਿਯਾਪਿ ਨ ਨਿਮ੍ਮਿਤਾਤਿ ਕਸ੍ਸਚਿ ਇਦ੍ਧਿਮਤੋ ਚੇਤੋવਸਿਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਦੇવਸ੍ਸ, ਇਸ੍ਸਰਾਦਿਨੋ વਾ ਇਦ੍ਧਿਯਾਪਿ ਨ ਨਿਮ੍ਮਿਤਾ। ਅਨਿਮ੍ਮਾਤਾਤਿ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਨਿਮ੍ਮਾਪਿਤਾ। ਰੂਪਾਦਿਜਨਕਭਾવਨ੍ਤਿ ਰੂਪਸਦ੍ਦਾਦੀਨਂ ਪਚ੍ਚਯਭਾવਂ, ਰੂਪਾਦਯੋਪਿ ਪਥવਿਯਾਦੀਹਿ ਅਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧવੁਤ੍ਤਿਕਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਯਥਾ ਪਬ੍ਬਤਕੂਟਂ ਕੇਨਚਿ ਅਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤਂ ਕਸ੍ਸਚਿ ਚ ਅਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਕਂ, ਏવਮੇਤੇਪੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਬ੍ਬਤਕੂਟਾ વਿਯ ਠਿਤਾਤਿ ਕੂਟਟ੍ਠਾ’’ਤਿ। ਯਮਿਦਂ ਬੀਜਤੋ ਅਙ੍ਕੁਰਾਦਿ ਜਾਯਤੀਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ વਿਜ੍ਜਮਾਨਮੇવ ਤਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਤਿ ਨਾવਿਜ੍ਜਮਾਨਂ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਅਞ੍ਞਤੋਪਿ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਉਪਲਦ੍ਧਿ ਸਿਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਏવਂ ਠਿਤਾਤਿ ਏવਂ ਨਿਬ੍ਬਿਕਾਰਾ ਠਿਤਾ। ਉਭਯੇਨਪੀਤਿ ਅਤ੍ਥਦ੍વਯੇਨਪੀਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। ‘‘ਕੂਟਟ੍ਠਾ ਏਸਿਕਟ੍ਠਾਯਿਟ੍ਠਿਤਾ’’ਤਿ ਪਦਦ੍વਯੇਨਪਿ। ਤੇਸਂ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਕਾਯਾਨਂ। ਠਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਿਕਾਰਾਭਾવੇਨ ਠਿਤਤ੍ਤਾ। ਨ ਚਲਨ੍ਤੀਤਿ વਿਕਾਰਂ ਨਾਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ। વਿਕਾਰਾਭਾવਤੋ ਹਿ ਤੇਸਂ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਕਾਯਾਨਂ ਏਸਿਕਟ੍ਠਾਯਿਟ੍ਠਿਤਤਾ। ਅਨਿਞ੍ਜਨਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਤੋ ਪਕਤਿਯਾ ਅવਟ੍ਠਾਨਮੇવਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਨ વਿਪਰਿਣਾਮੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਥਾ ਅવਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਤ੍ਤਾ ਏવ ਤੇ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਨ ਬ੍ਯਾਬਾਧੇਨ੍ਤਿ। ਸਤਿ ਹਿ વਿਕਾਰਂ ਆਪਾਦੇਤਬ੍ਬਤਾਯ ਬ੍ਯਾਬਾਧਕਤਾਪਿ ਸਿਯਾ, ਤਥਾ ਅਨੁਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਤਾਯ ਅਨੁਗ੍ਗਾਹਕਤਾਤਿ ਤਦਭਾવਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਨਾਲ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ।
228. Vohāro viya tesaṃ tathā vohāramattaṃ gahetvā vuttaṃ ‘‘brahmacariyavāse’’ti. Akatāti samena, visamena vā kenaci hetunā na katā na vihitā. Katavidho karaṇavidhi natthi etesanti akaṭavidhā. Padadvayenapi loke kenaci hetupaccayena nesaṃ anibbattataṃ dasseti. Iddhiyāpi na nimmitāti kassaci iddhimato cetovasippattassa devassa, issarādino vā iddhiyāpi na nimmitā. Animmātāti kassaci animmāpitā. Rūpādijanakabhāvanti rūpasaddādīnaṃ paccayabhāvaṃ, rūpādayopi pathaviyādīhi appaṭibaddhavuttikāti tassa adhippāyo. Yathā pabbatakūṭaṃ kenaci anibbattitaṃ kassaci ca anibbattanakaṃ, evametepīti āha ‘‘pabbatakūṭā viya ṭhitāti kūṭaṭṭhā’’ti. Yamidaṃ bījato aṅkurādi jāyatīti vuccati, taṃ vijjamānameva tato nikkhamati nāvijjamānaṃ, aññathā aññatopi aññassa upaladdhi siyāti adhippāyo. Evaṃ ṭhitāti evaṃ nibbikārā ṭhitā. Ubhayenapīti atthadvayenapīti vadanti. ‘‘Kūṭaṭṭhā esikaṭṭhāyiṭṭhitā’’ti padadvayenapi. Tesaṃ sattannaṃ kāyānaṃ. Ṭhitattāti nibbikārābhāvena ṭhitattā. Na calantīti vikāraṃ nāpajjanti. Vikārābhāvato hi tesaṃ sattannaṃ kāyānaṃ esikaṭṭhāyiṭṭhitatā. Aniñjanañca atthato pakatiyā avaṭṭhānamevāti dassetuṃ ‘‘na vipariṇāmentī’’ti vuttaṃ. Tathā avipariṇāmadhammattā eva te aññamaññaṃ na byābādhenti. Sati hi vikāraṃ āpādetabbatāya byābādhakatāpi siyā, tathā anuggahetabbatāya anuggāhakatāti tadabhāvaṃ dassetuṃ pāḷiyaṃ ‘‘nāla’’ntiādi vuttaṃ.
ਪਥવੀ ਏવ ਕਾਯੇਕਦੇਸਤ੍ਤਾ ਪਥવੀਕਾਯੋ। ਹਨ੍ਤੁਂ વਾ ਘਾਤੇਤੁਂ વਾ ਸਮਤ੍ਥੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ ਜੀવਸਤ੍ਤਮਾਨਂ ਕਾਯਾਨਂ ਨਿਚ੍ਚਤਾਯ ਨਿਬ੍ਬਿਕਾਰਭਾવਤੋ, ਏਤੇਨੇવ ਨੇਸਮਹਨ੍ਤਬ੍ਬਤਾ ਅਘਾਤੇਤਬ੍ਬਤਾ ਅਤ੍ਥਤੋ વੁਤ੍ਤਾਯੇવਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ। ਤਥਾ ਹਿ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂਤ੍વੇવ ਕਾਯਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ। ਸੋਤੁਂ વਾ ਸਾવੇਤੁਂ વਾ ਸਮਤ੍ਥੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਨੇਸਂ ਸવਨੇਸੁ ਅਸਮਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਤਦੇਕਦੇਸਾਦੀਸੁਪਿ ਅਸਮਤ੍ਥਤਂ ਦੀਪੇਤਿ। ਯਦਿ ਕੋਚਿ ਹਨ੍ਤਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਕਥਂ ਸਤ੍ਥਪ੍ਪਹਾਰੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਥਾ ਮੁਗ੍ਗਰਾਸਿਆਦੀਸੂ’’ਤਿਆਦਿ। ਕੇવਲਂ ਸਞ੍ਞਾਮਤ੍ਤਮੇવ ਹੋਤਿ, ਹਨਨਘਾਤਨਾਦਿ ਪਨ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਨਤ੍ਥੇવ ਕਾਯਾਨਂ ਅવਿਕੋਪਨੀਯਭਾવਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਕੇવਲਂ ਤਕ੍ਕਮਤ੍ਤੇਨ ਨਿਰਤ੍ਥਕਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਦੀਪੇਤੀਤਿ ਏਤੇਨ ਯਸ੍ਮਾ ਤਕ੍ਕਿਕਾ ਨਿਰਙ੍ਕੁਸਤਾਯ ਪਰਿਕਪ੍ਪਨਸ੍ਸ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤਂ ਸਾਰਤੋ ਮਞ੍ਞਮਾਨਾ ਤਥੇવ ਅਭਿਨਿવਿਸ੍ਸ ਤਕ੍ਕਦਿਟ੍ਠਿਗ੍ਗਾਹਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਤੇਸਂ ਦਿਟ੍ਠਿવਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ વਿਞ੍ਞੂਹਿ વਿਚਾਰਣਾ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਕੇਚੀਤਿ ਸਾਰਸਮਾਸਾਚਰਿਯਾ। ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯવਸੇਨਾਤਿ ਪਞ੍ਚਰੂਪਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯવਸੇਨ। ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਲਦ੍ਧਿ ਕਮ੍ਮਭਾવੇਨ ਸੁਪਾਕਟਤ੍ਤਾ। ਅવਙ੍ਕਕਥਾਤਾਰਣਾਦਿਕਾ ਦ੍વਾਸਟ੍ਠਿ ਪਟਿਪਦਾ। ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਮਹਾਕਪ੍ਪੇ।
