Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / நெத்திப்பகரண-அட்ட²கதா² • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā |
1. ஸங்க³ஹவாரவண்ணனா
1. Saṅgahavāravaṇṇanā
ஏவங் அனேகபே⁴த³விப⁴த்தே நெத்திப்பகரணே யதி³த³ங் வுத்தங் ‘‘ஸங்க³ஹவிபா⁴க³வாரவஸேன து³வித⁴’’ந்தி, தத்த² ஸங்க³ஹவாரோ ஆதி³. தஸ்ஸாபி ‘‘யங் லோகோ பூஜயதே’’தி அயங் கா³தா² ஆதி³. தத்த² யந்தி அனியமதோ உபயோக³னித்³தே³ஸோ, தஸ்ஸ ‘‘தஸ்ஸா’’தி இமினா நியமனங் வேதி³தப்³ப³ங். லோகோதி கத்துனித்³தே³ஸோ. பூஜயதேதி கிரியானித்³தே³ஸோ. ஸலோகபாலோதி கத்துவிஸேஸனங். ஸதா³தி காலனித்³தே³ஸோ. நமஸ்ஸதி சாதி உபசயேன கிரியானித்³தே³ஸோ . தஸ்ஸாதி ஸாமினித்³தே³ஸோ. ஏதந்தி பச்சத்தனித்³தே³ஸோ. ஸாஸனவரந்தி பச்சத்தனித்³தே³ஸேன நித்³தி³ட்ட²த⁴ம்மனித³ஸ்ஸனங். விதூ³ஹீதி கரணவசனேன கத்துனித்³தே³ஸோ. ஞெய்யந்தி கம்மவாசககிரியானித்³தே³ஸோ. நரவரஸ்ஸாதி ‘‘தஸ்ஸா’’தி நியமெத்வா த³ஸ்ஸிதஸ்ஸ ஸரூபதோ த³ஸ்ஸனங்.
Evaṃ anekabhedavibhatte nettippakaraṇe yadidaṃ vuttaṃ ‘‘saṅgahavibhāgavāravasena duvidha’’nti, tattha saṅgahavāro ādi. Tassāpi ‘‘yaṃ loko pūjayate’’ti ayaṃ gāthā ādi. Tattha yanti aniyamato upayoganiddeso, tassa ‘‘tassā’’ti iminā niyamanaṃ veditabbaṃ. Lokoti kattuniddeso. Pūjayateti kiriyāniddeso. Salokapāloti kattuvisesanaṃ. Sadāti kālaniddeso. Namassati cāti upacayena kiriyāniddeso . Tassāti sāminiddeso. Etanti paccattaniddeso. Sāsanavaranti paccattaniddesena niddiṭṭhadhammanidassanaṃ. Vidūhīti karaṇavacanena kattuniddeso. Ñeyyanti kammavācakakiriyāniddeso. Naravarassāti ‘‘tassā’’ti niyametvā dassitassa sarūpato dassanaṃ.
தத்த² லோகியந்தி எத்த² புஞ்ஞாபுஞ்ஞானி தப்³பி³பாகோ சாதி லோகோ, பஜா, ஸத்தனிகாயோதி அத்தோ². லோக-ஸத்³தோ³ ஹி ஜாதிஸத்³த³தாய ஸாமஞ்ஞவஸேன நிரவஸேஸதோ ஸத்தே ஸங்க³ண்ஹாதி. கிஞ்சாபி ஹி லோகஸத்³தோ³ ஸங்கா²ரபா⁴ஜனேஸுபி தி³ட்ட²ப்பயோகோ³, பூஜனகிரியாயொக்³யபூ⁴ததாவஸேன பன ஸத்தலோகவசனோ ஏவ இத⁴ க³ஹிதோதி த³ட்ட²ப்³ப³ங். பூஜயதேதி மானயதி, அபசாயதீதி அத்தோ².
Tattha lokiyanti ettha puññāpuññāni tabbipāko cāti loko, pajā, sattanikāyoti attho. Loka-saddo hi jātisaddatāya sāmaññavasena niravasesato satte saṅgaṇhāti. Kiñcāpi hi lokasaddo saṅkhārabhājanesupi diṭṭhappayogo, pūjanakiriyāyogyabhūtatāvasena pana sattalokavacano eva idha gahitoti daṭṭhabbaṃ. Pūjayateti mānayati, apacāyatīti attho.
லோகங் பாலெந்தீதி லோகபாலா, சத்தாரோ மஹாராஜானோ. லோகியா பன இந்த³யமவருணகுவேரா லோகபாலாதி வத³ந்தி. ஸஹ லோகபாலேஹீதி ஸலோகபாலோ, ‘‘லோகோ’’தி இமினா துல்யாதி⁴கரணங். அத² வா இஸ்ஸரியாதி⁴பச்சேன தங்தங்ஸத்தலோகஸ்ஸ பாலனதோ ரக்க²ணதோ க²த்தியசதுமஹாராஜஸக்கஸுயாமஸந்துஸிதஸுனிம்மிதபரனிம்மிதவஸவத்திமஹாப்³ரஹ்மாத³யோ லோகபாலா. தேஹி ஸஹ தங்தங்ஸத்தனிகாயோ ஸலோகபாலோ லோகோதி வுத்தோ. அத² வா ‘‘த்³வேமே, பி⁴க்க²வே, ஸுக்கா த⁴ம்மா லோகங் பாலெந்தீ’’தி (அ॰ நி॰ 2.9; இதிவு॰ 42) வசனதோ ஹிரொத்தப்பத⁴ம்மா லோகபாலா. தேஹி ஸமன்னாக³தோ லோகோ ஸலோகபாலோ. ஹிரொத்தப்பஸம்பன்னா ஹி பாபக³ரஹினோ ஸப்புரிஸா த⁴ம்மச்ச²ந்த³வந்ததாய ப⁴க³வதி பூஜானமக்காரபரா ஹொந்தீதி.
Lokaṃ pālentīti lokapālā, cattāro mahārājāno. Lokiyā pana indayamavaruṇakuverā lokapālāti vadanti. Saha lokapālehīti salokapālo, ‘‘loko’’ti iminā tulyādhikaraṇaṃ. Atha vā issariyādhipaccena taṃtaṃsattalokassa pālanato rakkhaṇato khattiyacatumahārājasakkasuyāmasantusitasunimmitaparanimmitavasavattimahābrahmādayo lokapālā. Tehi saha taṃtaṃsattanikāyo salokapālo lokoti vutto. Atha vā ‘‘dveme, bhikkhave, sukkā dhammā lokaṃ pālentī’’ti (a. ni. 2.9; itivu. 42) vacanato hirottappadhammā lokapālā. Tehi samannāgato loko salokapālo. Hirottappasampannā hi pāpagarahino sappurisā dhammacchandavantatāya bhagavati pūjānamakkāraparā hontīti.
ஸதா³தி ஸப்³ப³காலங் ரத்திஞ்சேவ தி³வா ச, ஸதா³தி வா ப⁴க³வதோ த⁴ரமானகாலே ததோ பரஞ்ச. அத² வா ஸதா³தி அபி⁴னீஹாரதோ பட்டா²ய யாவ ஸாஸனந்தரதா⁴னா, ததோ பரம்பி வா. மஹாபி⁴னீஹாரதோ பட்டா²ய ஹி மஹாபோ³தி⁴ஸத்தா போ³தி⁴யா நியததாய பு³த்³த⁴ங்குரபூ⁴தா ஸதே³வகஸ்ஸ லோகஸ்ஸ பூஜனீயா சேவ வந்த³னீயா ச ஹொந்தி. யதா²ஹ ப⁴க³வா ஸுமேத⁴பூ⁴தோ –
Sadāti sabbakālaṃ rattiñceva divā ca, sadāti vā bhagavato dharamānakāle tato parañca. Atha vā sadāti abhinīhārato paṭṭhāya yāva sāsanantaradhānā, tato parampi vā. Mahābhinīhārato paṭṭhāya hi mahābodhisattā bodhiyā niyatatāya buddhaṅkurabhūtā sadevakassa lokassa pūjanīyā ceva vandanīyā ca honti. Yathāha bhagavā sumedhabhūto –
‘‘தீ³பங்கரோ லோகவிதூ³, ஆஹுதீனங் படிக்³க³ஹோ;
‘‘Dīpaṅkaro lokavidū, āhutīnaṃ paṭiggaho;
மம கம்மங் பகித்தெத்வா, த³க்கி²ணங் பாத³முத்³த⁴ரி.
Mama kammaṃ pakittetvā, dakkhiṇaṃ pādamuddhari.
