Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / चूळवग्गपाळि • Cūḷavaggapāḷi

    ३. ततियभाणवारो

    3. Tatiyabhāṇavāro

    सङ्घभेदकथा

    Saṅghabhedakathā

    ३४४. अथ खो देवदत्तो तदहुपोसथे उट्ठायासना सलाकं गाहेसि – ‘‘मयं, आवुसो, समणं गोतमं उपसङ्कमित्वा पञ्‍च वत्थूनि याचिम्हा – ‘भगवा, भन्ते, अनेकपरियायेन अप्पिच्छस्स…पे॰… वीरियारम्भस्स वण्णवादी। इमानि, भन्ते, पञ्‍च वत्थूनि अनेकपरियायेन अप्पिच्छताय…पे॰… वीरियारम्भाय संवत्तन्ति। साधु, भन्ते, भिक्खू यावजीवं आरञ्‍ञिका अस्सु; यो गामन्तं ओसरेय्य, वज्‍जं नं फुसेय्य…पे॰… यावजीवं मच्छमंसं न खादेय्युं; यो मच्छमंसं खादेय्य, वज्‍जं नं फुसेय्या’ति। इमानि पञ्‍च वत्थूनि समणो गोतमो नानुजानाति। ते मयं इमेहि पञ्‍चहि वत्थूहि समादाय वत्ताम। यस्सायस्मतो इमानि पञ्‍च वत्थूनि खमन्ति, सो सलाकं गण्हातू’’ति।

    344. Atha kho devadatto tadahuposathe uṭṭhāyāsanā salākaṃ gāhesi – ‘‘mayaṃ, āvuso, samaṇaṃ gotamaṃ upasaṅkamitvā pañca vatthūni yācimhā – ‘bhagavā, bhante, anekapariyāyena appicchassa…pe… vīriyārambhassa vaṇṇavādī. Imāni, bhante, pañca vatthūni anekapariyāyena appicchatāya…pe… vīriyārambhāya saṃvattanti. Sādhu, bhante, bhikkhū yāvajīvaṃ āraññikā assu; yo gāmantaṃ osareyya, vajjaṃ naṃ phuseyya…pe… yāvajīvaṃ macchamaṃsaṃ na khādeyyuṃ; yo macchamaṃsaṃ khādeyya, vajjaṃ naṃ phuseyyā’ti. Imāni pañca vatthūni samaṇo gotamo nānujānāti. Te mayaṃ imehi pañcahi vatthūhi samādāya vattāma. Yassāyasmato imāni pañca vatthūni khamanti, so salākaṃ gaṇhātū’’ti.

    तेन खो पन समयेन वेसालिका वज्‍जिपुत्तका पञ्‍चमत्तानि भिक्खुसतानि नवका चेव होन्ति अप्पकतञ्‍ञुनो च। ते – ‘अयं धम्मो , अयं विनयो, इदं सत्थुसासन’न्ति – सलाकं गण्हिंसु। अथ खो देवदत्तो सङ्घं भिन्दित्वा पञ्‍चमत्तानि भिक्खुसतानि आदाय येन गयासीसं तेन पक्‍कामि। अथ खो सारिपुत्तमोग्गल्‍लाना येन भगवा तेनुपसङ्कमिंसु, उपसङ्कमित्वा भगवन्तं अभिवादेत्वा एकमन्तं निसीदिंसु। एकमन्तं निसिन्‍नो खो आयस्मा सारिपुत्तो भगवन्तं एतदवोच – ‘‘देवदत्तो, भन्ते, सङ्घं भिन्दित्वा पञ्‍चमत्तानि भिक्खुसतानि आदाय येन गयासीसं तेन पक्‍कन्तो’’ति। ‘‘न हि नाम तुम्हाकं, सारिपुत्ता, तेसु नवकेसु भिक्खूसु कारुञ्‍ञम्पि भविस्सति? गच्छथ तुम्हे, सारिपुत्ता, पुरा ते भिक्खू अनयब्यसनं आपज्‍जन्ती’’ति। ‘‘एवं भन्ते’’ति खो सारिपुत्तमोग्गल्‍लाना भगवतो पटिस्सुत्वा उट्ठायासना भगवन्तं अभिवादेत्वा पदक्खिणं कत्वा येन गयासीसं तेनुपसङ्कमिंसु।

