Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
൧൦. സങ്ഗാരവസുത്തവണ്ണനാ
10. Saṅgāravasuttavaṇṇanā
൬൧. ദസമേ ജിണ്ണാനം ഹത്ഥിസാലാദീനം പടിസങ്ഖരണം പുന പാകതികകരണം ജിണ്ണപടിസങ്ഖരണം , തസ്സ കാരകോ ജിണ്ണപടിസങ്ഖരണകാരകോ. ബാഹിരസമയേതി സത്ഥുസാസനതോ ബാഹിരേ അഞ്ഞതിത്ഥിയസമയേ. സബ്ബചതുക്കേനാതിആദീസു സബ്ബേസു ദ്വിപദചതുപ്പദാദിഭേദേസു പാണേസു ഏകേകസ്മിം ചത്താരോ ചത്താരോ പാണേ വധിത്വാ യജിതബ്ബം യഞ്ഞം സബ്ബചതുക്കം നാമ. സേസേസുപി ഇമിനാ നയേന അത്ഥോ വേദിതബ്ബോ. യസ്സ വാ തസ്സ വാതി നിസ്സക്കേ സാമിവചനന്തി ആഹ ‘‘യസ്മാ വാ തസ്മാ വാ’’തി. ഏവമസ്സായന്തി ഏത്ഥ അസ്സൂതി നിപാതമത്തന്തി ആഹ ‘‘ഏവം സന്തേപി അയ’’ന്തി.
61. Dasame jiṇṇānaṃ hatthisālādīnaṃ paṭisaṅkharaṇaṃ puna pākatikakaraṇaṃ jiṇṇapaṭisaṅkharaṇaṃ , tassa kārako jiṇṇapaṭisaṅkharaṇakārako. Bāhirasamayeti satthusāsanato bāhire aññatitthiyasamaye. Sabbacatukkenātiādīsu sabbesu dvipadacatuppadādibhedesu pāṇesu ekekasmiṃ cattāro cattāro pāṇe vadhitvā yajitabbaṃ yaññaṃ sabbacatukkaṃ nāma. Sesesupi iminā nayena attho veditabbo. Yassa vā tassa vāti nissakke sāmivacananti āha ‘‘yasmā vā tasmā vā’’ti. Evamassāyanti ettha assūti nipātamattanti āha ‘‘evaṃ santepi aya’’nti.
വഡ്ഢേന്തോതി പട്ഠപേന്തോ. മഗ്ഗബ്രഹ്മചരിയസ്സ ഓഗധം മൂലം പതിട്ഠാഭൂതം ബ്രഹ്മചരിയോഗധം. തേനാഹ ‘‘അരഹത്തമഗ്ഗസങ്ഖാതസ്സാ’’തിആദി. ഉക്കട്ഠനിദ്ദേസേന ചേത്ഥ അരഹത്തമഗ്ഗസ്സേവ ഗഹണം കതന്തി ദട്ഠബ്ബം. ഉത്തമം പതിട്ഠാഭൂതം ആരമ്മണൂപനിസ്സയഭാവേന.
Vaḍḍhentoti paṭṭhapento. Maggabrahmacariyassa ogadhaṃ mūlaṃ patiṭṭhābhūtaṃ brahmacariyogadhaṃ. Tenāha ‘‘arahattamaggasaṅkhātassā’’tiādi. Ukkaṭṭhaniddesena cettha arahattamaggasseva gahaṇaṃ katanti daṭṭhabbaṃ. Uttamaṃ patiṭṭhābhūtaṃ ārammaṇūpanissayabhāvena.
അപ്പേഹി വേയ്യാവച്ചകരാദീഹി അത്ഥോ ഏതിസ്സാതി അപ്പട്ഠാ ത്ഥ-കാരസ്സ ട്ഠ-കാരം കത്വാ. തേനാഹ ‘‘യത്ഥ ബഹൂ’’തിആദി. യത്ഥാതി യസ്സം പടിപദായം . അപ്പോ സമാരമ്ഭോ ഏതസ്സാതി അപ്പസമാരമ്ഭോ. പാസംസാതി പസംസാരഹാ. ഏതം യേവ കഥാപേസ്സാമീതി ഏതേനേവ ബ്രാഹ്മണേന കഥാപേസ്സാമി.