‘‘யே தத்தா²ஸுங் ஜினபுத்தா, பத³க்கி²ணமகங்ஸு மங்;
‘‘Ye tatthāsuṃ jinaputtā, padakkhiṇamakaṃsu maṃ;
தே³வா மனுஸ்ஸா அஸுரா ச, அபி⁴வாதெ³த்வான பக்கமு’’ந்தி. (பு³॰ வங்॰ 2.75-76);
Devā manussā asurā ca, abhivādetvāna pakkamu’’nti. (bu. vaṃ. 2.75-76);
நமஸ்ஸதி சாதி கேசி கேஸஞ்சி பூஜாஸக்காராதீ³னி கரொந்தாபி தேஸங் அபாகடகு³ணதாய நமக்காரங் ந கரொந்தி, ந ஏவங் ப⁴க³வதோ, யதா²பூ⁴தஅப்³பு⁴க்³க³தகித்திஸத்³த³தாய பன ப⁴க³வந்தங் ஸதே³வகோ லோகோ பூஜயதி சேவ நமஸ்ஸதி சாதி அத்தோ². ‘‘ஸதா³ நரமனுஸ்ஸோ’’தி கேசி பட²ந்தி, தங் ந ஸுந்த³ரங். தஸ்ஸாதி யங் ஸதே³வகோ லோகோ பூஜயதி சேவ நமஸ்ஸதி ச, தஸ்ஸ. ஏதந்தி இதா³னி வத்தப்³ப³ங் பு³த்³தி⁴யங் விபரிவத்தமானங் ஸாமஞ்ஞேன த³ஸ்ஸேதி. ஸாஸனவரந்தி தங் ஸரூபதோ த³ஸ்ஸேதி. தத்த² தி³ட்ட²த⁴ம்மிகஸம்பராயிகபரமத்தே²ஹி யதா²ரஹங் ஸத்தே ஸாஸதி வினேதி ஏதேனாதி ஸாஸனங், ததே³வ ஏகந்தனிய்யானட்டே²ன அனஞ்ஞஸாதா⁴ரணகு³ணதாய ச உத்தமட்டே²ன தங்தங்அபி⁴பத்தி²தஸமித்³தி⁴ஹேதுதாய பண்டி³தேஹி வரிதப்³ப³தோ வா வரங், ஸாஸனமேவ வரந்தி ஸாஸனவரங். விதூ³ஹீதி யதா²ஸபா⁴வதோ கம்மகம்மப²லானி குஸலாதி³பே⁴தே³ ச த⁴ம்மே வித³ந்தீதி விதூ³, பண்டி³தமனுஸ்ஸா, தேஹி. ஞாதப்³ப³ங், ஞாணமரஹதீதி வா ஞெய்யங். நரவரஸ்ஸாதி புரிஸவரஸ்ஸ, அக்³க³புக்³க³லஸ்ஸாதி அத்தோ².
Namassati cāti keci kesañci pūjāsakkārādīni karontāpi tesaṃ apākaṭaguṇatāya namakkāraṃ na karonti, na evaṃ bhagavato, yathābhūtaabbhuggatakittisaddatāya pana bhagavantaṃ sadevako loko pūjayati ceva namassati cāti attho. ‘‘Sadā naramanusso’’ti keci paṭhanti, taṃ na sundaraṃ. Tassāti yaṃ sadevako loko pūjayati ceva namassati ca, tassa. Etanti idāni vattabbaṃ buddhiyaṃ viparivattamānaṃ sāmaññena dasseti. Sāsanavaranti taṃ sarūpato dasseti. Tattha diṭṭhadhammikasamparāyikaparamatthehi yathārahaṃ satte sāsati vineti etenāti sāsanaṃ, tadeva ekantaniyyānaṭṭhena anaññasādhāraṇaguṇatāya ca uttamaṭṭhena taṃtaṃabhipatthitasamiddhihetutāya paṇḍitehi varitabbato vā varaṃ, sāsanameva varanti sāsanavaraṃ. Vidūhīti yathāsabhāvato kammakammaphalāni kusalādibhede ca dhamme vidantīti vidū, paṇḍitamanussā, tehi. Ñātabbaṃ, ñāṇamarahatīti vā ñeyyaṃ. Naravarassāti purisavarassa, aggapuggalassāti attho.
இத³ங் வுத்தங் ஹோதி – யோ அனஞ்ஞஸாதா⁴ரணமஹாகருணாஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணாதி³கு³ணவிஸேஸயோகே³ன ஸதே³வகேன லோகேன பூஜனீயோ நமஸ்ஸனீயோ ச ப⁴க³வா அரஹங் ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴, தஸ்ஸ லோகே உத்தமபுக்³க³லஸ்ஸ ஏதங் இதா³னி அம்ஹேஹி விப⁴ஜிதப்³ப³ஹாரனயபட்டா²னவிசாரணவிஸயபூ⁴தங் ஸாஸனங் ஆதி³கல்யாணதாதி³கு³ணஸம்பத்தியா வரங் அக்³க³ங் உத்தமங் நிபுணஞாணகோ³சரதாய பண்டி³தவேத³னீயமேவாதி. ப⁴க³வதோ ஹி வசனங் ஏககா³தா²மத்தம்பி ஸச்சபடிச்சஸமுப்பாத³க²ந்தா⁴யதனதா⁴திந்த்³ரியஸதிபட்டா²னாதி³ஸபா⁴வத⁴ம்மனித்³தா⁴ரணக்க²மதாய ஸோளஸஹாரபஞ்சனயஸோளஸஅட்ட²வீஸதிவித⁴பட்டா²னவிசாரயொக்³யபா⁴வேன ச பரமக³ம்பீ⁴ரங் அத்த²தோ அகா³த⁴பாரங் ஸண்ஹஸுகு²மஞாணவிஸயமேவாதி. தேனேவாஹ – ‘‘பஞ்ஞவந்தஸ்ஸாயங் த⁴ம்மோ, நாயங் த⁴ம்மோ து³ப்பஞ்ஞஸ்ஸா’’தி (தீ³॰ நி॰ 3.358; அ॰ நி॰ 8.30). அத² வா ப⁴க³வதோ ஸாஸனங் பரிஞ்ஞாக்கமேன லக்க²ணாவபோ³த⁴ப்படிபத்தியா ஸுஞ்ஞதமுகா²தீ³ஹி ஓகா³ஹிதப்³ப³த்தா அவிஞ்ஞூனங் ஸுபினந்தேனபி ந விஸயோ ஹோதீதி ஆஹ – ‘‘விதூ³ஹி ஞெய்ய’’ந்தி. ததா² ச வுத்தங் – ‘‘ஏது விஞ்ஞூ புரிஸோ’’திஆதி³.
Idaṃ vuttaṃ hoti – yo anaññasādhāraṇamahākaruṇāsabbaññutaññāṇādiguṇavisesayogena sadevakena lokena pūjanīyo namassanīyo ca bhagavā arahaṃ sammāsambuddho, tassa loke uttamapuggalassa etaṃ idāni amhehi vibhajitabbahāranayapaṭṭhānavicāraṇavisayabhūtaṃ sāsanaṃ ādikalyāṇatādiguṇasampattiyā varaṃ aggaṃ uttamaṃ nipuṇañāṇagocaratāya paṇḍitavedanīyamevāti. Bhagavato hi vacanaṃ ekagāthāmattampi saccapaṭiccasamuppādakhandhāyatanadhātindriyasatipaṭṭhānādisabhāvadhammaniddhāraṇakkhamatāya soḷasahārapañcanayasoḷasaaṭṭhavīsatividhapaṭṭhānavicārayogyabhāvena ca paramagambhīraṃ atthato agādhapāraṃ saṇhasukhumañāṇavisayamevāti. Tenevāha – ‘‘paññavantassāyaṃ dhammo, nāyaṃ dhammo duppaññassā’’ti (dī. ni. 3.358; a. ni. 8.30). Atha vā bhagavato sāsanaṃ pariññākkamena lakkhaṇāvabodhappaṭipattiyā suññatamukhādīhi ogāhitabbattā aviññūnaṃ supinantenapi na visayo hotīti āha – ‘‘vidūhi ñeyya’’nti. Tathā ca vuttaṃ – ‘‘etu viññū puriso’’tiādi.
அபரே பன ‘‘தங் தஸ்ஸ ஸாஸனவர’’ந்தி பட²ந்தி, தேஸங் மதேன யங்-ஸத்³தோ³ ஸாஸன-ஸத்³தே³ன ஸமானாதி⁴கரணோதி த³ட்ட²ப்³போ³. இத³ங் வுத்தங் ஹோதி யங் ஸாஸனவரங் ஸலோகபாலோ லோகோ பூஜயதி நமஸ்ஸதி ச, தங் ஸாஸனவரங் விதூ³ஹி ஞாதப்³ப³ந்தி. இமஸ்மிஞ்ச நயே லோகபால-ஸத்³தே³ன ப⁴க³வாபி வுச்சதி. ப⁴க³வா ஹி லோகக்³க³தாயகத்தா நிப்பரியாயேன லோகபாலோ, தஸ்மா ‘‘தஸ்ஸா’’தி லோகபாலஸ்ஸ ஸத்து²னோதி அத்தோ². ஸலோகபாலோதி செத்த² லோகபால-ஸத்³தோ³ கு³ணீபூ⁴தோபி ஸத்து²விஸயத்தா ஸாஸன-ஸத்³தா³பெக்க²தாய ஸாமிபா⁴வேன ஸம்ப³ந்தீ⁴விஸேஸபூ⁴தோ பதா⁴னபூ⁴தோ விய படினித்³தே³ஸங் அரஹதீதி.
Apare pana ‘‘taṃ tassa sāsanavara’’nti paṭhanti, tesaṃ matena yaṃ-saddo sāsana-saddena samānādhikaraṇoti daṭṭhabbo. Idaṃ vuttaṃ hoti yaṃ sāsanavaraṃ salokapālo loko pūjayati namassati ca, taṃ sāsanavaraṃ vidūhi ñātabbanti. Imasmiñca naye lokapāla-saddena bhagavāpi vuccati. Bhagavā hi lokaggatāyakattā nippariyāyena lokapālo, tasmā ‘‘tassā’’ti lokapālassa satthunoti attho. Salokapāloti cettha lokapāla-saddo guṇībhūtopi satthuvisayattā sāsana-saddāpekkhatāya sāmibhāvena sambandhīvisesabhūto padhānabhūto viya paṭiniddesaṃ arahatīti.
கத²ங் பன ஸயங் த⁴ம்மஸ்ஸாமீ ப⁴க³வா த⁴ம்மங் பூஜயதீதி? நாயங் விரோதோ⁴. த⁴ம்மக³ருனோ ஹி பு³த்³தா⁴ ப⁴க³வந்தோ, தே ஸப்³ப³காலங் த⁴ம்மங் அபசாயமானாவ விஹரந்தீதி. வுத்தஞ்ஹேதங் – ‘‘யங்னூனாஹங் ய்வாயங் த⁴ம்மோ மயா அபி⁴ஸம்பு³த்³தோ⁴, தமேவ த⁴ம்மங் ஸக்கத்வா க³ருங் கத்வா உபனிஸ்ஸாய விஹரெய்ய’’ந்தி (ஸங்॰ நி॰ 1.173; அ॰ நி॰ 4.21).
Kathaṃ pana sayaṃ dhammassāmī bhagavā dhammaṃ pūjayatīti? Nāyaṃ virodho. Dhammagaruno hi buddhā bhagavanto, te sabbakālaṃ dhammaṃ apacāyamānāva viharantīti. Vuttañhetaṃ – ‘‘yaṃnūnāhaṃ yvāyaṃ dhammo mayā abhisambuddho, tameva dhammaṃ sakkatvā garuṃ katvā upanissāya vihareyya’’nti (saṃ. ni. 1.173; a. ni. 4.21).
அபி ச ப⁴க³வதோ த⁴ம்மபூஜனா ஸத்தஸத்தாஹப்படிபத்திஆதீ³ஹி தீ³பேதப்³பா³. த⁴ம்மஸ்ஸாமீதி ச த⁴ம்மேன ஸதே³வகஸ்ஸ லோகஸ்ஸ ஸாமீதி அத்தோ², ந த⁴ம்மஸ்ஸ ஸாமீதி. ஏவம்பி நமஸ்ஸதீதி வசனங் ந யுஜ்ஜதி. ந ஹி ப⁴க³வா கஞ்சி நமஸ்ஸதீதி, ஏஸோபி நித்³தோ³ஸோ. ந ஹி நமஸ்ஸதீதி பத³ஸ்ஸ நமக்காரங் கரோதீதி அயமேவ அத்தோ², அத² கோ² க³ருகரணேன தன்னின்னோ தப்போணோ தப்பப்³பா⁴ரோதி அயம்பி அத்தோ² லப்³ப⁴தி. ப⁴க³வா ச த⁴ம்மக³ருதாய ஸப்³ப³காலங் த⁴ம்மனின்னபோணபப்³பா⁴ரபா⁴வேன விஹரதீதி. அயஞ்ச அத்தோ² ‘‘யேன ஸுத³ங் ஸ்வாஹங் நிச்சகப்பங் விஹராமீ’’தி (ம॰ நி॰ 1.387) ஏவமாதீ³ஹி ஸுத்தபதே³ஹி தீ³பேதப்³போ³. ‘‘விதூ³ஹி நெய்ய’’ந்திபி பாடோ², தஸ்ஸ பண்டி³தேஹி ஸபரஸந்தானேஸு நேதப்³ப³ங் பாபேதப்³ப³ந்தி அத்தோ². தத்த² அத்தஸந்தானே பாபனங் பு³ஜ்ஜ²னங், பரஸந்தானே போ³த⁴னந்தி த³ட்ட²ப்³ப³ங்.
Api ca bhagavato dhammapūjanā sattasattāhappaṭipattiādīhi dīpetabbā. Dhammassāmīti ca dhammena sadevakassa lokassa sāmīti attho, na dhammassa sāmīti. Evampi namassatīti vacanaṃ na yujjati. Na hi bhagavā kañci namassatīti, esopi niddoso. Na hi namassatīti padassa namakkāraṃ karotīti ayameva attho, atha kho garukaraṇena tanninno tappoṇo tappabbhāroti ayampi attho labbhati. Bhagavā ca dhammagarutāya sabbakālaṃ dhammaninnapoṇapabbhārabhāvena viharatīti. Ayañca attho ‘‘yena sudaṃ svāhaṃ niccakappaṃ viharāmī’’ti (ma. ni. 1.387) evamādīhi suttapadehi dīpetabbo. ‘‘Vidūhi neyya’’ntipi pāṭho, tassa paṇḍitehi saparasantānesu netabbaṃ pāpetabbanti attho. Tattha attasantāne pāpanaṃ bujjhanaṃ, parasantāne bodhananti daṭṭhabbaṃ.
ஏவங் ப⁴க³வதோ ஸதே³வகஸ்ஸ லோகஸ்ஸ பூஜனீயவந்த³னீயபா⁴வோ அக்³க³புக்³க³லபா⁴வோ ச வுச்சமானோ கு³ணவிஸிட்ட²தங் தீ³பேதி, ஸா ச கு³ணவிஸிட்ட²தா மஹாபோ³தி⁴யா வேதி³தப்³பா³. ஆஸவக்க²யஞாணபத³ட்டா²னஞ்ஹி ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணங் ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணபத³ட்டா²னஞ்ச ஆஸவக்க²யஞாணங் ‘‘மஹாபோ³தீ⁴’’தி வுச்சதி. ஸா அவிபரீதத⁴ம்மதே³ஸனதோ ததா²க³தே ஸுப்பதிட்டி²தாதி விஞ்ஞாயதி . ந ஹி ஸவாஸனநிரவஸேஸகிலேஸப்பஹானங் அனாவரணஞாணஞ்ச வினா தாதி³ஸீ த⁴ம்மதே³ஸனா ஸம்ப⁴வதி. இச்சஸ்ஸ சதுவேஸாரஜ்ஜயோகோ³. தேன த³ஸப³லச²அஸாதா⁴ரணஞாணஅட்டா²ரஸாவேணிகபு³த்³த⁴த⁴ம்மாதி³ஸகலஸப்³ப³ஞ்ஞுகு³ணபாரிபூரீ பகாஸிதா ஹோதி. ஏதாதி³ஸீ ச கு³ணவிபூ⁴தி மஹாகருணாபுப்³ப³ங்க³மங் அபி⁴னீஹாரஸம்பத்திங் புரஸ்ஸரங் கத்வா ஸம்பாதி³தங் ஸமத்திங்ஸபாரமிஸங்கா²தங் புஞ்ஞஞாணஸம்பா⁴ரமந்தரேன ந உபலப்³ப⁴தீதி ஹேதுஸம்பதா³பி அத்த²தோ விபா⁴விதா ஹோதீதி ஏவங் ப⁴க³வதோ தீஸுபி அவத்தா²ஸு ஸப்³ப³ஸத்தானங் ஏகந்தஹிதப்படிலாப⁴ஹேதுபூ⁴தா ஆதி³மஜ்ஜ²பரியோஸானகல்யாணா நிரவஸேஸா பு³த்³த⁴கு³ணா இமாய கா³தா²ய பகாஸிதாதி வேதி³தப்³ப³ங்.
Evaṃ bhagavato sadevakassa lokassa pūjanīyavandanīyabhāvo aggapuggalabhāvo ca vuccamāno guṇavisiṭṭhataṃ dīpeti, sā ca guṇavisiṭṭhatā mahābodhiyā veditabbā. Āsavakkhayañāṇapadaṭṭhānañhi sabbaññutaññāṇaṃ sabbaññutaññāṇapadaṭṭhānañca āsavakkhayañāṇaṃ ‘‘mahābodhī’’ti vuccati. Sā aviparītadhammadesanato tathāgate suppatiṭṭhitāti viññāyati . Na hi savāsananiravasesakilesappahānaṃ anāvaraṇañāṇañca vinā tādisī dhammadesanā sambhavati. Iccassa catuvesārajjayogo. Tena dasabalachaasādhāraṇañāṇaaṭṭhārasāveṇikabuddhadhammādisakalasabbaññuguṇapāripūrī pakāsitā hoti. Etādisī ca guṇavibhūti mahākaruṇāpubbaṅgamaṃ abhinīhārasampattiṃ purassaraṃ katvā sampāditaṃ samattiṃsapāramisaṅkhātaṃ puññañāṇasambhāramantarena na upalabbhatīti hetusampadāpi atthato vibhāvitā hotīti evaṃ bhagavato tīsupi avatthāsu sabbasattānaṃ ekantahitappaṭilābhahetubhūtā ādimajjhapariyosānakalyāṇā niravasesā buddhaguṇā imāya gāthāya pakāsitāti veditabbaṃ.
து³தியனயே பன யஸ்மா ஸிக்க²த்தயஸங்க³ஹங் ஸப²லங் அரியமக்³க³ஸாஸனங் தஸ்ஸ ஆரம்மணபூ⁴தஞ்ச அமததா⁴துங் தத³தி⁴க³மூபாயஞ்ச புப்³ப³பா⁴க³படிபத்திஸாஸனங் தத³த்த²பரிதீ³பனஞ்ச பரியத்திஸாஸனங் யதா²ரஹங் ஸச்சாபி⁴ஸமயவஸேன அபி⁴ஸமெந்தோ ஸ்வாக்கா²ததாதி³கு³ணவிஸேஸயுத்ததங் மனஸிகரொந்தோ ஸக்கச்சங் ஸவனதா⁴ரணபரிபுச்சா²தீ³ஹி பரிசயங் கரொந்தோ ச ஸதே³வகோ லோகோ பூஜயதி நாம. லோகனாதோ² ச ஸம்மாஸம்போ³தி⁴ப்பத்தியா வேனெய்யானங் ஸக்கச்சங் த⁴ம்மதே³ஸனேன ‘‘அரியங் வோ, பி⁴க்க²வே, ஸம்மாஸமாதி⁴ங் தே³ஸெஸ்ஸாமி’’ (ம॰ நி॰ 3.136; ஸங்॰ நி॰ 5.28; பேடகோ॰ 24), ‘‘மக்³கா³னட்ட²ங்கி³கோ ஸெட்டோ²’’ (த⁴॰ ப॰ 273; கதா²॰ 872; நெத்தி॰ 125; பேடகோ॰ 30), ‘‘யாவதா, பி⁴க்க²வே, த⁴ம்மா ஸங்க²தா வா அஸங்க²தா வா, விராகோ³ தேஸங் அக்³க³மக்கா²யதி’’ (இதிவு॰ 90; அ॰ நி॰ 4.34), ‘‘க²யங் விராக³ங் அமதங் பணீதங்’’ (கு²॰ பா॰ 6.4; ஸு॰ நி॰ 227), ‘‘ஏகாயனோ அயங், பி⁴க்க²வே, மக்³கோ³ ஸத்தானங் விஸுத்³தி⁴யா’’ (தீ³॰ நி॰ 2.373; ம॰ நி॰ 1.106; ஸங்॰ நி॰ 5.367), ‘‘த⁴ம்மங் வோ, பி⁴க்க²வே, தே³ஸெஸ்ஸாமி ஆதி³கல்யாண’’ந்திஆதீ³ஹி (ம॰ நி॰ 3.420; நெத்தி॰ 5) வசனேஹி தோ²மனேன ச பூஜயதி நாம. தஸ்மா ஸாஸனவரஸ்ஸ பூஜனீயபா⁴வோ இத⁴ வுச்சமானோ அனவஸேஸதோ த⁴ம்மகு³ணே தீ³பேதீதி யே அரியபா⁴வாத³யோ நிய்யானாத³யோ க²யவிராகா³த³யோ மத³னிம்மத³னாத³யோ அஸங்க²தாத³யோ ஸ்வாக்கா²ததாத³யோ ஆதி³கல்யாணதாத³யோ ச அனேகேஹி ஸுத்தபதே³ஹி பவேதி³தா அனேகே த⁴ம்மகு³ணா, தே நிரவஸேஸதோ இமாய கா³தா²ய பகாஸிதாதி வேதி³தப்³பா³.
Dutiyanaye pana yasmā sikkhattayasaṅgahaṃ saphalaṃ ariyamaggasāsanaṃ tassa ārammaṇabhūtañca amatadhātuṃ tadadhigamūpāyañca pubbabhāgapaṭipattisāsanaṃ tadatthaparidīpanañca pariyattisāsanaṃ yathārahaṃ saccābhisamayavasena abhisamento svākkhātatādiguṇavisesayuttataṃ manasikaronto sakkaccaṃ savanadhāraṇaparipucchādīhi paricayaṃ karonto ca sadevako loko pūjayati nāma. Lokanātho ca sammāsambodhippattiyā veneyyānaṃ sakkaccaṃ dhammadesanena ‘‘ariyaṃ vo, bhikkhave, sammāsamādhiṃ desessāmi’’ (ma. ni. 3.136; saṃ. ni. 5.28; peṭako. 24), ‘‘maggānaṭṭhaṅgiko seṭṭho’’ (dha. pa. 273; kathā. 872; netti. 125; peṭako. 30), ‘‘yāvatā, bhikkhave, dhammā saṅkhatā vā asaṅkhatā vā, virāgo tesaṃ aggamakkhāyati’’ (itivu. 90; a. ni. 4.34), ‘‘khayaṃ virāgaṃ amataṃ paṇītaṃ’’ (khu. pā. 6.4; su. ni. 227), ‘‘ekāyano ayaṃ, bhikkhave, maggo sattānaṃ visuddhiyā’’ (dī. ni. 2.373; ma. ni. 1.106; saṃ. ni. 5.367), ‘‘dhammaṃ vo, bhikkhave, desessāmi ādikalyāṇa’’ntiādīhi (ma. ni. 3.420; netti. 5) vacanehi thomanena ca pūjayati nāma. Tasmā sāsanavarassa pūjanīyabhāvo idha vuccamāno anavasesato dhammaguṇe dīpetīti ye ariyabhāvādayo niyyānādayo khayavirāgādayo madanimmadanādayo asaṅkhatādayo svākkhātatādayo ādikalyāṇatādayo ca anekehi suttapadehi paveditā aneke dhammaguṇā, te niravasesato imāya gāthāya pakāsitāti veditabbā.
யஸ்மா பன அரியஸச்சப்படிவேதே⁴ன ஸமுக்³கா⁴டிதஸம்மோஹாயேவ பரமத்த²தோ பண்டி³தா பா³ல்யாதி³ஸமதிக்கமனதோ, தஸ்மா பா⁴விதலோகுத்தரமக்³கா³ ஸச்சி²கதஸாமஞ்ஞப²லா ச அரியபுக்³க³லா விஸேஸதோ விதூ³தி வுச்சந்தி. தே ஹி யதா²வுத்தஸாஸனவரங் அவிபரீததோ ஞாதுங் நேதுஞ்ச ஸபரஸந்தானே ஸக்குணந்தீதி அட்ட²அரியபுக்³க³லஸமூஹஸ்ஸ பரமத்த²ஸங்க⁴ஸ்ஸாபி இத⁴ க³ஹிதத்தா யே ஸுப்படிபன்னதாத³யோ அனேகேஹி ஸுத்தபதே³ஹி ஸங்வண்ணிதா அரியஸங்க⁴கு³ணா, தேபி நிரவஸேஸதோ இத⁴ பகாஸிதாதி வேதி³தப்³பா³.
Yasmā pana ariyasaccappaṭivedhena samugghāṭitasammohāyeva paramatthato paṇḍitā bālyādisamatikkamanato, tasmā bhāvitalokuttaramaggā sacchikatasāmaññaphalā ca ariyapuggalā visesato vidūti vuccanti. Te hi yathāvuttasāsanavaraṃ aviparītato ñātuṃ netuñca saparasantāne sakkuṇantīti aṭṭhaariyapuggalasamūhassa paramatthasaṅghassāpi idha gahitattā ye suppaṭipannatādayo anekehi suttapadehi saṃvaṇṇitā ariyasaṅghaguṇā, tepi niravasesato idha pakāsitāti veditabbā.
ஏவங் பட²மகா³தா²ய ஸாதிஸயங் ரதனத்தயகு³ணபரிதீ³பனங் கத்வா இதா³னி –
Evaṃ paṭhamagāthāya sātisayaṃ ratanattayaguṇaparidīpanaṃ katvā idāni –
‘‘ஸப்³ப³பாபஸ்ஸ அகரணங், குஸலஸ்ஸ உபஸம்பதா³;
‘‘Sabbapāpassa akaraṇaṃ, kusalassa upasampadā;
ஸசித்தபரியோத³பனங், ஏதங் பு³த்³தா⁴ன ஸாஸன’’ந்தி. (தீ³॰ நி॰ 2.90; த⁴॰ ப॰ 183; நெத்தி॰ 30, 50, 116, 124) –
Sacittapariyodapanaṃ, etaṃ buddhāna sāsana’’nti. (dī. ni. 2.90; dha. pa. 183; netti. 30, 50, 116, 124) –
வசனதோ ஸங்கே²பதோ ஸிக்க²த்தயஸங்க³ஹங் ஸாஸனங், தங் பன ஸிக்க²த்தயங் ஞாணவிஸேஸவிஸயபா⁴வபே⁴த³தோ அவத்தா²பே⁴த³தோ ச திவித⁴ங் ஹோதி. கத²ங்? ஸுதமயஞாணகோ³சரோ ச யோ ‘‘பரியத்திஸத்³த⁴ம்மோ’’தி வுச்சதி. சிந்தாமயஞாணகோ³சரோ ச யோ ஆகாரபரிவிதக்கதி³ட்டி²னிஜ்ஜா²னக்க²ந்தீஹி க³ஹேதப்³பா³காரோ விமுத்தாயதனவிஸேஸோ ‘‘படிபத்திஸத்³த⁴ம்மோ’’தி வுச்சதி. விபஸ்ஸனாஞாணாதி³ஸஹக³தோ பா⁴வனாமயஞாணகோ³சரோ ச யோ ‘‘படிவேத⁴ஸத்³த⁴ம்மோ’’தி வுச்சதி. ஏவங் திவித⁴ம்பி ஸாஸனங் ஸாஸனவரந்தி பதே³ன ஸங்க³ண்ஹித்வா தத்த² யங் பட²மங், தங் இதரேஸங் அதி⁴க³மூபாயோதி ஸப்³ப³ஸாஸனமூலபூ⁴தங் அத்தனோ பகரணஸ்ஸ ச விஸயபூ⁴தங் பரியத்திஸாஸனமேவ தாவ ஸங்கே²பதோ விப⁴ஜந்தோ ‘‘த்³வாத³ஸ பதா³னீ’’தி கா³த²மாஹ.