    Tena kho pana samayena vesālikā vajjiputtakā pañcamattāni bhikkhusatāni navakā ceva honti appakataññuno ca. Te – ‘ayaṃ dhammo , ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsana’nti – salākaṃ gaṇhiṃsu. Atha kho devadatto saṅghaṃ bhinditvā pañcamattāni bhikkhusatāni ādāya yena gayāsīsaṃ tena pakkāmi. Atha kho sāriputtamoggallānā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā sāriputto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘devadatto, bhante, saṅghaṃ bhinditvā pañcamattāni bhikkhusatāni ādāya yena gayāsīsaṃ tena pakkanto’’ti. ‘‘Na hi nāma tumhākaṃ, sāriputtā, tesu navakesu bhikkhūsu kāruññampi bhavissati? Gacchatha tumhe, sāriputtā, purā te bhikkhū anayabyasanaṃ āpajjantī’’ti. ‘‘Evaṃ bhante’’ti kho sāriputtamoggallānā bhagavato paṭissutvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā yena gayāsīsaṃ tenupasaṅkamiṃsu.

    तेन खो पन समयेन अञ्‍ञतरो भिक्खु भगवतो अविदूरे रोदमानो ठितो होति। अथ खो भगवा तं भिक्खुं एतदवोच – ‘‘किस्स त्वं, भिक्खु, रोदसी’’ति? ‘‘येपि ते, भन्ते, भगवतो अग्गसावका सारिपुत्तमोग्गल्‍लाना तेपि देवदत्तस्स सन्तिके गच्छन्ति देवदत्तस्स धम्मं रोचेन्ता’’ति। ‘‘अट्ठानमेतं, भिक्खु, अनवकासो, यं सारिपुत्तमोग्गल्‍लाना देवदत्तस्स धम्मं रोचेय्युं, अपि च ते गता भिक्खूनं सञ्‍ञत्तिया’’ति 1।

    Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu bhagavato avidūre rodamāno ṭhito hoti. Atha kho bhagavā taṃ bhikkhuṃ etadavoca – ‘‘kissa tvaṃ, bhikkhu, rodasī’’ti? ‘‘Yepi te, bhante, bhagavato aggasāvakā sāriputtamoggallānā tepi devadattassa santike gacchanti devadattassa dhammaṃ rocentā’’ti. ‘‘Aṭṭhānametaṃ, bhikkhu, anavakāso, yaṃ sāriputtamoggallānā devadattassa dhammaṃ roceyyuṃ, api ca te gatā bhikkhūnaṃ saññattiyā’’ti 2.

    ३४५. तेन खो पन समयेन देवदत्तो महतिया परिसाय परिवुत्तो धम्मं देसेन्तो निसिन्‍नो होति। अद्दसा खो देवदत्तो सारिपुत्तमोग्गल्‍लाने दूरतोव आगच्छन्ते। दिस्वान भिक्खू आमन्तेसि – ‘‘पस्सथ, भिक्खवे, याव स्वाक्खातो मया धम्मो, येपि ते समणस्स गोतमस्स अग्गसावका सारिपुत्तमोग्गल्‍लाना तेपि मम सन्तिके आगच्छन्ति। मम धम्मं रोचेन्ता’’ति। एवं वुत्ते कोकालिको देवदत्तं एतदवोच – ‘‘मा, आवुसो देवदत्त, सारिपुत्तमोग्गल्‍लाने विस्ससि । पापिच्छा सारिपुत्तमोग्गल्‍लाना , पापिकानं इच्छानं वसं गता’’ति। ‘‘अलं, आवुसो। स्वागतं तेसं यतो मे धम्मं रोचेन्ती’’ति।

