Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ജാതക-അട്ഠകഥാ • Jātaka-aṭṭhakathā

    [൩൪൯] ൯. സന്ധിഭേദജാതകവണ്ണനാ

    [349] 9. Sandhibhedajātakavaṇṇanā

    നേവ ഇത്ഥീസു സാമഞ്ഞന്തി ഇദം സത്ഥാ ജേതവനേ വിഹരന്തോ പേസുഞ്ഞസിക്ഖാപദം ആരബ്ഭ കഥേസി. ഏകസ്മിം കിര സമയേ സത്ഥാ ‘‘ഛബ്ബഗ്ഗിയാ ഭിക്ഖൂ പേസുഞ്ഞം ഉപസംഹരന്തീ’’തി സുത്വാ തേ പക്കോസാപേത്വാ ‘‘സച്ചം കിര തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂനം ഭണ്ഡനജാതാനം കലഹജാതാനം വിവാദാപന്നാനം പേസുഞ്ഞം ഉപസംഹരഥ, തേന അനുപ്പന്നാനി ചേവ ഭണ്ഡനാനി ഉപ്പജ്ജന്തി, ഉപ്പന്നാനി ച ഭിയ്യോഭാവായ സംവത്തന്തീ’’തി പുച്ഛിത്വാ ‘‘സച്ച’’ന്തി വുത്തേ തേ ഭിക്ഖൂ ഗരഹിത്വാ ‘‘ഭിക്ഖവേ, പിസുണാ വാചാ നാമ തിഖിണസത്തിപഹാരസദിസാ, ദള്ഹോ വിസ്സാസോപി തായ ഖിപ്പം ഭിജ്ജതി, തഞ്ച പന ഗഹേത്വാ അത്തനോ മേത്തിഭിന്ദനകജനോ സീഹഉസഭസദിസോ ഹോതീ’’തി വത്വാ അതീതം ആഹരി.

    Neva itthīsu sāmaññanti idaṃ satthā jetavane viharanto pesuññasikkhāpadaṃ ārabbha kathesi. Ekasmiṃ kira samaye satthā ‘‘chabbaggiyā bhikkhū pesuññaṃ upasaṃharantī’’ti sutvā te pakkosāpetvā ‘‘saccaṃ kira tumhe, bhikkhave, bhikkhūnaṃ bhaṇḍanajātānaṃ kalahajātānaṃ vivādāpannānaṃ pesuññaṃ upasaṃharatha, tena anuppannāni ceva bhaṇḍanāni uppajjanti, uppannāni ca bhiyyobhāvāya saṃvattantī’’ti pucchitvā ‘‘sacca’’nti vutte te bhikkhū garahitvā ‘‘bhikkhave, pisuṇā vācā nāma tikhiṇasattipahārasadisā, daḷho vissāsopi tāya khippaṃ bhijjati, tañca pana gahetvā attano mettibhindanakajano sīhausabhasadiso hotī’’ti vatvā atītaṃ āhari.

    അതീതേ ബാരാണസിയം ബ്രഹ്മദത്തേ രജ്ജം കാരേന്തേ ബോധിസത്തോ തസ്സ പുത്തോ ഹുത്വാ വയപ്പത്തോ തക്കസിലായം ഉഗ്ഗഹിതസിപ്പോ പിതു അച്ചയേന ധമ്മേന രജ്ജം കാരേസി. തദാ ഏകോ ഗോപാലകോ അരഞ്ഞേ ഗോകുലേസു ഗാവോ പടിജഗ്ഗിത്വാ ആഗച്ഛന്തോ ഏകം ഗബ്ഭിനിം അസല്ലക്ഖേത്വാ പഹായ ആഗതോ. തസ്സാ ഏകായ സീഹിയാ സദ്ധിം വിസ്സാസോ ഉപ്പജ്ജി. താ ഉഭോപി ദള്ഹമിത്താ ഹുത്വാ ഏകതോ വിചരന്തി. അപരഭാഗേ ഗാവീ വച്ഛകം, സീഹീ സീഹപോതകം വിജായി. തേ ഉഭോപി ജനാ കുലേന ആഗതമേത്തിയാ ദള്ഹമിത്താ ഹുത്വാ ഏകതോ വിചരന്തി . അഥേകോ വനചരകോ അരഞ്ഞം പവിസിത്വാ തേസം വിസ്സാസം ദിസ്വാ അരഞ്ഞേ ഉപ്പജ്ജനകഭണ്ഡം ആദായ ബാരാണസിം ഗന്ത്വാ രഞ്ഞോ ദത്വാ ‘‘അപി തേ, സമ്മ, കിഞ്ചി അരഞ്ഞേ അച്ഛരിയം ദിട്ഠപുബ്ബ’’ന്തി രഞ്ഞാ പുട്ഠോ ‘‘ദേവ, അഞ്ഞം കിഞ്ചി ന പസ്സാമി, ഏകം പന സീഹഞ്ച ഉസഭഞ്ച അഞ്ഞമഞ്ഞം വിസ്സാസികേ ഏകതോ വിചരന്തേ അദ്ദസ’’ന്തി ആഹ. ‘‘ഏതേസം തതിയേ ഉപ്പന്നേ ഭയം ഭവിസ്സതി, യദാ തേസം തതിയം പസ്സതി, അഥ മേ ആചിക്ഖേയ്യാസീ’’തി. ‘‘സാധു, ദേവാ’’തി.

    Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto tassa putto hutvā vayappatto takkasilāyaṃ uggahitasippo pitu accayena dhammena rajjaṃ kāresi. Tadā eko gopālako araññe gokulesu gāvo paṭijaggitvā āgacchanto ekaṃ gabbhiniṃ asallakkhetvā pahāya āgato. Tassā ekāya sīhiyā saddhiṃ vissāso uppajji. Tā ubhopi daḷhamittā hutvā ekato vicaranti. Aparabhāge gāvī vacchakaṃ, sīhī sīhapotakaṃ vijāyi. Te ubhopi janā kulena āgatamettiyā daḷhamittā hutvā ekato vicaranti . Atheko vanacarako araññaṃ pavisitvā tesaṃ vissāsaṃ disvā araññe uppajjanakabhaṇḍaṃ ādāya bārāṇasiṃ gantvā rañño datvā ‘‘api te, samma, kiñci araññe acchariyaṃ diṭṭhapubba’’nti raññā puṭṭho ‘‘deva, aññaṃ kiñci na passāmi, ekaṃ pana sīhañca usabhañca aññamaññaṃ vissāsike ekato vicarante addasa’’nti āha. ‘‘Etesaṃ tatiye uppanne bhayaṃ bhavissati, yadā tesaṃ tatiyaṃ passati, atha me ācikkheyyāsī’’ti. ‘‘Sādhu, devā’’ti.

    വനചരകേ പന ബാരാണസിം ഗതേ ഏകോ സിങ്ഗാലോ സീഹഞ്ച ഉസഭഞ്ച ഉപട്ഠഹി. വനചരകോ അരഞ്ഞം ഗന്ത്വാ തം ദിസ്വാ ‘‘തതിയസ്സ ഉപ്പന്നഭാവം രഞ്ഞോ കഥേസ്സാമീ’’തി നഗരം ഗതോ. സിങ്ഗാലോ ചിന്തേസി ‘‘മയാ ഠപേത്വാ സീഹമംസഞ്ച ഉസഭമംസഞ്ച അഞ്ഞം അഖാദിതപുബ്ബം നാമ നത്ഥി, ഇമേ ഭിന്ദിത്വാ ഇമേസം മംസം ഖാദിസ്സാമീ’’തി. സോ ‘‘അയം തം ഏവം വദതി, അയം തം ഏവം വദതീ’’തി ഉഭോപി തേ അഞ്ഞമഞ്ഞം ഭിന്ദിത്വാ ന ചിരസ്സേവ കലഹം കാരേത്വാ മരണാകാരപ്പത്തേ അകാസി. വനചരകോപി ഗന്ത്വാ രഞ്ഞോ ‘‘തേസം, ദേവ, തതിയോ ഉപ്പന്നോ’’തി ആഹ. ‘‘കോ സോ’’തി? ‘‘സിങ്ഗാലോ, ദേവാ’’തി. രാജാ ‘‘സോ ഉഭോ മിത്തേ ഭിന്ദിത്വാ മാരാപേസ്സതി, മയം തേസം മതകാലേ സമ്പാപുണിസ്സാമാ’’തി വത്വാ രഥം അഭിരുയ്ഹ വനചരകേന മഗ്ഗദേസകേന ഗച്ഛന്തോ തേസു അഞ്ഞമഞ്ഞം കലഹം കത്വാ ജീവിതക്ഖയം പത്തേസു സമ്പാപുണി. സിങ്ഗാലോ പന ഹട്ഠതുട്ഠോ ഏകവാരം സീഹസ്സ മംസം ഖാദതി, ഏകവാരം ഉസഭസ്സ മംസം ഖാദതി. രാജാ തേ ഉഭോപി ജീവിതക്ഖയപ്പത്തേ ദിസ്വാ രഥേ ഠിതോവ സാരഥിനാ സദ്ധിം സല്ലപന്തോ ഇമാ ഗാഥാ അഭാസി –