Appehi veyyāvaccakarādīhi attho etissāti appaṭṭhā ttha-kārassa ṭṭha-kāraṃ katvā. Tenāha ‘‘yattha bahū’’tiādi. Yatthāti yassaṃ paṭipadāyaṃ . Appo samārambho etassāti appasamārambho. Pāsaṃsāti pasaṃsārahā. Etaṃ yeva kathāpessāmīti eteneva brāhmaṇena kathāpessāmi.
സോപ്പേനാതി നിദ്ദായ. പമാദേനാതി ജാഗരിയാദീസു അനനുയുഞ്ജനതോ സതിവിപ്പവാസലക്ഖണേന പമാദേന. പച്ചനീകപടിഹരണവസേനാതി പടിപക്ഖാപനയനവസേന. തഥാ ഹി ഭഗവതോ ച സാസനസ്സ ച പടിപക്ഖാ തിത്ഥിയാ, തേസം ഹരണതോ പടിഹാരിയം. തേ ഹി ദിട്ഠിഹരണവസേന ദിട്ഠിപ്പകാസനേ അസമത്ഥഭാവേന ച ഇദ്ധിആദേസനാനുസാസനീഹി ഹരിതാ അപനീതാ ഹോന്തീതി. ‘‘പടീ’’തി വാ അയം സദ്ദോ ‘‘പച്ഛാ’’തി ഏതസ്സ അത്ഥം ബോധേതി ‘‘തസ്മിം പടിപവിട്ഠസ്മിം, അഞ്ഞോ ആഗഞ്ഛി ബ്രാഹ്മണോ’’തിആദീസു (സു॰ നി॰ ൯൮൫; ചൂളനി॰ വത്ഥുഗാഥാ ൪) വിയ, തസ്മാ സമാഹിതേ ചിത്തേ വിഗതൂപക്കിലേസേ കതകിച്ചേന പച്ഛാ ഹരിതബ്ബം പവത്തേതബ്ബന്തി പടിഹാരിയം, അത്തനോ വാ ഉപക്കിലേസേസു ചതുത്ഥജ്ഝാനമഗ്ഗേഹി ഹരിതേസു പച്ഛാഹരണം പടിഹാരിയം, ഇദ്ധിആദേസനാനുസാസനിയോ ച വിഗതൂപക്കിലേസേന കതകിച്ചേന ച സത്തഹിതത്ഥം പുന പവത്തേതബ്ബാ, ഹരിതേസു ച അത്തനോ ഉപക്കിലേസേസു പരസത്താനം ഉപക്കിലേസഹരണാനി ഹോന്തീതി പടിഹാരിയാനി ഭവന്തി, പടിഹാരിയമേവ പാടിഹാരിയം. പടിഹാരിയേ വാ ഇദ്ധിആദേസനാനുസാസനിസമുദായേ ഭവം ഏകേകം പാടിഹാരിയന്തി വുച്ചതി. പടിഹാരിയം വാ ചതുത്ഥജ്ഝാനം മഗ്ഗോ ച പടിപക്ഖഹരണതോ, തത്ഥ ജാതം നിമിത്തഭൂതേ, തതോ വാ ആഗതന്തി പാടിഹാരിയം.