    345. Tena kho pana samayena devadatto mahatiyā parisāya parivutto dhammaṃ desento nisinno hoti. Addasā kho devadatto sāriputtamoggallāne dūratova āgacchante. Disvāna bhikkhū āmantesi – ‘‘passatha, bhikkhave, yāva svākkhāto mayā dhammo, yepi te samaṇassa gotamassa aggasāvakā sāriputtamoggallānā tepi mama santike āgacchanti. Mama dhammaṃ rocentā’’ti. Evaṃ vutte kokāliko devadattaṃ etadavoca – ‘‘mā, āvuso devadatta, sāriputtamoggallāne vissasi . Pāpicchā sāriputtamoggallānā , pāpikānaṃ icchānaṃ vasaṃ gatā’’ti. ‘‘Alaṃ, āvuso. Svāgataṃ tesaṃ yato me dhammaṃ rocentī’’ti.

    अथ खो देवदत्तो आयस्मन्तं सारिपुत्तं उपड्ढासनेन निमन्तेसि – ‘‘एहावुसो सारिपुत्त, इध निसीदाही’’ति। ‘‘अलं आवुसो’’ति खो आयस्मा सारिपुत्तो अञ्‍ञतरं आसनं गहेत्वा एकमन्तं निसीदि। आयस्मापि खो महामोग्गल्‍लानो अञ्‍ञतरं आसनं गहेत्वा एकमन्तं निसीदि। अथ खो देवदत्तो बहुदेव रत्तिं भिक्खू धम्मिया कथाय सन्दस्सेत्वा समादपेत्वा समुत्तेजेत्वा सम्पहंसेत्वा आयस्मन्तं सारिपुत्तं अज्झेसि – ‘‘विगतथिनमिद्धो खो, आवुसो सारिपुत्त, भिक्खुसङ्घो। पटिभातु तं, आवुसो सारिपुत्त, भिक्खूनं धम्मी कथा, पिट्ठि मे आगिलायति, तमहं आयमिस्सामी’’ति। ‘‘एवमावुसो’’ति खो आयस्मा सारिपुत्तो देवदत्तस्स पच्‍चस्सोसि। अथ खो देवदत्तो चतुग्गुणं सङ्घाटिं पञ्‍ञापेत्वा दक्खिणेन पस्सेन सेय्यं कप्पेसि। तस्स किलमन्तस्स मुट्ठस्सतिस्स असम्पजानस्स मुहुत्तकेनेव निद्दा ओक्‍कमि।

    Atha kho devadatto āyasmantaṃ sāriputtaṃ upaḍḍhāsanena nimantesi – ‘‘ehāvuso sāriputta, idha nisīdāhī’’ti. ‘‘Alaṃ āvuso’’ti kho āyasmā sāriputto aññataraṃ āsanaṃ gahetvā ekamantaṃ nisīdi. Āyasmāpi kho mahāmoggallāno aññataraṃ āsanaṃ gahetvā ekamantaṃ nisīdi. Atha kho devadatto bahudeva rattiṃ bhikkhū dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā āyasmantaṃ sāriputtaṃ ajjhesi – ‘‘vigatathinamiddho kho, āvuso sāriputta, bhikkhusaṅgho. Paṭibhātu taṃ, āvuso sāriputta, bhikkhūnaṃ dhammī kathā, piṭṭhi me āgilāyati, tamahaṃ āyamissāmī’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho āyasmā sāriputto devadattassa paccassosi. Atha kho devadatto catugguṇaṃ saṅghāṭiṃ paññāpetvā dakkhiṇena passena seyyaṃ kappesi. Tassa kilamantassa muṭṭhassatissa asampajānassa muhuttakeneva niddā okkami.

