| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
੧੦. ਸਙ੍ਗਾਰવਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
10. Saṅgāravasuttavaṇṇanā
੬੧. ਦਸਮੇ ਸਙ੍ਗਾਰવੋਤਿ ਏવਂਨਾਮਕੋ ਰਾਜਗਹਨਗਰੇ ਜਿਣ੍ਣਪਟਿਸਙ੍ਖਰਣਕਾਰਕੋ ਆਯੁਤ੍ਤਕਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ। ਉਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ ਭੁਤ੍ਤਪਾਤਰਾਸੋ ਹੁਤ੍વਾ ਮਹਾਜਨਪਰਿવੁਤੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ। ਮਯਮਸ੍ਸੂਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਸ੍ਸੂਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ, ਮਯਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਨਾਮਾਤਿ ਇਦਮੇવ ਅਤ੍ਥਪਦਂ। ਯਞ੍ਞਂ ਯਜਾਮਾਤਿ ਬਾਹਿਰਸਮਯੇ ਸਬ੍ਬਚਤੁਕ੍ਕੇਨ ਸਬ੍ਬਟ੍ਠਕੇਨ ਸਬ੍ਬਸੋਲ਼ਸਕੇਨ ਸਬ੍ਬਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਾਯ ਸਬ੍ਬਚਤੁਸਟ੍ਠਿਯਾ ਸਬ੍ਬਸਤੇਨ ਸਬ੍ਬਪਞ੍ਚਸਤੇਨਾਤਿ ਚ ਏવਂ ਪਾਣਘਾਤਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋ ਯਞ੍ਞੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇવਮਾਹ। ਅਨੇਕਸਾਰੀਰਿਕਨ੍ਤਿ ਅਨੇਕਸਰੀਰਸਮ੍ਭવਂ। ਯਦਿਦਨ੍ਤਿ ਯਾ ਏਸਾ। ਯਞ੍ਞਾਧਿਕਰਣਨ੍ਤਿ ਯਜਨਕਾਰਣਾ ਚੇવ ਯਾਜਨਕਾਰਣਾ ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਏਕਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਬਹੂਨਂ ਦਦਨ੍ਤੇਪਿ ਦਾਪੇਨ੍ਤੇਪਿ ਬਹੂਸੁਪਿ ਬਹੂਨਂ ਦੇਨ੍ਤੇਸੁਪਿ ਦਾਪੇਨ੍ਤੇਸੁਪਿ ਪੁਞ੍ਞਪਟਿਪਦਾ ਅਨੇਕਸਾਰੀਰਿਕਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇਤਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਤੁਯ੍ਹਞ੍ਚ ਤੁਯ੍ਹਞ੍ਚ ਯਜਾਮੀਤਿ વਦਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਤ੍વਞ੍ਚ ਤ੍વਞ੍ਚ ਯਜਾਹੀਤਿ ਆਣਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਚ ਅਨੇਕਸਾਰੀਰਿਕਾવ ਹੋਤਿ। ਤਮ੍ਪਿ ਸਨ੍ਧਾਯੇਤਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਯਸ੍ਸ વਾ ਤਸ੍ਸ વਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ વਾ ਤਸ੍ਮਾ વਾ। ਏਕਮਤ੍ਤਾਨਂ ਦਮੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਦਮਨવਸੇਨ ਏਕਂ ਅਤ੍ਤਾਨਮੇવ ਦਮੇਤਿ। ਏਕਮਤ੍ਤਾਨਂ ਸਮੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰਾਗਾਦਿਸਮਨવਸੇਨ ਏਕਂ ਅਤ੍ਤਾਨਮੇવ ਸਮੇਤਿ। ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਪੇਤੀਤਿ ਰਾਗਾਦਿਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨੇਨੇવ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਪੇਤਿ। ਏવਮਸ੍ਸਾਯਨ੍ਤਿ ਏવਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਅਯਂ।
61. Dasame saṅgāravoti evaṃnāmako rājagahanagare jiṇṇapaṭisaṅkharaṇakārako āyuttakabrāhmaṇo. Upasaṅkamīti bhuttapātarāso hutvā mahājanaparivuto upasaṅkami. Mayamassūti ettha assūti nipātamattaṃ, mayaṃ, bho gotama, brāhmaṇā nāmāti idameva atthapadaṃ. Yaññaṃ yajāmāti bāhirasamaye sabbacatukkena sabbaṭṭhakena sabbasoḷasakena sabbadvattiṃsāya sabbacatusaṭṭhiyā sabbasatena sabbapañcasatenāti ca evaṃ pāṇaghātapaṭisaṃyutto yañño nāma hoti. Taṃ sandhāyevamāha. Anekasārīrikanti anekasarīrasambhavaṃ. Yadidanti yā esā. Yaññādhikaraṇanti yajanakāraṇā ceva yājanakāraṇā cāti attho. Ekasmiñhi bahūnaṃ dadantepi dāpentepi bahūsupi bahūnaṃ dentesupi dāpentesupi puññapaṭipadā anekasārīrikā nāma hoti. Taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Tuyhañca tuyhañca yajāmīti vadantassāpi tvañca tvañca yajāhīti āṇāpentassāpi ca anekasārīrikāva hoti. Tampi sandhāyetaṃ vuttaṃ. Yassa vā tassa vāti yasmā vā tasmā vā. Ekamattānaṃ dametīti attano indriyadamanavasena ekaṃ attānameva dameti. Ekamattānaṃ sametīti attano rāgādisamanavasena ekaṃ attānameva sameti. Parinibbāpetīti rāgādiparinibbāneneva parinibbāpeti. Evamassāyanti evaṃ santepi ayaṃ.
ਏવਮਿਦਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਕਥਂ ਸੁਤ੍વਾ ਸਤ੍ਥਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਯਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਪਸੁਘਾਤਕਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਅਨੇਕਸਾਰੀਰਿਕਂ ਪੁਞ੍ਞਪਟਿਪਦਂ વਦੇਤਿ, ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਮੂਲਕਂ ਪਨ ਪੁਞ੍ਞੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਪਟਿਪਦਂ ਏਕਸਾਰੀਰਿਕਨ੍ਤਿ વਦੇਤਿ। ਨੇવਾਯਂ ਏਕਸਾਰੀਰਿਕਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਨ ਅਨੇਕਸਾਰੀਰਿਕਂ, ਹਨ੍ਦਸ੍ਸ ਏਕਸਾਰੀਰਿਕਞ੍ਚ ਅਨੇਕਸਾਰੀਰਿਕਞ੍ਚ ਪਟਿਪਦਂ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਉਪਰਿ ਦੇਸਨਂ વਡ੍ਢੇਨ੍ਤੋ ਤੇਨ ਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਤੇ ਖਮੇਯ੍ਯਾਤਿ ਯਥਾ ਤੁਯ੍ਹਂ ਰੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ। ਇਧ ਤਥਾਗਤੋ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿਆਦਿ વਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ વਿਤ੍ਥਾਰਿਤਮੇવ। ਏਥਾਯਂ ਮਗ੍ਗੋਤਿ ਏਥ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਅਹਮਨੁਸਾਸਾਮਿ, ਅਯਂ ਮਗ੍ਗੋ। ਅਯਂ ਪਟਿਪਦਾਤਿ ਤਸ੍ਸੇવ વੇવਚਨਂ। ਯਥਾ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋਤਿ ਯੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ। ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੋਗਧਨ੍ਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਓਗਧਂ ਉਤ੍ਤਮਪਤਿਟ੍ਠਾਭੂਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ। ਇਚ੍ਚਾਯਨ੍ਤਿ ਇਤਿ ਅਯਂ।
Evamidaṃ brāhmaṇassa kathaṃ sutvā satthā cintesi – ‘‘ayaṃ brāhmaṇo pasughātakasaṃyuttaṃ mahāyaññaṃ anekasārīrikaṃ puññapaṭipadaṃ vadeti, pabbajjāmūlakaṃ pana puññuppattipaṭipadaṃ ekasārīrikanti vadeti. Nevāyaṃ ekasārīrikaṃ jānāti, na anekasārīrikaṃ, handassa ekasārīrikañca anekasārīrikañca paṭipadaṃ desessāmī’’ti upari desanaṃ vaḍḍhento tena hi brāhmaṇātiādimāha. Tattha yathā te khameyyāti yathā tuyhaṃ rucceyya. Idha tathāgato loke uppajjatītiādi visuddhimagge vitthāritameva. Ethāyaṃ maggoti etha tumhe, ahamanusāsāmi, ayaṃ maggo. Ayaṃ paṭipadāti tasseva vevacanaṃ. Yathā paṭipannoti yena maggena paṭipanno. Anuttaraṃ brahmacariyogadhanti arahattamaggasaṅkhātassa brahmacariyassa anuttaraṃ ogadhaṃ uttamapatiṭṭhābhūtaṃ nibbānaṃ. Iccāyanti iti ayaṃ.
ਅਪ੍ਪਟ੍ਠਤਰਾਤਿ ਯਤ੍ਥ ਬਹੂਹਿ વੇਯ੍ਯਾવਚ੍ਚਕਰੇਹਿ વਾ ਉਪਕਰਣੇਹਿ વਾ ਅਤ੍ਥੋ ਨਤ੍ਥਿ। ਅਪ੍ਪਸਮਾਰਮ੍ਭਤਰਾਤਿ ਯਤ੍ਥ ਬਹੂਨਂ ਕਮ੍ਮਚ੍ਛੇਦવਸੇਨ ਪੀਲ਼ਾਸਙ੍ਖਾਤੋ ਸਮਾਰਮ੍ਭੋ ਨਤ੍ਥਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ , ਭવਂ ਚਾਨਨ੍ਦੋ, ਏਤੇ ਮੇ ਪੁਜ੍ਜਾਤਿ ਯਥਾ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ, ਭવਞ੍ਚਾਨਨ੍ਦੋ, ਏવਰੂਪਾ ਮਮ ਪੂਜਿਤਾ, ਤੁਮ੍ਹੇਯੇવ ਦ੍વੇ ਜਨਾ ਮਯ੍ਹਂ ਪੁਜ੍ਜਾ ਚ ਪਾਸਂਸਾ ਚਾਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇਤਂ વਦਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਕਿਰ ਏવਂ ਅਹੋਸਿ – ‘‘ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਮਂਯੇવ ਇਮਂ ਪਞ੍ਹਂ ਕਥਾਪੇਤੁਕਾਮੋ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਖੋ ਪਨ વਣ੍ਣੇ વੁਤ੍ਤੇ ਪਦੁਸ੍ਸਨਕੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ। ਤਸ੍ਮਾ ਪਞ੍ਹਂ ਅਕਥੇਤੁਕਾਮੋ વਣ੍ਣਭਣਨੇਨ વਿਕ੍ਖੇਪਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਏવਮਾਹ।
Appaṭṭhatarāti yattha bahūhi veyyāvaccakarehi vā upakaraṇehi vā attho natthi. Appasamārambhatarāti yattha bahūnaṃ kammacchedavasena pīḷāsaṅkhāto samārambho natthi. Seyyathāpi bhavaṃ gotamo , bhavaṃ cānando, ete me pujjāti yathā bhavaṃ gotamo, bhavañcānando, evarūpā mama pūjitā, tumheyeva dve janā mayhaṃ pujjā ca pāsaṃsā cāti imamatthaṃ sandhāyetaṃ vadati. Tassa kira evaṃ ahosi – ‘‘ānandatthero maṃyeva imaṃ pañhaṃ kathāpetukāmo, attano kho pana vaṇṇe vutte padussanako nāma natthī’’ti. Tasmā pañhaṃ akathetukāmo vaṇṇabhaṇanena vikkhepaṃ karonto evamāha.