Soppenāti niddāya. Pamādenāti jāgariyādīsu ananuyuñjanato sativippavāsalakkhaṇena pamādena. Paccanīkapaṭiharaṇavasenāti paṭipakkhāpanayanavasena. Tathā hi bhagavato ca sāsanassa ca paṭipakkhā titthiyā, tesaṃ haraṇato paṭihāriyaṃ. Te hi diṭṭhiharaṇavasena diṭṭhippakāsane asamatthabhāvena ca iddhiādesanānusāsanīhi haritā apanītā hontīti. ‘‘Paṭī’’ti vā ayaṃ saddo ‘‘pacchā’’ti etassa atthaṃ bodheti ‘‘tasmiṃ paṭipaviṭṭhasmiṃ, añño āgañchi brāhmaṇo’’tiādīsu (su. ni. 985; cūḷani. vatthugāthā 4) viya, tasmā samāhite citte vigatūpakkilese katakiccena pacchā haritabbaṃ pavattetabbanti paṭihāriyaṃ, attano vā upakkilesesu catutthajjhānamaggehi haritesu pacchāharaṇaṃ paṭihāriyaṃ, iddhiādesanānusāsaniyo ca vigatūpakkilesena katakiccena ca sattahitatthaṃ puna pavattetabbā, haritesu ca attano upakkilesesu parasattānaṃ upakkilesaharaṇāni hontīti paṭihāriyāni bhavanti, paṭihāriyameva pāṭihāriyaṃ. Paṭihāriye vā iddhiādesanānusāsanisamudāye bhavaṃ ekekaṃ pāṭihāriyanti vuccati. Paṭihāriyaṃ vā catutthajjhānaṃ maggo ca paṭipakkhaharaṇato, tattha jātaṃ nimittabhūte, tato vā āgatanti pāṭihāriyaṃ.
ആഗതനിമിത്തേനാതി ആഗതാകാരസല്ലക്ഖണവസേന. ഏസ നയോ സേസേസുപി. ഏകോ രാജാതി ദക്ഖിണമധുരാധിപതി ഏകോ പണ്ഡുരാജാ. ഏവമ്പി തേ മനോതി ഇമിനാ ആകാരേന തവ മനോ പവത്തോതി അത്ഥോ. തേന പകാരേന പവത്തോതി ആഹ ‘‘സോമനസ്സിതോ വാ’’തിആദി. സാമഞ്ഞജോതനാ വിസേസേ അവതിട്ഠതീതി അധിപ്പായേനേവം വുത്തം. ‘‘ഏവം തവ മനോ’’തി ഇദഞ്ച മനസോ സോമനസ്സിതതാദിമത്തദസ്സനം, ന പന യേന സോ സോമനസ്സിതോ വാ ദോമനസ്സിതോ വാ, തംദസ്സനം. സോമനസ്സഗ്ഗഹണേന ചേത്ഥ തദേകട്ഠാ രാഗാദയോ സദ്ധാദയോ ച ദസ്സിതാ ഹോന്തി, ദോമനസ്സഗ്ഗഹണേന ദോസാദയോ. ദുതിയന്തി ‘‘ഇത്ഥമ്പി തേ മനോ’’തി പദം. ഇതിപീതി ഏത്ഥ ഇതി-സദ്ദോ നിദസ്സനത്ഥോ ‘‘അത്ഥീതി ഖോ, കച്ചാന, അയമേകോ അന്തോ’’തിആദീസു (സം॰ നി॰ ൨.൧൫; ൩.൯൦) വിയ. തേനാഹ ‘‘ഇമഞ്ച ഇമഞ്ച അത്ഥം ചിന്തയമാന’’ന്തി. പി-സദ്ദോ വുത്തത്ഥസമ്പിണ്ഡനത്ഥോ.
Āgatanimittenāti āgatākārasallakkhaṇavasena. Esa nayo sesesupi. Eko rājāti dakkhiṇamadhurādhipati eko paṇḍurājā. Evampi te manoti iminā ākārena tava mano pavattoti attho. Tena pakārena pavattoti āha ‘‘somanassito vā’’tiādi. Sāmaññajotanā visese avatiṭṭhatīti adhippāyenevaṃ vuttaṃ. ‘‘Evaṃ tava mano’’ti idañca manaso somanassitatādimattadassanaṃ, na pana yena so somanassito vā domanassito vā, taṃdassanaṃ. Somanassaggahaṇena cettha tadekaṭṭhā rāgādayo saddhādayo ca dassitā honti, domanassaggahaṇena dosādayo. Dutiyanti ‘‘itthampi te mano’’ti padaṃ. Itipīti ettha iti-saddo nidassanattho ‘‘atthīti kho, kaccāna, ayameko anto’’tiādīsu (saṃ. ni. 2.15; 3.90) viya. Tenāha ‘‘imañca imañca atthaṃ cintayamāna’’nti. Pi-saddo vuttatthasampiṇḍanattho.