Pathavī eva kāyekadesattā pathavīkāyo. Hantuṃ vā ghātetuṃ vā samattho nāma natthi jīvasattamānaṃ kāyānaṃ niccatāya nibbikārabhāvato, eteneva nesamahantabbatā aghātetabbatā atthato vuttāyevāti daṭṭhabbā. Tathā hi vuttaṃ ‘‘sattannaṃtveva kāyāna’’ntiādi. Sotuṃ vā sāvetuṃ vā samattho nāma natthīti paccekaṃ nesaṃ savanesu asamatthattā tadekadesādīsupi asamatthataṃ dīpeti. Yadi koci hantā natthi, kathaṃ satthappahāroti āha ‘‘yathā muggarāsiādīsū’’tiādi. Kevalaṃ saññāmattameva hoti, hananaghātanādi pana paramatthato nattheva kāyānaṃ avikopanīyabhāvatoti adhippāyo. Kevalaṃ takkamattena niratthakaṃ diṭṭhiṃ dīpetīti etena yasmā takkikā niraṅkusatāya parikappanassa yaṃ kiñci attanā parikappitaṃ sārato maññamānā tatheva abhinivissa takkadiṭṭhiggāhaṃ gaṇhanti, tasmā na tesaṃ diṭṭhivatthusmiṃ viññūhi vicāraṇā kattabbāti dasseti. Kecīti sārasamāsācariyā. Pañcindriyavasenāti pañcarūpindriyavasena. Kammanti laddhi kammabhāvena supākaṭattā. Avaṅkakathātāraṇādikā dvāsaṭṭhi paṭipadā. Ekasmiṃ kappeti ekasmiṃ mahākappe.
ਪੁਰਿਸਭੂਮਿਯੋਤਿ ਪਧਾਨਪੁਗ੍ਗਲੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਇਤ੍ਥੀਨਮ੍ਪੇਤਾ ਭੂਮਿਯੋ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੇવ। ਭਿਕ੍ਖੁ ਚ ਪਨ੍ਨਕੋਤਿਆਦਿ ਤੇਸਂ ਪਾਲ਼ਿਯੇવ। ਤਤ੍ਥ ਪਨ੍ਨਕੋਤਿ ਭਿਕ੍ਖਾਯ વਿਚਰਣਕੋਤਿ વਦਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ વਾ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਕੋ। ਜਿਨੋਤਿ ਜਿਣ੍ਣੋ, ਜਰਾવਸੇਨ ਨਿਹੀਨਧਾਤੁਕੋਤਿ વਦਨ੍ਤਿ, ਅਤ੍ਤਨੋ વਾ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਟਿਪਕ੍ਖਂ ਜਿਨਿਤ੍વਾ ਠਿਤੋ। ਸੋ ਕਿਰ ਤਥਾਭੂਤੋ ਕਸ੍ਸਚਿਪਿ ਧਮ੍ਮਂ ਨ ਕਥੇਤਿ, ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਆਹਾ’’ਤਿ। ਅਲਾਭਿਨ੍ਤਿ ‘‘ਸੋ ਨ ਕੁਮ੍ਭਿਮੁਖਾ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੧.੩੯੪) ਨਯੇਨ વੁਤ੍ਤਅਲਾਭਹੇਤੁਸਮਾਯੋਗੇਨ ਅਲਾਭਿਂ। ਤਤੋ ਏવ ਜਿਘਚ੍ਛਾਦੁਬ੍ਬਲਪਰੇਤਤਾਯ ਸਯਨਪਰਾਯਣਂ ਸਮਣਂ ਪਨ੍ਨਭੂਮੀਤਿ વਦਤਿ।
Purisabhūmiyoti padhānapuggalena niddeso, itthīnampetā bhūmiyo icchanteva. Bhikkhu ca pannakotiādi tesaṃ pāḷiyeva. Tattha pannakoti bhikkhāya vicaraṇakoti vadanti, tesaṃ vā paṭipattiṃ paṭipannako. Jinoti jiṇṇo, jarāvasena nihīnadhātukoti vadanti, attano vā paṭipattiyā paṭipakkhaṃ jinitvā ṭhito. So kira tathābhūto kassacipi dhammaṃ na katheti, tenāha ‘‘na kiñci āhā’’ti. Alābhinti ‘‘so na kumbhimukhā paṭiggaṇhatī’’tiādinā (dī. ni. 1.394) nayena vuttaalābhahetusamāyogena alābhiṃ. Tato eva jighacchādubbalaparetatāya sayanaparāyaṇaṃ samaṇaṃ pannabhūmīti vadati.