ਨ ਖੋ ਤ੍ਯਾਹਨ੍ਤਿ ਨ ਖੋ ਤੇ ਅਹਂ। ਥੇਰੋਪਿ ਕਿਰ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਯਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਪਞ੍ਹਂ ਅਕਥੇਤੁਕਾਮੋ ਪਰਿવਤ੍ਤਤਿ, ਇਮਂ ਪਞ੍ਹਂ ਏਤਂਯੇવ ਕਥਾਪੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ਤਸ੍ਮਾ ਨਂ ਏવਮਾਹ।
Nakho tyāhanti na kho te ahaṃ. Theropi kira cintesi – ‘‘ayaṃ brāhmaṇo pañhaṃ akathetukāmo parivattati, imaṃ pañhaṃ etaṃyeva kathāpessāmī’’ti. Tasmā naṃ evamāha.
ਸਹਧਮ੍ਮਿਕਨ੍ਤਿ ਸਕਾਰਣਂ। ਸਂਸਾਦੇਤੀਤਿ ਸਂਸੀਦਾਪੇਤਿ। ਨੋ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤੀਤਿ ਨ ਕਥੇਤਿ। ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਪਰਿਮੋਚੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਉਭੋਪੇਤੇ વਿਹੇਸਤੋ ਪਰਿਮੋਚੇਯ੍ਯਂ। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਹਿ ਆਨਨ੍ਦੇਨ ਪੁਚ੍ਛਿਤਂ ਪਞ੍ਹਂ ਅਕਥੇਨ੍ਤੋ વਿਹੇਸੇਤਿ, ਆਨਨ੍ਦੋਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਅਕਥੇਨ੍ਤਂ ਕਥਾਪੇਨ੍ਤੋ। ਇਤਿ ਉਭੋਪੇਤੇ વਿਹੇਸਤੋ ਮੋਚੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਏવਮਾਹ। ਕਾ ਨ੍વਜ੍ਜਾਤਿ ਕਾ ਨੁ ਅਜ੍ਜ। ਅਨ੍ਤਰਾਕਥਾ ਉਦਪਾਦੀਤਿ ਅਞ੍ਞਿਸ੍ਸਾ ਕਥਾਯ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰੇ ਕਤਰਾ ਕਥਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ। ਤਦਾ ਕਿਰ ਰਾਜਨ੍ਤੇਪੁਰੇ ਤੀਣਿ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਾਨਿ ਆਰਬ੍ਭ ਕਥਾ ਉਦਪਾਦਿ, ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮੀਤਿ ਸਤ੍ਥਾ ਏવਮਾਹ। ਅਥ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ‘‘ਇਦਾਨਿ વਤ੍ਤੁਂ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਰਾਜਨ੍ਤੇਪੁਰੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਕਥਂ ਆਰੋਚੇਨ੍ਤੋ ਅਯਂ ਖ੍વਜ੍ਜ, ਭੋ ਗੋਤਮਾਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਅਯਂ ਖ੍વਜ੍ਜਾਤਿ ਅਯਂ ਖੋ ਅਜ੍ਜ। ਪੁਬ੍ਬੇ ਸੁਦਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸੁਦਨ੍ਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ। ਉਤ੍ਤਰਿ ਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਾਤਿ ਦਸਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥਸਙ੍ਖਾਤਾ ਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਾ ਉਤ੍ਤਰਿਂ। ਇਦ੍ਧਿਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਸੁਨ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਆਕਾਸੇਨੇવ ਗਮਿਂਸੁ ਚੇવ ਆਗਮਿਂਸੁ ਚਾਤਿ ਏવਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਪવਤ੍ਤਂ ਆਕਾਸਗਮਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇવਮਾਹ। ਏਤਰਹਿ ਪਨ ਬਹੁਤਰਾ ਚ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਇਦਂ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਚ੍ਚਯੇ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸ੍ਸਾਮਾ’ਤਿ ਮਞ੍ਞੇ ਏવਮਕਂਸੁ, ਇਦਾਨਿ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਭਾવਂ ਞਤ੍વਾ ਸੋਪ੍ਪੇਨ ਚੇવ ਪਮਾਦੇਨ ਚ વੀਤਿਨਾਮੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਿਯਾ ਏવਮਾਹ।
Sahadhammikanti sakāraṇaṃ. Saṃsādetīti saṃsīdāpeti. No vissajjetīti na katheti. Yaṃnūnāhaṃ parimoceyyanti yaṃnūnāhaṃ ubhopete vihesato parimoceyyaṃ. Brāhmaṇo hi ānandena pucchitaṃ pañhaṃ akathento viheseti, ānandopi brāhmaṇaṃ akathentaṃ kathāpento. Iti ubhopete vihesato mocessāmīti cintetvā evamāha. Kā nvajjāti kā nu ajja. Antarākathā udapādīti aññissā kathāya antarantare katarā kathā uppajjīti pucchati. Tadā kira rājantepure tīṇi pāṭihāriyāni ārabbha kathā udapādi, taṃ pucchāmīti satthā evamāha. Atha brāhmaṇo ‘‘idāni vattuṃ sakkhissāmī’’ti rājantepure uppannaṃ kathaṃ ārocento ayaṃ khvajja, bho gotamātiādimāha. Tattha ayaṃ khvajjāti ayaṃ kho ajja. Pubbe sudanti ettha sudanti nipātamattaṃ. Uttari manussadhammāti dasakusalakammapathasaṅkhātā manussadhammā uttariṃ. Iddhipāṭihāriyaṃ dassesunti bhikkhācāraṃ gacchantā ākāseneva gamiṃsu ceva āgamiṃsu cāti evaṃ pubbe pavattaṃ ākāsagamanaṃ sandhāyevamāha. Etarahi pana bahutarā ca bhikkhūti idaṃ so brāhmaṇo ‘‘pubbe bhikkhū ‘cattāro paccaye uppādessāmā’ti maññe evamakaṃsu, idāni paccayānaṃ uppannabhāvaṃ ñatvā soppena ceva pamādena ca vītināmentī’’ti laddhiyā evamāha.
ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਾਨੀਤਿ ਪਚ੍ਚਨੀਕਪਟਿਹਰਣવਸੇਨ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਾਨਿ। ਇਦ੍ਧਿਪਾਟਿਹਾਰਿਯਨ੍ਤਿ ਇਜ੍ਝਨવਸੇਨ ਇਦ੍ਧਿ, ਪਟਿਹਰਣવਸੇਨ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ, ਇਦ੍ਧਿਯੇવ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਇਦ੍ਧਿਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ। ਇਤਰੇਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਅਨੇਕવਿਹਿਤਂ ਇਦ੍ਧਿવਿਧਨ੍ਤਿਆਦੀਨਂ ਅਤ੍ਥੋ ਚੇવ ਭਾવਨਾਨਯੋ ਚ વਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ (વਿਸੁਦ੍ਧਿ॰ ੨.੩੬੫) વਿਤ੍ਥਾਰਿਤੋવ।
Pāṭihāriyānīti paccanīkapaṭiharaṇavasena pāṭihāriyāni. Iddhipāṭihāriyanti ijjhanavasena iddhi, paṭiharaṇavasena pāṭihāriyaṃ, iddhiyeva pāṭihāriyaṃ iddhipāṭihāriyaṃ. Itaresupi eseva nayo. Anekavihitaṃ iddhividhantiādīnaṃ attho ceva bhāvanānayo ca visuddhimagge (visuddhi. 2.365) vitthāritova.
ਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ ਆਦਿਸਤੀਤਿ ਆਗਤਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ વਾ ਗਤਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ વਾ ਠਿਤਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ વਾ ‘‘ਇਦਂ ਨਾਮ ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਕਥੇਤਿ। ਤਤ੍ਰਿਦਂ વਤ੍ਥੁ – ਏਕੋ ਕਿਰ ਰਾਜਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਮੁਤ੍ਤਾ ਗਹੇਤ੍વਾ ਪੁਰੋਹਿਤਂ ਪੁਚ੍ਛਿ ‘‘ਕਿਂ ਮੇ, ਆਚਰਿਯ, ਹਤ੍ਥੇ’’ਤਿ। ਸੋ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਓਲੋਕੇਸਿ, ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਏਕਾ ਸਰਬੂ ‘‘ਮਕ੍ਖਿਕਂ ਗਹੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪਕ੍ਖਨ੍ਤਾ, ਗਹਣਕਾਲੇ ਮਕ੍ਖਿਕਾ ਪਲਾਤਾ। ਸੋ ਮਕ੍ਖਿਕਾਯ ਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਮੁਤ੍ਤਾ ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ ਆਹ। ਮੁਤ੍ਤਾ ਤਾવ ਹੋਨ੍ਤੁ, ਕਤਿ ਮੁਤ੍ਤਾਤਿ। ਸੋ ਪੁਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਓਲੋਕੇਸਿ। ਅਥਾવਿਦੂਰੇ ਕੁਕ੍ਕੁਟੋ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਸਦ੍ਦਂ ਨਿਚ੍ਛਾਰੇਸਿ। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ‘‘ਤਿਸ੍ਸੋ ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ ਆਹ। ਏવਂ ਏਕਚ੍ਚੋ ਆਗਤਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ ਕਥੇਤਿ। ਏਤੇਨੁਪਾਯੇਨ ਗਤਠਿਤਨਿਮਿਤ੍ਤੇਹਿਪਿ ਕਥਨਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਏવਮ੍ਪਿ ਤੇ ਮਨੋਤਿ ਏવਂ ਤવ ਮਨੋ ਸੋਮਨਸ੍ਸਿਤੋ વਾ ਦੋਮਨਸ੍ਸਿਤੋ વਾ ਕਾਮવਿਤਕ੍ਕਾਦਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋ વਾਤਿ। ਦੁਤਿਯਂ ਤਸ੍ਸੇવ વੇવਚਨਂ। ਇਤਿਪਿ ਤੇ ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਤਿਪਿ ਤવ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਇਮਞ੍ਚ ਇਮਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਂ ਚਿਨ੍ਤਯਮਾਨਂ ਪવਤ੍ਤਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਬਹੁਂ ਚੇਪਿ ਆਦਿਸਤੀਤਿ ਬਹੁਂ ਚੇਪਿ ਕਥੇਤਿ। ਤਥੇવ ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਯਥਾ ਕਥਿਤਂ, ਤਥੇવ ਹੋਤਿ।