    अथ खो आयस्मा सारिपुत्तो आदेसनापाटिहारियानुसासनिया भिक्खू धम्मिया कथाय ओवदि अनुसासि। आयस्मा महामोग्गल्‍लानो इद्धिपाटिहारियानुसासनिया भिक्खू धम्मिया कथाय ओवदि अनुसासि। अथ खो तेसं भिक्खूनं आयस्मता सारिपुत्तेन आदेसनापाटिहारियानुसासनिया आयस्मता च महामोग्गल्‍लानेन इद्धिपाटिहारियानुसासनिया ओवदियमानानं अनुसासियमानानं विरजं वीतमलं धम्मचक्खुं उदपादि – यं किञ्‍चि समुदयधम्मं, सब्बं तं निरोधधम्मन्ति।

    Atha kho āyasmā sāriputto ādesanāpāṭihāriyānusāsaniyā bhikkhū dhammiyā kathāya ovadi anusāsi. Āyasmā mahāmoggallāno iddhipāṭihāriyānusāsaniyā bhikkhū dhammiyā kathāya ovadi anusāsi. Atha kho tesaṃ bhikkhūnaṃ āyasmatā sāriputtena ādesanāpāṭihāriyānusāsaniyā āyasmatā ca mahāmoggallānena iddhipāṭihāriyānusāsaniyā ovadiyamānānaṃ anusāsiyamānānaṃ virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādi – yaṃ kiñci samudayadhammaṃ, sabbaṃ taṃ nirodhadhammanti.

    अथ खो आयस्मा सारिपुत्तो भिक्खू आमन्तेसि – ‘‘गच्छाम मयं, आवुसो, भगवतो सन्तिके। यो तस्स भगवतो धम्मं रोचेसि सो आगच्छतू’’ति। अथ खो सारिपुत्तमोग्गल्‍लाना तानि पञ्‍चभिक्खुसतानि आदाय येन वेळुवनं तेनुपसङ्कमिंसु। अथ खो कोकालिको देवदत्तं उट्ठापेसि – ‘‘उट्ठेहि, आवुसो देवदत्त, नीता ते भिक्खू सारिपुत्तमोग्गल्‍लानेहि। ननु त्वं, आवुसो देवदत्त, मया वुत्तो – ‘मा, आवुसो देवदत्त, सारिपुत्तमोग्गल्‍लाने विस्सासि। पापिच्छा सारिपुत्तमोग्गल्‍लाना, पापिकानं इच्छानं वसं गता’’’ति? अथ खो देवदत्तस्स तत्थेव उण्हं लोहितं मुखतो उग्गञ्छि।

    Atha kho āyasmā sāriputto bhikkhū āmantesi – ‘‘gacchāma mayaṃ, āvuso, bhagavato santike. Yo tassa bhagavato dhammaṃ rocesi so āgacchatū’’ti. Atha kho sāriputtamoggallānā tāni pañcabhikkhusatāni ādāya yena veḷuvanaṃ tenupasaṅkamiṃsu. Atha kho kokāliko devadattaṃ uṭṭhāpesi – ‘‘uṭṭhehi, āvuso devadatta, nītā te bhikkhū sāriputtamoggallānehi. Nanu tvaṃ, āvuso devadatta, mayā vutto – ‘mā, āvuso devadatta, sāriputtamoggallāne vissāsi. Pāpicchā sāriputtamoggallānā, pāpikānaṃ icchānaṃ vasaṃ gatā’’’ti? Atha kho devadattassa tattheva uṇhaṃ lohitaṃ mukhato uggañchi.

    अथ खो सारिपुत्तमोग्गल्‍लाना येन भगवा तेनुपसङ्कमिंसु, उपसङ्कमित्वा भगवन्तं अभिवादेत्वा एकमन्तं निसीदिसुं। एकमन्तं निसिन्‍नो खो आयस्मा सारिपुत्तो भगवन्तं एतदवोच – ‘‘साधु, भन्ते , भेदकानुवत्तका भिक्खू पुन उपसम्पज्‍जेय्यु’’न्ति। ‘‘अलं, सारिपुत्त। मा ते रुच्‍चि भेदकानुवत्तकानं भिक्खूनं पुन उपसम्पदा। तेन हि त्वं, सारिपुत्त, भेदकानुवत्तके भिक्खू थुल्‍लच्‍चयं देसापेहि। कथं पन ते, सारिपुत्त, देवदत्तो पटिपज्‍जी’’ति? ‘‘यथेव, भन्ते, भगवा बहुदेव रत्तिं भिक्खू धम्मिया कथाय सन्दस्सेत्वा समादपेत्वा समुत्तेजेत्वा सम्पहंसेत्वा मं अज्झेसति – ‘विगतथिनमिद्धो खो , सारिपुत्त, भिक्खुसङ्घो; पटिभातु तं, सारिपुत्त, भिक्खूनं धम्मी कथा, पिट्ठि मे आगिलायति, तमहं आयमिस्सामी’ति, एवमेव खो, भन्ते, देवदत्तो पटिपज्‍जी’’ति।

