| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya |
੫. ਸਙ੍ਗਾਰવਸੁਤ੍ਤਂ
5. Saṅgāravasuttaṃ
੨੩੬. ਸਾવਤ੍ਥਿਨਿਦਾਨਂ । ਅਥ ਖੋ ਸਙ੍ਗਾਰવੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਿ। ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ ਕਥਂ ਸਾਰਣੀਯਂ વੀਤਿਸਾਰੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਸਙ੍ਗਾਰવੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ –
236. Sāvatthinidānaṃ . Atha kho saṅgāravo brāhmaṇo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho saṅgāravo brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘ਕੋ ਨੁ ਖੋ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਹੇਤੁ, ਕੋ ਪਚ੍ਚਯੋ ਯੇਨੇਕਦਾ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾਪਿ ਮਨ੍ਤਾ ਨਪ੍ਪਟਿਭਨ੍ਤਿ, ਪਗੇવ ਅਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾ? ਕੋ ਪਨ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਹੇਤੁ, ਕੋ ਪਚ੍ਚਯੋ ਯੇਨੇਕਦਾ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਅਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾਪਿ ਮਨ੍ਤਾ ਪਟਿਭਨ੍ਤਿ, ਪਗੇવ ਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾ’’ਤਿ?
‘‘Ko nu kho, bho gotama, hetu, ko paccayo yenekadā dīgharattaṃ sajjhāyakatāpi mantā nappaṭibhanti, pageva asajjhāyakatā? Ko pana, bho gotama, hetu, ko paccayo yenekadā dīgharattaṃ asajjhāyakatāpi mantā paṭibhanti, pageva sajjhāyakatā’’ti?
‘‘ਯਸ੍ਮਿਂ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਸਮਯੇ ਕਾਮਰਾਗਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰਤਿ ਕਾਮਰਾਗਪਰੇਤੇਨ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚ ਕਾਮਰਾਗਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਪਰਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਉਭਯਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ; ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾਪਿ ਮਨ੍ਤਾ ਨਪ੍ਪਟਿਭਨ੍ਤਿ, ਪਗੇવ ਅਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾ।
‘‘Yasmiṃ kho, brāhmaṇa, samaye kāmarāgapariyuṭṭhitena cetasā viharati kāmarāgaparetena, uppannassa ca kāmarāgassa nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ nappajānāti, attatthampi tasmiṃ samaye yathābhūtaṃ na jānāti na passati, paratthampi tasmiṃ samaye yathābhūtaṃ na jānāti na passati, ubhayatthampi tasmiṃ samaye yathābhūtaṃ na jānāti na passati; dīgharattaṃ sajjhāyakatāpi mantā nappaṭibhanti, pageva asajjhāyakatā.
‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਉਦਪਤ੍ਤੋ ਸਂਸਟ੍ਠੋ ਲਾਖਾਯ વਾ ਹਲਿਦ੍ਦਿਯਾ વਾ ਨੀਲਿਯਾ વਾ ਮਞ੍ਜਿਟ੍ਠਾਯ વਾ। ਤਤ੍ਥ ਚਕ੍ਖੁਮਾ ਪੁਰਿਸੋ ਸਕਂ ਮੁਖਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨ ਜਾਨੇਯ੍ਯ ਨ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਕਾਮਰਾਗਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰਤਿ ਕਾਮਰਾਗਪਰੇਤੇਨ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚ ਕਾਮਰਾਗਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਪਰਤ੍ਥਮ੍ਪਿ…ਪੇ॰… ਉਭਯਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ; ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾਪਿ ਮਨ੍ਤਾ ਨਪ੍ਪਟਿਭਨ੍ਤਿ, ਪਗੇવ ਅਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾ।