    Vanacarake pana bārāṇasiṃ gate eko siṅgālo sīhañca usabhañca upaṭṭhahi. Vanacarako araññaṃ gantvā taṃ disvā ‘‘tatiyassa uppannabhāvaṃ rañño kathessāmī’’ti nagaraṃ gato. Siṅgālo cintesi ‘‘mayā ṭhapetvā sīhamaṃsañca usabhamaṃsañca aññaṃ akhāditapubbaṃ nāma natthi, ime bhinditvā imesaṃ maṃsaṃ khādissāmī’’ti. So ‘‘ayaṃ taṃ evaṃ vadati, ayaṃ taṃ evaṃ vadatī’’ti ubhopi te aññamaññaṃ bhinditvā na cirasseva kalahaṃ kāretvā maraṇākārappatte akāsi. Vanacarakopi gantvā rañño ‘‘tesaṃ, deva, tatiyo uppanno’’ti āha. ‘‘Ko so’’ti? ‘‘Siṅgālo, devā’’ti. Rājā ‘‘so ubho mitte bhinditvā mārāpessati, mayaṃ tesaṃ matakāle sampāpuṇissāmā’’ti vatvā rathaṃ abhiruyha vanacarakena maggadesakena gacchanto tesu aññamaññaṃ kalahaṃ katvā jīvitakkhayaṃ pattesu sampāpuṇi. Siṅgālo pana haṭṭhatuṭṭho ekavāraṃ sīhassa maṃsaṃ khādati, ekavāraṃ usabhassa maṃsaṃ khādati. Rājā te ubhopi jīvitakkhayappatte disvā rathe ṭhitova sārathinā saddhiṃ sallapanto imā gāthā abhāsi –

    ൧൮൯.

    189.

    ‘‘നേവ ഇത്ഥീസു സാമഞ്ഞം, നാപി ഭക്ഖേസു സാരഥി;

    ‘‘Neva itthīsu sāmaññaṃ, nāpi bhakkhesu sārathi;

    അഥസ്സ സന്ധിഭേദസ്സ, പസ്സ യാവ സുചിന്തിതം.

    Athassa sandhibhedassa, passa yāva sucintitaṃ.

    ൧൯൦.

    190.

    ‘‘അസി തിക്ഖോവ മംസമ്ഹി, പേസുഞ്ഞം പരിവത്തതി;

    ‘‘Asi tikkhova maṃsamhi, pesuññaṃ parivattati;

    യത്ഥൂസഭഞ്ച സീഹഞ്ച, ഭക്ഖയന്തി മിഗാധമാ.

    Yatthūsabhañca sīhañca, bhakkhayanti migādhamā.

    ൧൯൧.

    191.

    ‘‘ഇമം സോ സയനം സേതി, യമിമം പസ്സസി സാരഥി;

    ‘‘Imaṃ so sayanaṃ seti, yamimaṃ passasi sārathi;

    യോ വാചം സന്ധിഭേദസ്സ, പിസുണസ്സ നിബോധതി.

    Yo vācaṃ sandhibhedassa, pisuṇassa nibodhati.

    ൧൯൨.

    192.

    ‘‘തേ ജനാ സുഖമേധന്തി, നരാ സഗ്ഗഗതാരിവ;

    ‘‘Te janā sukhamedhanti, narā saggagatāriva;

    യേ വാചം സന്ധിഭേദസ്സ, നാവബോധന്തി സാരഥീ’’തി.

    Ye vācaṃ sandhibhedassa, nāvabodhanti sārathī’’ti.