Nimittenaādisatīti āgatanimittena vā gatanimittena vā ṭhitanimittena vā ‘‘idaṃ nāma bhavissatī’’ti katheti. Tatridaṃ vatthu – eko kira rājā tisso muttā gahetvā purohitaṃ pucchi ‘‘kiṃ me, ācariya, hatthe’’ti. So ito cito ca olokesi, tena ca samayena ekā sarabū ‘‘makkhikaṃ gahessāmī’’ti pakkhantā, gahaṇakāle makkhikā palātā. So makkhikāya muttattā ‘‘muttā mahārājā’’ti āha. Muttā tāva hontu, kati muttāti. So puna nimittaṃ olokesi. Athāvidūre kukkuṭo tikkhattuṃ saddaṃ nicchāresi. Brāhmaṇo ‘‘tisso mahārājā’’ti āha. Evaṃ ekacco āgatanimittena katheti. Etenupāyena gataṭhitanimittehipi kathanaṃ veditabbaṃ. Evampi te manoti evaṃ tava mano somanassito vā domanassito vā kāmavitakkādisaṃyutto vāti. Dutiyaṃ tasseva vevacanaṃ. Itipi te cittanti itipi tava cittaṃ, imañca imañca atthaṃ cintayamānaṃ pavattatīti attho. Bahuṃ cepi ādisatīti bahuṃ cepi katheti. Tatheva taṃ hotīti yathā kathitaṃ, tatheva hoti.
ਅਮਨੁਸ੍ਸਾਨਨ੍ਤਿ ਯਕ੍ਖਪਿਸਾਚਾਦੀਨਂ। ਦੇવਤਾਨਨ੍ਤਿ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਾਦੀਨਂ। ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍વਾਤਿ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਞਤ੍વਾ ਕਥੇਨ੍ਤਾਨਂ ਸੁਤ੍વਾ। વਿਤਕ੍ਕવਿਪ੍ਫਾਰਸਦ੍ਦਨ੍ਤਿ વਿਤਕ੍ਕવਿਪ੍ਫਾਰવਸੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ વਿਪ੍ਪਲਪਨ੍ਤਾਨਂ ਸੁਤ੍ਤਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਸਦ੍ਦਂ। ਸੁਤ੍વਾਤਿ ਤਂ ਸੁਤ੍વਾ। ਯਂ વਿਤਕ੍ਕਯਤੋ ਤਸ੍ਸ ਸੋ ਸਦ੍ਦੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਤਸ੍ਸ વਸੇਨ ‘‘ਏવਮ੍ਪਿ ਤੇ ਮਨੋ’’ਤਿਆਦਿਸਤਿ।
Amanussānanti yakkhapisācādīnaṃ. Devatānanti cātumahārājikādīnaṃ. Saddaṃ sutvāti aññassa cittaṃ ñatvā kathentānaṃ sutvā. Vitakkavipphārasaddanti vitakkavipphāravasena uppannaṃ vippalapantānaṃ suttappamattādīnaṃ saddaṃ. Sutvāti taṃ sutvā. Yaṃ vitakkayato tassa so saddo uppanno, tassa vasena ‘‘evampi te mano’’tiādisati.
ਤਤ੍ਰਿਮਾਨਿ વਤ੍ਥੂਨਿ – ਏਕੋ ਕਿਰ ਮਨੁਸ੍ਸੋ ‘‘ਅਟ੍ਟਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਗਾਮਾ ਨਗਰਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ‘‘વਿਨਿਚ੍ਛਯਸਭਾਯਂ ਰਞ੍ਞੋ ਚ ਰਾਜਮਹਾਮਤ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਇਦਂ ਕਥੇਸ੍ਸਾਮਿ ਇਦਂ ਕਥੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ વਿਤਕ੍ਕੇਨ੍ਤੋ ਰਾਜਕੁਲਂ ਗਤੋ વਿਯ ਰਞ੍ਞੋ ਪੁਰਤੋ ਠਿਤੋ વਿਯ ਅਟ੍ਟਕਾਰਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋ વਿਯ ਚ ਅਹੋਸਿ, ਤਸ੍ਸ ਤਂ વਿਤਕ੍ਕવਿਪ੍ਫਾਰવਸੇਨ ਨਿਚ੍ਛਰਨ੍ਤਂ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍વਾ ਏਕੋ ਪੁਰਿਸੋ ‘‘ਕੇਨਟ੍ਠੇਨ ਗਚ੍ਛਸੀ’’ਤਿ ਆਹ। ਅਟ੍ਟਕਮ੍ਮੇਨਾਤਿ। ਗਚ੍ਛ, ਜਯੋ ਤੇ ਭવਿਸ੍ਸਤੀਤਿ। ਸੋ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਅਟ੍ਟਂ ਕਤ੍વਾ ਜਯਮੇવ ਪਾਪੁਣਿ।
Tatrimāni vatthūni – eko kira manusso ‘‘aṭṭaṃ karissāmī’’ti gāmā nagaraṃ gacchanto nikkhantaṭṭhānato paṭṭhāya ‘‘vinicchayasabhāyaṃ rañño ca rājamahāmattānañca idaṃ kathessāmi idaṃ kathessāmī’’ti vitakkento rājakulaṃ gato viya rañño purato ṭhito viya aṭṭakārakena saddhiṃ kathento viya ca ahosi, tassa taṃ vitakkavipphāravasena niccharantaṃ saddaṃ sutvā eko puriso ‘‘kenaṭṭhena gacchasī’’ti āha. Aṭṭakammenāti. Gaccha, jayo te bhavissatīti. So gantvā aṭṭaṃ katvā jayameva pāpuṇi.