‘‘Seyyathāpi, brāhmaṇa, udapatto saṃsaṭṭho lākhāya vā haliddiyā vā nīliyā vā mañjiṭṭhāya vā. Tattha cakkhumā puriso sakaṃ mukhanimittaṃ paccavekkhamāno yathābhūtaṃ na jāneyya na passeyya. Evameva kho, brāhmaṇa, yasmiṃ samaye kāmarāgapariyuṭṭhitena cetasā viharati kāmarāgaparetena, uppannassa ca kāmarāgassa nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ nappajānāti, attatthampi tasmiṃ samaye yathābhūtaṃ na jānāti na passati, paratthampi…pe… ubhayatthampi tasmiṃ samaye yathābhūtaṃ na jānāti na passati; dīgharattaṃ sajjhāyakatāpi mantā nappaṭibhanti, pageva asajjhāyakatā.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਬ੍ਯਾਪਾਦਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰਤਿ ਬ੍ਯਾਪਾਦਪਰੇਤੇਨ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚ ਬ੍ਯਾਪਾਦਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਪਰਤ੍ਥਮ੍ਪਿ…ਪੇ॰… ਉਭਯਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ; ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾਪਿ ਮਨ੍ਤਾ ਨਪ੍ਪਟਿਭਨ੍ਤਿ, ਪਗੇવ ਅਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾ।
‘‘Puna caparaṃ, brāhmaṇa, yasmiṃ samaye byāpādapariyuṭṭhitena cetasā viharati byāpādaparetena, uppannassa ca byāpādassa nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ nappajānāti, attatthampi tasmiṃ samaye yathābhūtaṃ na jānāti na passati, paratthampi…pe… ubhayatthampi tasmiṃ samaye yathābhūtaṃ na jānāti na passati; dīgharattaṃ sajjhāyakatāpi mantā nappaṭibhanti, pageva asajjhāyakatā.
‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਉਦਪਤ੍ਤੋ ਅਗ੍ਗਿਨਾ ਸਨ੍ਤਤ੍ਤੋ ਪਕ੍ਕੁਥਿਤੋ 1 ਉਸ੍ਮੁਦਕਜਾਤੋ 2। ਤਤ੍ਥ ਚਕ੍ਖੁਮਾ ਪੁਰਿਸੋ ਸਕਂ ਮੁਖਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨ ਜਾਨੇਯ੍ਯ ਨ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਬ੍ਯਾਪਾਦਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰਤਿ ਬ੍ਯਾਪਾਦਪਰੇਤੇਨ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚ ਬ੍ਯਾਪਾਦਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਪਰਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ…ਪੇ॰… ਉਭਯਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ; ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾਪਿ ਮਨ੍ਤਾ ਨਪ੍ਪਟਿਭਨ੍ਤਿ, ਪਗੇવ ਅਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾ।
‘‘Seyyathāpi, brāhmaṇa, udapatto agginā santatto pakkuthito 3 usmudakajāto 4. Tattha cakkhumā puriso sakaṃ mukhanimittaṃ paccavekkhamāno yathābhūtaṃ na jāneyya na passeyya. Evameva kho, brāhmaṇa, yasmiṃ samaye byāpādapariyuṭṭhitena cetasā viharati byāpādaparetena, uppannassa ca byāpādassa nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ nappajānāti, attatthampi tasmiṃ samaye yathābhūtaṃ na jānāti na passati, paratthampi tasmiṃ samaye…pe… ubhayatthampi tasmiṃ samaye yathābhūtaṃ na jānāti na passati; dīgharattaṃ sajjhāyakatāpi mantā nappaṭibhanti, pageva asajjhāyakatā.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰਤਿ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਪਰੇਤੇਨ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਪਰਤ੍ਥਮ੍ਪਿ…ਪੇ॰… ਉਭਯਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ; ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾਪਿ ਮਨ੍ਤਾ ਨਪ੍ਪਟਿਭਨ੍ਤਿ, ਪਗੇવ ਅਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾ।
‘‘Puna caparaṃ, brāhmaṇa, yasmiṃ samaye thinamiddhapariyuṭṭhitena cetasā viharati thinamiddhaparetena, uppannassa ca thinamiddhassa nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ nappajānāti, attatthampi tasmiṃ samaye yathābhūtaṃ na jānāti na passati, paratthampi…pe… ubhayatthampi tasmiṃ samaye yathābhūtaṃ na jānāti na passati; dīgharattaṃ sajjhāyakatāpi mantā nappaṭibhanti, pageva asajjhāyakatā.
‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਉਦਪਤ੍ਤੋ ਸੇવਾਲਪਣਕਪਰਿਯੋਨਦ੍ਧੋ। ਤਤ੍ਥ ਚਕ੍ਖੁਮਾ ਪੁਰਿਸੋ ਸਕਂ ਮੁਖਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨ ਜਾਨੇਯ੍ਯ ਨ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰਤਿ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਪਰੇਤੇਨ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਪਰਤ੍ਥਮ੍ਪਿ…ਪੇ॰… ਉਭਯਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ; ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾਪਿ ਮਨ੍ਤਾ ਨਪ੍ਪਟਿਭਨ੍ਤਿ, ਪਗੇવ ਅਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾ।
‘‘Seyyathāpi, brāhmaṇa, udapatto sevālapaṇakapariyonaddho. Tattha cakkhumā puriso sakaṃ mukhanimittaṃ paccavekkhamāno yathābhūtaṃ na jāneyya na passeyya. Evameva kho, brāhmaṇa, yasmiṃ samaye thinamiddhapariyuṭṭhitena cetasā viharati thinamiddhaparetena, uppannassa ca thinamiddhassa nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ nappajānāti, attatthampi tasmiṃ samaye yathābhūtaṃ na jānāti na passati, paratthampi…pe… ubhayatthampi tasmiṃ samaye yathābhūtaṃ na jānāti na passati; dīgharattaṃ sajjhāyakatāpi mantā nappaṭibhanti, pageva asajjhāyakatā.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰਤਿ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਪਰੇਤੇਨ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਪਰਤ੍ਥਮ੍ਪਿ…ਪੇ॰… ਉਭਯਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ; ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾਪਿ ਮਨ੍ਤਾ ਨਪ੍ਪਟਿਭਨ੍ਤਿ, ਪਗੇવ ਅਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾ।
‘‘Puna caparaṃ, brāhmaṇa, yasmiṃ samaye uddhaccakukkuccapariyuṭṭhitena cetasā viharati uddhaccakukkuccaparetena, uppannassa ca uddhaccakukkuccassa nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ nappajānāti, attatthampi tasmiṃ samaye yathābhūtaṃ na jānāti na passati, paratthampi…pe… ubhayatthampi tasmiṃ samaye yathābhūtaṃ na jānāti na passati; dīgharattaṃ sajjhāyakatāpi mantā nappaṭibhanti, pageva asajjhāyakatā.
‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਉਦਪਤ੍ਤੋ વਾਤੇਰਿਤੋ ਚਲਿਤੋ ਭਨ੍ਤੋ ਊਮਿਜਾਤੋ। ਤਤ੍ਥ ਚਕ੍ਖੁਮਾ ਪੁਰਿਸੋ ਸਕਂ ਮੁਖਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨ ਜਾਨੇਯ੍ਯ ਨ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰਤਿ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਪਰੇਤੇਨ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਪਰਤ੍ਥਮ੍ਪਿ…ਪੇ॰… ਉਭਯਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ; ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾਪਿ ਮਨ੍ਤਾ ਨਪ੍ਪਟਿਭਨ੍ਤਿ, ਪਗੇવ ਅਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾ।
‘‘Seyyathāpi, brāhmaṇa, udapatto vāterito calito bhanto ūmijāto. Tattha cakkhumā puriso sakaṃ mukhanimittaṃ paccavekkhamāno yathābhūtaṃ na jāneyya na passeyya. Evameva kho, brāhmaṇa, yasmiṃ samaye uddhaccakukkuccapariyuṭṭhitena cetasā viharati uddhaccakukkuccaparetena, uppannassa ca uddhaccakukkuccassa nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ nappajānāti, attatthampi tasmiṃ samaye yathābhūtaṃ na jānāti na passati, paratthampi…pe… ubhayatthampi tasmiṃ samaye yathābhūtaṃ na jānāti na passati; dīgharattaṃ sajjhāyakatāpi mantā nappaṭibhanti, pageva asajjhāyakatā.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰਤਿ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਪਰੇਤੇਨ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਯ ਚ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਪਰਤ੍ਥਮ੍ਪਿ…ਪੇ॰… ਉਭਯਤ੍ਥਮ੍ਪਿ… ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾਪਿ ਮਨ੍ਤਾ ਨਪ੍ਪਟਿਭਨ੍ਤਿ, ਪਗੇવ ਅਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾ।
‘‘Puna caparaṃ, brāhmaṇa, yasmiṃ samaye vicikicchāpariyuṭṭhitena cetasā viharati vicikicchāparetena, uppannāya ca vicikicchāya nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ nappajānāti, attatthampi tasmiṃ samaye yathābhūtaṃ na jānāti na passati, paratthampi…pe… ubhayatthampi… dīgharattaṃ sajjhāyakatāpi mantā nappaṭibhanti, pageva asajjhāyakatā.
‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਉਦਪਤ੍ਤੋ ਆવਿਲੋ ਲੁਲ਼ਿਤੋ ਕਲਲੀਭੂਤੋ ਅਨ੍ਧਕਾਰੇ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ। ਤਤ੍ਥ ਚਕ੍ਖੁਮਾ ਪੁਰਿਸੋ ਸਕਂ ਮੁਖਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨ ਜਾਨੇਯ੍ਯ ਨ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰਤਿ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਪਰੇਤੇਨ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਯ ਚ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਪਰਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਉਭਯਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ; ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾਪਿ ਮਨ੍ਤਾ ਨਪ੍ਪਟਿਭਨ੍ਤਿ, ਪਗੇવ ਅਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾ। ਅਯਂ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਹੇਤੁ ਅਯਂ ਪਚ੍ਚਯੋ ਯੇਨੇਕਦਾ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾਪਿ ਮਨ੍ਤਾ ਨਪ੍ਪਟਿਭਨ੍ਤਿ, ਪਗੇવ ਅਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾ।
‘‘Seyyathāpi, brāhmaṇa, udapatto āvilo luḷito kalalībhūto andhakāre nikkhitto. Tattha cakkhumā puriso sakaṃ mukhanimittaṃ paccavekkhamāno yathābhūtaṃ na jāneyya na passeyya. Evameva kho, brāhmaṇa, yasmiṃ samaye vicikicchāpariyuṭṭhitena cetasā viharati vicikicchāparetena, uppannāya ca vicikicchāya nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ nappajānāti, attatthampi tasmiṃ samaye yathābhūtaṃ na jānāti na passati, paratthampi tasmiṃ samaye yathābhūtaṃ na jānāti na passati, ubhayatthampi tasmiṃ samaye yathābhūtaṃ na jānāti na passati; dīgharattaṃ sajjhāyakatāpi mantā nappaṭibhanti, pageva asajjhāyakatā. Ayaṃ kho, brāhmaṇa, hetu ayaṃ paccayo yenekadā dīgharattaṃ sajjhāyakatāpi mantā nappaṭibhanti, pageva asajjhāyakatā.
‘‘ਯਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਸਮਯੇ ਨ ਕਾਮਰਾਗਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰਤਿ ਨ ਕਾਮਰਾਗਪਰੇਤੇਨ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚ ਕਾਮਰਾਗਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਪਰਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਉਭਯਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ; ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਅਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾਪਿ ਮਨ੍ਤਾ ਪਟਿਭਨ੍ਤਿ, ਪਗੇવ ਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾ।
‘‘Yasmiñca kho, brāhmaṇa, samaye na kāmarāgapariyuṭṭhitena cetasā viharati na kāmarāgaparetena, uppannassa ca kāmarāgassa nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ pajānāti, attatthampi tasmiṃ samaye yathābhūtaṃ jānāti passati, paratthampi tasmiṃ samaye yathābhūtaṃ jānāti passati, ubhayatthampi tasmiṃ samaye yathābhūtaṃ jānāti passati; dīgharattaṃ asajjhāyakatāpi mantā paṭibhanti, pageva sajjhāyakatā.
‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ , ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਉਦਪਤ੍ਤੋ ਅਸਂਸਟ੍ਠੋ ਲਾਖਾਯ વਾ ਹਲਿਦ੍ਦਿਯਾ વਾ ਨੀਲਿਯਾ વਾ ਮਞ੍ਜਿਟ੍ਠਾਯ વਾ। ਤਤ੍ਥ ਚਕ੍ਖੁਮਾ ਪੁਰਿਸੋ ਸਕਂ ਮੁਖਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਯਥਾਭੂਤਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਨ ਕਾਮਰਾਗਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰਤਿ ਨ ਕਾਮਰਾਗਪਰੇਤੇਨ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚ ਕਾਮਰਾਗਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ…ਪੇ॰…।
‘‘Seyyathāpi , brāhmaṇa, udapatto asaṃsaṭṭho lākhāya vā haliddiyā vā nīliyā vā mañjiṭṭhāya vā. Tattha cakkhumā puriso sakaṃ mukhanimittaṃ paccavekkhamāno yathābhūtaṃ jāneyya passeyya. Evameva kho, brāhmaṇa, yasmiṃ samaye na kāmarāgapariyuṭṭhitena cetasā viharati na kāmarāgaparetena, uppannassa ca kāmarāgassa nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ pajānāti…pe….
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਨ ਬ੍ਯਾਪਾਦਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰਤਿ ਨ ਬ੍ਯਾਪਾਦਪਰੇਤੇਨ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚ ਬ੍ਯਾਪਾਦਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਪਰਤ੍ਥਮ੍ਪਿ…ਪੇ॰… ਉਭਯਤ੍ਥਮ੍ਪਿ… ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਅਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾਪਿ ਮਨ੍ਤਾ ਪਟਿਭਨ੍ਤਿ, ਪਗੇવ ਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾ।
‘‘Puna caparaṃ, brāhmaṇa, yasmiṃ samaye na byāpādapariyuṭṭhitena cetasā viharati na byāpādaparetena, uppannassa ca byāpādassa nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ pajānāti, attatthampi tasmiṃ samaye yathābhūtaṃ jānāti passati, paratthampi…pe… ubhayatthampi… dīgharattaṃ asajjhāyakatāpi mantā paṭibhanti, pageva sajjhāyakatā.
‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਉਦਪਤ੍ਤੋ ਨ ਅਗ੍ਗਿਨਾ ਸਨ੍ਤਤ੍ਤੋ ਨ ਪਕ੍ਕੁਥਿਤੋ ਨ ਉਸ੍ਮੁਦਕਜਾਤੋ, ਤਤ੍ਥ ਚਕ੍ਖੁਮਾ ਪੁਰਿਸੋ ਸਕਂ ਮੁਖਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਯਥਾਭੂਤਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ । ਏવਮੇવ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਨ ਬ੍ਯਾਪਾਦਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰਤਿ ਨ ਬ੍ਯਾਪਾਦਪਰੇਤੇਨ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚ ਬ੍ਯਾਪਾਦਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਪਰਤ੍ਥਮ੍ਪਿ…ਪੇ॰… ਉਭਯਤ੍ਥਮ੍ਪਿ… ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਅਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾਪਿ ਮਨ੍ਤਾ ਪਟਿਭਨ੍ਤਿ, ਪਗੇવ ਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾ।
‘‘Seyyathāpi, brāhmaṇa, udapatto na agginā santatto na pakkuthito na usmudakajāto, tattha cakkhumā puriso sakaṃ mukhanimittaṃ paccavekkhamāno yathābhūtaṃ jāneyya passeyya . Evameva kho, brāhmaṇa, yasmiṃ samaye na byāpādapariyuṭṭhitena cetasā viharati na byāpādaparetena, uppannassa ca byāpādassa nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ pajānāti, attatthampi tasmiṃ samaye yathābhūtaṃ jānāti passati, paratthampi…pe… ubhayatthampi… dīgharattaṃ asajjhāyakatāpi mantā paṭibhanti, pageva sajjhāyakatā.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਨ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰਤਿ ਨ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਪਰੇਤੇਨ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਪਰਤ੍ਥਮ੍ਪਿ…ਪੇ॰… ਉਭਯਤ੍ਥਮ੍ਪਿ … ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਅਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾਪਿ ਮਨ੍ਤਾ ਪਟਿਭਨ੍ਤਿ, ਪਗੇવ ਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾ।
‘‘Puna caparaṃ, brāhmaṇa, yasmiṃ samaye na thinamiddhapariyuṭṭhitena cetasā viharati na thinamiddhaparetena, uppannassa ca thinamiddhassa nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ pajānāti, attatthampi tasmiṃ samaye yathābhūtaṃ jānāti passati, paratthampi…pe… ubhayatthampi … dīgharattaṃ asajjhāyakatāpi mantā paṭibhanti, pageva sajjhāyakatā.
‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਉਦਪਤ੍ਤੋ ਨ ਸੇવਾਲਪਣਕਪਰਿਯੋਨਦ੍ਧੋ। ਤਤ੍ਥ ਚਕ੍ਖੁਮਾ ਪੁਰਿਸੋ ਸਕਂ ਮੁਖਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਯਥਾਭੂਤਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਨ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰਤਿ ਨ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਪਰੇਤੇਨ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਪਰਤ੍ਥਮ੍ਪਿ…ਪੇ॰… ਉਭਯਤ੍ਥਮ੍ਪਿ… ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਅਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾਪਿ ਮਨ੍ਤਾ ਪਟਿਭਨ੍ਤਿ, ਪਗੇવ ਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾ।
‘‘Seyyathāpi, brāhmaṇa, udapatto na sevālapaṇakapariyonaddho. Tattha cakkhumā puriso sakaṃ mukhanimittaṃ paccavekkhamāno yathābhūtaṃ jāneyya passeyya. Evameva kho, brāhmaṇa, yasmiṃ samaye na thinamiddhapariyuṭṭhitena cetasā viharati na thinamiddhaparetena, uppannassa ca thinamiddhassa nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ pajānāti, attatthampi tasmiṃ samaye yathābhūtaṃ jānāti passati, paratthampi…pe… ubhayatthampi… dīgharattaṃ asajjhāyakatāpi mantā paṭibhanti, pageva sajjhāyakatā.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਨ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰਤਿ ਨ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਪਰੇਤੇਨ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਪਰਤ੍ਥਮ੍ਪਿ…ਪੇ॰… ਉਭਯਤ੍ਥਮ੍ਪਿ… ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਅਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾਪਿ ਮਨ੍ਤਾ ਪਟਿਭਨ੍ਤਿ, ਪਗੇવ ਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾ।
‘‘Puna caparaṃ, brāhmaṇa, yasmiṃ samaye na uddhaccakukkuccapariyuṭṭhitena cetasā viharati na uddhaccakukkuccaparetena, uppannassa ca uddhaccakukkuccassa nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ pajānāti, attatthampi tasmiṃ samaye yathābhūtaṃ jānāti passati, paratthampi…pe… ubhayatthampi… dīgharattaṃ asajjhāyakatāpi mantā paṭibhanti, pageva sajjhāyakatā.
‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਉਦਪਤ੍ਤੋ ਨ વਾਤੇਰਿਤੋ ਨ ਚਲਿਤੋ ਨ ਭਨ੍ਤੋ ਨ ਊਮਿਜਾਤੋ। ਤਤ੍ਥ ਚਕ੍ਖੁਮਾ ਪੁਰਿਸੋ ਸਕਂ ਮੁਖਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਯਥਾਭੂਤਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਨ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰਤਿ ਨ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਪਰੇਤੇਨ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਪਰਤ੍ਥਮ੍ਪਿ…ਪੇ॰… ਉਭਯਤ੍ਥਮ੍ਪਿ… ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਅਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾਪਿ ਮਨ੍ਤਾ ਪਟਿਭਨ੍ਤਿ, ਪਗੇવ ਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾ।
‘‘Seyyathāpi, brāhmaṇa, udapatto na vāterito na calito na bhanto na ūmijāto. Tattha cakkhumā puriso sakaṃ mukhanimittaṃ paccavekkhamāno yathābhūtaṃ jāneyya passeyya. Evameva kho, brāhmaṇa, yasmiṃ samaye na uddhaccakukkuccapariyuṭṭhitena cetasā viharati na uddhaccakukkuccaparetena, uppannassa ca uddhaccakukkuccassa nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ pajānāti, attatthampi tasmiṃ samaye yathābhūtaṃ jānāti passati, paratthampi…pe… ubhayatthampi… dīgharattaṃ asajjhāyakatāpi mantā paṭibhanti, pageva sajjhāyakatā.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਨ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰਤਿ ਨ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਪਰੇਤੇਨ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਯ ਚ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ 5, ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਪਰਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ; ਉਭਯਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ; ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਅਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾਪਿ ਮਨ੍ਤਾ ਪਟਿਭਨ੍ਤਿ, ਪਗੇવ ਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾ।
‘‘Puna caparaṃ, brāhmaṇa, yasmiṃ samaye na vicikicchāpariyuṭṭhitena cetasā viharati na vicikicchāparetena, uppannāya ca vicikicchāya nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ pajānāti 6, attatthampi tasmiṃ samaye yathābhūtaṃ jānāti passati, paratthampi tasmiṃ samaye yathābhūtaṃ jānāti passati; ubhayatthampi tasmiṃ samaye yathābhūtaṃ jānāti passati; dīgharattaṃ asajjhāyakatāpi mantā paṭibhanti, pageva sajjhāyakatā.
‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ , ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਉਦਪਤ੍ਤੋ ਅਚ੍ਛੋ વਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ ਅਨਾવਿਲੋ ਆਲੋਕੇ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ। ਤਤ੍ਥ ਚਕ੍ਖੁਮਾ ਪੁਰਿਸੋ ਸਕਂ ਮੁਖਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਯਥਾਭੂਤਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਨ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰਤਿ ਨ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਪਰੇਤੇਨ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਯ ਚ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਪਰਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਉਭਯਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ; ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਅਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾਪਿ ਮਨ੍ਤਾ ਪਟਿਭਨ੍ਤਿ, ਪਗੇવ ਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾ। ਅਯਂ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਹੇਤੁ ਅਯਂ ਪਚ੍ਚਯੋ ਯੇਨੇਕਦਾ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਅਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾਪਿ ਮਨ੍ਤਾ ਪਟਿਭਨ੍ਤਿ, ਪਗੇવ ਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾ।
‘‘Seyyathāpi , brāhmaṇa, udapatto accho vippasanno anāvilo āloke nikkhitto. Tattha cakkhumā puriso sakaṃ mukhanimittaṃ paccavekkhamāno yathābhūtaṃ jāneyya passeyya. Evameva kho, brāhmaṇa, yasmiṃ samaye na vicikicchāpariyuṭṭhitena cetasā viharati na vicikicchāparetena, uppannāya ca vicikicchāya nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ pajānāti, attatthampi tasmiṃ samaye yathābhūtaṃ jānāti passati, paratthampi tasmiṃ samaye yathābhūtaṃ jānāti passati, ubhayatthampi tasmiṃ samaye yathābhūtaṃ jānāti passati; dīgharattaṃ asajjhāyakatāpi mantā paṭibhanti, pageva sajjhāyakatā. Ayaṃ kho, brāhmaṇa, hetu ayaṃ paccayo yenekadā dīgharattaṃ asajjhāyakatāpi mantā paṭibhanti, pageva sajjhāyakatā.