    തത്ഥ നേവ ഇത്ഥീസൂതി സമ്മ സാരഥി, ഇമേസം ദ്വിന്നം ജനാനം നേവ ഇത്ഥീസു സാമഞ്ഞം അത്ഥി ന , ഭക്ഖേസുപി. അഞ്ഞമേവ ഹി ഇത്ഥിം സീഹോ സേവതി, അഞ്ഞം ഉസഭോ, അഞ്ഞം ഭക്ഖം സീഹോ ഖാദതി, അഞ്ഞം ഉസഭോതി അത്ഥോ. അഥസ്സാതി ഏവം കലഹകാരണേ അവിജ്ജമാനേപി അഥ ഇമസ്സ മിത്തസന്ധിഭേദകസ്സ ദുട്ഠസിങ്ഗാലസ്സ ‘‘ഉഭിന്നം മംസം ഖാദിസ്സാമീ’’തി ചിന്തേത്വാ ഇമേ മാരേന്തസ്സ പസ്സ യാവ സുചിന്തിതം, സുചിന്തിതം ജാതന്തി അധിപ്പായോ. യത്ഥാതി യസ്മിം പേസുഞ്ഞേ പരിവത്തമാനേ. ഉസഭഞ്ച സീഹഞ്ച മിഗാധമാ സിങ്ഗാലാ ഖാദന്തി, തം പേസുഞ്ഞം മംസമ്ഹി തിഖിണോ അസി വിയ മിത്തഭാവം ഛിന്ദന്തമേവ പരിവത്തതീതി ദീപേതി.

    Tattha neva itthīsūti samma sārathi, imesaṃ dvinnaṃ janānaṃ neva itthīsu sāmaññaṃ atthi na , bhakkhesupi. Aññameva hi itthiṃ sīho sevati, aññaṃ usabho, aññaṃ bhakkhaṃ sīho khādati, aññaṃ usabhoti attho. Athassāti evaṃ kalahakāraṇe avijjamānepi atha imassa mittasandhibhedakassa duṭṭhasiṅgālassa ‘‘ubhinnaṃ maṃsaṃ khādissāmī’’ti cintetvā ime mārentassa passa yāva sucintitaṃ, sucintitaṃ jātanti adhippāyo. Yatthāti yasmiṃ pesuññe parivattamāne. Usabhañca sīhañca migādhamā siṅgālā khādanti, taṃ pesuññaṃ maṃsamhi tikhiṇo asi viya mittabhāvaṃ chindantameva parivattatīti dīpeti.

    യമിമം പസ്സസീതി സമ്മ സാരഥി, യം ഇമം പസ്സസി ഇമേസം ദ്വിന്നം മതസയനം, അഞ്ഞോപി യോ പുഗ്ഗലോ സന്ധിഭേദസ്സ പിസുണസ്സ പിസുണവാചം നിബോധതി ഗണ്ഹാതി, സോ ഇമം സയനം സേതി, ഏവമേവം മരതീതി ദസ്സേതി. സുഖമേധന്തീതി സുഖം വിന്ദന്തി ലഭന്തി. നരാ സഗ്ഗഗതാരിവാതി സഗ്ഗഗതാ ദിബ്ബഭോഗസമങ്ഗിനോ നരാ വിയ തേ സുഖം വിന്ദന്തി. നാവബോധന്തീതി ന സാരതോ പച്ചേന്തി, താദിസം പന വചനം സുത്വാ ചോദേത്വാ സാരേത്വാ മേത്തിം അഭിന്ദിത്വാ പാകതികാവ ഹോന്തീതി.

    Yamimaṃ passasīti samma sārathi, yaṃ imaṃ passasi imesaṃ dvinnaṃ matasayanaṃ, aññopi yo puggalo sandhibhedassa pisuṇassa pisuṇavācaṃ nibodhati gaṇhāti, so imaṃ sayanaṃ seti, evamevaṃ maratīti dasseti. Sukhamedhantīti sukhaṃ vindanti labhanti. Narā saggagatārivāti saggagatā dibbabhogasamaṅgino narā viya te sukhaṃ vindanti. Nāvabodhantīti na sārato paccenti, tādisaṃ pana vacanaṃ sutvā codetvā sāretvā mettiṃ abhinditvā pākatikāva hontīti.

    രാജാ ഇമാ ഗാഥാ ഭാസിത്വാ സീഹസ്സ കേസരചമ്മനഖദാഠാ ഗാഹാപേത്വാ നഗരമേവ ഗതോ.

    Rājā imā gāthā bhāsitvā sīhassa kesaracammanakhadāṭhā gāhāpetvā nagarameva gato.

    സത്ഥാ ഇമം ധമ്മദേസനം ആഹരിത്വാ ജാതകം സമോധാനേസി – ‘‘തദാ ബാരാണസിരാജാ അഹമേവ അഹോസി’’ന്തി.

    Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā bārāṇasirājā ahameva ahosi’’nti.

    സന്ധിഭേദജാതകവണ്ണനാ നവമാ.

    Sandhibhedajātakavaṇṇanā navamā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ജാതകപാളി • Jātakapāḷi / ൩൪൯. സന്ധിഭേദജാതകം • 349. Sandhibhedajātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact