| Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Majjhima Nikāya, English translation |
Show IAST transliterationမဇ္ဈိမ နိကာယ ၁၀၀
The Middle-Length Suttas Collection 100
သင်္ဂါရဝသုတ္တ
With Saṅgārava
ဧဝံ မေ သုတံ—ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ ကောသလေသု စာရိကံ စရတိ မဟတာ ဘိက္ခုသင်္ဃေန သဒ္ဓိံ၊ တေန ခေါ ပန သမယေန ဓနဉ္ဇာနီ နာမ ဗြာဟ္မဏီ စဉ္စလိကပ္ပေ ပဋိဝသတိ အဘိပ္ပသန္နာ ဗုဒ္ဓေ စ ဓမ္မေ စ သင်္ဃေ စ၊ အထ ခေါ ဓနဉ္ဇာနီ ဗြာဟ္မဏီ ဥပက္ခလိတွာ တိက္ခတ္တုံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ:
So I have heard. At one time the Buddha was wandering in the land of the Kosalans together with a large Saṅgha of bhikkhus. Now at that time a brahmin lady named Dhanañjānī was residing at Caṇḍalakappa. She was devoted to the Buddha, the teaching, and the Saṅgha. Once, she tripped and expressed this heartfelt sentiment three times:
“နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ၊
“Homage to that Blessed One, the perfected one, the fully awakened Buddha!
နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ၊
Homage to that Blessed One, the perfected one, the fully awakened Buddha!
နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿာ”တိ၊
Homage to that Blessed One, the perfected one, the fully awakened Buddha!”
တေန ခေါ ပန သမယေန သင်္ဂါရဝေါ နာမ မာဏဝေါ စဉ္စလိကပ္ပေ ပဋိဝသတိ တိဏ္ဏံ ဝေဒါနံ ပါရဂူ သနိဃဏ္ဍုကေဋုဘာနံ သာက္ခရပ္ပဘေဒါနံ ဣတိဟာသပဉ္စမာနံ, ပဒကော, ဝေယျာကရဏော, လောကာယတမဟာပုရိသလက္ခဏေသု အနဝယော၊
Now at that time the brahmin student Saṅgārava was residing in Caṇḍalakappa. He was young, newly tonsured; he was sixteen years old. He had mastered the three Vedas, together with their vocabularies, ritual, phonology and etymology, and the testament as fifth. He knew philology and grammar, and was well versed in cosmology and the marks of a great man.
အဿောသိ ခေါ သင်္ဂါရဝေါ မာဏဝေါ ဓနဉ္ဇာနိယာ ဗြာဟ္မဏိယာ ဧဝံ ဝါစံ ဘာသမာနာယ၊ သုတွာ ဓနဉ္ဇာနိံ ဗြာဟ္မဏိံ ဧတဒဝေါစ: “အဝဘူတာဝ အယံ ဓနဉ္ဇာနီ ဗြာဟ္မဏီ, ပရဘူတာဝ အယံ ဓနဉ္ဇာနီ ဗြာဟ္မဏီ, ဝိဇ္ဇမာနာနံ တေဝိဇ္ဇာနံ ဗြာဟ္မဏာနံ, အထ စ ပန တဿ မုဏ္ဍကဿ သမဏကဿ ဝဏ္ဏံ ဘာသိဿတီ”တိ၊
Hearing Dhanañjānī’s exclamation, he said to her, “The brahmin lady named Dhanañjānī is a disgrace! Though brahmins who are proficient in the three Vedas are found, she praises that shaveling, that fake ascetic.”
“န ဟိ ပန တွံ, တာတ ဘဒြမုခ, တဿ ဘဂဝတော သီလပညာဏံ ဇာနာသိ၊ သစေ တွံ, တာတ ဘဒြမုခ, တဿ ဘဂဝတော သီလပညာဏံ ဇာနေယျာသိ, န တွံ, တာတ ဘဒြမုခ, တံ ဘဂဝန္တံ အက္ကောသိတဗ္ဗံ ပရိဘာသိတဗ္ဗံ မညေယျာသီ”တိ၊
“But my little dear, you don’t understand the Buddha’s ethics and wisdom. If you did, you’d never think of abusing or insulting him.”
“တေန ဟိ, ဘောတိ, ယဒါ သမဏော ဂေါတမော စဉ္စလိကပ္ပံ အနုပ္ပတ္တော ဟောတိ အထ မေ အာရောစေယျာသီ”တိ၊
“Well then, ma’am, let me know when the Buddha arrives in Caṇḍalakappa.”
“ဧဝံ, ဘဒြမုခါ”တိ ခေါ ဓနဉ္ဇာနီ ဗြာဟ္မဏီ သင်္ဂါရဝဿ မာဏဝဿ ပစ္စဿောသိ၊
“I will, dear,” she replied.
အထ ခေါ ဘဂဝါ ကောသလေသု အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန စဉ္စလိကပ္ပံ တဒဝသရိ၊ တတြ သုဒံ ဘဂဝါ စဉ္စလိကပ္ပေ ဝိဟရတိ တောဒေယျာနံ ဗြာဟ္မဏာနံ အမ္ဗဝနေ၊
And then the Buddha, traveling stage by stage in the Kosalan lands, arrived at Caṇḍalakappa, where he stayed in the mango grove of the Todeyya brahmins.
အဿောသိ ခေါ ဓနဉ္ဇာနီ ဗြာဟ္မဏီ: “ဘဂဝါ ကိရ စဉ္စလိကပ္ပံ အနုပ္ပတ္တော, စဉ္စလိကပ္ပေ ဝိဟရတိ တောဒေယျာနံ ဗြာဟ္မဏာနံ အမ္ဗဝနေ”တိ၊ အထ ခေါ ဓနဉ္ဇာနီ ဗြာဟ္မဏီ ယေန သင်္ဂါရဝေါ မာဏဝေါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ သင်္ဂါရဝံ မာဏဝံ ဧတဒဝေါစ: “အယံ, တာတ ဘဒြမုခ, သော ဘဂဝါ စဉ္စလိကပ္ပံ အနုပ္ပတ္တော, စဉ္စလိကပ္ပေ ဝိဟရတိ တောဒေယျာနံ ဗြာဟ္မဏာနံ အမ္ဗဝနေ၊ ယဿဒါနိ, တာတ ဘဒြမုခ, ကာလံ မညသီ”တိ၊
Dhanañjānī heard that he had arrived. So she went to Saṅgārava and told him, adding, “Please, my little dear, go at your convenience.”
“ဧဝံ, ဘော”တိ ခေါ သင်္ဂါရဝေါ မာဏဝေါ ဓနဉ္ဇာနိယာ ဗြာဟ္မဏိယာ ပဋိဿုတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ၊ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ၊ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ သင်္ဂါရဝေါ မာဏဝေါ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ:
“Yes, ma’am,” replied Saṅgārava. He went to the Buddha and exchanged greetings with him. When the greetings and polite conversation were over, he sat down to one side and said to the Buddha:
“သန္တိ ခေါ, ဘော ဂေါတမ, ဧကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ ဒိဋ္ဌဓမ္မာဘိညာဝေါသာနပါရမိပ္ပတ္တာ, အာဒိဗြဟ္မစရိယံ ပဋိဇာနန္တိ၊ တတြ, ဘော ဂေါတမ, ယေ တေ သမဏဗြာဟ္မဏာ ဒိဋ္ဌဓမ္မာဘိညာဝေါသာနပါရမိပ္ပတ္တာ, အာဒိဗြဟ္မစရိယံ ပဋိဇာနန္တိ, တေသံ ဘဝံ ဂေါတမော ကတမော”တိ?
“Master Gotama, there are some ascetics and brahmins who claim to have mastered the fundamentals of the spiritual life having attained perfection and consummation of insight in the present life. Where do you stand regarding these?”
“ဒိဋ္ဌဓမ္မာဘိညာဝေါသာနပါရမိပ္ပတ္တာနံ, အာဒိဗြဟ္မစရိယံ ပဋိဇာနန္တာနမ္ပိ ခေါ အဟံ, ဘာရဒွါဇ, ဝေမတ္တံ ဝဒါမိ၊ သန္တိ, ဘာရဒွါဇ, ဧကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ အနုဿဝိကာ၊ တေ အနုဿဝေန ဒိဋ္ဌဓမ္မာဘိညာဝေါသာနပါရမိပ္ပတ္တာ, အာဒိဗြဟ္မစရိယံ ပဋိဇာနန္တိ; သေယျထာပိ ဗြာဟ္မဏာ တေဝိဇ္ဇာ၊ သန္တိ ပန, ဘာရဒွါဇ, ဧကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ ကေဝလံ သဒ္ဓါမတ္တကေန ဒိဋ္ဌဓမ္မာဘိညာဝေါသာနပါရမိပ္ပတ္တာ, အာဒိဗြဟ္မစရိယံ ပဋိဇာနန္တိ; သေယျထာပိ တက္ကီ ဝီမံသီ၊ သန္တိ, ဘာရဒွါဇ, ဧကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ ပုဗ္ဗေ အနနုဿုတေသု ဓမ္မေသု သာမံယေဝ ဓမ္မံ အဘိညာယ ဒိဋ္ဌဓမ္မာဘိညာဝေါသာနပါရမိပ္ပတ္တာ, အာဒိဗြဟ္မစရိယံ ပဋိဇာနန္တိ၊ တတြ, ဘာရဒွါဇ, ယေ တေ သမဏဗြာဟ္မဏာ ပုဗ္ဗေ အနနုဿုတေသု ဓမ္မေသု သာမံယေဝ ဓမ္မံ အဘိညာယ ဒိဋ္ဌဓမ္မာဘိညာဝေါသာနပါရမိပ္ပတ္တာ, အာဒိဗြဟ္မစရိယံ ပဋိဇာနန္တိ, တေသာဟမသ္မိ၊ တဒမိနာပေတံ, ဘာရဒွါဇ, ပရိယာယေန ဝေဒိတဗ္ဗံ, ယထာ ယေ တေ သမဏဗြာဟ္မဏာ ပုဗ္ဗေ အနနုဿုတေသု ဓမ္မေသု သာမံယေဝ ဓမ္မံ အဘိညာယ ဒိဋ္ဌဓမ္မာဘိညာဝေါသာနပါရမိပ္ပတ္တာ, အာဒိဗြဟ္မစရိယံ ပဋိဇာနန္တိ, တေသာဟမသ္မိ၊
“I say there is a diversity among those who claim to have mastered the fundamentals of the spiritual life having attained perfection and consummation of insight in the present life. There are some ascetics and brahmins who are oral transmitters. Through oral transmission they claim to have mastered the fundamentals of the spiritual life. For example, the brahmins who are proficient in the three Vedas. There are some ascetics and brahmins who solely by mere faith claim to have mastered the fundamentals of the spiritual life. For example, those who rely on logic and inquiry. There are some ascetics and brahmins who, having directly known for themselves the principle regarding teachings not learned before from another, claim to have mastered the fundamentals of the spiritual life. I am one of those. And here’s a way to understand that I am one of them.
ဣဓ မေ, ဘာရဒွါဇ, ပုဗ္ဗေဝ သမ္ဗောဓာ အနဘိသမ္ဗုဒ္ဓဿ ဗောဓိသတ္တဿေဝ သတော ဧတဒဟောသိ: ‘သမ္ဗာဓော ဃရာဝါသော ရဇာပထော, အဗ္ဘောကာသော ပဗ္ဗဇ္ဇာ၊ နယိဒံ သုကရံ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတာ ဧကန္တပရိပုဏ္ဏံ ဧကန္တပရိသုဒ္ဓံ သင်္ခလိခိတံ ဗြဟ္မစရိယံ စရိတုံ၊ ယန္နူနာဟံ ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇေယျန်'တိ၊ သော ခေါ အဟံ, ဘာရဒွါဇ, အပရေန သမယေန ဒဟရောဝ သမာနော သုသုကာဠကေသော ဘဒြေန ယောဗ္ဗနေန သမန္နာဂတော ပဌမေန ဝယသာ အကာမကာနံ မာတာပိတူနံ အဿုမုခါနံ ရုဒန္တာနံ ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိံ၊
Before my awakening—when I was still unawakened but intent on awakening—I thought: ‘Living in a house is cramped and dirty, but the life of one gone forth is wide open. It’s not easy for someone living at home to lead the spiritual life utterly full and pure, like a polished shell. Why don’t I shave off my hair and beard, dress in ocher robes, and go forth from the lay life to homelessness?’ Some time later, while still black-haired, blessed with youth, in the prime of life—though my mother and father wished otherwise, weeping with tearful faces—I shaved off my hair and beard, dressed in ocher robes, and went forth from the lay life to homelessness.
သော ဧဝံ ပဗ္ဗဇိတော သမာနော ကိင်္ကုသလဂဝေသီ အနုတ္တရံ သန္တိဝရပဒံ ပရိယေသမာနော ယေန အာဠာရော ကာလာမော တေနုပသင်္ကမိံ; ဥပသင်္ကမိတွာ အာဠာရံ ကာလာမံ ဧတဒဝေါစံ: ‘ဣစ္ဆာမဟံ, အာဝုသော ကာလာမ, ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ ဗြဟ္မစရိယံ စရိတုန်'တိ၊
Once I had gone forth I set out to discover what is skillful, seeking the supreme state of sublime peace. I approached Āḷāra Kālāma and said to him, ‘Friend Kālāma, I wish to lead the spiritual life in this teaching and training.’
ဧဝံ ဝုတ္တေ, ဘာရဒွါဇ, အာဠာရော ကာလာမော မံ ဧတဒဝေါစ: ‘ဝိဟရတာယသ္မာ၊ တာဒိသော အယံ ဓမ္မော ယတ္ထ ဝိညူ ပုရိသော နစိရဿေဝ သကံ အာစရိယကံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျာ'တိ၊
Āḷāra Kālāma replied, ‘Stay, venerable. This teaching is such that a sensible person can soon realize their own tradition with their own insight and live having achieved it.’
သော ခေါ အဟံ, ဘာရဒွါဇ, နစိရဿေဝ ခိပ္ပမေဝ တံ ဓမ္မံ ပရိယာပုဏိံ၊ သော ခေါ အဟံ, ဘာရဒွါဇ, တာဝတကေနေဝ ဩဋ္ဌပဟတမတ္တေန လပိတလာပနမတ္တေန ‘ဉာဏဝါဒဉ္စ ဝဒါမိ, ထေရဝါဒဉ္စ ဇာနာမိ, ပဿာမီ'တိ စ ပဋိဇာနာမိ, အဟဉ္စေဝ အညေ စ၊
I quickly memorized that teaching. So far as lip-recital and oral recitation were concerned, I spoke with knowledge and the authority of the elders. I claimed to know and see, and so did others.
တဿ မယှံ, ဘာရဒွါဇ, ဧတဒဟောသိ: ‘န ခေါ အာဠာရော ကာလာမော ဣမံ ဓမ္မံ ကေဝလံ သဒ္ဓါမတ္တကေန သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရာမီတိ ပဝေဒေတိ; အဒ္ဓါ အာဠာရော ကာလာမော ဣမံ ဓမ္မံ ဇာနံ ပဿံ ဝိဟရတီ'တိ၊
Then it occurred to me, ‘It is not solely by mere faith that Āḷāra Kālāma declares: “I realize this teaching with my own insight, and live having achieved it.” Surely he meditates knowing and seeing this teaching.’
အထ ခွါဟံ, ဘာရဒွါဇ, ယေန အာဠာရော ကာလာမော တေနုပသင်္ကမိံ; ဥပသင်္ကမိတွာ အာဠာရံ ကာလာမံ ဧတဒဝေါစံ: ‘ကိတ္တာဝတာ နော, အာဝုသော ကာလာမ, ဣမံ ဓမ္မံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရာမီတိ ပဝေဒေသီ'တိ? ဧဝံ ဝုတ္တေ, ဘာရဒွါဇ, အာဠာရော ကာလာမော အာကိဉ္စညာယတနံ ပဝေဒေသိ၊
So I approached Āḷāra Kālāma and said to him: ‘Friend Kālāma, to what extent do you say you’ve realized this teaching with your own insight?’ When I said this, he declared the dimension of nothingness.
တဿ မယှံ, ဘာရဒွါဇ, ဧတဒဟောသိ: ‘န ခေါ အာဠာရဿေဝ ကာလာမဿ အတ္ထိ သဒ္ဓါ, မယှမ္ပတ္ထိ သဒ္ဓါ; န ခေါ အာဠာရဿေဝ ကာလာမဿ အတ္ထိ ဝီရိယံ …ပေ… သတိ … သမာဓိ … ပညာ, မယှမ္ပတ္ထိ ပညာ၊ ယန္နူနာဟံ ယံ ဓမ္မံ အာဠာရော ကာလာမော သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရာမီတိ ပဝေဒေတိ တဿ ဓမ္မဿ သစ္ဆိကိရိယာယ ပဒဟေယျန်'တိ၊ သော ခေါ အဟံ, ဘာရဒွါဇ, နစိရဿေဝ ခိပ္ပမေဝ တံ ဓမ္မံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟာသိံ၊
Then it occurred to me, ‘It’s not just Āḷāra Kālāma who has faith, energy, mindfulness, immersion, and wisdom; I too have these things. Why don’t I make an effort to realize the same teaching that Āḷāra Kālāma says he has realized with his own insight?’ I quickly realized that teaching with my own insight, and lived having achieved it.
အထ ခွါဟံ, ဘာရဒွါဇ, ယေန အာဠာရော ကာလာမော တေနုပသင်္ကမိံ; ဥပသင်္ကမိတွာ အာဠာရံ ကာလာမံ ဧတဒဝေါစံ: ‘ဧတ္တာဝတာ နော, အာဝုသော ကာလာမ, ဣမံ ဓမ္မံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ပဝေဒေသီ'တိ?
So I approached Āḷāra Kālāma and said to him, ‘Friend Kālāma, have you realized this teaching with your own insight up to this point, and declare having achieved it?’
‘ဧတ္တာဝတာ ခေါ အဟံ, အာဝုသော, ဣမံ ဓမ္မံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ပဝေဒေမီ'တိ၊
‘I have, friend.’
‘အဟမ္ပိ ခေါ, အာဝုသော, ဧတ္တာဝတာ ဣမံ ဓမ္မံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရာမီ'တိ၊
‘I too have realized this teaching with my own insight up to this point, and live having achieved it.’
‘လာဘာ နော, အာဝုသော, သုလဒ္ဓံ နော, အာဝုသော, ယေ မယံ အာယသ္မန္တံ တာဒိသံ သဗြဟ္မစာရိံ ပဿာမ၊ ဣတိ ယာဟံ ဓမ္မံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ပဝေဒေမိ တံ တွံ ဓမ္မံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရသိ; ယံ တွံ ဓမ္မံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရသိ တမဟံ ဓမ္မံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ပဝေဒေမိ၊ ဣတိ ယာဟံ ဓမ္မံ ဇာနာမိ တံ တွံ ဓမ္မံ ဇာနာသိ, ယံ တွံ ဓမ္မံ ဇာနာသိ တမဟံ ဓမ္မံ ဇာနာမိ၊ ဣတိ ယာဒိသော အဟံ တာဒိသော တုဝံ, ယာဒိသော တုဝံ တာဒိသော အဟံ၊ ဧဟိ ဒါနိ, အာဝုသော, ဥဘောဝ သန္တာ ဣမံ ဂဏံ ပရိဟရာမာ'တိ၊
‘We are fortunate, friend, so very fortunate to see a venerable such as yourself as one of our spiritual companions! So the teaching that I’ve realized with my own insight, and declare having achieved it, you’ve realized with your own insight, and live having achieved it. The teaching that you’ve realized with your own insight, and live having achieved it, I’ve realized with my own insight, and declare having achieved it. So the teaching that I know, you know, and the teaching you know, I know. I am like you and you are like me. Come now, friend! We should both lead this community together.’
ဣတိ ခေါ, ဘာရဒွါဇ, အာဠာရော ကာလာမော အာစရိယော မေ သမာနော အတ္တနော အန္တေဝါသိံ မံ သမာနံ အတ္တနာ သမသမံ ဌပေသိ, ဥဠာရာယ စ မံ ပူဇာယ ပူဇေသိ၊
And that is how my teacher Āḷāra Kālāma placed me, his student, on the same position as him, and honored me with lofty praise.
တဿ မယှံ, ဘာရဒွါဇ, ဧတဒဟောသိ: ‘နာယံ ဓမ္မော နိဗ္ဗိဒါယ န ဝိရာဂါယ န နိရောဓာယ န ဥပသမာယ န အဘိညာယ န သမ္ဗောဓာယ န နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ, ယာဝဒေဝ အာကိဉ္စညာယတနူပပတ္တိယာ'တိ၊ သော ခေါ အဟံ, ဘာရဒွါဇ, တံ ဓမ္မံ အနလင်္ကရိတွာ တသ္မာ ဓမ္မာ နိဗ္ဗိဇ္ဇ အပက္ကမိံ၊
Then it occurred to me, ‘This teaching doesn’t lead to disillusionment, dispassion, cessation, peace, insight, awakening, and Nibbana. It only leads as far as rebirth in the dimension of nothingness.’ Realizing that this teaching was inadequate, I left disappointed.
သော ခေါ အဟံ, ဘာရဒွါဇ, ကိင်္ကုသလဂဝေသီ အနုတ္တရံ သန္တိဝရပဒံ ပရိယေသမာနော ယေန ဥဒကော ရာမပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိံ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဥဒကံ ရာမပုတ္တံ ဧတဒဝေါစံ: ‘ဣစ္ဆာမဟံ, အာဝုသော, ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ ဗြဟ္မစရိယံ စရိတုန်'တိ၊
I set out to discover what is skillful, seeking the supreme state of sublime peace. I approached Uddaka, son of Rāma, and said to him, ‘Friend, I wish to lead the spiritual life in this teaching and training.’
ဧဝံ ဝုတ္တေ, ဘာရဒွါဇ, ဥဒကော ရာမပုတ္တော မံ ဧတဒဝေါစ: ‘ဝိဟရတာယသ္မာ၊ တာဒိသော အယံ ဓမ္မော ယတ္ထ ဝိညူ ပုရိသော နစိရဿေဝ သကံ အာစရိယကံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျာ'တိ၊
Uddaka replied, ‘Stay, venerable. This teaching is such that a sensible person can soon realize their own tradition with their own insight and live having achieved it.’
သော ခေါ အဟံ, ဘာရဒွါဇ, နစိရဿေဝ ခိပ္ပမေဝ တံ ဓမ္မံ ပရိယာပုဏိံ၊ သော ခေါ အဟံ, ဘာရဒွါဇ, တာဝတကေနေဝ ဩဋ္ဌပဟတမတ္တေန လပိတလာပနမတ္တေန ‘ဉာဏဝါဒဉ္စ ဝဒါမိ, ထေရဝါဒဉ္စ ဇာနာမိ, ပဿာမီ'တိ စ ပဋိဇာနာမိ, အဟဉ္စေဝ အညေ စ၊
I quickly memorized that teaching. So far as lip-recital and oral recitation were concerned, I spoke with knowledge and the authority of the elders. I claimed to know and see, and so did others.
တဿ မယှံ, ဘာရဒွါဇ, ဧတဒဟောသိ: ‘န ခေါ ရာမော ဣမံ ဓမ္မံ ကေဝလံ သဒ္ဓါမတ္တကေန သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရာမီတိ ပဝေဒေသိ; အဒ္ဓါ ရာမော ဣမံ ဓမ္မံ ဇာနံ ပဿံ ဝိဟာသီ'တိ၊
Then it occurred to me, ‘It is not solely by mere faith that Rāma declared: “I realize this teaching with my own insight, and live having achieved it.” Surely he meditated knowing and seeing this teaching.’
အထ ခွါဟံ, ဘာရဒွါဇ, ယေန ဥဒကော ရာမပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိံ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဥဒကံ ရာမပုတ္တံ ဧတဒဝေါစံ: ‘ကိတ္တာဝတာ နော, အာဝုသော, ရာမော ဣမံ ဓမ္မံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရာမီတိ ပဝေဒေသီ'တိ? ဧဝံ ဝုတ္တေ, ဘာရဒွါဇ, ဥဒကော ရာမပုတ္တော နေဝသညာနာသညာယတနံ ပဝေဒေသိ၊
So I approached Uddaka, son of Rāma, and said to him, ‘Friend, to what extent did Rāma say he’d realized this teaching with his own insight?’ When I said this, Uddaka, son of Rāma, declared the dimension of neither perception nor non-perception.
တဿ မယှံ, ဘာရဒွါဇ, ဧတဒဟောသိ: ‘န ခေါ ရာမဿေဝ အဟောသိ သဒ္ဓါ, မယှမ္ပတ္ထိ သဒ္ဓါ; န ခေါ ရာမဿေဝ အဟောသိ ဝီရိယံ …ပေ… သတိ … သမာဓိ … ပညာ, မယှမ္ပတ္ထိ ပညာ၊ ယန္နူနာဟံ ယံ ဓမ္မံ ရာမော သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရာမီတိ ပဝေဒေသိ တဿ ဓမ္မဿ သစ္ဆိကိရိယာယ ပဒဟေယျန်'တိ၊ သော ခေါ အဟံ, ဘာရဒွါဇ, နစိရဿေဝ ခိပ္ပမေဝ တံ ဓမ္မံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟာသိံ၊
Then it occurred to me, ‘It’s not just Rāma who had faith, energy, mindfulness, immersion, and wisdom; I too have these things. Why don’t I make an effort to realize the same teaching that Rāma said he had realized with his own insight?’ I quickly realized that teaching with my own insight, and lived having achieved it.
အထ ခွါဟံ, ဘာရဒွါဇ, ယေန ဥဒကော ရာမပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိံ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဥဒကံ ရာမပုတ္တံ ဧတဒဝေါစံ: ‘ဧတ္တာဝတာ နော, အာဝုသော, ရာမော ဣမံ ဓမ္မံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ပဝေဒေသီ'တိ?
So I approached Uddaka, son of Rāma, and said to him, ‘Friend, had Rāma realized this teaching with his own insight up to this point, and declared having achieved it?’
‘ဧတ္တာဝတာ ခေါ, အာဝုသော, ရာမော ဣမံ ဓမ္မံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ပဝေဒေသီ'တိ၊
‘He had, friend.’
‘အဟမ္ပိ ခေါ, အာဝုသော, ဧတ္တာဝတာ ဣမံ ဓမ္မံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရာမီ'တိ၊
‘I too have realized this teaching with my own insight up to this point, and live having achieved it.’
‘လာဘာ နော, အာဝုသော, သုလဒ္ဓံ နော, အာဝုသော, ယေ မယံ အာယသ္မန္တံ တာဒိသံ သဗြဟ္မစာရိံ ပဿာမ၊ ဣတိ ယံ ဓမ္မံ ရာမော သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ပဝေဒေသိ တံ တွံ ဓမ္မံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရသိ; ယံ တွံ ဓမ္မံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရသိ တံ ဓမ္မံ ရာမော သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ပဝေဒေသိ၊ ဣတိ ယံ ဓမ္မံ ရာမော အဘိညာသိ တံ တွံ ဓမ္မံ ဇာနာသိ, ယံ တွံ ဓမ္မံ ဇာနာသိ တံ ဓမ္မံ ရာမော အဘိညာသိ၊ ဣတိ ယာဒိသော ရာမော အဟောသိ တာဒိသော တုဝံ, ယာဒိသော တုဝံ တာဒိသော ရာမော အဟောသိ၊ ဧဟိ ဒါနိ, အာဝုသော, တုဝံ ဣမံ ဂဏံ ပရိဟရာ'တိ၊ ဣတိ ခေါ, ဘာရဒွါဇ, ဥဒကော ရာမပုတ္တော သဗြဟ္မစာရီ မေ သမာနော အာစရိယဋ္ဌာနေ မံ ဌပေသိ, ဥဠာရာယ စ မံ ပူဇာယ ပူဇေသိ၊
‘We are fortunate, friend, so very fortunate to see a venerable such as yourself as one of our spiritual companions! So the teaching that Rāma had realized with his own insight, and declared having achieved it, you’ve realized with your own insight, and live having achieved it. The teaching that you’ve realized with your own insight, and live having achieved it, Rāma had realized with his own insight, and declared having achieved it. So the teaching that Rāma directly knew, you know, and the teaching you know, Rāma directly knew. Rāma was like you and you are like Rāma. Come now, friend! You should lead this community.’ And that is how my spiritual companion Uddaka, son of Rāma, placed me in the position of a teacher, and honored me with lofty praise.
တဿ မယှံ, ဘာရဒွါဇ, ဧတဒဟောသိ: ‘နာယံ ဓမ္မော နိဗ္ဗိဒါယ န ဝိရာဂါယ န နိရောဓာယ န ဥပသမာယ န အဘိညာယ န သမ္ဗောဓာယ န နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ, ယာဝဒေဝ နေဝသညာနာသညာယတနူပပတ္တိယာ'တိ၊ သော ခေါ အဟံ, ဘာရဒွါဇ, တံ ဓမ္မံ အနလင်္ကရိတွာ တသ္မာ ဓမ္မာ နိဗ္ဗိဇ္ဇ အပက္ကမိံ၊
Then it occurred to me, ‘This teaching doesn’t lead to disillusionment, dispassion, cessation, peace, insight, awakening, and Nibbana. It only leads as far as rebirth in dimension of neither perception nor non-perception.’ Realizing that this teaching was inadequate, I left disappointed.
သော ခေါ အဟံ, ဘာရဒွါဇ, ကိင်္ကုသလဂဝေသီ အနုတ္တရံ သန္တိဝရပဒံ ပရိယေသမာနော မဂဓေသု အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန ဥရုဝေလာ သေနာနိဂမော တဒဝသရိံ၊ တတ္ထဒ္ဒသံ ရမဏီယံ ဘူမိဘာဂံ, ပါသာဒိကဉ္စ ဝနသဏ္ဍံ, နဒိဉ္စ သန္ဒန္တိံ သေတကံ သုပတိတ္ထံ ရမဏီယံ, သမန္တာ စ ဂေါစရဂါမံ၊ တဿ မယှံ, ဘာရဒွါဇ, ဧတဒဟောသိ: ‘ရမဏီယော ဝတ ဘော ဘူမိဘာဂေါ, ပါသာဒိကော စ ဝနသဏ္ဍော, နဒီ စ သန္ဒတိ သေတကာ သုပတိတ္ထာ ရမဏီယာ, သမန္တာ စ ဂေါစရဂါမော၊ အလံ ဝတိဒံ ကုလပုတ္တဿ ပဓာနတ္ထိကဿ ပဓာနာယာ'တိ၊ သော ခေါ အဟံ, ဘာရဒွါဇ, တတ္ထေဝ နိသီဒိံ: ‘အလမိဒံ ပဓာနာယာ'တိ၊
I set out to discover what is skillful, seeking the supreme state of sublime peace. Traveling stage by stage in the Magadhan lands, I arrived at Senānigama near Uruvelā. There I saw a delightful park, a lovely grove with a flowing river that was clean and charming, with smooth banks. And nearby was a village for alms. Then it occurred to me, ‘This park is truly delightful, a lovely grove with a flowing river that’s clean and charming, with smooth banks. And nearby there’s a village to go for alms. This is good enough for a gentleman who wishes to put forth effort in meditation.’ So I sat down right there, thinking: ‘This is good enough for meditation.’
အပိဿု မံ, ဘာရဒွါဇ, တိဿော ဥပမာ ပဋိဘံသု အနစ္ဆရိယာ ပုဗ္ဗေ အဿုတပုဗ္ဗာ၊ သေယျထာပိ, ဘာရဒွါဇ, အလ္လံ ကဋ္ဌံ သသ္နေဟံ ဥဒကေ နိက္ခိတ္တံ၊ အထ ပုရိသော အာဂစ္ဆေယျ ဥတ္တရာရဏိံ အာဒါယ: ‘အဂ္ဂိံ အဘိနိဗ္ဗတ္တေဿာမိ, တေဇော ပါတုကရိဿာမီ'တိ၊ တံ ကိံ မညသိ, ဘာရဒွါဇ, အပိ နု သော ပုရိသော အမုံ အလ္လံ ကဋ္ဌံ သသ္နေဟံ ဥဒကေ နိက္ခိတ္တံ ဥတ္တရာရဏိံ အာဒါယ အဘိမန္ထေန္တော အဂ္ဂိံ အဘိနိဗ္ဗတ္တေယျ, တေဇော ပါတုကရေယျာ”တိ?
And then these three examples, which were neither supernaturally inspired, nor learned before in the past, occurred to me. Suppose there was a green, sappy log, and it was lying in water. Then a person comes along with a drill-stick, thinking to light a fire and produce heat. What do you think, Bhāradvāja? By drilling the stick against that green, sappy log lying in water, could they light a fire and produce heat?”
“နော ဟိဒံ, ဘော ဂေါတမ၊ တံ ကိဿ ဟေတု? အဒုဉှိ, ဘော ဂေါတမ, အလ္လံ ကဋ္ဌံ သသ္နေဟံ, တဉ္စ ပန ဥဒကေ နိက္ခိတ္တံ; ယာဝဒေဝ စ ပန သော ပုရိသော ကိလမထဿ ဝိဃာတဿ ဘာဂီ အဿာ”တိ၊
“No, Master Gotama. Why is that? Because it’s a green, sappy log, and it’s lying in the water. That person will eventually get weary and frustrated.”
“ဧဝမေဝ ခေါ, ဘာရဒွါဇ, ယေ ဟိ ကေစိ သမဏာ ဝါ ဗြာဟ္မဏာ ဝါ ကာယေန စေဝ စိတ္တေန စ ကာမေဟိ အဝူပကဋ္ဌာ ဝိဟရန္တိ, ယော စ နေသံ ကာမေသု ကာမစ္ဆန္ဒော ကာမသ္နေဟော ကာမမုစ္ဆာ ကာမပိပါသာ ကာမပရိဠာဟော သော စ အဇ္ဈတ္တံ န သုပ္ပဟီနော ဟောတိ န သုပ္ပဋိပ္ပဿဒ္ဓေါ, ဩပက္ကမိကာ စေပိ တေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ခရာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒယန္တိ, အဘဗ္ဗာဝ တေ ဉာဏာယ ဒဿနာယ အနုတ္တရာယ သမ္ဗောဓာယ၊ နော စေပိ တေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ ဩပက္ကမိကာ ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ခရာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒယန္တိ အဘဗ္ဗာဝ တေ ဉာဏာယ ဒဿနာယ အနုတ္တရာယ သမ္ဗောဓာယ၊ အယံ ခေါ မံ, ဘာရဒွါဇ, ပဌမာ ဥပမာ ပဋိဘာသိ အနစ္ဆရိယာ ပုဗ္ဗေ အဿုတပုဗ္ဗာ၊
“In the same way, there are ascetics and brahmins who don’t live withdrawn in body and mind from sensual pleasures. They haven’t internally given up or stilled desire, affection, infatuation, thirst, and passion for sensual pleasures. Regardless of whether or not they suffer painful, sharp, severe, acute feelings due to overexertion, they are incapable of knowledge and vision, of supreme awakening. This was the first example that occurred to me.
အပရာပိ ခေါ မံ, ဘာရဒွါဇ, ဒုတိယာ ဥပမာ ပဋိဘာသိ အနစ္ဆရိယာ ပုဗ္ဗေ အဿုတပုဗ္ဗာ၊ သေယျထာပိ, ဘာရဒွါဇ, အလ္လံ ကဋ္ဌံ သသ္နေဟံ အာရကာ ဥဒကာ ထလေ နိက္ခိတ္တံ၊ အထ ပုရိသော အာဂစ္ဆေယျ ဥတ္တရာရဏိံ အာဒါယ: ‘အဂ္ဂိံ အဘိနိဗ္ဗတ္တေဿာမိ, တေဇော ပါတုကရိဿာမီ'တိ၊ တံ ကိံ မညသိ, ဘာရဒွါဇ, အပိ နု သော ပုရိသော အမုံ အလ္လံ ကဋ္ဌံ သသ္နေဟံ အာရကာ ဥဒကာ ထလေ နိက္ခိတ္တံ ဥတ္တရာရဏိံ အာဒါယ အဘိမန္ထေန္တော အဂ္ဂိံ အဘိနိဗ္ဗတ္တေယျ တေဇော ပါတုကရေယျာ”တိ?
Then a second example occurred to me. Suppose there was a green, sappy log, and it was lying on dry land far from the water. Then a person comes along with a drill-stick, thinking to light a fire and produce heat. What do you think, Bhāradvāja? By drilling the stick against that green, sappy log on dry land far from water, could they light a fire and produce heat?”
“နော ဟိဒံ, ဘော ဂေါတမ၊ တံ ကိဿ ဟေတု? အဒုဉှိ, ဘော ဂေါတမ, အလ္လံ ကဋ္ဌံ သသ္နေဟံ, ကိဉ္စာပိ အာရကာ ဥဒကာ ထလေ နိက္ခိတ္တံ; ယာဝဒေဝ စ ပန သော ပုရိသော ကိလမထဿ ဝိဃာတဿ ဘာဂီ အဿာ”တိ၊ “ဧဝမေဝ ခေါ, ဘာရဒွါဇ, ယေ ဟိ ကေစိ သမဏာ ဝါ ဗြာဟ္မဏာ ဝါ ကာယေန စေဝ စိတ္တေန စ ကာမေဟိ ဝူပကဋ္ဌာ ဝိဟရန္တိ, ယော စ နေသံ ကာမေသု ကာမစ္ဆန္ဒော ကာမသ္နေဟော ကာမမုစ္ဆာ ကာမပိပါသာ ကာမပရိဠာဟော သော စ အဇ္ဈတ္တံ န သုပ္ပဟီနော ဟောတိ န သုပ္ပဋိပ္ပဿဒ္ဓေါ, ဩပက္ကမိကာ စေပိ တေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ခရာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒယန္တိ, အဘဗ္ဗာဝ တေ ဉာဏာယ ဒဿနာယ အနုတ္တရာယ သမ္ဗောဓာယ၊ နော စေပိ တေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ ဩပက္ကမိကာ ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ခရာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒယန္တိ, အဘဗ္ဗာဝ တေ ဉာဏာယ ဒဿနာယ အနုတ္တရာယ သမ္ဗောဓာယ၊ အယံ ခေါ မံ, ဘာရဒွါဇ, ဒုတိယာ ဥပမာ ပဋိဘာသိ အနစ္ဆရိယာ ပုဗ္ဗေ အဿုတပုဗ္ဗာ၊
“No, Master Gotama. Why is that? Because it’s still a green, sappy log, despite the fact that it’s lying on dry land far from water. That person will eventually get weary and frustrated.” “In the same way, there are ascetics and brahmins who live withdrawn in body and mind from sensual pleasures. But they haven’t internally given up or stilled desire, affection, infatuation, thirst, and passion for sensual pleasures. Regardless of whether or not they suffer painful, sharp, severe, acute feelings due to overexertion, they are incapable of knowledge and vision, of supreme awakening. This was the second example that occurred to me.
အပရာပိ ခေါ မံ, ဘာရဒွါဇ, တတိယာ ဥပမာ ပဋိဘာသိ အနစ္ဆရိယာ ပုဗ္ဗေ အဿုတပုဗ္ဗာ၊ သေယျထာပိ, ဘာရဒွါဇ, သုက္ခံ ကဋ္ဌံ ကောဠာပံ အာရကာ ဥဒကာ ထလေ နိက္ခိတ္တံ၊ အထ ပုရိသော အာဂစ္ဆေယျ ဥတ္တရာရဏိံ အာဒါယ: ‘အဂ္ဂိံ အဘိနိဗ္ဗတ္တေဿာမိ, တေဇော ပါတုကရိဿာမီ'တိ၊ တံ ကိံ မညသိ, ဘာရဒွါဇ, အပိ နု သော ပုရိသော အမုံ သုက္ခံ ကဋ္ဌံ ကောဠာပံ အာရကာ ဥဒကာ ထလေ နိက္ခိတ္တံ ဥတ္တရာရဏိံ အာဒါယ အဘိမန္ထေန္တော အဂ္ဂိံ အဘိနိဗ္ဗတ္တေယျ, တေဇော ပါတုကရေယျာ”တိ?
Then a third example occurred to me. Suppose there was a dried up, withered log, and it was lying on dry land far from the water. Then a person comes along with a drill-stick, thinking to light a fire and produce heat. What do you think, Bhāradvāja? By drilling the stick against that dried up, withered log on dry land far from water, could they light a fire and produce heat?”
“ဧဝံ, ဘော ဂေါတမ၊ တံ ကိဿ ဟေတု? အဒုဉှိ, ဘော ဂေါတမ, သုက္ခံ ကဋ္ဌံ ကောဠာပံ, တဉ္စ ပန အာရကာ ဥဒကာ ထလေ နိက္ခိတ္တန်”တိ၊
“Yes, Master Gotama. Why is that? Because it’s a dried up, withered log, and it’s lying on dry land far from water.”
“ဧဝမေဝ ခေါ, ဘာရဒွါဇ, ယေ ဟိ ကေစိ သမဏာ ဝါ ဗြာဟ္မဏာ ဝါ ကာယေန စေဝ စိတ္တေန စ ကာမေဟိ ဝူပကဋ္ဌာ ဝိဟရန္တိ, ယော စ နေသံ ကာမေသု ကာမစ္ဆန္ဒော ကာမသ္နေဟော ကာမမုစ္ဆာ ကာမပိပါသာ ကာမပရိဠာဟော သော စ အဇ္ဈတ္တံ သုပ္ပဟီနော ဟောတိ သုပ္ပဋိပ္ပဿဒ္ဓေါ, ဩပက္ကမိကာ စေပိ တေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ခရာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒယန္တိ, ဘဗ္ဗာဝ တေ ဉာဏာယ ဒဿနာယ အနုတ္တရာယ သမ္ဗောဓာယ၊ နော စေပိ တေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ ဩပက္ကမိကာ ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ခရာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒယန္တိ, ဘဗ္ဗာဝ တေ ဉာဏာယ ဒဿနာယ အနုတ္တရာယ သမ္ဗောဓာယ၊ အယံ ခေါ မံ, ဘာရဒွါဇ, တတိယာ ဥပမာ ပဋိဘာသိ အနစ္ဆရိယာ ပုဗ္ဗေ အဿုတပုဗ္ဗာ၊ ဣမာ ခေါ မံ, ဘာရဒွါဇ, တိဿော ဥပမာ ပဋိဘံသု အနစ္ဆရိယာ ပုဗ္ဗေ အဿုတပုဗ္ဗာ၊
“In the same way, there are ascetics and brahmins who live withdrawn in body and mind from sensual pleasures. And they have internally given up and stilled desire, affection, infatuation, thirst, and passion for sensual pleasures. Regardless of whether or not they suffer painful, sharp, severe, acute feelings due to overexertion, they are capable of knowledge and vision, of supreme awakening. This was the third example that occurred to me. These are the three examples, which were neither supernaturally inspired, nor learned before in the past, that occurred to me.
တဿ မယှံ, ဘာရဒွါဇ, ဧတဒဟောသိ: ‘ယန္နူနာဟံ ဒန္တေဘိဒန္တမာဓာယ, ဇိဝှါယ တာလုံ အာဟစ္စ, စေတသာ စိတ္တံ အဘိနိဂ္ဂဏှေယျံ အဘိနိပ္ပီဠေယျံ အဘိသန္တာပေယျန်'တိ၊ သော ခေါ အဟံ, ဘာရဒွါဇ, ဒန္တေဘိဒန္တမာဓာယ, ဇိဝှါယ တာလုံ အာဟစ္စ, စေတသာ စိတ္တံ အဘိနိဂ္ဂဏှာမိ အဘိနိပ္ပီဠေမိ အဘိသန္တာပေမိ၊ တဿ မယှံ, ဘာရဒွါဇ, ဒန္တေဘိဒန္တမာဓာယ, ဇိဝှါယ တာလုံ အာဟစ္စ, စေတသာ စိတ္တံ အဘိနိဂ္ဂဏှတော အဘိနိပ္ပီဠယတော အဘိသန္တာပယတော ကစ္ဆေဟိ သေဒါ မုစ္စန္တိ၊ သေယျထာပိ, ဘာရဒွါဇ, ဗလဝါ ပုရိသော ဒုဗ္ဗလတရံ ပုရိသံ သီသေ ဝါ ဂဟေတွာ ခန္ဓေ ဝါ ဂဟေတွာ အဘိနိဂ္ဂဏှေယျ အဘိနိပ္ပီဠေယျ အဘိသန္တာပေယျ; ဧဝမေဝ ခေါ မေ, ဘာရဒွါဇ, ဒန္တေဘိဒန္တမာဓာယ, ဇိဝှါယ တာလုံ အာဟစ္စ, စေတသာ စိတ္တံ အဘိနိဂ္ဂဏှတော အဘိနိပ္ပီဠယတော အဘိသန္တာပယတော ကစ္ဆေဟိ သေဒါ မုစ္စန္တိ၊ အာရဒ္ဓံ ခေါ ပန မေ, ဘာရဒွါဇ, ဝီရိယံ ဟောတိ အသလ္လီနံ, ဥပဋ္ဌိတာ သတိ အသမ္မုဋ္ဌာ; သာရဒ္ဓေါ စ ပန မေ ကာယော ဟောတိ အပ္ပဋိပ္ပဿဒ္ဓေါ, တေနေဝ ဒုက္ခပ္ပဓာနေန ပဓာနာဘိတုန္နဿ သတော၊
Then it occurred to me, ‘Why don’t I, with teeth clenched and tongue pressed against the roof of my mouth, squeeze, squash, and torture mind with mind.’ So that’s what I did, until sweat ran from my armpits. It was like when a strong man grabs a weaker man by the head or throat or shoulder and squeezes, squashes, and tortures them. In the same way, with teeth clenched and tongue pressed against the roof of my mouth, I squeezed, squashed, and tortured mind with mind until sweat ran from my armpits. My energy was roused up and unflagging, and my mindfulness was established and lucid, but my body was disturbed, not tranquil, because I’d pushed too hard with that painful striving.
တဿ မယှံ, ဘာရဒွါဇ, ဧတဒဟောသိ: ‘ယန္နူနာဟံ အပ္ပါဏကံယေဝ ဈာနံ ဈာယေယျန်'တိ၊ သော ခေါ အဟံ, ဘာရဒွါဇ, မုခတော စ နာသတော စ အဿာသပဿာသေ ဥပရုန္ဓိံ၊ တဿ မယှံ, ဘာရဒွါဇ, မုခတော စ နာသတော စ အဿာသပဿာသေသု ဥပရုဒ္ဓေသု ကဏ္ဏသောတေဟိ ဝါတာနံ နိက္ခမန္တာနံ အဓိမတ္တော သဒ္ဒေါ ဟောတိ၊ သေယျထာပိ နာမ ကမ္မာရဂဂ္ဂရိယာ ဓမမာနာယ အဓိမတ္တော သဒ္ဒေါ ဟောတိ; ဧဝမေဝ ခေါ မေ, ဘာရဒွါဇ, မုခတော စ နာသတော စ အဿာသပဿာသေသု ဥပရုဒ္ဓေသု ကဏ္ဏသောတေဟိ ဝါတာနံ နိက္ခမန္တာနံ အဓိမတ္တော သဒ္ဒေါ ဟောတိ၊ အာရဒ္ဓံ ခေါ ပန မေ, ဘာရဒွါဇ, ဝီရိယံ ဟောတိ အသလ္လီနံ, ဥပဋ္ဌိတာ သတိ အသမ္မုဋ္ဌာ; သာရဒ္ဓေါ စ ပန မေ ကာယော ဟောတိ အပ္ပဋိပ္ပဿဒ္ဓေါ, တေနေဝ ဒုက္ခပ္ပဓာနေန ပဓာနာဘိတုန္နဿ သတော၊
Then it occurred to me, ‘Why don’t I practice the breathless jhāna?’ So I cut off my breathing through my mouth and nose. But then winds came out my ears making a loud noise, like the puffing of a blacksmith’s bellows. My energy was roused up and unflagging, and my mindfulness was established and lucid, but my body was disturbed, not tranquil, because I’d pushed too hard with that painful striving.
တဿ မယှံ, ဘာရဒွါဇ, ဧတဒဟောသိ: ‘ယန္နူနာဟံ အပ္ပါဏကံယေဝ ဈာနံ ဈာယေယျန်'တိ၊ သော ခေါ အဟံ, ဘာရဒွါဇ, မုခတော စ နာသတော စ ကဏ္ဏတော စ အဿာသပဿာသေ ဥပရုန္ဓိံ၊ တဿ မယှံ, ဘာရဒွါဇ, မုခတော စ နာသတော စ ကဏ္ဏတော စ အဿာသပဿာသေသု ဥပရုဒ္ဓေသု အဓိမတ္တာ ဝါတာ မုဒ္ဓနိ ဦဟနန္တိ၊ သေယျထာပိ, ဘာရဒွါဇ, ဗလဝါ ပုရိသော, တိဏှေန သိခရေန မုဒ္ဓနိ အဘိမတ္ထေယျ; ဧဝမေဝ ခေါ မေ, ဘာရဒွါဇ, မုခတော စ နာသတော စ ကဏ္ဏတော စ အဿာသပဿာသေသု ဥပရုဒ္ဓေသု အဓိမတ္တာ ဝါတာ မုဒ္ဓနိ ဦဟနန္တိ၊ အာရဒ္ဓံ ခေါ ပန မေ, ဘာရဒွါဇ, ဝီရိယံ ဟောတိ အသလ္လီနံ, ဥပဋ္ဌိတာ သတိ အသမ္မုဋ္ဌာ; သာရဒ္ဓေါ စ ပန မေ ကာယော ဟောတိ အပ္ပဋိပ္ပဿဒ္ဓေါ, တေနေဝ ဒုက္ခပ္ပဓာနေန ပဓာနာဘိတုန္နဿ သတော၊
Then it occurred to me, ‘Why don’t I keep practicing the breathless jhāna?’ So I cut off my breathing through my mouth and nose. But then strong winds ground my head, like a strong man was drilling into my head with a sharp point. My energy was roused up and unflagging, and my mindfulness was established and lucid, but my body was disturbed, not tranquil, because I’d pushed too hard with that painful striving.
တဿ မယှံ, ဘာရဒွါဇ, ဧတဒဟောသိ: ‘ယန္နူနာဟံ အပ္ပါဏကံယေဝ ဈာနံ ဈာယေယျန်'တိ၊ သော ခေါ အဟံ, ဘာရဒွါဇ, မုခတော စ နာသတော စ ကဏ္ဏတော စ အဿာသပဿာသေ ဥပရုန္ဓိံ၊ တဿ မယှံ, ဘာရဒွါဇ, မုခတော စ နာသတော စ ကဏ္ဏတော စ အဿာသပဿာသေသု ဥပရုဒ္ဓေသု အဓိမတ္တာ သီသေ သီသဝေဒနာ ဟောန္တိ၊ သေယျထာပိ, ဘာရဒွါဇ, ဗလဝါ ပုရိသော ဒဠှေန ဝရတ္တက္ခဏ္ဍေန သီသေ သီသဝေဌံ ဒဒေယျ; ဧဝမေဝ ခေါ, ဘာရဒွါဇ, မုခတော စ နာသတော စ ကဏ္ဏတော စ အဿာသပဿာသေသု ဥပရုဒ္ဓေသု အဓိမတ္တာ သီသေ သီသဝေဒနာ ဟောန္တိ၊ အာရဒ္ဓံ ခေါ ပန မေ, ဘာရဒွါဇ, ဝီရိယံ ဟောတိ အသလ္လီနံ, ဥပဋ္ဌိတာ သတိ အသမ္မုဋ္ဌာ; သာရဒ္ဓေါ စ ပန မေ ကာယော ဟောတိ အပ္ပဋိပ္ပဿဒ္ဓေါ, တေနေဝ ဒုက္ခပ္ပဓာနေန ပဓာနာဘိတုန္နဿ သတော၊
Then it occurred to me, ‘Why don’t I keep practicing the breathless jhāna?’ So I cut off my breathing through my mouth and nose. But then I got a severe headache, like a strong man was tightening a tough leather strap around my head. My energy was roused up and unflagging, and my mindfulness was established and lucid, but my body was disturbed, not tranquil, because I’d pushed too hard with that painful striving.
တဿ မယှံ, ဘာရဒွါဇ, ဧတဒဟောသိ: ‘ယန္နူနာဟံ အပ္ပါဏကံယေဝ ဈာနံ ဈာယေယျန်'တိ၊ သော ခေါ အဟံ, ဘာရဒွါဇ, မုခတော စ နာသတော စ ကဏ္ဏတော စ အဿာသပဿာသေ ဥပရုန္ဓိံ၊ တဿ မယှံ, ဘာရဒွါဇ, မုခတော စ နာသတော စ ကဏ္ဏတော စ အဿာသပဿာသေသု ဥပရုဒ္ဓေသု အဓိမတ္တာ ဝါတာ ကုစ္ဆိံ ပရိကန္တန္တိ၊ သေယျထာပိ, ဘာရဒွါဇ, ဒက္ခော ဂေါဃာတကော ဝါ ဂေါဃာတကန္တေဝါသီ ဝါ တိဏှေန ဂေါဝိကန္တနေန ကုစ္ဆိံ ပရိကန္တေယျ; ဧဝမေဝ ခေါ မေ, ဘာရဒွါဇ, မုခတော စ နာသတော စ ကဏ္ဏတော စ အဿာသပဿာသေသု ဥပရုဒ္ဓေသု အဓိမတ္တာ ဝါတာ ကုစ္ဆိံ ပရိကန္တန္တိ၊ အာရဒ္ဓံ ခေါ ပန မေ, ဘာရဒွါဇ, ဝီရိယံ ဟောတိ အသလ္လီနံ ဥပဋ္ဌိတာ သတိ အသမ္မုဋ္ဌာ; သာရဒ္ဓေါ စ ပန မေ ကာယော ဟောတိ အပ္ပဋိပ္ပဿဒ္ဓေါ, တေနေဝ ဒုက္ခပ္ပဓာနေန ပဓာနာဘိတုန္နဿ သတော၊
Then it occurred to me, ‘Why don’t I keep practicing the breathless jhāna?’ So I cut off my breathing through my mouth and nose. But then strong winds carved up my belly, like a deft butcher or their apprentice was slicing my belly open with a meat cleaver. My energy was roused up and unflagging, and my mindfulness was established and lucid, but my body was disturbed, not tranquil, because I’d pushed too hard with that painful striving.
တဿ မယှံ, ဘာရဒွါဇ, ဧတဒဟောသိ: ‘ယန္နူနာဟံ အပ္ပါဏကံယေဝ ဈာနံ ဈာယေယျန်'တိ၊ သော ခေါ အဟံ, ဘာရဒွါဇ, မုခတော စ နာသတော စ ကဏ္ဏတော စ အဿာသပဿာသေ ဥပရုန္ဓိံ၊ တဿ မယှံ, ဘာရဒွါဇ, မုခတော စ နာသတော စ ကဏ္ဏတော စ အဿာသပဿာသေသု ဥပရုဒ္ဓေသု အဓိမတ္တော ကာယသ္မိံ ဍာဟော ဟောတိ၊ သေယျထာပိ, ဘာရဒွါဇ, ဒွေ ဗလဝန္တော ပုရိသာ ဒုဗ္ဗလတရံ ပုရိသံ နာနာဗာဟာသု ဂဟေတွာ အင်္ဂါရကာသုယာ သန္တာပေယျုံ သမ္ပရိတာပေယျုံ; ဧဝမေဝ ခေါ မေ, ဘာရဒွါဇ, မုခတော စ နာသတော စ ကဏ္ဏတော စ အဿာသပဿာသေသု ဥပရုဒ္ဓေသု အဓိမတ္တော ကာယသ္မိံ ဍာဟော ဟောတိ၊ အာရဒ္ဓံ ခေါ ပန မေ, ဘာရဒွါဇ, ဝီရိယံ ဟောတိ အသလ္လီနံ, ဥပဋ္ဌိတာ သတိ အသမ္မုဋ္ဌာ, သာရဒ္ဓေါ စ ပန မေ ကာယော ဟောတိ အပ္ပဋိပ္ပဿဒ္ဓေါ, တေနေဝ ဒုက္ခပ္ပဓာနေန ပဓာနာဘိတုန္နဿ သတော၊
Then it occurred to me, ‘Why don’t I keep practicing the breathless jhāna?’ So I cut off my breathing through my mouth and nose. But then there was an intense burning in my body, like two strong men grabbing a weaker man by the arms to burn and scorch him on a pit of glowing coals. My energy was roused up and unflagging, and my mindfulness was established and lucid, but my body was disturbed, not tranquil, because I’d pushed too hard with that painful striving.
အပိဿု မံ, ဘာရဒွါဇ, ဒေဝတာ ဒိသွာ ဧဝမာဟံသု: ‘ကာလင်္ကတော သမဏော ဂေါတမော'တိ၊ ဧကစ္စာ ဒေဝတာ ဧဝမာဟံသု: ‘န ကာလင်္ကတော သမဏော ဂေါတမော, အပိ စ ကာလံ ကရောတီ'တိ၊ ဧကစ္စာ ဒေဝတာ ဧဝမာဟံသု: ‘န ကာလင်္ကတော သမဏော ဂေါတမော, နာပိ ကာလံ ကရောတိ; အရဟံ သမဏော ဂေါတမော, ဝိဟာရော တွေဝ သော အရဟတော ဧဝရူပေါ ဟောတီ'တိ၊
Then some deities saw me and said, ‘The ascetic Gotama is dead.’ Others said, ‘He’s not dead, but he’s dying.’ Others said, ‘He’s not dead or dying. The ascetic Gotama is a perfected one, for that is how the perfected ones live.’
တဿ မယှံ, ဘာရဒွါဇ, ဧတဒဟောသိ: ‘ယန္နူနာဟံ သဗ္ဗသော အာဟာရုပစ္ဆေဒါယ ပဋိပဇ္ဇေယျန်'တိ၊
Then it occurred to me, ‘Why don’t I practice completely cutting off food?’
အထ ခေါ မံ, ဘာရဒွါဇ, ဒေဝတာ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧတဒဝေါစုံ: ‘မာ ခေါ တွံ, မာရိသ, သဗ္ဗသော အာဟာရုပစ္ဆေဒါယ ပဋိပဇ္ဇိ၊ သစေ ခေါ တွံ, မာရိသ, သဗ္ဗသော အာဟာရုပစ္ဆေဒါယ ပဋိပဇ္ဇိဿသိ, တဿ တေ မယံ ဒိဗ္ဗံ ဩဇံ လောမကူပေဟိ အဇ္ဈောဟာရေဿာမ၊ တာယ တွံ ယာပေဿသီ'တိ၊
But deities came to me and said, ‘Good sir, don’t practice totally cutting off food. If you do, we’ll infuse divine nectar into your pores and you will live on that.’
တဿ မယှံ, ဘာရဒွါဇ, ဧတဒဟောသိ: ‘အဟဉ္စေဝ ခေါ ပန သဗ္ဗသော အဇဇ္ဇိတံ ပဋိဇာနေယျံ, ဣမာ စ မေ ဒေဝတာ ဒိဗ္ဗံ ဩဇံ လောမကူပေဟိ အဇ္ဈောဟာရေယျုံ, တာယ စာဟံ ယာပေယျံ၊ တံ မမဿ မုသာ'တိ၊ သော ခေါ အဟံ, ဘာရဒွါဇ, တာ ဒေဝတာ ပစ္စာစိက္ခာမိ, ‘ဟလန်'တိ ဝဒါမိ၊
Then it occurred to me, ‘If I claim to be completely fasting while these deities are infusing divine nectar in my pores, that would be a lie on my part.’ So I dismissed those deities, saying, ‘There’s no need.’
တဿ မယှံ, ဘာရဒွါဇ, ဧတဒဟောသိ: ‘ယန္နူနာဟံ ထောကံ ထောကံ အာဟာရံ အာဟာရေယျံ ပသတံ ပသတံ, ယဒိ ဝါ မုဂ္ဂယူသံ, ယဒိ ဝါ ကုလတ္ထယူသံ, ယဒိ ဝါ ကဠာယယူသံ, ယဒိ ဝါ ဟရေဏုကယူသန်'တိ၊ သော ခေါ အဟံ, ဘာရဒွါဇ, ထောကံ ထောကံ အာဟာရံ အာဟာရေသိံ ပသတံ ပသတံ, ယဒိ ဝါ မုဂ္ဂယူသံ, ယဒိ ဝါ ကုလတ္ထယူသံ, ယဒိ ဝါ ကဠာယယူသံ, ယဒိ ဝါ ဟရေဏုကယူသံ၊ တဿ မယှံ, ဘာရဒွါဇ, ထောကံ ထောကံ အာဟာရံ အာဟာရယတော ပသတံ ပသတံ, ယဒိ ဝါ မုဂ္ဂယူသံ, ယဒိ ဝါ ကုလတ္ထယူသံ, ယဒိ ဝါ ကဠာယယူသံ, ယဒိ ဝါ ဟရေဏုကယူသံ, အဓိမတ္တကသိမာနံ ပတ္တော ကာယော ဟောတိ၊ သေယျထာပိ နာမ အာသီတိကပဗ္ဗာနိ ဝါ ကာဠပဗ္ဗာနိ ဝါ; ဧဝမေဝဿု မေ အင်္ဂပစ္စင်္ဂါနိ ဘဝန္တိ တာယေဝပ္ပါဟာရတာယ၊ သေယျထာပိ နာမ ဩဋ္ဌပဒံ; ဧဝမေဝဿု မေ အာနိသဒံ ဟောတိ တာယေဝပ္ပါဟာရတာယ; သေယျထာပိ နာမ ဝဋ္ဋနာဝဠီ; ဧဝမေဝဿု မေ ပိဋ္ဌိကဏ္ဋကော ဥဏ္ဏတာဝနတော ဟောတိ တာယေဝပ္ပါဟာရတာယ၊ သေယျထာပိ နာမ ဇရသာလာယ ဂေါပါနသိယော ဩလုဂ္ဂဝိလုဂ္ဂါ ဘဝန္တိ; ဧဝမေဝဿု မေ ဖာသုဠိယော ဩလုဂ္ဂဝိလုဂ္ဂါ ဘဝန္တိ တာယေဝပ္ပါဟာရတာယ၊ သေယျထာပိ နာမ ဂမ္ဘီရေ ဥဒပါနေ ဥဒကတာရကာ ဂမ္ဘီရဂတာ ဩက္ခာယိကာ ဒိဿန္တိ; ဧဝမေဝဿု မေ အက္ခိကူပေသု အက္ခိတာရကာ ဂမ္ဘီရဂတာ ဩက္ခာယိကာ ဒိဿန္တိ တာယေဝပ္ပါဟာရတာယ၊ သေယျထာပိ နာမ တိတ္တကာလာဗု အာမကစ္ဆိန္နော ဝါတာတပေန သမ္ဖုဋိတော ဟောတိ သမ္မိလာတော; ဧဝမေဝဿု မေ သီသစ္ဆဝိ သမ္ဖုဋိတာ ဟောတိ သမ္မိလာတာ တာယေဝပ္ပါဟာရတာယ၊ သော ခေါ အဟံ, ဘာရဒွါဇ, ‘ဥဒရစ္ဆဝိံ ပရိမသိဿာမီ'တိ ပိဋ္ဌိကဏ္ဋကံယေဝ ပရိဂ္ဂဏှာမိ, ‘ပိဋ္ဌိကဏ္ဋကံ ပရိမသိဿာမီ'တိ ဥဒရစ္ဆဝိံယေဝ ပရိဂ္ဂဏှာမိ; ယာဝဿု မေ, ဘာရဒွါဇ, ဥဒရစ္ဆဝိ ပိဋ္ဌိကဏ္ဋကံ အလ္လီနာ ဟောတိ တာယေဝပ္ပါဟာရတာယ၊ သော ခေါ အဟံ, ဘာရဒွါဇ, ‘ဝစ္စံ ဝါ မုတ္တံ ဝါ ကရိဿာမီ'တိ တတ္ထေဝ အဝကုဇ္ဇော ပပတာမိ တာယေဝပ္ပါဟာရတာယ၊ သော ခေါ အဟံ, ဘာရဒွါဇ, ဣမမေဝ ကာယံ အဿာသေန္တော ပါဏိနာ ဂတ္တာနိ အနုမဇ္ဇာမိ၊ တဿ မယှံ, ဘာရဒွါဇ, ပါဏိနာ ဂတ္တာနိ အနုမဇ္ဇတော ပူတိမူလာနိ လောမာနိ ကာယသ္မာ ပပတန္တိ တာယေဝပ္ပါဟာရတာယ၊
Then it occurred to me, ‘Why don’t I just take a little bit of food each time, a cup of broth made from mung beans, horse gram, chickpeas, or green gram.’ So that’s what I did, until my body became extremely emaciated. Due to eating so little, my limbs became like the joints of an eighty-year-old or a corpse, my bottom became like a camel’s hoof, my vertebrae stuck out like beads on a string, and my ribs were as gaunt as the broken-down rafters on an old barn. Due to eating so little, the gleam of my eyes sank deep in their sockets, like the gleam of water sunk deep down a well. Due to eating so little, my scalp shriveled and withered like a green bitter-gourd in the wind and sun. Due to eating so little, the skin of my belly stuck to my backbone, so that when I tried to rub the skin of my belly I grabbed my backbone, and when I tried to rub my backbone I rubbed the skin of my belly. Due to eating so little, when I tried to urinate or defecate I fell face down right there. Due to eating so little, when I tried to relieve my body by rubbing my limbs with my hands, the hair, rotted at its roots, fell out.
အပိဿု မံ, ဘာရဒွါဇ, မနုဿာ ဒိသွာ ဧဝမာဟံသု: ‘ကာဠော သမဏော ဂေါတမော'တိ၊ ဧကစ္စေ မနုဿာ ဧဝမာဟံသု: ‘န ကာဠော သမဏော ဂေါတမော, သာမော သမဏော ဂေါတမော'တိ၊ ဧကစ္စေ မနုဿာ ဧဝမာဟံသု: ‘န ကာဠော သမဏော ဂေါတမော နပိ သာမော, မင်္ဂုရစ္ဆဝိ သမဏော ဂေါတမော'တိ; ယာဝဿု မေ, ဘာရဒွါဇ, တာဝ ပရိသုဒ္ဓေါ ဆဝိဝဏ္ဏော ပရိယောဒါတော ဥပဟတော ဟောတိ တာယေဝပ္ပါဟာရတာယ၊
Then some people saw me and said: ‘The ascetic Gotama is black.’ Some said: ‘He’s not black, he’s brown.’ Some said: ‘He’s neither black nor brown. The ascetic Gotama has tawny skin.’ That’s how far the pure, bright complexion of my skin had been ruined by taking so little food.
တဿ မယှံ, ဘာရဒွါဇ, ဧတဒဟောသိ: ‘ယေ ခေါ ကေစိ အတီတမဒ္ဓါနံ သမဏာ ဝါ ဗြာဟ္မဏာ ဝါ ဩပက္ကမိကာ ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ခရာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒယိံသု, ဧတာဝပရမံ, နယိတော ဘိယျော; ယေပိ ဟိ ကေစိ အနာဂတမဒ္ဓါနံ သမဏာ ဝါ ဗြာဟ္မဏာ ဝါ ဩပက္ကမိကာ ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ခရာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒယိဿန္တိ, ဧတာဝပရမံ, နယိတော ဘိယျော; ယေပိ ဟိ ကေစိ ဧတရဟိ သမဏာ ဝါ ဗြာဟ္မဏာ ဝါ ဩပက္ကမိကာ ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ခရာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒယန္တိ, ဧတာဝပရမံ, နယိတော ဘိယျော၊ န ခေါ ပနာဟံ ဣမာယ ကဋုကာယ ဒုက္ကရကာရိကာယ အဓိဂစ္ဆာမိ ဥတ္တရိ မနုဿဓမ္မာ အလမရိယဉာဏဒဿနဝိသေသံ၊ သိယာ နု ခေါ အညော မဂ္ဂေါ ဗောဓာယာ'တိ?
Then it occurred to me, ‘Whatever ascetics and brahmins have experienced painful, sharp, severe, acute feelings due to overexertion—whether in the past, future, or present—this is as far as it goes, no-one has done more than this. But I have not achieved any superhuman distinction in knowledge and vision worthy of the noble ones by this severe, grueling work. Could there be another path to awakening?’
တဿ မယှံ, ဘာရဒွါဇ, ဧတဒဟောသိ: ‘အဘိဇာနာမိ ခေါ ပနာဟံ ပိတု သက္ကဿ ကမ္မန္တေ သီတာယ ဇမ္ဗုစ္ဆာယာယ နိသိန္နော ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ သဝိတက္ကံ သဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ပီတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရိတာ၊ သိယာ နု ခေါ ဧသော မဂ္ဂေါ ဗောဓာယာ'တိ? တဿ မယှံ, ဘာရဒွါဇ, သတာနုသာရိ ဝိညာဏံ အဟောသိ: ‘ဧသေဝ မဂ္ဂေါ ဗောဓာယာ'တိ၊
Then it occurred to me, ‘I recall sitting in the cool shade of the rose-apple tree while my father the Sakyan was off working. Quite secluded from sensual pleasures, secluded from unskillful qualities, I entered and remained in the first jhāna, which has the rapture and bliss born of seclusion, while placing the mind and keeping it connected. Could that be the path to awakening?’ Stemming from that memory came the realization: ‘That is the path to awakening!’
တဿ မယှံ, ဘာရဒွါဇ, ဧတဒဟောသိ: ‘ကိံ နု ခေါ အဟံ တဿ သုခဿ ဘာယာမိ ယံ တံ သုခံ အညတြေဝ ကာမေဟိ အညတြ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟီ'တိ? တဿ မယှံ, ဘာရဒွါဇ, ဧတဒဟောသိ: ‘န ခေါ အဟံ တဿ သုခဿ ဘာယာမိ ယံ တံ သုခံ အညတြေဝ ကာမေဟိ အညတြ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟီ'တိ၊
Then it occurred to me, ‘Why am I afraid of that pleasure, for it has nothing to do with sensual pleasures or unskillful qualities?’ I thought, ‘I’m not afraid of that pleasure, for it has nothing to do with sensual pleasures or unskillful qualities.’
တဿ မယှံ, ဘာရဒွါဇ, ဧတဒဟောသိ: ‘န ခေါ တံ သုကရံ သုခံ အဓိဂန္တုံ ဧဝံ အဓိမတ္တကသိမာနံ ပတ္တကာယေန၊ ယန္နူနာဟံ ဩဠာရိကံ အာဟာရံ အာဟာရေယျံ ဩဒနကုမ္မာသန်'တိ၊ သော ခေါ အဟံ, ဘာရဒွါဇ, ဩဠာရိကံ အာဟာရံ အာဟာရေသိံ ဩဒနကုမ္မာသံ၊
Then it occurred to me, ‘I can’t achieve that pleasure with a body so excessively emaciated. Why don’t I eat some solid food, some rice and porridge?’ So I ate some solid food.
တေန ခေါ ပန မံ, ဘာရဒွါဇ, သမယေန ပဉ္စဝဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ပစ္စုပဋ္ဌိတာ ဟောန္တိ: ‘ယံ ခေါ သမဏော ဂေါတမော ဓမ္မံ အဓိဂမိဿတိ တံ နော အာရောစေဿတီ'တိ၊ ယတော ခေါ အဟံ, ဘာရဒွါဇ, ဩဠာရိကံ အာဟာရံ အာဟာရေသိံ ဩဒနကုမ္မာသံ, အထ မေ တေ ပဉ္စဝဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ နိဗ္ဗိဇ္ဇ ပက္ကမိံသု: ‘ဗာဟုလ္လိကော သမဏော ဂေါတမော ပဓာနဝိဗ္ဘန္တော အာဝတ္တော ဗာဟုလ္လာယာ'တိ၊
Now at that time the five bhikkhus were attending on me, thinking, ‘The ascetic Gotama will tell us of any truth that he realizes.’ But when I ate some solid food, they left disappointed in me, saying, ‘The ascetic Gotama has become indulgent; he has strayed from the struggle and returned to indulgence.’
သော ခေါ အဟံ, ဘာရဒွါဇ, ဩဠာရိကံ အာဟာရံ အာဟာရေတွာ ဗလံ ဂဟေတွာ ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ …ပေ… ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟာသိံ၊ ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ အဇ္ဈတ္တံ သမ္ပသာဒနံ စေတသော ဧကောဒိဘာဝံ အဝိတက္ကံ အဝိစာရံ သမာဓိဇံ ပီတိသုခံ ဒုတိယံ ဈာနံ … တတိယံ ဈာနံ … စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟာသိံ၊
After eating solid food and gathering my strength, quite secluded from sensual pleasures, secluded from unskillful qualities, I entered and remained in the first jhāna … As the placing of the mind and keeping it connected were stilled, I entered and remained in the second jhāna … third jhāna … fourth jhāna.
သော ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အနင်္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနိန္နာမေသိံ၊ သော အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရာမိ, သေယျထိဒံ—ဧကမ္ပိ ဇာတိံ ဒွေပိ ဇာတိယော …ပေ… ဣတိ သာကာရံ သော်ဒ္ဒေသံ အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရာမိ၊
When my mind had immersed in samādhi like this—purified, bright, flawless, rid of corruptions, pliable, workable, steady, and imperturbable—I extended it toward recollection of past lives. I recollected many past lives. That is: one, two, three, four, five, ten, twenty, thirty, forty, fifty, a hundred, a thousand, a hundred thousand rebirths; many eons of the world contracting, many eons of the world expanding, many eons of the world contracting and expanding. And so I recollected my many kinds of past lives, with features and details.