    Atha kho sāriputtamoggallānā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdisuṃ. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā sāriputto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sādhu, bhante , bhedakānuvattakā bhikkhū puna upasampajjeyyu’’nti. ‘‘Alaṃ, sāriputta. Mā te rucci bhedakānuvattakānaṃ bhikkhūnaṃ puna upasampadā. Tena hi tvaṃ, sāriputta, bhedakānuvattake bhikkhū thullaccayaṃ desāpehi. Kathaṃ pana te, sāriputta, devadatto paṭipajjī’’ti? ‘‘Yatheva, bhante, bhagavā bahudeva rattiṃ bhikkhū dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā maṃ ajjhesati – ‘vigatathinamiddho kho , sāriputta, bhikkhusaṅgho; paṭibhātu taṃ, sāriputta, bhikkhūnaṃ dhammī kathā, piṭṭhi me āgilāyati, tamahaṃ āyamissāmī’ti, evameva kho, bhante, devadatto paṭipajjī’’ti.

    ३४६. अथ खो भगवा भिक्खू आमन्तेसि – ‘‘भूतपुब्बं, भिक्खवे, अरञ्‍ञायतने महासरसी। तं नागा उपनिस्साय विहरिंसु। ते तं सरसिं ओगाहेत्वा, सोण्डाय भिसमुळालं अब्बुहित्वा, सुविक्खालितं विक्खालेत्वा, अकद्दमं सङ्खादित्वा, अज्झोहरन्ति। तेसं तं वण्णाय चेव होति, बलाय च। न च ततोनिदानं मरणं वा निगच्छन्ति, मरणमत्तं वा दुक्खं। तेसंयेव खो पन, भिक्खवे, महानागानं अनुसिक्खमाना तरुणा भिङ्कच्छापा। ते तं सरसिं ओगाहेत्वा, सोण्डाय भिसमुळालं अब्बुहित्वा, न सुविक्खालितं विक्खालेत्वा, सकद्दमं सङ्खादित्वा, अज्झोहरन्ति। तेसं तं नेव वण्णाय होति, न बलाय। ततोनिदानञ्‍च मरणं वा निगच्छन्ति, मरणमत्तं वा दुक्खं। एवमेव खो, भिक्खवे, देवदत्तो ममानुक्रुब्बं 3 कपणो मरिस्सतीति।

    346. Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhūtapubbaṃ, bhikkhave, araññāyatane mahāsarasī. Taṃ nāgā upanissāya vihariṃsu. Te taṃ sarasiṃ ogāhetvā, soṇḍāya bhisamuḷālaṃ abbuhitvā, suvikkhālitaṃ vikkhāletvā, akaddamaṃ saṅkhāditvā, ajjhoharanti. Tesaṃ taṃ vaṇṇāya ceva hoti, balāya ca. Na ca tatonidānaṃ maraṇaṃ vā nigacchanti, maraṇamattaṃ vā dukkhaṃ. Tesaṃyeva kho pana, bhikkhave, mahānāgānaṃ anusikkhamānā taruṇā bhiṅkacchāpā. Te taṃ sarasiṃ ogāhetvā, soṇḍāya bhisamuḷālaṃ abbuhitvā, na suvikkhālitaṃ vikkhāletvā, sakaddamaṃ saṅkhāditvā, ajjhoharanti. Tesaṃ taṃ neva vaṇṇāya hoti, na balāya. Tatonidānañca maraṇaṃ vā nigacchanti, maraṇamattaṃ vā dukkhaṃ. Evameva kho, bhikkhave, devadatto mamānukrubbaṃ 4 kapaṇo marissatīti.