Vacanato saṅkhepato sikkhattayasaṅgahaṃ sāsanaṃ, taṃ pana sikkhattayaṃ ñāṇavisesavisayabhāvabhedato avatthābhedato ca tividhaṃ hoti. Kathaṃ? Sutamayañāṇagocaro ca yo ‘‘pariyattisaddhammo’’ti vuccati. Cintāmayañāṇagocaro ca yo ākāraparivitakkadiṭṭhinijjhānakkhantīhi gahetabbākāro vimuttāyatanaviseso ‘‘paṭipattisaddhammo’’ti vuccati. Vipassanāñāṇādisahagato bhāvanāmayañāṇagocaro ca yo ‘‘paṭivedhasaddhammo’’ti vuccati. Evaṃ tividhampi sāsanaṃ sāsanavaranti padena saṅgaṇhitvā tattha yaṃ paṭhamaṃ, taṃ itaresaṃ adhigamūpāyoti sabbasāsanamūlabhūtaṃ attano pakaraṇassa ca visayabhūtaṃ pariyattisāsanameva tāva saṅkhepato vibhajanto ‘‘dvādasa padānī’’ti gāthamāha.
தத்த² த்³வாத³ஸாதி க³ணனபரிச்சே²தோ³. பதா³னீதி பரிச்சி²ன்னத⁴ம்மனித³ஸ்ஸனங். தேஸு ப்³யஞ்ஜனபதா³னி பஜ்ஜதி அத்தோ² ஏதேஹீதி பதா³னி. அத்த²பதா³னி பன பஜ்ஜந்தி ஞாயந்தீதி பதா³னி. உப⁴யம்பி வா உப⁴யதா² யோஜேதப்³ப³ங் ப்³யஞ்ஜனபதா³னம்பி அவிபரீதங் படிபஜ்ஜிதப்³ப³த்தா, அத்த²பதா³னங் உத்தரிவிஸேஸாதி⁴க³மஸ்ஸ காரணபா⁴வதோ, தானி பதா³னி பரதோ பாளியஞ்ஞேவ ஆவி ப⁴விஸ்ஸந்தீதி தத்தே²வ வண்ணயிஸ்ஸாம. அத்த²ஸூசனாதி³அத்த²தோ ஸுத்தங். வுத்தஞ்ஹேதங் ஸங்க³ஹேஸு –
Tattha dvādasāti gaṇanaparicchedo. Padānīti paricchinnadhammanidassanaṃ. Tesu byañjanapadāni pajjati attho etehīti padāni. Atthapadāni pana pajjanti ñāyantīti padāni. Ubhayampi vā ubhayathā yojetabbaṃ byañjanapadānampi aviparītaṃ paṭipajjitabbattā, atthapadānaṃ uttarivisesādhigamassa kāraṇabhāvato, tāni padāni parato pāḷiyaññeva āvi bhavissantīti tattheva vaṇṇayissāma. Atthasūcanādiatthato suttaṃ. Vuttañhetaṃ saṅgahesu –
‘‘அத்தா²னங் ஸூசனதோ, ஸுவுத்ததோ ஸவனதோத² ஸூத³னதோ;
‘‘Atthānaṃ sūcanato, suvuttato savanatotha sūdanato;
ஸுத்தாணா ஸுத்தஸபா⁴க³தோ ச, ‘ஸுத்த’ந்தி அக்கா²த’’ந்தி. (பாரா॰ அட்ட²॰ 1.பட²மமஹாஸங்கீ³திகதா²; தீ³॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.பட²மமஹாஸங்கீ³திகதா²; த⁴॰ ஸ॰ அட்ட²॰ நிதா³னகதா²);
Suttāṇā suttasabhāgato ca, ‘sutta’nti akkhāta’’nti. (pārā. aṭṭha. 1.paṭhamamahāsaṅgītikathā; dī. ni. aṭṭha. 1.paṭhamamahāsaṅgītikathā; dha. sa. aṭṭha. nidānakathā);
ததே³தங் தத்த² ஸுத்தபிடகவஸேன ஆக³தங், இத⁴ பன பிடகத்தயவஸேன யோஜேதப்³ப³ங். ‘‘த்³வாத³ஸ பதா³னி ஸுத்த’’ந்தி வுத்தங், யங் பரியத்திஸாஸனந்தி அத்தோ². தங் ஸப்³ப³ந்தி தங் ‘‘ஸுத்த’’ந்தி வுத்தங் ஸகலங் பு³த்³த⁴வசனங். ப்³யஞ்ஜனஞ்ச அத்தோ² சாதி ப்³யஞ்ஜனஞ்சேவ தத³த்தோ² ச. யதோ ‘‘த்³வாத³ஸ பதா³னி ஸுத்த’’ந்தி வுத்தங். இத³ங் வுத்தங் ஹோதி – அத்த²ஸூசனாதி³தோ ஸுத்தங் பரியத்தித⁴ம்மோ, தஞ்ச ஸப்³ப³ங் அத்த²தோ த்³வாத³ஸ பதா³னி ச² ப்³யஞ்ஜனபதா³னி சேவ ச² அத்த²பதா³னி சாதி. அத² வா யதே³தங் ‘‘ஸாஸனவர’’ந்தி வுத்தங், தங் ஸப்³ப³ங் ஸுத்தங், பரியத்திஸாஸனஸ்ஸ அதி⁴ப்பேதத்தா. அத்த²தோ பன த்³வாத³ஸ பதா³னி, ப்³யஞ்ஜனத்த²பத³ஸமுதா³யபா⁴வதோ. யதா²ஹ – ‘‘ப்³யஞ்ஜனஞ்ச அத்தோ² சா’’தி. தங் விஞ்ஞெய்யங் உப⁴யந்தி யஸ்மிங் ப்³யஞ்ஜனே அத்தே² ச வசனவசனீயபா⁴வேன ஸம்ப³ந்தே⁴ ஸுத்தவோஹாரோ, தது³ப⁴யங் ஸரூபதோ விஞ்ஞாதப்³ப³ங் தத்த² கதமங் ப்³யஞ்ஜனங் கதமோ அத்தோ²தி? தேனேவாஹ – ‘‘கோ அத்தோ² ப்³யஞ்ஜனங் கதம’’ந்தி.
Tadetaṃ tattha suttapiṭakavasena āgataṃ, idha pana piṭakattayavasena yojetabbaṃ. ‘‘Dvādasa padāni sutta’’nti vuttaṃ, yaṃ pariyattisāsananti attho. Taṃ sabbanti taṃ ‘‘sutta’’nti vuttaṃ sakalaṃ buddhavacanaṃ. Byañjanañca attho cāti byañjanañceva tadattho ca. Yato ‘‘dvādasa padāni sutta’’nti vuttaṃ. Idaṃ vuttaṃ hoti – atthasūcanādito suttaṃ pariyattidhammo, tañca sabbaṃ atthato dvādasa padāni cha byañjanapadāni ceva cha atthapadāni cāti. Atha vā yadetaṃ ‘‘sāsanavara’’nti vuttaṃ, taṃ sabbaṃ suttaṃ, pariyattisāsanassa adhippetattā. Atthato pana dvādasa padāni, byañjanatthapadasamudāyabhāvato. Yathāha – ‘‘byañjanañca attho cā’’ti. Taṃ viññeyyaṃ ubhayanti yasmiṃ byañjane atthe ca vacanavacanīyabhāvena sambandhe suttavohāro, tadubhayaṃ sarūpato viññātabbaṃ tattha katamaṃ byañjanaṃ katamo atthoti? Tenevāha – ‘‘ko attho byañjanaṃ katama’’nti.
ஏவங் ‘‘ஸாஸனவர’’ந்தி வுத்தஸ்ஸ ஸுத்தஸ்ஸ பரியத்திபா⁴வங் தஸ்ஸ ச அத்த²ப்³யஞ்ஜனபத³பா⁴வேன வேதி³தப்³ப³தங் த³ஸ்ஸெத்வா இதா³னி தஸ்ஸ பவிசயுபாயங் நெத்திப்பகரணங் பத³த்த²விபா⁴கே³ன த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘ஸோளஸஹாரா’’தி கா³த²மாஹ.