ਅਪਰੋਪਿ ਥੇਰੋ ਮੋਲ਼ਿਯਗਾਮੇ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿ। ਅਥ ਨਂ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤਂ ਏਕਾ ਦਾਰਿਕਾ ਅਞ੍ਞવਿਹਿਤਾ ਨ ਅਦ੍ਦਸ। ਸੋ ਗਾਮਦ੍વਾਰੇ ਠਤ੍વਾ ਨਿવਤ੍ਤਿਤ੍વਾ ਓਲੋਕੇਤ੍વਾ ਤਂ ਦਿਸ੍વਾ વਿਤਕ੍ਕੇਨ੍ਤੋ ਅਗਮਾਸਿ। ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋਯੇવ ਚ ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਕੁਰੁਮਾਨਾ ਦਾਰਿਕਾ ਨ ਅਦ੍ਦਸਾ’’ਤਿ વਚੀਭੇਦਂ ਅਕਾਸਿ। ਪਸ੍ਸੇ ਠਿਤੋ ਏਕੋ ਪੁਰਿਸੋ ਸੁਤ੍વਾ ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮੋਲ਼ਿਯਗਾਮੇ ਚਰਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਆਹ।
Aparopi thero moḷiyagāme piṇḍāya cari. Atha naṃ nikkhamantaṃ ekā dārikā aññavihitā na addasa. So gāmadvāre ṭhatvā nivattitvā oloketvā taṃ disvā vitakkento agamāsi. Gacchantoyeva ca ‘‘kiṃ nu kho kurumānā dārikā na addasā’’ti vacībhedaṃ akāsi. Passe ṭhito eko puriso sutvā ‘‘tumhe, bhante, moḷiyagāme caritthā’’ti āha.
ਮਨੋਸਙ੍ਖਾਰਾ ਪਣਿਹਿਤਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਾ ਸੁਟ੍ਠਪਿਤਾ। વਿਤਕ੍ਕੇਸ੍ਸਤੀਤਿ વਿਤਕ੍ਕਯਿਸ੍ਸਤਿ ਪવਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ। ਪਜਾਨਨ੍ਤੋ ਚ ਆਗਮਨੇਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਅਨ੍ਤੋਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਪਲੋਕੇਤ੍વਾ ਜਾਨਾਤਿ। ਆਗਮਨੇਨ ਜਾਨਾਤਿ ਨਾਮ ਕਸਿਣਪਰਿਕਮ੍ਮਕਾਲੇਯੇવ ‘‘ਯੇਨਾਕਾਰੇਨੇਸ ਕਸਿਣਭਾવਨਂ ਆਰਦ੍ਧੋ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ વਾ…ਪੇ॰… ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ વਾ ਅਟ੍ਠ વਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਜਾਨਾਤਿ। ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇਨ ਜਾਨਾਤਿ ਨਾਮ ਪਠਮવਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਆਰਦ੍ਧਾਯਯੇવ ਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਯੇਨਾਕਾਰੇਨ ਏਸ વਿਪਸ੍ਸਨਂ ਆਰਦ੍ਧੋ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਂ વਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਸ੍ਸਤਿ…ਪੇ॰… ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਂ વਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਜਾਨਾਤਿ। ਅਨ੍ਤੋਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਓਲੋਕੇਤ੍વਾ ਜਾਨਾਤਿ ਨਾਮ – ‘‘ਯੇਨਾਕਾਰੇਨ ਇਮਸ੍ਸ ਮਨੋਸਙ੍ਖਾਰਾ ਸੁਟ੍ਠਪਿਤਾ, ਇਮਸ੍ਸ ਨਾਮ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਨ੍ਤਰਾ ਇਮਂ ਨਾਮ વਿਤਕ੍ਕਂ વਿਤਕ੍ਕੇਸ੍ਸਤਿ, ਇਤੋ વੁਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸ ਏਤਸ੍ਸ ਹਾਨਭਾਗਿਯੋ વਾ ਸਮਾਧਿ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਠਿਤਿਭਾਗਿਯੋ વਾ વਿਸੇਸਭਾਗਿਯੋ વਾ ਨਿਬ੍ਬੇਧਭਾਗਿਯੋ વਾ, ਅਭਿਞ੍ਞਾਯੋ વਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਜਾਨਾਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਚੇਤੋਪਰਿਯਞਾਣਲਾਭੀ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਂਯੇવ ਚਿਤ੍ਤਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਨ ਅਰਿਯਾਨਂ। ਅਰਿਯੇਸੁਪਿ ਹੇਟ੍ਠਿਮੋ ਉਪਰਿਮਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਉਪਰਿਮੋ ਪਨ ਹੇਟ੍ਠਿਮਸ੍ਸ ਜਾਨਾਤਿ। ਏਤੇਸੁ ਚ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤਿ…ਪੇ॰… ਅਰਹਾ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤਿ। ਉਪਰਿਮੋ ਹੇਟ੍ਠਿਮਂ ਨ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤਿ। ਤੇਸਞ੍ਹਿ ਹੇਟ੍ਠਿਮਾ ਹੇਟ੍ਠਿਮਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਤਤ੍ਰવਤ੍ਤਿਯੇવ ਹੋਤਿ। ਤਥੇવ ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਏਤਂ ਏਕਂਸੇਨ ਤਥੇવ ਹੋਤਿ। ਚੇਤੋਪਰਿਯਞਾਣવਸੇਨ ਞਾਤਞ੍ਹਿ ਅਞ੍ਞਥਾਭਾવਿ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ।