കഥേന്താനം സുത്വാതി കഥേന്താനം സദ്ദം സുത്വാ. തസ്സ വസേനാതി തസ്സ വിതക്കിതസ്സ വസേന. അട്ടകാരകേനാതി വിനിച്ഛയകാരകേന.
Kathentānaṃ sutvāti kathentānaṃ saddaṃ sutvā. Tassa vasenāti tassa vitakkitassa vasena. Aṭṭakārakenāti vinicchayakārakena.
ന അരിയാനന്തി അരിയാനം മഗ്ഗഫലചിത്തം ന ജാനാതീതി അത്ഥോ. തഞ്ഹി തേന അനധിഗതത്താ ചേതോപരിയഞാണേനപി ന സക്കാ വിഞ്ഞാതും, അഞ്ഞം പന ചിത്തം ജാനാതിയേവ. ഹേട്ഠിമോ ഉപരിമസ്സ ചിത്തം ന ജാനാതീതിആദീനിപി മഗ്ഗഫലചിത്തമേവ സന്ധായ വുത്താനീതി വേദിതബ്ബാനി. സോതാപന്നാദയോപി ഹി അത്തനാ അധിഗതമേവ മഗ്ഗഫലം പരേഹി ഉപ്പാദിതം സമ്മാ ചേതോപരിയഞാണേന ജാനിതും സക്കോന്തി, ന അത്തനാ അനധിഗതം. സബ്ബേപി അരിയാ അത്തനോ ഫലം സമാപജ്ജന്തി അധിഗതത്താതി ദസ്സേന്തോ ‘‘ഏതേസു ചാ’’തിആദിമാഹ. യദി അരിയാ അത്തനാ അധിഗതഫലം സമാപജ്ജന്തി, ഉപരിമാപി ഹേട്ഠിമം ഫലം സമാപജ്ജന്തി അധിഗതത്താ ലോകിയസമാപത്തിയോ വിയാതി കസ്സചി ആസങ്കാ സിയാ, തന്നിവത്തനത്ഥമാഹ ‘‘ഉപരിമോ ഹേട്ഠിമം ന സമാപജ്ജതീ’’തി.
Na ariyānanti ariyānaṃ maggaphalacittaṃ na jānātīti attho. Tañhi tena anadhigatattā cetopariyañāṇenapi na sakkā viññātuṃ, aññaṃ pana cittaṃ jānātiyeva. Heṭṭhimo uparimassa cittaṃ na jānātītiādīnipi maggaphalacittameva sandhāya vuttānīti veditabbāni. Sotāpannādayopi hi attanā adhigatameva maggaphalaṃ parehi uppāditaṃ sammā cetopariyañāṇena jānituṃ sakkonti, na attanā anadhigataṃ. Sabbepi ariyā attano phalaṃ samāpajjanti adhigatattāti dassento ‘‘etesu cā’’tiādimāha. Yadi ariyā attanā adhigataphalaṃ samāpajjanti, uparimāpi heṭṭhimaṃ phalaṃ samāpajjanti adhigatattā lokiyasamāpattiyo viyāti kassaci āsaṅkā siyā, tannivattanatthamāha ‘‘uparimo heṭṭhimaṃ na samāpajjatī’’ti.