Evaṃ ‘‘sāsanavara’’nti vuttassa suttassa pariyattibhāvaṃ tassa ca atthabyañjanapadabhāvena veditabbataṃ dassetvā idāni tassa pavicayupāyaṃ nettippakaraṇaṃ padatthavibhāgena dassetuṃ ‘‘soḷasahārā’’ti gāthamāha.
தத்த² ஸோளஸ ஹாரா ஏதிஸ்ஸாதி ஸோளஸஹாரா. பஞ்சனயா அட்டா²ரஸமூலபதா³தி எத்தா²பி ஏஸேவ நயோ. அத² வா ஸோளஸ ஹாரா ஸோளஸஹாரா. ஏவங் இதரத்தா²பி. ஹாரனயமூலபதா³னி ஏவ ஹி ஸங்கே²பதோ வித்தா²ரதோ ச பா⁴ஸிதானி நெத்தீதி. ஸாஸனஸ்ஸ பரியெட்டீ²தி ஸாஸனஸ்ஸ அத்த²பரியேஸனா, பரியத்திஸாஸனஸ்ஸ அத்த²ஸங்வண்ணனாதி அத்தோ², ஸகலஸ்ஸேவ வா ஸாஸனஸ்ஸ அத்த²விசாரணாதி அத்தோ². படிபத்திபடிவேதே⁴பி ஹி நெத்தினயானுஸாரேன அதி⁴க³ச்ச²ந்தீதி. மஹகச்சானேனாதி கச்சோதி புராதனோ இஸி, தஸ்ஸ வங்ஸாலங்காரபூ⁴தோயங் மஹாதே²ரோ ‘‘கச்சானோ’’தி வுச்சதி. மஹகச்சானோதி பன பூஜாவசனங், யதா² மஹாமொக்³க³ல்லானோதி, ‘‘கச்சாயனகொ³த்தனித்³தி³ட்டா²’’திபி பாடோ². அயஞ்ச கா³தா² நெத்திங் ஸங்கா³யந்தேஹி பகரணத்த²ஸங்க³ண்ஹனவஸேன ட²பிதாதி த³ட்ட²ப்³பா³. யதா² சாயங், ஏவங் ஹாரவிப⁴ங்க³வாரே தங்தங்ஹாரனித்³தே³ஸனிக³மனே ‘‘தேனாஹ ஆயஸ்மா’’திஆதி³வசனங், ஹாராதி³ஸமுதா³யபூ⁴தாயங் நெத்தியங் ப்³யஞ்ஜனத்த²ஸமுதா³யே ச ஸுத்தே கிங் கேன விசியதீதி விசாரணாயங் ஆஹ – ‘‘ஹாரா ப்³யஞ்ஜனவிசயோ’’திஆதி³.
Tattha soḷasa hārā etissāti soḷasahārā. Pañcanayā aṭṭhārasamūlapadāti etthāpi eseva nayo. Atha vā soḷasa hārā soḷasahārā. Evaṃ itaratthāpi. Hāranayamūlapadāni eva hi saṅkhepato vitthārato ca bhāsitāni nettīti. Sāsanassa pariyeṭṭhīti sāsanassa atthapariyesanā, pariyattisāsanassa atthasaṃvaṇṇanāti attho, sakalasseva vā sāsanassa atthavicāraṇāti attho. Paṭipattipaṭivedhepi hi nettinayānusārena adhigacchantīti. Mahakaccānenāti kaccoti purātano isi, tassa vaṃsālaṅkārabhūtoyaṃ mahāthero ‘‘kaccāno’’ti vuccati. Mahakaccānoti pana pūjāvacanaṃ, yathā mahāmoggallānoti, ‘‘kaccāyanagottaniddiṭṭhā’’tipi pāṭho. Ayañca gāthā nettiṃ saṅgāyantehi pakaraṇatthasaṅgaṇhanavasena ṭhapitāti daṭṭhabbā. Yathā cāyaṃ, evaṃ hāravibhaṅgavāre taṃtaṃhāraniddesanigamane ‘‘tenāha āyasmā’’tiādivacanaṃ, hārādisamudāyabhūtāyaṃ nettiyaṃ byañjanatthasamudāye ca sutte kiṃ kena viciyatīti vicāraṇāyaṃ āha – ‘‘hārā byañjanavicayo’’tiādi.
தத்த² ஸோளஸபி ஹாரா மூலபத³னித்³தா⁴ரணமந்தரேன ப்³யஞ்ஜனமுகே²னேவ ஸுத்தஸ்ஸ ஸங்வண்ணனா ஹொந்தி, ந நயா விய மூலபத³ஸங்கா²தஸபா⁴வத⁴ம்மனித்³தா⁴ரணமுகே²னாதி தே ‘‘ப்³யஞ்ஜனவிசயோ ஸுத்தஸ்ஸா’’தி வுத்தா. அத்த²னயா பன யதா²வுத்தஅத்த²முகே²னேவ ஸுத்தஸ்ஸ அத்த²ஸம்படிபத்தியா ஹொந்தீதி ஆஹ – ‘‘நயா தயோ ச ஸுத்தத்தோ²’’தி. அயஞ்ச விசாரணா பரதோபி ஆக³மிஸ்ஸதி. கேசி ‘‘நயோ சா’’தி பட²ந்தி, தங் ந ஸுந்த³ரங். உப⁴யங் பரிக்³க³ஹீதந்தி ஹாரா நயா சாதி ஏதங் உப⁴யங் ஸுத்தஸ்ஸ அத்த²னித்³தா⁴ரணவஸேன பரிஸமந்ததோ க³ஹிதங் ஸப்³ப³தா² ஸுத்தே யோஜிதங். வுச்சதி ஸுத்தங் வத³தி ஸங்வண்ணேதி. கத²ங்? யதா²ஸுத்தங் ஸுத்தானுரூபங், யங் ஸுத்தங் யதா² ஸங்வண்ணேதப்³ப³ங், ததா² ஸங்வண்ணேதீதி அத்தோ². யங் யங் ஸுத்தந்தி வா யதா²ஸுத்தங், ஸப்³ப³ங் ஸுத்தந்தி அத்தோ². நெத்தினயேன ஹி ஸங்வண்ணேதுங் அஸக்குணெய்யங் நாம ஸுத்தங் நத்தீ²தி.
Tattha soḷasapi hārā mūlapadaniddhāraṇamantarena byañjanamukheneva suttassa saṃvaṇṇanā honti, na nayā viya mūlapadasaṅkhātasabhāvadhammaniddhāraṇamukhenāti te ‘‘byañjanavicayo suttassā’’ti vuttā. Atthanayā pana yathāvuttaatthamukheneva suttassa atthasampaṭipattiyā hontīti āha – ‘‘nayā tayo ca suttattho’’ti. Ayañca vicāraṇā paratopi āgamissati. Keci ‘‘nayo cā’’ti paṭhanti, taṃ na sundaraṃ. Ubhayaṃ pariggahītanti hārā nayā cāti etaṃ ubhayaṃ suttassa atthaniddhāraṇavasena parisamantato gahitaṃ sabbathā sutte yojitaṃ. Vuccati suttaṃ vadati saṃvaṇṇeti. Kathaṃ? Yathāsuttaṃ suttānurūpaṃ, yaṃ suttaṃ yathā saṃvaṇṇetabbaṃ, tathā saṃvaṇṇetīti attho. Yaṃ yaṃ suttanti vā yathāsuttaṃ, sabbaṃ suttanti attho. Nettinayena hi saṃvaṇṇetuṃ asakkuṇeyyaṃ nāma suttaṃ natthīti.
இதா³னி யங் வுத்தங் – ‘‘ஸாஸனவரங் விதூ³ஹி ஞெய்ய’’ந்தி, தத்த² நெத்திஸங்வண்ணனாய விஸயபூ⁴தங் பரியத்தித⁴ம்மமேவ பகாரந்தரேன நியமெத்வா த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘யா சேவா’’திஆதி³ வுத்தங்.
Idāni yaṃ vuttaṃ – ‘‘sāsanavaraṃ vidūhi ñeyya’’nti, tattha nettisaṃvaṇṇanāya visayabhūtaṃ pariyattidhammameva pakārantarena niyametvā dassetuṃ ‘‘yā cevā’’tiādi vuttaṃ.