    ‘‘महावराहस्स महिं विक्रुब्बतो 5, भिसं घसानस्स 6 नदीसु जग्गतो।

    ‘‘Mahāvarāhassa mahiṃ vikrubbato 7, bhisaṃ ghasānassa 8 nadīsu jaggato;

    भिङ्कोव पङ्कं अभिभक्खयित्वा, ममानुक्रुब्बं कपणो मरिस्सती’’ति॥

    Bhiṅkova paṅkaṃ abhibhakkhayitvā, mamānukrubbaṃ kapaṇo marissatī’’ti.

    ३४७. 9 ‘‘अट्ठहि, भिक्खवे, अङ्गेहि समन्‍नागतो भिक्खु दूतेय्यं गन्तुमरहति। कतमेहि अट्ठहि? इध, भिक्खवे, भिक्खु सोता च होति, सावेता च, उग्गहेता च, धारेता च, विञ्‍ञाता च, विञ्‍ञापेता च, कुसलो च सहितासहितस्स, नो च कलहकारको – इमेहि खो, भिक्खवे, अट्ठहङ्गेहि समन्‍नागतो भिक्खु दूतेय्यं गन्तुमरहति।

    347.10 ‘‘Aṭṭhahi, bhikkhave, aṅgehi samannāgato bhikkhu dūteyyaṃ gantumarahati. Katamehi aṭṭhahi? Idha, bhikkhave, bhikkhu sotā ca hoti, sāvetā ca, uggahetā ca, dhāretā ca, viññātā ca, viññāpetā ca, kusalo ca sahitāsahitassa, no ca kalahakārako – imehi kho, bhikkhave, aṭṭhahaṅgehi samannāgato bhikkhu dūteyyaṃ gantumarahati.

    11 ‘‘अट्ठहि , भिक्खवे, अङ्गेहि समन्‍नागतो सारिपुत्तो दूतेय्यं गन्तुमरहति। कतमेहि अट्ठहि? इध, भिक्खवे, सारिपुत्तो सोता च होति, सावेता च, उग्गहेता च, धारेता च, विञ्‍ञाता च, विञ्‍ञापेता च, कुसलो च सहितासहितस्स, नो च कलहकारको – इमेहि खो, भिक्खवे, अट्ठहङ्गेहि समन्‍नागतो सारिपुत्तो दूतेय्यं गन्तुमरहतीति।

    12 ‘‘Aṭṭhahi , bhikkhave, aṅgehi samannāgato sāriputto dūteyyaṃ gantumarahati. Katamehi aṭṭhahi? Idha, bhikkhave, sāriputto sotā ca hoti, sāvetā ca, uggahetā ca, dhāretā ca, viññātā ca, viññāpetā ca, kusalo ca sahitāsahitassa, no ca kalahakārako – imehi kho, bhikkhave, aṭṭhahaṅgehi samannāgato sāriputto dūteyyaṃ gantumarahatīti.

    13 ‘‘यो वे न ब्यथति 14 पत्वा, परिसं उग्गवादिनिं।

    15 ‘‘Yo ve na byathati 16 patvā, parisaṃ uggavādiniṃ;

    न च हापेति वचनं, न च छादेति सासनं॥

    Na ca hāpeti vacanaṃ, na ca chādeti sāsanaṃ.

    ‘‘असन्दिद्धो च अक्खाति 17, पुच्छितो च न कुप्पति।

    ‘‘Asandiddho ca akkhāti 18, pucchito ca na kuppati;

    स वे तादिसको भिक्खु, दूतेय्यं गन्तुमरहती’’ति॥

    Sa ve tādisako bhikkhu, dūteyyaṃ gantumarahatī’’ti.