ਆਜੀવવੁਤ੍ਤਿਸਤਾਨੀਤਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਆਜੀવਭੂਤਾਨਿ ਜੀવਿਕਾવੁਤ੍ਤਿਸਤਾਨਿ। ਪਸੁਗ੍ਗਹਣੇਨ ਏਲ਼ਕਜਾਤਿ ਗਹਿਤਾ, ਮਿਗਗ੍ਗਹਣੇਨ ਰੁਰੁਗવਯਾਦਿਸਬ੍ਬਮਿਗਜਾਤਿ। ਬਹੂ ਦੇવਾਤਿ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਾਦਿਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯਿਕਾਦਿવਸੇਨ ਨੇਸਂ ਅਨ੍ਤਰਭੇਦવਸੇਨ ਬਹੂ ਦੇવਾ। ਤਤ੍ਥ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਾਨਂ ਏਕਚ੍ਚੋ ਅਨ੍ਤਰਭੇਦੋ ‘‘ਮਹਾਸਮਯਸੁਤ੍ਤੇਨ’’ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੨.੩੩੧ ਆਦਯੋ) ਦੀਪੇਤਬ੍ਬੋ। ਮਾਨੁਸਾਪਿ ਅਨਨ੍ਤਾਤਿ ਦੀਪਦੇਸਕੁਲવਂਸਾਜੀવਾਦਿવਿਭਾਗવਸੇਨ ਮਾਨੁਸਾਪਿ ਅਨਨ੍ਤਭੇਦਾ। ਪਿਸਾਚਾ ਏવ ਪੇਸਾਚਾ, ਤੇ ਅਪਰਪੇਤਾਦਯੋ ਮਹਨ੍ਤਾ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ।
Ājīvavuttisatānīti sattānaṃ ājīvabhūtāni jīvikāvuttisatāni. Pasuggahaṇena eḷakajāti gahitā, migaggahaṇena rurugavayādisabbamigajāti. Bahū devāti cātumahārājikādibrahmakāyikādivasena nesaṃ antarabhedavasena bahū devā. Tattha cātumahārājikānaṃ ekacco antarabhedo ‘‘mahāsamayasuttena’’ (dī. ni. 2.331 ādayo) dīpetabbo. Mānusāpi anantāti dīpadesakulavaṃsājīvādivibhāgavasena mānusāpi anantabhedā. Pisācā eva pesācā, te aparapetādayo mahantā veditabbā.
ਛਦ੍ਦਨ੍ਤਦਹਮਨ੍ਦਾਕਿਨਿਯੋ ਕੁਲ਼ੀਰਮੁਚਲਿਨ੍ਦਨਾਮੇਨ વਦਤਿ। ਗਣ੍ਠਿਕਾਤਿ ਪਬ੍ਬਗਣ੍ਠਿਕਾ। ਪਣ੍ਡਿਤੋਪਿ…ਪੇ॰… ਉਦ੍ਧਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਕਸ੍ਮਾ? ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸਂਸਰਣਕਾਲਸ੍ਸ ਨਿਯਤਭਾવਤੋ।
Chaddantadahamandākiniyo kuḷīramucalindanāmena vadati. Gaṇṭhikāti pabbagaṇṭhikā. Paṇḍitopi…pe… uddhaṃ na gacchati, kasmā? Sattānaṃ saṃsaraṇakālassa niyatabhāvato.
ਅਪਰਿਪਕ੍ਕਂ ਸਂਸਰਣਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਸੀਲਾਦਿਨਾ ਪਰਿਪਾਚੇਤਿ ਨਾਮ ਸੀਘਂਯੇવ વਿਸੁਦ੍ਧਿਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ। ਪਰਿਪਕ੍ਕਂ ਫੁਸ੍ਸ ਫੁਸ੍ਸ ਪਤ੍વਾ ਪਤ੍વਾ ਪਰਿਪਕ੍ਕਭਾવਾਪਾਦਨੇਨ ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਂ ਕਰੋਤਿ ਨਾਮ। ਸੁਤ੍ਤਗੁਲ਼ੇਤਿ ਸੁਤ੍ਤવਟ੍ਟਿਯਂ। ਨਿਬ੍ਬੇਠਿਯਮਾਨਮੇવ ਪਲੇਤੀਤਿ ਉਪਮਾਯ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸਂਸਾਰੋ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਖੀਯਤੇવ, ਨ ਤਸ੍ਸ વਦ੍ਧੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਰੂਪਤ੍ਤਾ।
Aparipakkaṃ saṃsaraṇanimittaṃ sīlādinā paripāceti nāma sīghaṃyeva visuddhippattiyā. Paripakkaṃ phussa phussa patvā patvā paripakkabhāvāpādanena byantiṃ karoti nāma. Suttaguḷeti suttavaṭṭiyaṃ. Nibbeṭhiyamānameva paletīti upamāya sattānaṃ saṃsāro anukkamena khīyateva, na tassa vaddhīti dasseti paricchinnarūpattā.
੨੨੯. ਨਿਯਤਿવਾਦੇ ਪਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋਤਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪਟਿਜਾਨਿਤ੍વਾਪਿ ਪਦੇਸਞ੍ਞੁਤਾਯ ਅਸਮ੍ਪਾਯਮਾਨੋ ਤਤ੍ਥ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਞ੍ਞਾਣਕਿਰਿਯਂ ਪਰਿਹਰਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਚ ‘‘ਏવਮੇਸਾ ਨਿਯਤੀ’’ਤਿ ਨਿਯਤਿવਾਦੇ ਪਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ।
229.Niyativāde pakkhipantoti sabbaññutaṃ paṭijānitvāpi padesaññutāya asampāyamāno tattha attano aññāṇakiriyaṃ pariharituṃ asakkonto ca ‘‘evamesā niyatī’’ti niyativāde pakkhipanto.
੨੩੦. ਧਮ੍ਮਕਥਾਯ ਅਪਸ੍ਸਯਭੂਤੋ ਅਨੁਸ੍ਸવੋ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਨੁਸ੍ਸવੀ, ਤੇਨੇવਸ੍ਸ ਅਪਸ੍ਸਯવਾਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਨੁਸ੍ਸવਨਿਸ੍ਸਿਤੋ’’ਤਿ ਆਹ। ਸવਨਂ ਸਚ੍ਚਤੋਤਿ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਨੁਸ੍ਸવਂ, ਤਂ ਸવਨਂ ਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤ੍વਾ ਠਿਤੋ। ਪਿਟਕਸਮ੍ਪਦਾਯਾਤਿ ਗਨ੍ਥਸਮ੍ਪਾਦਨੇਨ, ਤਾਦਿਸਂ ਗਨ੍ਥਂ ਪਗੁਣਂ વਾਚੁਗ੍ਗਤਂ ਕਤ੍વਾ ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਕਥੇਤਿ। ਤੇਨਾਹ ‘‘વਗ੍ਗਪਣ੍ਣਾਸਕਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ।
230. Dhammakathāya apassayabhūto anussavo etassa atthīti anussavī, tenevassa apassayavādaṃ dassetuṃ ‘‘anussavanissito’’ti āha. Savanaṃ saccatoti yaṃ kiñci anussavaṃ, taṃ savanaṃ saccanti gahetvā ṭhito. Piṭakasampadāyāti ganthasampādanena, tādisaṃ ganthaṃ paguṇaṃ vācuggataṃ katvā taṃ nissāya dhammaṃ katheti. Tenāha ‘‘vaggapaṇṇāsakāyā’’tiādi.
