Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
൩. സങ്ഗാരവസുത്തവണ്ണനാ
3. Saṅgāravasuttavaṇṇanā
൧൯൩. തതിയേ (സം॰ നി॰ ടീ॰ ൨.൫.൨൩൬) പഠമഞ്ഞേവാതി പുരേതരംയേവ, അസജ്ഝായകതാനം മന്താനം അപ്പടിഭാനം പഗേവ പഠമംയേവ സിദ്ധം, തത്ഥ വത്തബ്ബമേവ നത്ഥീതി അധിപ്പായോ. പരിയുട്ഠാനം നാമ അഭിഭവോ ഗഹണന്തി ആഹ ‘‘കാമരാഗപരിയുട്ഠിതേനാതി കാമരാഗഗ്ഗഹിതേനാ’’തി. വിക്ഖമ്ഭേതി അപനേതീതി വിക്ഖമ്ഭനം, പടിപക്ഖതോ നിസ്സരതി ഏതേനാതി നിസ്സരണം. വിക്ഖമ്ഭനഞ്ച തം നിസ്സരണഞ്ചാതി വിക്ഖമ്ഭനനിസ്സരണം. തേനാഹ ‘‘തത്ഥാ’’തിആദി. സേസപദദ്വയേപി ഏസേവ നയോ. അത്തനാ അരണീയോ പത്തബ്ബോ അത്ഥോ അത്തത്ഥോ. തഥാ പരത്ഥോ വേദിതബ്ബോ.
193. Tatiye (saṃ. ni. ṭī. 2.5.236) paṭhamaññevāti puretaraṃyeva, asajjhāyakatānaṃ mantānaṃ appaṭibhānaṃ pageva paṭhamaṃyeva siddhaṃ, tattha vattabbameva natthīti adhippāyo. Pariyuṭṭhānaṃ nāma abhibhavo gahaṇanti āha ‘‘kāmarāgapariyuṭṭhitenāti kāmarāgaggahitenā’’ti. Vikkhambheti apanetīti vikkhambhanaṃ, paṭipakkhato nissarati etenāti nissaraṇaṃ. Vikkhambhanañca taṃ nissaraṇañcāti vikkhambhananissaraṇaṃ. Tenāha ‘‘tatthā’’tiādi. Sesapadadvayepi eseva nayo. Attanā araṇīyo pattabbo attho attattho. Tathā parattho veditabbo.
‘‘അനിച്ചതോ അനുപസ്സന്തോ നിച്ചസഞ്ഞം പജഹതീ’’തിആദീസു (പടി॰ മ॰ ൧.൫൨) ബ്യാപാദാദീനം അനാഗതത്താ ബ്യാപാദവാരേ തദങ്ഗനിസ്സരണം ന ഗഹിതം. കിഞ്ചാപി ന ഗഹിതം, പടിസങ്ഖാനവസേന തസ്സ വിനോദേതബ്ബതായ തദങ്ഗനിസ്സരണമ്പി ലബ്ഭതേവാതി സക്കാ വിഞ്ഞാതും. ആലോകസഞ്ഞാ ഉപചാരപ്പത്താ വാ അപ്പനാപ്പത്താ വാ. യോ കോചി കസിണജ്ഝാനാദിഭേദോ സമഥോ. ധമ്മവവത്ഥാനം ഉപചാരപ്പനാപ്പത്തവസേന ഗഹേതബ്ബം.
‘‘Aniccato anupassanto niccasaññaṃ pajahatī’’tiādīsu (paṭi. ma. 1.52) byāpādādīnaṃ anāgatattā byāpādavāre tadaṅganissaraṇaṃ na gahitaṃ. Kiñcāpi na gahitaṃ, paṭisaṅkhānavasena tassa vinodetabbatāya tadaṅganissaraṇampi labbhatevāti sakkā viññātuṃ. Ālokasaññā upacārappattā vā appanāppattā vā. Yo koci kasiṇajjhānādibhedo samatho. Dhammavavatthānaṃ upacārappanāppattavasena gahetabbaṃ.
കുധിതോതി തത്തോ. ഉസ്സൂരകജാതോതി തസ്സേവ കുധിതഭാവസ്സ ഉസ്സൂരകം അച്ചുണ്ഹതം പത്തോ. തേനാഹ ‘‘ഉസുമകജാതോ’’തി. തിലബീജകാദിഭേദേനാതി തിലബീജകണ്ണികകേസരാദിഭേദേന സേവാലേന. പണകേനാതി ഉദകപിച്ഛില്ലേന. അപ്പസന്നോ ആകുലതായ. അസന്നിസിന്നോ കലലുപ്പത്തിയാ. അനാലോകട്ഠാനേതി ആലോകരഹിതേ ഠാനേ.
Kudhitoti tatto. Ussūrakajātoti tasseva kudhitabhāvassa ussūrakaṃ accuṇhataṃ patto. Tenāha ‘‘usumakajāto’’ti. Tilabījakādibhedenāti tilabījakaṇṇikakesarādibhedena sevālena. Paṇakenāti udakapicchillena. Appasanno ākulatāya. Asannisinno kalaluppattiyā. Anālokaṭṭhāneti ālokarahite ṭhāne.
സങ്ഗാരവസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Saṅgāravasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya / ൩. സങ്ഗാരവസുത്തം • 3. Saṅgāravasuttaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൩. സങ്ഗാരവസുത്തവണ്ണനാ • 3. Saṅgāravasuttavaṇṇanā