| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
೨. ಸಙ್ಗಹಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
2. Saṅgahasuttavaṇṇanā
೩೨. ದುತಿಯೇ ಸಙ್ಗಹವತ್ಥೂನೀತಿ ಸಙ್ಗಣ್ಹನಕಾರಣಾನಿ। ದಾನಞ್ಚಾತಿಆದೀಸು ಏಕಚ್ಚೋ ಹಿ ದಾನೇನೇವ ಸಙ್ಗಣ್ಹಿತಬ್ಬೋ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸ ದಾನಮೇವ ದಾತಬ್ಬಂ। ಪೇಯ್ಯವಜ್ಜನ್ತಿ ಪಿಯವಚನಂ। ಏಕಚ್ಚೋ ಹಿ ‘‘ಅಯಂ ದಾತಬ್ಬಂ ನಾಮ ದೇತಿ, ಏಕೇಕೇನ ಪನ ವಚನೇನ ಸಬ್ಬಂ ಮಕ್ಖೇತ್ವಾ ನಾಸೇತಿ, ಕಿಂ ತಸ್ಸ ದಾನ’’ನ್ತಿ ವತ್ತಾ ಹೋತಿ। ಏಕಚ್ಚೋ ‘‘ಅಯಂ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ದಾನಂ ನ ದೇತಿ, ಕಥೇನ್ತೋ ಪನ ತೇಲೇನ ವಿಯ ಮಕ್ಖೇತಿ। ಏಸ ದೇತು ವಾ ಮಾ ವಾ, ವಚನಮೇವಸ್ಸ ಸಹಸ್ಸಂ ಅಗ್ಘತೀ’’ತಿ ವತ್ತಾ ಹೋತಿ। ಏವರೂಪೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ದಾನಂ ನ ಪಚ್ಚಾಸೀಸತಿ, ಪಿಯವಚನಮೇವ ಪಚ್ಚಾಸೀಸತಿ। ತಸ್ಸ ಪಿಯವಚನಮೇವ ವತ್ತಬ್ಬಂ। ಅತ್ಥಚರಿಯಾತಿ ಅತ್ಥವಡ್ಢನಕಥಾ। ಏಕಚ್ಚೋ ಹಿ ನೇವ ದಾನಂ, ನ ಪಿಯವಚನಂ ಪಚ್ಚಾಸೀಸತಿ, ಅತ್ತನೋ ಹಿತಕಥಂ ವಡ್ಢಿಕಥಮೇವ ಪಚ್ಚಾಸೀಸತಿ। ಏವರೂಪಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ‘‘ಇದಂ ತೇ ಕಾತಬ್ಬಂ, ಇದಂ ನ ಕಾತಬ್ಬಂ, ಏವರೂಪೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸೇವಿತಬ್ಬೋ, ಏವರೂಪೋ ನ ಸೇವಿತಬ್ಬೋ’’ತಿ ಏವಂ ಅತ್ಥಚರಿಯಕಥಾವ ಕಥೇತಬ್ಬಾ। ಸಮಾನತ್ತತಾತಿ ಸಮಾನಸುಖದುಕ್ಖಭಾವೋ। ಏಕಚ್ಚೋ ಹಿ ದಾನಾದೀಸು ಏಕಮ್ಪಿ ನ ಪಚ್ಚಾಸೀಸತಿ , ಏಕಾಸನೇ ನಿಸಜ್ಜಂ, ಏಕಪಲ್ಲಙ್ಕೇ ಸಯನಂ, ಏಕತೋ ಭೋಜನನ್ತಿ ಏವಂ ಸಮಾನಸುಖದುಕ್ಖತಂ ಪಚ್ಚಾಸೀಸತಿ। ಸೋ ಸಚೇ ಗಹಟ್ಠಸ್ಸ ಜಾತಿಯಾ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಸೀಲೇನ ಸದಿಸೋ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸಾಯಂ ಸಮಾನತ್ತತಾ ಕಾತಬ್ಬಾ। ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಯಥಾರಹನ್ತಿ ತೇಸು ತೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಯಥಾನುಚ್ಛವಿಕಂ ಸಮಾನತ್ತತಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ರಥಸ್ಸಾಣೀವ ಯಾಯತೋತಿ ಯಥಾ ರಥಸ್ಸ ಗಚ್ಛತೋ ಆಣಿ ಸಙ್ಗಹೋ ನಾಮ ಹೋತಿ, ಸಾ ರಥಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ಏವಮಿಮೇ ಸಙ್ಗಹಾ ಲೋಕಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹನ್ತಿ। ನ ಮಾತಾ ಪುತ್ತಕಾರಣಾತಿ ಯದಿ ಮಾತಾ ಏತೇ ಸಙ್ಗಹೇ ಪುತ್ತಸ್ಸ ನ ಕರೇಯ್ಯ, ಪುತ್ತಕಾರಣಾ ಮಾನಂ ವಾ ಪೂಜಂ ವಾ ನ ಲಭೇಯ್ಯ। ಸಙ್ಗಹಾ ಏತೇತಿ ಉಪಯೋಗವಚನೇ ಪಚ್ಚತ್ತಂ। ಸಙ್ಗಹೇ ಏತೇತಿ ವಾ ಪಾಠೋ। ಸಮವೇಕ್ಖನ್ತೀತಿ ಸಮ್ಮಾ ಪೇಕ್ಖನ್ತಿ। ಪಾಸಂಸಾ ಚ ಭವನ್ತೀತಿ ಪಸಂಸನೀಯಾ ಚ ಭವನ್ತಿ।