੨੩੨. ਮਨ੍ਦਪਞ੍ਞੋਤਿ ਪਰਿਤ੍ਤਪਞ੍ਞੋ। ਮੋਮੂਹੋਤਿ ਸਮ੍ਮੁਯ੍ਹਕੋ। ‘‘ਏવਨ੍ਤਿਪਿ ਮੇ ਨੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ વਿવਿਧੋ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰੋ ਖੇਪੋ વਾਚਾਯ ਪਰવਾਦਾਨਂ ਖੀਪਨਂ વਾਚਾવਿਕ੍ਖੇਪੋ, ਤਂ વਾਚਾવਿਕ੍ਖੇਪਂ, ਨ ਮਰਤਿ ਨ ਪਚ੍ਛਿਜ੍ਜਤਿ ਯਥਾવੁਤ੍ਤੋ વਾਦવਿਕ੍ਖੇਪੋ ਏਤਾਯਾਤਿ ਅਮਰਾ, ਤਤ੍ਥ ਪવਤ੍ਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿ ਅਮਰਾવਿਕ੍ਖੇਪੋ, ਤਂ ਅਮਰਾવਿਕ੍ਖੇਪਂ। ਅਪਰਿਯਨ੍ਤવਿਕ੍ਖੇਪਨ੍ਤਿ ‘‘ਏવਮ੍ਪਿ ਮੇ ਨੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤਸ੍ਸ ਅਪਰਿਯੋਸਾਪਨવਸੇਨ વਿਕ੍ਖੇਪਂ। ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਸਨ੍ਧਾવਤਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਸਭਾવੇ ਅਨવਟ੍ਠਾਨਤੋ। ਗਾਹਂ ਨ ਉਪਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਮਿਚ੍ਛਾਗਾਹਤਾਯ ਉਤ੍ਤਰવਿਧਾਨਾਯ ਪੁਰਿਮਪਕ੍ਖਂ ਠਪੇਤ੍વਾ ਗਾਹਂ ਨ ਉਪਗਚ੍ਛਤਿ। ਅਮਰਾਸਦਿਸਾਯ ਅਮਰਾਯ વਿਕ੍ਖੇਪੋਤਿ ਅਮਰਾવਿਕ੍ਖੇਪੋ।
232.Mandapaññoti parittapañño. Momūhoti sammuyhako. ‘‘Evantipi me no’’tiādinā vividho nānappakāro khepo vācāya paravādānaṃ khīpanaṃ vācāvikkhepo, taṃ vācāvikkhepaṃ, na marati na pacchijjati yathāvutto vādavikkhepo etāyāti amarā, tattha pavattā diṭṭhi amarāvikkhepo, taṃ amarāvikkhepaṃ. Apariyantavikkhepanti ‘‘evampi me no’’tiādinā pucchitassa apariyosāpanavasena vikkhepaṃ. Ito cito ca sandhāvati ekasmiṃ sabhāve anavaṭṭhānato. Gāhaṃ na upagacchatīti micchāgāhatāya uttaravidhānāya purimapakkhaṃ ṭhapetvā gāhaṃ na upagacchati. Amarāsadisāya amarāya vikkhepoti amarāvikkhepo.
ਇਦਂ ਕੁਸਲਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਪਕਾਰਤ੍ਥੋ, ਇਮਿਨਾ ਪਕਾਰੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਮਰਾવਿਕ੍ਖੇਪਿਕੋ ਯਥਾ ਕੁਸਲੇ, ਏવਂ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕੇਨਚਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤਂ ਅਤ੍ਥਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਰੁਚ੍ਚਨਤਾਯ ‘‘ਏવਨ੍ਤਿਪਿ ਮੇ ਨੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ વਿਕ੍ਖੇਪਞ੍ਞੇવ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਏવਨ੍ਤਿਪਿ ਮੇ ਨੋ’’ਤਿਆਦਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪੁਚ੍ਛਿਤਾਕਾਰਪਟਿਸੇਧਨવਸੇਨ વਿਕ੍ਖਿਪਨਾਕਾਰਦਸ੍ਸਨਂ। ਨਨੁ ਚੇਤ੍ਥ વਿਕ੍ਖੇਪવਾਦਿਨੋ વਿਕ੍ਖੇਪਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਨਨੁਜਾਨਨਂ વਿਕ੍ਖੇਪਪਕ੍ਖੇ ਅવਟ੍ਠਾਨਂ ਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ? ਨ, ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੂਲ਼੍ਹਸ੍ਸ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪવਸੇਨੇવ વਿਕ੍ਖੇਪવਾਦਸ੍ਸ ਪવਤ੍ਤਨਤੋ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨੋ’’ਤਿ। ਤਥਾ ਹਿ ਸਞ੍ਚਯੋ ਬੇਲਟ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ ਰਞ੍ਞਾ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁਨਾ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਪਰਲੋਕਤ੍ਤਿਕਾਦੀਨਂ ਪਟਿਸੇਧਨਮੁਖੇਨ વਿਕ੍ਖੇਪਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ।
Idaṃ kusalanti ettha iti-saddo pakārattho, iminā pakārenāti attho. Amarāvikkhepiko yathā kusale, evaṃ aññasmiṃ yaṃ kiñci kenaci pucchitaṃ atthaṃ attano aruccanatāya ‘‘evantipi me no’’tiādinā tattha tattha vikkhepaññeva āpajjati, tasmā ‘‘evantipi me no’’tiādi tattha tattha pucchitākārapaṭisedhanavasena vikkhipanākāradassanaṃ. Nanu cettha vikkhepavādino vikkhepapakkhassa ananujānanaṃ vikkhepapakkhe avaṭṭhānaṃ yuttanti? Na, tatthāpi tassa sammūḷhassa paṭikkhepavaseneva vikkhepavādassa pavattanato. Tena vuttaṃ ‘‘no’’ti. Tathā hi sañcayo belaṭṭhaputto raññā ajātasattunā sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ puṭṭho paralokattikādīnaṃ paṭisedhanamukhena vikkhepaṃ byākāsi.