ഉപരിമോതി സകദാഗാമിആദിഅരിയപുഗ്ഗലോ. ഹേട്ഠിമന്തി സോതാപത്തിഫലാദിം. ന സമാപജ്ജതീതി സതിപി അധിഗതത്തേ ന സമാപജ്ജതി. കസ്മാതി ചേ? കാരണമാഹ ‘‘തേസഞ്ഹീ’’തിആദി, തേസം സകദാഗാമിആദീനം ഹേട്ഠിമാ ഹേട്ഠിമാ ഫലസമാപത്തി തേസു തേസുയേവ ഹേട്ഠിമേസു അരിയപുഗ്ഗലേസു പവത്തതി, ന ഉപരിമേസൂതി അത്ഥോ. ഇമിനാ ഹേട്ഠിമം ഫലചിത്തം ഉപരിമസ്സ ന ഉപ്പജ്ജതീതി ദസ്സേതി. കസ്മാതി ചേ? പുഗ്ഗലന്തരഭാവൂപഗമനേന പടിപ്പസ്സദ്ധത്താ. ഏതേന ഉപരിമോ അരിയോ ഹേട്ഠിമം ഫലസമാപത്തിം സമാപജ്ജതി അത്തനാ അധിഗതത്താ യഥാ തം ലോകിയസമാപത്തിന്തി ഏവം പവത്തോ ഹേതു ബ്യഭിചാരിതോതി ദട്ഠബ്ബം. ന ഹി ലോകിയജ്ഝാനേസു പുഗ്ഗലന്തരഭാവൂപഗമനം നാമ അത്ഥി വിസേസാഭാവതോ, ഇധ പന അസമുഗ്ഘാടിതകമ്മകിലേസനിരോധനേന പുഥുജ്ജനേഹി വിയ സോതാപന്നസ്സ സോതാപന്നാദീഹി സകദാഗാമിആദീനം പുഗ്ഗലന്തരഭാവൂപഗമനം അത്ഥി. യതോ ഹേട്ഠിമാ ഹേട്ഠിമാ ഫലധമ്മാ ഉപരൂപരിമഗ്ഗധമ്മേഹി നിവത്തിതാ പടിപക്ഖേഹി വിയ അഭിഭൂതാ അപ്പവത്തിധമ്മതംയേവ ആപന്നാ. തേനേവ വുത്തം ‘‘പടിപ്പസ്സദ്ധത്താ’’തി.
Uparimoti sakadāgāmiādiariyapuggalo. Heṭṭhimanti sotāpattiphalādiṃ. Na samāpajjatīti satipi adhigatatte na samāpajjati. Kasmāti ce? Kāraṇamāha ‘‘tesañhī’’tiādi, tesaṃ sakadāgāmiādīnaṃ heṭṭhimā heṭṭhimā phalasamāpatti tesu tesuyeva heṭṭhimesu ariyapuggalesu pavattati, na uparimesūti attho. Iminā heṭṭhimaṃ phalacittaṃ uparimassa na uppajjatīti dasseti. Kasmāti ce? Puggalantarabhāvūpagamanena paṭippassaddhattā. Etena uparimo ariyo heṭṭhimaṃ phalasamāpattiṃ samāpajjati attanā adhigatattā yathā taṃ lokiyasamāpattinti evaṃ pavatto hetu byabhicāritoti daṭṭhabbaṃ. Na hi lokiyajjhānesu puggalantarabhāvūpagamanaṃ nāma atthi visesābhāvato, idha pana asamugghāṭitakammakilesanirodhanena puthujjanehi viya sotāpannassa sotāpannādīhi sakadāgāmiādīnaṃ puggalantarabhāvūpagamanaṃ atthi. Yato heṭṭhimā heṭṭhimā phaladhammā uparūparimaggadhammehi nivattitā paṭipakkhehi viya abhibhūtā appavattidhammataṃyeva āpannā. Teneva vuttaṃ ‘‘paṭippassaddhattā’’ti.