32. Dutiye saṅgahavatthūnīti saṅgaṇhanakāraṇāni. Dānañcātiādīsu ekacco hi dāneneva saṅgaṇhitabbo hoti, tassa dānameva dātabbaṃ. Peyyavajjanti piyavacanaṃ. Ekacco hi ‘‘ayaṃ dātabbaṃ nāma deti, ekekena pana vacanena sabbaṃ makkhetvā nāseti, kiṃ tassa dāna’’nti vattā hoti. Ekacco ‘‘ayaṃ kiñcāpi dānaṃ na deti, kathento pana telena viya makkheti. Esa detu vā mā vā, vacanamevassa sahassaṃ agghatī’’ti vattā hoti. Evarūpo puggalo dānaṃ na paccāsīsati, piyavacanameva paccāsīsati. Tassa piyavacanameva vattabbaṃ. Atthacariyāti atthavaḍḍhanakathā. Ekacco hi neva dānaṃ, na piyavacanaṃ paccāsīsati, attano hitakathaṃ vaḍḍhikathameva paccāsīsati. Evarūpassa puggalassa ‘‘idaṃ te kātabbaṃ, idaṃ na kātabbaṃ, evarūpo puggalo sevitabbo, evarūpo na sevitabbo’’ti evaṃ atthacariyakathāva kathetabbā. Samānattatāti samānasukhadukkhabhāvo. Ekacco hi dānādīsu ekampi na paccāsīsati , ekāsane nisajjaṃ, ekapallaṅke sayanaṃ, ekato bhojananti evaṃ samānasukhadukkhataṃ paccāsīsati. So sace gahaṭṭhassa jātiyā pabbajitassa sīlena sadiso hoti, tassāyaṃ samānattatā kātabbā. Tattha tattha yathārahanti tesu tesu dhammesu yathānucchavikaṃ samānattatāti attho. Rathassāṇīva yāyatoti yathā rathassa gacchato āṇi saṅgaho nāma hoti, sā rathaṃ saṅgaṇhāti, evamime saṅgahā lokaṃ saṅgaṇhanti. Na mātā puttakāraṇāti yadi mātā ete saṅgahe puttassa na kareyya, puttakāraṇā mānaṃ vā pūjaṃ vā na labheyya. Saṅgahāeteti upayogavacane paccattaṃ. Saṅgahe eteti vā pāṭho. Samavekkhantīti sammā pekkhanti. Pāsaṃsā ca bhavantīti pasaṃsanīyā ca bhavanti.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya / ೨. ಸಙ್ಗಹಸುತ್ತಂ • 2. Saṅgahasuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ೨. ಸಙ್ಗಹಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 2. Saṅgahasuttavaṇṇanā