ਏਤ੍ਥਾਹ – ‘‘ਨਨੁ ਚਾਯਂ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਅਮਰਾવਿਕ੍ਖੇਪਿਕੋ ਕੁਸਲਾਦਯੋ ਧਮ੍ਮੇ ਪਰਲੋਕਤ੍ਤਿਕਾਦੀਨਿ ਚ ਯਥਾਭੂਤਂ ਅਨવਬੁਜ੍ਝਮਾਨੋ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ਪੁਚ੍ਛਾਯ વਿਕ੍ਖੇਪਮਤ੍ਤਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਕਥਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਭਾવੋ। ਨ ਹਿ ਅવਤ੍ਤੁਕਾਮਸ੍ਸ વਿਯ ਪੁਚ੍ਛਿਤਮਤ੍ਥਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸ વਿਕ੍ਖੇਪਕਰਣਮਤ੍ਤੇਨ ਤਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕਤਾ ਯੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ? વੁਚ੍ਚਤੇ – ਨ ਹੇવ ਖੋ ਪੁਚ੍ਛਾਯ વਿਕ੍ਖੇਪਕਰਣਮਤ੍ਤੇਨ ਤਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕਤਾ, ਅਥ ਖੋ ਮਿਚ੍ਛਾਭਿਨਿવੇਸવਸੇਨ। ਸਸ੍ਸਤਾਭਿਨਿવੇਸੇਨ ਮਿਚ੍ਛਾਭਿਨਿવਿਟ੍ਠੋਯੇવ ਹਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਮਨ੍ਦਬੁਦ੍ਧਿਤਾਯ ਕੁਸਲਾਦਿਧਮ੍ਮੇ ਪਰਲੋਕਤ੍ਤਿਕਾਦੀਨਿ ਚ ਯਾਥਾવਤੋ ਅਪ੍ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਅવਿਞ੍ਞਾਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਰਂ વਿਞ੍ਞਾਪੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤਾਯ ਮੁਸਾવਾਦਭਯੇਨ ਚ વਿਕ੍ਖੇਪਂ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ। ਅਥ વਾ ਪੁਞ੍ਞਪਾਪਾਨਂ ਤਬ੍ਬਿਪਾਕਾਨਞ੍ਚ ਅਨવਬੋਧੇਨ ਅਸਦ੍ਦਹਨੇਨ ਚ ਤਬ੍ਬਿਸਯਾਯ ਪੁਚ੍ਛਾਯ વਿਕ੍ਖੇਪਕਰਣਂਯੇવ ਸੁਨ੍ਦਰਨ੍ਤਿ ਖਨ੍ਤਿਂ ਰੁਚਿਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍વਾ ਅਭਿਨਿવਿਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ વਿਸੁਂਯੇવ ਸਾ ਏਕਾ ਦਿਟ੍ਠਿ ਸਤ੍ਤਭਙ੍ਗਦਿਟ੍ਠਿ વਿਯਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਬਦ੍ਧਤੋ ਚ ਤਤਿਯਟ੍ਠਾਨਭਾવੇ ਦਸ੍ਸਿਤੋ।
Etthāha – ‘‘nanu cāyaṃ sabbopi amarāvikkhepiko kusalādayo dhamme paralokattikādīni ca yathābhūtaṃ anavabujjhamāno tattha tattha pañhaṃ puṭṭho samāno pucchāya vikkhepamattaṃ āpajjati, tassa kathaṃ diṭṭhigatabhāvo. Na hi avattukāmassa viya pucchitamatthaṃ ajānantassa vikkhepakaraṇamattena tassa diṭṭhigatikatā yuttā’’ti? Vuccate – na heva kho pucchāya vikkhepakaraṇamattena tassa diṭṭhigatikatā, atha kho micchābhinivesavasena. Sassatābhinivesena micchābhiniviṭṭhoyeva hi puggalo mandabuddhitāya kusalādidhamme paralokattikādīni ca yāthāvato appaṭipajjamāno attanā aviññātassa atthassa paraṃ viññāpetuṃ asakkuṇeyyatāya musāvādabhayena ca vikkhepaṃ āpajjatīti. Atha vā puññapāpānaṃ tabbipākānañca anavabodhena asaddahanena ca tabbisayāya pucchāya vikkhepakaraṇaṃyeva sundaranti khantiṃ ruciṃ uppādetvā abhinivisantassa uppannā visuṃyeva sā ekā diṭṭhi sattabhaṅgadiṭṭhi viyāti daṭṭhabbā, indriyabaddhato ca tatiyaṭṭhānabhāve dassito.