അപിച കുസലകിരിയപ്പവത്തി നാമ അഞ്ഞാ, വിപാകപ്പവത്തി ച അഞ്ഞാതി അനന്തരഫലത്താ ച ലോകുത്തരകുസലാനം ഹേട്ഠിമതോ ഉപരിമോ ഭവന്തരഗതോ വിയ ഹോതി. തംതംഫലവസേനേവ ഹി അരിയാനം സോതാപന്നാദിനാമലാഭോ. തേ സചേ അഞ്ഞഫലസമങ്ഗിനോപി ഹോന്തി, സോതാപന്നാദിനാമമ്പി തേസം അവവത്ഥിതം സിയാ. തസ്സ തസ്സ വാ അരിയസ്സ തം തം ഫലം സദിസന്തി കത്വാ ന ഉപരിമസ്സ ഹേട്ഠിമഫലസമങ്ഗിതായ ലേസോപി സമ്ഭവതി, കുതോ തസ്സാ സമാപജ്ജനന്തി ദട്ഠബ്ബം. ഹേട്ഠിമാ ച സോതാപന്നാദയോ ഉപരിമം സകദാഗാമിഫലാദിം ന സമാപജ്ജന്തി അനധിഗതത്താ. ന ഹി അനധിഗതം സമാപത്തിം സമാപജ്ജിതും സക്കാ, തസ്മാ സബ്ബേപി അരിയാ അത്തനോയേവ ഫലം സമാപജ്ജന്തീതി നിട്ഠമേത്ഥ ഗന്തബ്ബം.
Apica kusalakiriyappavatti nāma aññā, vipākappavatti ca aññāti anantaraphalattā ca lokuttarakusalānaṃ heṭṭhimato uparimo bhavantaragato viya hoti. Taṃtaṃphalavaseneva hi ariyānaṃ sotāpannādināmalābho. Te sace aññaphalasamaṅginopi honti, sotāpannādināmampi tesaṃ avavatthitaṃ siyā. Tassa tassa vā ariyassa taṃ taṃ phalaṃ sadisanti katvā na uparimassa heṭṭhimaphalasamaṅgitāya lesopi sambhavati, kuto tassā samāpajjananti daṭṭhabbaṃ. Heṭṭhimā ca sotāpannādayo uparimaṃ sakadāgāmiphalādiṃ na samāpajjanti anadhigatattā. Na hi anadhigataṃ samāpattiṃ samāpajjituṃ sakkā, tasmā sabbepi ariyā attanoyeva phalaṃ samāpajjantīti niṭṭhamettha gantabbaṃ.
പവത്തേന്താതി പവത്തകാ ഹുത്വാ, പവത്തനവസേനാതി അത്ഥോ. ഏവന്തി യഥാനുസിട്ഠായ അനുസാസനിയാ വിധിവസേന പടിസേധവസേന ച പവത്തിതാകാരപരാമസനം. സാ ച സമ്മാവിതക്കാ നാമ മിച്ഛാവിതക്കാനഞ്ച പവത്തിആകാരദസ്സനവസേന പവത്തതി. തത്ഥ ആനിസംസസ്സ ആദീനവസ്സ ച വിഭാവനത്ഥം അനിച്ചസഞ്ഞമേവ, ന നിച്ചസഞ്ഞന്തി അത്ഥോ. പടിയോഗിനിവത്തനത്ഥഞ്ഹി ഏവ-കാരഗ്ഗഹണം. ഇധാപി ഏവസദ്ദഗ്ഗഹണസ്സ അത്ഥോ പയോജനഞ്ച വുത്തനയേനേവ വേദിതബ്ബം. ഇദം-ഗഹണേപി ഏസേവ നയോ. പഞ്ചകാമഗുണരാഗന്തി നിദസ്സനമത്തം ദട്ഠബ്ബം തദഞ്ഞരാഗസ്സ ദോസാദീനഞ്ച പഹാനസ്സ ഇച്ഛിതത്താ തപ്പഹാനസ്സ ച തദഞ്ഞരാഗാദിഖേപസ്സ ഉപായഭാവതോ. തഥാ വുത്തം ദുട്ഠലോഹിതവിമോചനസ്സ പുബ്ബദുട്ഠമംസഖേപനൂപായതാ വിയ. ലോകുത്തരധമ്മമേവാതി അവധാരണം പടിക്ഖേപഭാവതോ സാവജ്ജധമ്മനിവത്തനപരം ദട്ഠബ്ബം, തസ്സ അധിഗമൂപായാനിസംസഭൂതാനം തദഞ്ഞേസം അനവജ്ജധമ്മാനം നാനന്തരിയഭാവതോ.