தத்த² அத்தே²ஸு கதபரிச்சே²தோ³ ப்³யஞ்ஜனப்பப³ந்தோ⁴ தே³ஸனா, யோ பாடோ²தி வுச்சதி. தத³த்தோ² தே³ஸிதங் தாய தே³ஸனாய பபோ³தி⁴தத்தா. தது³ப⁴யஞ்ச விமுத்தாயதனஸீஸேன பரிசயங் கரொந்தானங் அனுபாதா³பரினிப்³பா³னபரியோஸானானங் ஸம்பத்தீனங் ஹேதுபா⁴வதோ ஏகந்தேன விஞ்ஞெய்யங், தது³ப⁴யவினிமுத்தஸ்ஸ வா ஞெய்யஸ்ஸ அபா⁴வதோ ததே³வ த்³வயங் விஞ்ஞெய்யந்தி இமமத்த²ங் த³ஸ்ஸேதி யா சேவ…பே॰… விஞ்ஞெய்யந்தி. தத்ராதி தஸ்மிங் விஜானநே ஸாதே⁴தப்³பே³, நிப்பா²தே³தப்³பே³ சேதங் பு⁴ம்மங். அயமானுபுப்³பீ³தி அயங் வக்க²மானா அனுபுப்³பி³ ஹாரனயானங் அனுக்கமோ, அனுக்கமேன வக்க²மானா ஹாரனயாதி அத்தோ². நவவித⁴ஸுத்தந்தபரியெட்டீ²தி ஸுத்தாதி³வஸேன நவங்க³ஸ்ஸ ஸாஸனஸ்ஸ பரியேஸனா, அத்த²விசாரணாதி அத்தோ². ஸாமிஅத்தே² வா ஏதங் பச்சத்தங் நவவித⁴ஸுத்தந்தபரியெட்டி²யா அனுபுப்³பீ³தி. அத² வா அனுபுப்³பீ³தி கரணத்தே² பச்சத்தங். இத³ங் வுத்தங் ஹோதி – யதா²வுத்தவிஜானநே ஸாதே⁴தப்³பே³ வக்க²மானாய ஹாரனயானுபுப்³பி³யா அயங் நவவித⁴ஸுத்தந்தஸ்ஸ அத்த²பரியேஸனாதி.
Tattha atthesu kataparicchedo byañjanappabandho desanā, yo pāṭhoti vuccati. Tadattho desitaṃ tāya desanāya pabodhitattā. Tadubhayañca vimuttāyatanasīsena paricayaṃ karontānaṃ anupādāparinibbānapariyosānānaṃ sampattīnaṃ hetubhāvato ekantena viññeyyaṃ, tadubhayavinimuttassa vā ñeyyassa abhāvato tadeva dvayaṃ viññeyyanti imamatthaṃ dasseti yā ceva…pe… viññeyyanti. Tatrāti tasmiṃ vijānane sādhetabbe, nipphādetabbe cetaṃ bhummaṃ. Ayamānupubbīti ayaṃ vakkhamānā anupubbi hāranayānaṃ anukkamo, anukkamena vakkhamānā hāranayāti attho. Navavidhasuttantapariyeṭṭhīti suttādivasena navaṅgassa sāsanassa pariyesanā, atthavicāraṇāti attho. Sāmiatthe vā etaṃ paccattaṃ navavidhasuttantapariyeṭṭhiyā anupubbīti. Atha vā anupubbīti karaṇatthe paccattaṃ. Idaṃ vuttaṃ hoti – yathāvuttavijānane sādhetabbe vakkhamānāya hāranayānupubbiyā ayaṃ navavidhasuttantassa atthapariyesanāti.
எத்தா²ஹ – கத²ங் பனெத்த² கெ³ய்யங்கா³தீ³னங் ஸுத்தபா⁴வோ, ஸுத்தபா⁴வே ச தேஸங் கத²ங் ஸாஸனஸ்ஸ நவங்க³பா⁴வோ. யஞ்ச ஸங்க³ஹேஸு வுச்சதி ‘‘ஸகா³த²கங் ஸுத்தங் கெ³ய்யங், நிக்³கா³த²கங் ஸுத்தங் வெய்யாகரண’’ந்தி, ததா² ச ஸதி ஸுத்தங்க³மேவ ந ஸியா. அதா²பி விஸுங் ஸுத்தங்க³ங் ஸியா, மங்க³லஸுத்தாதீ³னங் (கு²॰ பா॰ 5.1 ஆத³யோ; ஸு॰ நி॰ 261 ஆத³யோ) ஸுத்தங்க³ஸங்க³ஹோ ந ஸியா, கா³தா²பா⁴வதோ த⁴ம்மபதா³தீ³னங் விய, கெ³ய்யங்க³ஸங்க³ஹோ வா ஸியா, ஸகா³த²கத்தா ஸகா³தா²வக்³க³ஸ்ஸ விய, ததா² உப⁴தோவிப⁴ங்கா³தீ³ஸு ஸகா³த²கப்பதே³ஸானந்தி. வுச்சதே –
Etthāha – kathaṃ panettha geyyaṅgādīnaṃ suttabhāvo, suttabhāve ca tesaṃ kathaṃ sāsanassa navaṅgabhāvo. Yañca saṅgahesu vuccati ‘‘sagāthakaṃ suttaṃ geyyaṃ, niggāthakaṃ suttaṃ veyyākaraṇa’’nti, tathā ca sati suttaṅgameva na siyā. Athāpi visuṃ suttaṅgaṃ siyā, maṅgalasuttādīnaṃ (khu. pā. 5.1 ādayo; su. ni. 261 ādayo) suttaṅgasaṅgaho na siyā, gāthābhāvato dhammapadādīnaṃ viya, geyyaṅgasaṅgaho vā siyā, sagāthakattā sagāthāvaggassa viya, tathā ubhatovibhaṅgādīsu sagāthakappadesānanti. Vuccate –
ஸுத்தந்தி ஸாமஞ்ஞவிதி⁴, விஸேஸவித⁴யோ பரே;
Suttanti sāmaññavidhi, visesavidhayo pare;
ஸனிமித்தா நிருள்ஹத்தா, ஸஹதாஞ்ஞேன நாஞ்ஞதோ.
Sanimittā niruḷhattā, sahatāññena nāññato.
ஸப்³ப³ஸ்ஸாபி ஹி பு³த்³த⁴வசனஸ்ஸ ஸுத்தந்தி அயங் ஸாமஞ்ஞவிதி⁴. ததா² ஹி ‘‘எத்தகங் தஸ்ஸ ப⁴க³வதோ ஸுத்தாக³தங் ஸுத்தபரியாபன்னங் (பாசி॰ 1242), ஸாவத்தி²யா ஸுத்தவிப⁴ங்கே³, ஸகவாதே³ பஞ்ச ஸுத்தஸதானீ’’திஆதி³வசனதோ வினயாபி⁴த⁴ம்மபரியத்திவிஸேஸேபி ஸுத்தவோஹாரோ தி³ஸ்ஸதி. ததே³கதே³ஸேஸு பன கெ³ய்யாத³யோ விஸேஸவித⁴யோ தேன தேன நிமித்தேன பதிட்டி²தா. ததா² ஹி கெ³ய்யஸ்ஸ ஸகா³த²கத்தங் தப்³பா⁴வனிமித்தங். லோகேபி ஹி ஸஸிலோகங் ஸகா³த²கங் சுண்ணியக³ந்த²ங் கெ³ய்ய’’ந்தி வத³ந்தி. கா³தா²விரஹே பன ஸதி புச்சி²த்வா விஸ்ஸஜ்ஜனபா⁴வோ வெய்யாகரணஸ்ஸ. புச்சா²விஸ்ஸஜ்ஜனஞ்ஹி ‘‘ப்³யாகரண’’ந்தி வுச்சதி. ப்³யாகரணமேவ வெய்யாகரணந்தி. ஏவங் ஸந்தே ஸகா³த²காதீ³னம்பி பஞ்ஹாவிஸ்ஸஜ்ஜனவஸேன பவத்தானங் வெய்யாகரணபா⁴வோ ஆபஜ்ஜதீதி? நாபஜ்ஜதி, கெ³ய்யாதி³ஸஞ்ஞானங் அனோகாஸபா⁴வதோ ‘‘கா³தா²விரஹே ஸதீ’’தி விஸேஸிதத்தா ச. ததா² ஹி த⁴ம்மபதா³தீ³ஸு கேவலங் கா³தா²ப³ந்தே⁴ஸு ஸகா³த²கத்தேபி ஸோமனஸ்ஸஞாணமயிககா³தா²யுத்தேஸு ‘‘வுத்தஞ்ஹேத’’ந்திஆதி³வசனஸம்ப³ந்தே⁴ஸு அப்³பு⁴தத⁴ம்மபடிஸங்யுத்தேஸு ச ஸுத்தவிஸேஸேஸு யதா²க்கமங் கா³தா²உதா³னஇதிவுத்தகஅப்³பு⁴தத⁴ம்மஸஞ்ஞா பதிட்டி²தா, ததா² ஸதிபி கா³தா²ப³ந்த⁴பா⁴வே ப⁴க³வதோ அதீதாஸு ஜாதீஸு சரியானுபா⁴வப்பகாஸகேஸு ஜாதகஸஞ்ஞா. ஸதிபி பஞ்ஹாவிஸ்ஸஜ்ஜனபா⁴வே ஸகா³த²கத்தே ச கேஸுசி ஸுத்தந்தேஸு வேத³ஸ்ஸ லபா⁴பனதோ வேத³ல்லஸஞ்ஞா பதிட்டி²தாதி ஏவங் தேன தேன ஸகா³த²கத்தாதி³னா நிமித்தேன தேஸு தேஸு ஸுத்தவிஸேஸேஸு கெ³ய்யங்கா³தி³ஸஞ்ஞா பதிட்டி²தாதி விஸேஸவித⁴யோ ஸுத்தங்க³தோ பரே கெ³ய்யாத³யோ.