੨੩੪. ਸਨ੍ਨਿਧਿਕਾਰਕਂ ਕਾਮੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਬਦ੍ਧਾਨਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾਨੀਤਿ ਤਿਲਤਣ੍ਡੁਲਾਦਿਗ੍ਗਹਣਂ, ਤਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਸਾਦਪਰਿਹਾਰਤ੍ਥਂ ਕਦਾਚਿ ਤਣ੍ਡੁਲਨਾਲ਼ਿਆਦਿਸਙ੍ਗਹਣਕਰਣਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤਿਲਤਣ੍ਡੁਲਾਦਯੋ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤੀ’’ਤਿ।
234.Sannidhikārakaṃkāmeti ettha anindriyabaddhāni adhippetānīti tilataṇḍulādiggahaṇaṃ, tassa lokassa appasādaparihāratthaṃ kadāci taṇḍulanāḷiādisaṅgahaṇakaraṇaṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘tilataṇḍulādayo paññāyantī’’ti.
੨੩੬. ਆਜੀવਕਾ ਮਤਾ ਨਾਮਾਤਿ ਇਮੇ ਆਜੀવਕਾ ਸਬ੍ਬਸੋ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਰਹਿਤਾ ਮਿਚ੍ਛਾ ਏવ ਚ ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਅਧਿਸੀਲਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਸੀਲਜੀવਿਤਸ੍ਸ ਅਭਾવੇਨ ਮਤਾ ਨਾਮ। ਪੁਤ੍ਤਮਤਾਤਿ ਮਤਪੁਤ੍ਤਾ। ਸਮਣੇ ਗੋਤਮੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯવਾਸੋ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਸਮਣਂ ਏવ ਗੋਤਮਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਸੁਪਰਿਪੁਣ੍ਣੋ ਤਕ੍ਕਰਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਯਾવਹੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯવਾਸੋ ਅਤ੍ਥਿ। ਏਤੇਨੇਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਸੁਧਮ੍ਮਤਾਦਿਦੀਪਨੇਨ ਬੁਦ੍ਧਸੁਬੁਦ੍ਧਤਞ੍ਚ ਦੀਪੇਤਿ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਬਾਹਿਰਕੇਸੁ ਤਸ੍ਸ ਅਭਾવਂ। ਸੇਸਂ ਸੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇવ।
236.Ājīvakā matā nāmāti ime ājīvakā sabbaso sammāpaṭipattirahitā micchā eva ca paṭipajjamānā adhisīlasaṅkhātassa sīlajīvitassa abhāvena matā nāma. Puttamatāti mataputtā. Samaṇe gotame brahmacariyavāso atthīti samaṇaṃ eva gotamaṃ parisuddho suparipuṇṇo takkarassa sammā dukkhakkhayāvaho brahmacariyavāso atthi. Etenettha dhammasudhammatādidīpanena buddhasubuddhatañca dīpeti, aññattha natthīti iminā bāhirakesu tassa abhāvaṃ. Sesaṃ suviññeyyameva.
ਸਨ੍ਦਕਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾਯ ਲੀਨਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ।
Sandakasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ • Majjhimanikāya / ੬. ਸਨ੍ਦਕਸੁਤ੍ਤਂ • 6. Sandakasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ੬. ਸਨ੍ਦਕਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 6. Sandakasuttavaṇṇanā