Pavattentāti pavattakā hutvā, pavattanavasenāti attho. Evanti yathānusiṭṭhāya anusāsaniyā vidhivasena paṭisedhavasena ca pavattitākāraparāmasanaṃ. Sā ca sammāvitakkā nāma micchāvitakkānañca pavattiākāradassanavasena pavattati. Tattha ānisaṃsassa ādīnavassa ca vibhāvanatthaṃ aniccasaññameva, na niccasaññanti attho. Paṭiyoginivattanatthañhi eva-kāraggahaṇaṃ. Idhāpi evasaddaggahaṇassa attho payojanañca vuttanayeneva veditabbaṃ. Idaṃ-gahaṇepi eseva nayo. Pañcakāmaguṇarāganti nidassanamattaṃ daṭṭhabbaṃ tadaññarāgassa dosādīnañca pahānassa icchitattā tappahānassa ca tadaññarāgādikhepassa upāyabhāvato. Tathā vuttaṃ duṭṭhalohitavimocanassa pubbaduṭṭhamaṃsakhepanūpāyatā viya. Lokuttaradhammamevāti avadhāraṇaṃ paṭikkhepabhāvato sāvajjadhammanivattanaparaṃ daṭṭhabbaṃ, tassa adhigamūpāyānisaṃsabhūtānaṃ tadaññesaṃ anavajjadhammānaṃ nānantariyabhāvato.
ചിന്താമണികവിജ്ജാസരിക്ഖകതന്തി ഇമിനാ ‘‘ചിന്താമണീ’’തി ഏവം ലദ്ധനാമാ ലോകേ ഏകാ വിജ്ജാ അത്ഥി, യായ പരേസം ചിത്തം വിജാനന്തീതി ദീപേതി. ‘‘തസ്സാ കിര വിജ്ജായ സാധകോ പുഗ്ഗലോ താദിസേ ദേസകാലേ മന്തം പരിജപ്പിത്വാ യസ്സ ചിത്തം ജാനിതുകാമോ, തസ്സ ദിട്ഠഹത്ഥാദിവിസേസസഞ്ജാനനമുഖേന ചിത്താചാരം അനുമിനന്തോ കഥേതീ’’തി കേചി. അപരേ ‘‘വാചം നിച്ഛരാപേത്വാ തത്ഥ അക്ഖരസല്ലക്ഖണവസേനാ’’തി വദന്തി.
Cintāmaṇikavijjāsarikkhakatanti iminā ‘‘cintāmaṇī’’ti evaṃ laddhanāmā loke ekā vijjā atthi, yāya paresaṃ cittaṃ vijānantīti dīpeti. ‘‘Tassā kira vijjāya sādhako puggalo tādise desakāle mantaṃ parijappitvā yassa cittaṃ jānitukāmo, tassa diṭṭhahatthādivisesasañjānanamukhena cittācāraṃ anuminanto kathetī’’ti keci. Apare ‘‘vācaṃ niccharāpetvā tattha akkharasallakkhaṇavasenā’’ti vadanti.
ഇദഞ്ച പന സബ്ബന്തി ‘‘ഭവം ഗോതമോ അനേകവിഹിതം ഇദ്ധിവിധം പച്ചനുഭോതീ’’തിആദിനയപ്പവത്തം സബ്ബമ്പി.
Idañcapana sabbanti ‘‘bhavaṃ gotamo anekavihitaṃ iddhividhaṃ paccanubhotī’’tiādinayappavattaṃ sabbampi.
സങ്ഗാരവസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Saṅgāravasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
ബ്രാഹ്മണവഗ്ഗവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Brāhmaṇavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya / ൧൦. സങ്ഗാരവസുത്തം • 10. Saṅgāravasuttaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൧൦. സങ്ഗാരവസുത്തവണ്ണനാ • 10. Saṅgāravasuttavaṇṇanā