‘‘ਸਤ੍ਤਿਮੇ , ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ ਅਨਾવਰਣਾ ਅਨੀવਰਣਾ ਚੇਤਸੋ ਅਨੁਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾ ਭਾવਿਤਾ ਬਹੁਲੀਕਤਾ વਿਜ੍ਜਾવਿਮੁਤ੍ਤਿਫਲਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤਿ। ਕਤਮੇ ਸਤ੍ਤ? ਸਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਅਨਾવਰਣੋ ਅਨੀવਰਣੋ ਚੇਤਸੋ ਅਨੁਪਕ੍ਕਿਲੇਸੋ ਭਾવਿਤੋ ਬਹੁਲੀਕਤੋ વਿਜ੍ਜਾવਿਮੁਤ੍ਤਿਫਲਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਤਿ…ਪੇ॰… ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਅਨਾવਰਣੋ ਅਨੀવਰਣੋ ਚੇਤਸੋ ਅਨੁਪਕ੍ਕਿਲੇਸੋ ਭਾવਿਤੋ ਬਹੁਲੀਕਤੋ વਿਜ੍ਜਾવਿਮੁਤ੍ਤਿਫਲਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਤਿ। ਇਮੇ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਸਤ੍ਤ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ ਅਨਾવਰਣਾ ਅਨੀવਰਣਾ ਚੇਤਸੋ ਅਨੁਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾ ਭਾવਿਤਾ ਬਹੁਲੀਕਤਾ વਿਜ੍ਜਾવਿਮੁਤ੍ਤਿਫਲਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤੀ’’ਤਿ। ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ ਸਙ੍ਗਾਰવੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ…ਪੇ॰… ਉਪਾਸਕਂ ਮਂ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ ਧਾਰੇਤੁ ਅਜ੍ਜਤਗ੍ਗੇ ਪਾਣੁਪੇਤਂ ਸਰਣਂ ਗਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਪਞ੍ਚਮਂ।
‘‘Sattime , brāhmaṇa, bojjhaṅgā anāvaraṇā anīvaraṇā cetaso anupakkilesā bhāvitā bahulīkatā vijjāvimuttiphalasacchikiriyāya saṃvattanti. Katame satta? Satisambojjhaṅgo kho, brāhmaṇa, anāvaraṇo anīvaraṇo cetaso anupakkileso bhāvito bahulīkato vijjāvimuttiphalasacchikiriyāya saṃvattati…pe… upekkhāsambojjhaṅgo kho, brāhmaṇa, anāvaraṇo anīvaraṇo cetaso anupakkileso bhāvito bahulīkato vijjāvimuttiphalasacchikiriyāya saṃvattati. Ime kho, brāhmaṇa, satta bojjhaṅgā anāvaraṇā anīvaraṇā cetaso anupakkilesā bhāvitā bahulīkatā vijjāvimuttiphalasacchikiriyāya saṃvattantī’’ti. Evaṃ vutte saṅgāravo brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama…pe… upāsakaṃ maṃ bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti. Pañcamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੫. ਸਙ੍ਗਾਰવਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 5. Saṅgāravasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੫. ਸਙ੍ਗਾਰવਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 5. Saṅgāravasuttavaṇṇanā