အယံ ခေါ မေ, ဘာရဒွါဇ, ရတ္တိယာ ပဌမေ ယာမေ ပဌမာ ဝိဇ္ဇာ အဓိဂတာ, အဝိဇ္ဇာ ဝိဟတာ, ဝိဇ္ဇာ ဥပ္ပန္နာ; တမော ဝိဟတော, အာလောကော ဥပ္ပန္နော; ယထာ တံ အပ္ပမတ္တဿ အာတာပိနော ပဟိတတ္တဿ ဝိဟရတော၊
This was the first knowledge, which I achieved in the first watch of the night. Ignorance was destroyed and knowledge arose; darkness was destroyed and light arose, as happens for a meditator who is diligent, keen, and resolute.
သော ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အနင်္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ သတ္တာနံ စုတူပပါတဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနိန္နာမေသိံ၊ သော ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန သတ္တေ ပဿာမိ စဝမာနေ ဥပပဇ္ဇမာနေ ဟီနေ ပဏီတေ သုဝဏ္ဏေ ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ သုဂတေ ဒုဂ္ဂတေ ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနာမိ …ပေ…
When my mind had immersed in samādhi like this—purified, bright, flawless, rid of corruptions, pliable, workable, steady, and imperturbable—I extended it toward knowledge of the death and rebirth of sentient beings. With clairvoyance that is purified and superhuman, I saw sentient beings passing away and being reborn—inferior and superior, beautiful and ugly, in a good place or a bad place. I understood how sentient beings are reborn according to their deeds …
အယံ ခေါ မေ, ဘာရဒွါဇ, ရတ္တိယာ မဇ္ဈိမေ ယာမေ ဒုတိယာ ဝိဇ္ဇာ အဓိဂတာ, အဝိဇ္ဇာ ဝိဟတာ, ဝိဇ္ဇာ ဥပ္ပန္နာ; တမော ဝိဟတော, အာလောကော ဥပ္ပန္နော; ယထာ တံ အပ္ပမတ္တဿ အာတာပိနော ပဟိတတ္တဿ ဝိဟရတော၊
This was the second knowledge, which I achieved in the middle watch of the night. Ignorance was destroyed and knowledge arose; darkness was destroyed and light arose, as happens for a meditator who is diligent, keen, and resolute.
သော ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အနင်္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ အာသဝါနံ ခယဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနိန္နာမေသိံ၊ သော ‘ဣဒံ ဒုက္ခန်'တိ ယထာဘူတံ အဗ္ဘညာသိံ, ‘အယံ ဒုက္ခသမုဒယော'တိ ယထာဘူတံ အဗ္ဘညာသိံ, ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓော'တိ ယထာဘူတံ အဗ္ဘညာသိံ, ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ'တိ ယထာဘူတံ အဗ္ဘညာသိံ; ‘ဣမေ အာသဝါ'တိ ယထာဘူတံ အဗ္ဘညာသိံ, ‘အယံ အာသဝသမုဒယော'တိ ယထာဘူတံ အဗ္ဘညာသိံ, ‘အယံ အာသဝနိရောဓော'တိ ယထာဘူတံ အဗ္ဘညာသိံ, ‘အယံ အာသဝနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ'တိ ယထာဘူတံ အဗ္ဘညာသိံ၊
When my mind had immersed in samādhi like this—purified, bright, flawless, rid of corruptions, pliable, workable, steady, and imperturbable—I extended it toward knowledge of the ending of defilements. I truly understood: ‘This is suffering’ … ‘This is the origin of suffering’ … ‘This is the cessation of suffering’ … ‘This is the practice that leads to the cessation of suffering’. I truly understood: ‘These are defilements’ … ‘This is the origin of defilements’ … ‘This is the cessation of defilements’ … ‘This is the practice that leads to the cessation of defilements’.
တဿ မေ ဧဝံ ဇာနတော ဧဝံ ပဿတော ကာမာသဝါပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စိတ္ထ, ဘဝါသဝါပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စိတ္ထ, အဝိဇ္ဇာသဝါပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စိတ္ထ၊ ဝိမုတ္တသ္မိံ ဝိမုတ္တမိတိ ဉာဏံ အဟောသိ၊
Knowing and seeing like this, my mind was freed from the defilements of sensuality, desire to be reborn, and ignorance. When it was freed, I knew it was freed.
‘ခီဏာ ဇာတိ, ဝုသိတံ ဗြဟ္မစရိယံ, ကတံ ကရဏီယံ, နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာ'တိ အဗ္ဘညာသိံ၊
I understood: ‘Rebirth is ended; the spiritual journey has been completed; what had to be done has been done; there is no return to any state of existence.’
အယံ ခေါ မေ, ဘာရဒွါဇ, ရတ္တိယာ ပစ္ဆိမေ ယာမေ တတိယာ ဝိဇ္ဇာ အဓိဂတာ, အဝိဇ္ဇာ ဝိဟတာ, ဝိဇ္ဇာ ဥပ္ပန္နာ; တမော ဝိဟတော, အာလောကော ဥပ္ပန္နော; ယထာ တံ အပ္ပမတ္တဿ အာတာပိနော ပဟိတတ္တဿ ဝိဟရတော”တိ၊
This was the third knowledge, which I achieved in the last watch of the night. Ignorance was destroyed and knowledge arose; darkness was destroyed and light arose, as happens for a meditator who is diligent, keen, and resolute.”
ဧဝံ ဝုတ္တေ, သင်္ဂါရဝေါ မာဏဝေါ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ: “အဋ္ဌိတဝတံ ဘောတော ဂေါတမဿ ပဓာနံ အဟောသိ, သပ္ပုရိသဝတံ ဘောတော ဂေါတမဿ ပဓာနံ အဟောသိ; ယထာ တံ အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ၊ ကိံ နု ခေါ, ဘော ဂေါတမ, အတ္ထိ ဒေဝါ”တိ?
When he had spoken, Saṅgārava said to the Buddha, “Master Gotama’s effort was steadfast and appropriate for a good person, since he is a perfected one, a fully awakened Buddha. But Master Gotama, do gods survive?”
“ဌာနသော မေတံ, ဘာရဒွါဇ, ဝိဒိတံ ယဒိဒံ—အဓိဒေဝါ”တိ၊
“I’ve understood about gods in terms of causes.”
“ကိံ နု ခေါ, ဘော ဂေါတမ, ‘အတ္ထိ ဒေဝါ'တိ ပုဋ္ဌော သမာနော ‘ဌာနသော မေတံ, ဘာရဒွါဇ, ဝိဒိတံ ယဒိဒံ အဓိဒေဝါ'တိ ဝဒေသိ၊ နနု, ဘော ဂေါတမ, ဧဝံ သန္တေ တုစ္ဆာ မုသာ ဟောတီ”တိ?
“But Master Gotama, when asked ‘Do gods survive?’ why did you say that you have understood about gods in terms of causes? If that’s the case, isn’t it a hollow lie?”
“‘အတ္ထိ ဒေဝါ'တိ, ဘာရဒွါဇ, ပုဋ္ဌော သမာနော ‘အတ္ထိ ဒေဝါ'တိ ယော ဝဒေယျ, ‘ဌာနသော မေ ဝိဒိတာ'တိ ယော ဝဒေယျ; အထ ခွေတ္ထ ဝိညုနာ ပုရိသေန ဧကံသေန နိဋ္ဌံ ဂန္တဗ္ဗံ ယဒိဒံ: ‘အတ္ထိ ဒေဝါ'”တိ၊
“When asked ‘Do gods survive’, whether you reply ‘Gods survive’ or ‘I’ve understood in terms of causes’ a sensible person would come to the definite conclusion that gods survive.”
“ကိဿ ပန မေ ဘဝံ ဂေါတမော အာဒိကေနေဝ န ဗျာကာသီ”တိ?
“But why didn’t you say that in the first place?”
“ဥစ္စေန သမ္မတံ ခေါ ဧတံ, ဘာရဒွါဇ, လောကသ္မိံ ယဒိဒံ: ‘အတ္ထိ ဒေဝါ'”တိ၊
“It’s widely deemed in the world that gods survive.”
ဧဝံ ဝုတ္တေ, သင်္ဂါရဝေါ မာဏဝေါ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ: “အဘိက္ကန္တံ, ဘော ဂေါတမ, အဘိက္ကန္တံ, ဘော ဂေါတမ၊ သေယျထာပိ, ဘော ဂေါတမ, နိက္ကုဇ္ဇိတံ ဝါ ဥက္ကုဇ္ဇေယျ, ပဋိစ္ဆန္နံ ဝါ ဝိဝရေယျ, မူဠှဿ ဝါ မဂ္ဂံ အာစိက္ခေယျ, အန္ဓကာရေ ဝါ တေလပဇ္ဇောတံ ဓာရေယျ: ‘စက္ခုမန္တော ရူပါနိ ဒက္ခန္တီ'တိ; ဧဝမေဝံ ဘောတာ ဂေါတမေန အနေကပရိယာယေန ဓမ္မော ပကာသိတော၊ ဧသာဟံ ဘဝန္တံ ဂေါတမံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ ဓမ္မဉ္စ ဘိက္ခုသင်္ဃဉ္စ၊ ဥပါသကံ မံ ဘဝံ ဂေါတမော ဓာရေတု အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပါဏုပေတံ သရဏံ ဂတန်”တိ၊
When he had spoken, Saṅgārava said to the Buddha, “Excellent, Master Gotama! Excellent! As if he were righting the overturned, or revealing the hidden, or pointing out the path to the lost, or lighting a lamp in the dark so people with clear eyes can see what’s there, Master Gotama has made the Teaching clear in many ways. I go for refuge to Master Gotama, to the teaching, and to the bhikkhu Saṅgha. From this day forth, may Master Gotama remember me as a lay follower who has gone for refuge for life.”
သင်္ဂါရဝသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ဒသမံ၊
ဗြာဟ္မဏဝဂ္ဂေါ နိဋ္ဌိတော ပဉ္စမော၊
တဿုဒ္ဒါနံ
ဗြဟ္မာယု သေလဿလာယနော, ဃောဋမုခေါ စ ဗြာဟ္မဏော; စင်္ကီ ဧသု ဓနဉ္ဇာနိ, ဝါသေဋ္ဌော သုဘဂါရဝေါတိ၊
ဣဒံ ဝဂ္ဂါနမုဒ္ဒါနံ
ဝဂ္ဂေါ ဂဟပတိ ဘိက္ခု, ပရိဗ္ဗာဇကနာမကော; ရာဇဝဂ္ဂေါ ဗြာဟ္မဏောတိ, ပဉ္စ မဇ္ဈိမအာဂမေ၊
မဇ္ဈိမပဏ္ဏာသကံ သမတ္တံ၊
The authoritative text of the Majjhima Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]