Manosaṅkhārāpaṇihitāti cittasaṅkhārā suṭṭhapitā. Vitakkessatīti vitakkayissati pavattayissatīti pajānāti. Pajānanto ca āgamanena jānāti, pubbabhāgena jānāti, antosamāpattiyaṃ cittaṃ apaloketvā jānāti. Āgamanena jānāti nāma kasiṇaparikammakāleyeva ‘‘yenākārenesa kasiṇabhāvanaṃ āraddho paṭhamajjhānaṃ vā…pe… catutthajjhānaṃ vā aṭṭha vā samāpattiyo nibbattessatī’’ti jānāti. Pubbabhāgena jānāti nāma paṭhamavipassanāya āraddhāyayeva jānāti, ‘‘yenākārena esa vipassanaṃ āraddho sotāpattimaggaṃ vā nibbattessati…pe… arahattamaggaṃ vā nibbattessatī’’ti jānāti. Antosamāpattiyaṃ cittaṃ oloketvā jānāti nāma – ‘‘yenākārena imassa manosaṅkhārā suṭṭhapitā, imassa nāma cittassa anantarā imaṃ nāma vitakkaṃ vitakkessati, ito vuṭṭhitassa etassa hānabhāgiyo vā samādhi bhavissati ṭhitibhāgiyo vā visesabhāgiyo vā nibbedhabhāgiyo vā, abhiññāyo vā nibbattessatī’’ti jānāti. Tattha puthujjano cetopariyañāṇalābhī puthujjanānaṃyeva cittaṃ jānāti, na ariyānaṃ. Ariyesupi heṭṭhimo uparimassa cittaṃ na jānāti, uparimo pana heṭṭhimassa jānāti. Etesu ca sotāpanno sotāpattiphalasamāpattiṃ samāpajjati…pe… arahā arahattaphalasamāpattiṃ samāpajjati. Uparimo heṭṭhimaṃ na samāpajjati. Tesañhi heṭṭhimā heṭṭhimā samāpatti tatravattiyeva hoti. Tatheva taṃhotīti etaṃ ekaṃsena tatheva hoti. Cetopariyañāṇavasena ñātañhi aññathābhāvi nāma natthi.
ਏવਂ વਿਤਕ੍ਕੇਥਾਤਿ ਏવਂ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮવਿਤਕ੍ਕਾਦਯੋ ਪવਤ੍ਤੇਨ੍ਤਾ વਿਤਕ੍ਕੇਥ। ਮਾ ਏવਂ વਿਤਕ੍ਕਯਿਤ੍ਥਾਤਿ ਏવਂ ਕਾਮવਿਤਕ੍ਕਾਦਯੋ ਪવਤ੍ਤੇਨ੍ਤਾ ਮਾ વਿਤਕ੍ਕਯਿਤ੍ਥ। ਏવਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਥਾਤਿ ਏવਂ ਅਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਮੇવ, ਦੁਕ੍ਖਸਞ੍ਞਾਦੀਸੁ વਾ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਥ। ਮਾ ਏવਨ੍ਤਿ ਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਮਾ ਮਨਸਾ ਕਰਿਤ੍ਥ। ਇਦਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਰਾਗਂ ਪਜਹਥ। ਇਦਞ੍ਚ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜਾਤਿ ਇਦਂ ਚਤੁਮਗ੍ਗਫਲਪ੍ਪਭੇਦਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਮੇવ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਪਾਪੁਣਿਤ੍વਾ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਤ੍વਾ વਿਹਰਥ।
Evaṃ vitakkethāti evaṃ nekkhammavitakkādayo pavattentā vitakketha. Mā evaṃ vitakkayitthāti evaṃ kāmavitakkādayo pavattentā mā vitakkayittha. Evaṃ manasi karothāti evaṃ aniccasaññameva, dukkhasaññādīsu vā aññataraṃ manasi karotha. Mā evanti niccantiādinā nayena mā manasā karittha. Idanti idaṃ pañcakāmaguṇarāgaṃ pajahatha. Idañca upasampajjāti idaṃ catumaggaphalappabhedaṃ lokuttaradhammameva upasampajja pāpuṇitvā nipphādetvā viharatha.
ਮਾਯਾਸਹਧਮ੍ਮਰੂਪਂ વਿਯ ਖਾਯਤੀਤਿ ਮਾਯਾਯ ਸਮਾਨਕਾਰਣਜਾਤਿਕਂ વਿਯ ਹੁਤ੍વਾ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ। ਮਾਯਾਕਾਰੋਪਿ ਹਿ ਉਦਕਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਤੇਲਂ ਕਰੋਤਿ, ਤੇਲਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਉਦਕਨ੍ਤਿ ਏવਂ ਅਨੇਕਰੂਪਂ ਮਾਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਇਦਮ੍ਪਿ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਤਥਾਰੂਪਮੇવਾਤਿ। ਇਦਮ੍ਪਿ ਮੇ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਮਾਯਾਸਹਧਮ੍ਮਰੂਪਂ વਿਯ ਖਾਯਤੀਤਿ ਚਿਨ੍ਤਾਮਣਿਕવਿਜ੍ਜਾਸਰਿਕ੍ਖਕਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਏવਂ ਆਹ। ਚਿਨ੍ਤਾਮਣਿਕવਿਜ੍ਜਂ ਜਾਨਨ੍ਤਾਪਿ ਹਿ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਮੇવ ਦਿਸ੍વਾ ‘‘ਅਯਂ ਇਦਂ ਨਾਮ વਿਤਕ੍ਕੇਨ੍ਤੋ ਆਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤਿ। ਤਥਾ ‘‘ਇਦਂ ਨਾਮ વਿਤਕ੍ਕੇਨ੍ਤੋ ਠਿਤੋ, ਇਦਂ ਨਾਮ વਿਤਕ੍ਕੇਨ੍ਤੋ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ, ਇਦਂ ਨਾਮ વਿਤਕ੍ਕੇਨ੍ਤੋ ਨਿਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤਿ।
Māyāsahadhammarūpaṃ viya khāyatīti māyāya samānakāraṇajātikaṃ viya hutvā upaṭṭhāti. Māyākāropi hi udakaṃ gahetvā telaṃ karoti, telaṃ gahetvā udakanti evaṃ anekarūpaṃ māyaṃ dasseti. Idampi pāṭihāriyaṃ tathārūpamevāti. Idampi me, bho gotama, pāṭihāriyaṃ māyāsahadhammarūpaṃ viya khāyatīti cintāmaṇikavijjāsarikkhakataṃ sandhāya evaṃ āha. Cintāmaṇikavijjaṃ jānantāpi hi āgacchantameva disvā ‘‘ayaṃ idaṃ nāma vitakkento āgacchatī’’ti jānanti. Tathā ‘‘idaṃ nāma vitakkento ṭhito, idaṃ nāma vitakkento nisinno, idaṃ nāma vitakkento nipanno’’ti jānanti.
ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤਰਨ੍ਤਿ ਸੁਨ੍ਦਰਤਰਂ। ਪਣੀਤਤਰਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਮਤਰਂ। ਭવਞ੍ਹਿ ਗੋਤਮੋ ਅવਿਤਕ੍ਕਂ ਅવਿਚਾਰਨ੍ਤਿ ਇਧ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅવਸੇਸਂ ਆਦੇਸਨਾਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਬਾਹਿਰਕਨ੍ਤਿ ਨ ਗਣ੍ਹਿ। ਇਦਞ੍ਚ ਪਨ ਸਬ੍ਬਂ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ વਣ੍ਣਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋਯੇવ ਆਹ। ਅਦ੍ਧਾ ਖੋ ਤ੍ਯਾਯਨ੍ਤਿ ਏਕਂਸੇਨੇવ ਤਯਾ ਅਯਂ। ਆਸਜ੍ਜ ਉਪਨੀਯ વਾਚਾ ਭਾਸਿਤਾਤਿ ਮਮ ਗੁਣੇ ਘਟ੍ਟੇਤ੍વਾ ਮਮੇવ ਗੁਣਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਉਪਨੀਤਾ વਾਚਾ ਭਾਸਿਤਾ। ਅਪਿਚ ਤ੍ਯਾਹਂ ਬ੍ਯਾਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਅਪਿਚ ਤੇ ਅਹਮੇવ ਕਥੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ। ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇવਾਤਿ।
Abhikkantataranti sundarataraṃ. Paṇītataranti uttamataraṃ. Bhavañhi gotamo avitakkaṃ avicāranti idha brāhmaṇo avasesaṃ ādesanāpāṭihāriyaṃ bāhirakanti na gaṇhi. Idañca pana sabbaṃ so brāhmaṇo tathāgatassa vaṇṇaṃ kathentoyeva āha. Addhā kho tyāyanti ekaṃseneva tayā ayaṃ. Āsajja upanīya vācā bhāsitāti mama guṇe ghaṭṭetvā mameva guṇānaṃ santikaṃ upanītā vācā bhāsitā. Apica tyāhaṃ byākarissāmīti apica te ahameva kathessāmīti. Sesaṃ uttānatthamevāti.
ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣવਗ੍ਗੋ ਪਠਮੋ।
Brāhmaṇavaggo paṭhamo.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya / ੧੦. ਸਙ੍ਗਾਰવਸੁਤ੍ਤਂ • 10. Saṅgāravasuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ੧੦. ਸਙ੍ਗਾਰવਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 10. Saṅgāravasuttavaṇṇanā