Sabbassāpi hi buddhavacanassa suttanti ayaṃ sāmaññavidhi. Tathā hi ‘‘ettakaṃ tassa bhagavato suttāgataṃ suttapariyāpannaṃ (pāci. 1242), sāvatthiyā suttavibhaṅge, sakavāde pañca suttasatānī’’tiādivacanato vinayābhidhammapariyattivisesepi suttavohāro dissati. Tadekadesesu pana geyyādayo visesavidhayo tena tena nimittena patiṭṭhitā. Tathā hi geyyassa sagāthakattaṃ tabbhāvanimittaṃ. Lokepi hi sasilokaṃ sagāthakaṃ cuṇṇiyaganthaṃ geyya’’nti vadanti. Gāthāvirahe pana sati pucchitvā vissajjanabhāvo veyyākaraṇassa. Pucchāvissajjanañhi ‘‘byākaraṇa’’nti vuccati. Byākaraṇameva veyyākaraṇanti. Evaṃ sante sagāthakādīnampi pañhāvissajjanavasena pavattānaṃ veyyākaraṇabhāvo āpajjatīti? Nāpajjati, geyyādisaññānaṃ anokāsabhāvato ‘‘gāthāvirahe satī’’ti visesitattā ca. Tathā hi dhammapadādīsu kevalaṃ gāthābandhesu sagāthakattepi somanassañāṇamayikagāthāyuttesu ‘‘vuttañheta’’ntiādivacanasambandhesu abbhutadhammapaṭisaṃyuttesu ca suttavisesesu yathākkamaṃ gāthāudānaitivuttakaabbhutadhammasaññā patiṭṭhitā, tathā satipi gāthābandhabhāve bhagavato atītāsu jātīsu cariyānubhāvappakāsakesu jātakasaññā. Satipi pañhāvissajjanabhāve sagāthakatte ca kesuci suttantesu vedassa labhāpanato vedallasaññā patiṭṭhitāti evaṃ tena tena sagāthakattādinā nimittena tesu tesu suttavisesesu geyyaṅgādisaññā patiṭṭhitāti visesavidhayo suttaṅgato pare geyyādayo.
யங் பனெத்த² கெ³ய்யங்கா³தி³னிமித்தரஹிதங் ஸுத்தங், தங் ஸுத்தங்க³ங் விஸேஸஸஞ்ஞாபரிஹாரேன ஸாமஞ்ஞஸஞ்ஞாய பவத்தனதோதி. நனு ச ஸகா³த²கங் ஸுத்தங் கெ³ய்யங், நிக்³கா³த²கங் ஸுத்தங் வெய்யாகரணந்தி ஸுத்தங்க³ங் ந ஸம்ப⁴வதீதி சோத³னா தத³வத்தா² ஏவாதி? ந தத³வத்தா², ஸோதி⁴தத்தா. ஸோதி⁴தஞ்ஹி புப்³பே³ கா³தா²விரஹே ஸதி புச்சா²விஸ்ஸஜ்ஜனபா⁴வோ வெய்யாகரணஸ்ஸ தப்³பா⁴வனிமித்தந்தி. யஞ்ச வுத்தங் – ‘‘கா³தா²பா⁴வதோ மங்க³லஸுத்தாதீ³னங் ஸுத்தங்க³ஸங்க³ஹோ ந ஸியா’’தி, தம்பி ந, நிருள்ஹத்தா. நிருள்ஹோ ஹி மங்க³லஸுத்தாதீ³ஸு ஸுத்தபா⁴வோ, ந ஹி தானி த⁴ம்மபத³பு³த்³த⁴வங்ஸாத³யோ விய கா³தா²பா⁴வேன பஞ்ஞாதானி, கிந்து ஸுத்தபா⁴வேனேவ. தேனேவ ஹி அட்ட²கதா²யங் ‘‘ஸுத்தனாமக’’ந்தி நாமக்³க³ஹணங் கதங்.
Yaṃ panettha geyyaṅgādinimittarahitaṃ suttaṃ, taṃ suttaṅgaṃ visesasaññāparihārena sāmaññasaññāya pavattanatoti. Nanu ca sagāthakaṃ suttaṃ geyyaṃ, niggāthakaṃ suttaṃ veyyākaraṇanti suttaṅgaṃ na sambhavatīti codanā tadavatthā evāti? Na tadavatthā, sodhitattā. Sodhitañhi pubbe gāthāvirahe sati pucchāvissajjanabhāvo veyyākaraṇassa tabbhāvanimittanti. Yañca vuttaṃ – ‘‘gāthābhāvato maṅgalasuttādīnaṃ suttaṅgasaṅgaho na siyā’’ti, tampi na, niruḷhattā. Niruḷho hi maṅgalasuttādīsu suttabhāvo, na hi tāni dhammapadabuddhavaṃsādayo viya gāthābhāvena paññātāni, kintu suttabhāveneva. Teneva hi aṭṭhakathāyaṃ ‘‘suttanāmaka’’nti nāmaggahaṇaṃ kataṃ.
யங் பன வுத்தங் ‘‘ஸகா³த²கத்தா கெ³ய்யங்க³ஸங்க³ஹோ வா ஸியா’’தி, தத³பி நத்தி², யஸ்மா ஸஹதாஞ்ஞேன. ஸஹ கா³தா²ஹீதி ஹி ஸகா³த²கங். ஸஹபா⁴வோ ச நாம அத்த²தோ அஞ்ஞேன ஹோதி, ந ச மங்க³லஸுத்தாதீ³ஸு கா³தா²வினிமுத்தோ கோசி ஸுத்தப்பதே³ஸோ அத்தி². யோ ஸஹ கா³தா²ஹீதி வுச்செய்ய, ந ச ஸமுதா³யோ நாம கோசி அத்தி². யத³பி வுத்தங் – ‘‘உப⁴தோவிப⁴ங்கா³தீ³ஸு ஸகா³த²கப்பதே³ஸானங் கெ³ய்யங்க³ஸங்க³ஹோ ஸியா’’தி, தத³பி ந அஞ்ஞதோ. அஞ்ஞா ஏவ ஹி தா கா³தா², ஜாதகாதி³பரியாபன்னத்தா. அதோ ந தாஹி உப⁴தோவிப⁴ங்கா³தீ³னங் கெ³ய்யங்க³பா⁴வோதி ஏவங் ஸுத்தாதீ³னங் அங்கா³னங் அஞ்ஞமஞ்ஞஸங்கராபா⁴வோ வேதி³தப்³போ³. யஸ்மா பன ஸப்³ப³ம்பி பு³த்³த⁴வசனங் யதா²வுத்தனயேன அத்தா²னங் ஸூசனாதி³அத்தே²ன ஸுத்தந்த்வேவ வுச்சதி, தஸ்மா வுத்தங் – ‘‘நவவித⁴ஸுத்தந்தபரியெட்டீ²’’தி.
Yaṃ pana vuttaṃ ‘‘sagāthakattā geyyaṅgasaṅgaho vā siyā’’ti, tadapi natthi, yasmā sahatāññena. Saha gāthāhīti hi sagāthakaṃ. Sahabhāvo ca nāma atthato aññena hoti, na ca maṅgalasuttādīsu gāthāvinimutto koci suttappadeso atthi. Yo saha gāthāhīti vucceyya, na ca samudāyo nāma koci atthi. Yadapi vuttaṃ – ‘‘ubhatovibhaṅgādīsu sagāthakappadesānaṃ geyyaṅgasaṅgaho siyā’’ti, tadapi na aññato. Aññā eva hi tā gāthā, jātakādipariyāpannattā. Ato na tāhi ubhatovibhaṅgādīnaṃ geyyaṅgabhāvoti evaṃ suttādīnaṃ aṅgānaṃ aññamaññasaṅkarābhāvo veditabbo. Yasmā pana sabbampi buddhavacanaṃ yathāvuttanayena atthānaṃ sūcanādiatthena suttantveva vuccati, tasmā vuttaṃ – ‘‘navavidhasuttantapariyeṭṭhī’’ti.
ஸங்க³ஹவாரவண்ணனா நிட்டி²தா.
Saṅgahavāravaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / நெத்திப்பகரணபாளி • Nettippakaraṇapāḷi / 1. ஸங்க³ஹவாரோ • 1. Saṅgahavāro
டீகா • Tīkā / ஸுத்தபிடக (டீகா) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / கு²த்³த³கனிகாய (டீகா) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / நெத்திப்பகரண-டீகா • Nettippakaraṇa-ṭīkā / 1. ஸங்க³ஹவாரவண்ணனா • 1. Saṅgahavāravaṇṇanā
டீகா • Tīkā / ஸுத்தபிடக (டீகா) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / கு²த்³த³கனிகாய (டீகா) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / நெத்திவிபா⁴வினீ • Nettivibhāvinī / 1. ஸங்க³ஹவாரஅத்த²விபா⁴வனா • 1. Saṅgahavāraatthavibhāvanā