    ३४८. 19 ‘‘अट्ठहि, भिक्खवे, असद्धम्मेहि अभिभूतो परियादिन्‍नचित्तो देवदत्तो आपायिको नेरयिको कप्पट्ठो अतेकिच्छो। कतमेहि अट्ठहि ? लाभेन, भिक्खवे, अभिभूतो परियादिन्‍नचित्तो देवदत्तो आपायिको नेरयिको कप्पट्ठो अतेकिच्छो; अलाभेन, भिक्खवे…पे॰… यसेन, भिक्खवे…पे॰… अयसेन, भिक्खवे…पे॰… सक्‍कारेन, भिक्खवे…पे॰… असक्‍कारेन, भिक्खवे…पे॰… पापिच्छताय, भिक्खवे…पे॰… पापमित्तताय भिक्खवे, अभिभूतो परियादिन्‍नचित्तो देवदत्तो आपायिको नेरयिको कप्पट्ठो अतेकिच्छो – इमेहि खो, भिक्खवे, अट्ठहि असद्धम्मेहि अभिभूतो परियादिन्‍नचित्तो देवदत्तो आपायिको नेरयिको कप्पट्ठो अतेकिच्छो।

    348.20 ‘‘Aṭṭhahi, bhikkhave, asaddhammehi abhibhūto pariyādinnacitto devadatto āpāyiko nerayiko kappaṭṭho atekiccho. Katamehi aṭṭhahi ? Lābhena, bhikkhave, abhibhūto pariyādinnacitto devadatto āpāyiko nerayiko kappaṭṭho atekiccho; alābhena, bhikkhave…pe… yasena, bhikkhave…pe… ayasena, bhikkhave…pe… sakkārena, bhikkhave…pe… asakkārena, bhikkhave…pe… pāpicchatāya, bhikkhave…pe… pāpamittatāya bhikkhave, abhibhūto pariyādinnacitto devadatto āpāyiko nerayiko kappaṭṭho atekiccho – imehi kho, bhikkhave, aṭṭhahi asaddhammehi abhibhūto pariyādinnacitto devadatto āpāyiko nerayiko kappaṭṭho atekiccho.

    ३४९. ‘‘साधु, भिक्खवे, भिक्खु उप्पन्‍नं लाभं अभिभुय्य अभिभुय्य विहरेय्य, उप्पन्‍नं अलाभं…पे॰… उप्पन्‍नं यसं… उप्पन्‍नं अयसं… उप्पन्‍नं सक्‍कारं… उप्पन्‍नं असक्‍कारं… उप्पन्‍नं पापिच्छतं… उप्पन्‍नं पापमित्ततं अभिभुय्य अभिभुय्य विहरेय्य। कथञ्‍च, भिक्खवे, भिक्खु अत्थवसं पटिच्‍च उप्पन्‍नं लाभं अभिभुय्य अभिभुय्य विहरेय्य, उप्पन्‍नं अलाभं…पे॰… उप्पन्‍नं यसं… उप्पन्‍नं अयसं… उप्पन्‍नं सक्‍कारं… उप्पन्‍नं असक्‍कारं… उप्पन्‍नं पापिच्छतं… उप्पन्‍नं पापमित्ततं अभिभुय्य अभिभुय्य विहरेय्य? यं हिस्स, भिक्खवे, उप्पन्‍नं लाभं अनभिभुय्य विहरतो उप्पज्‍जेय्युं आसवा विघातपरिळाहा, उप्पन्‍नं लाभं अभिभुय्य अभिभुय्य विहरतो एवंसते आसवा विघातपरिळाहा न होन्ति। यं हिस्स, भिक्खवे, उप्पन्‍नं अलाभं…पे॰… उप्पन्‍नं यसं… उप्पन्‍नं अयसं… उप्पन्‍नं सक्‍कारं… उप्पन्‍नं असक्‍कारं… उप्पन्‍नं पापिच्छतं… उप्पन्‍नं पापमित्ततं अनभिभुय्य विहरतो उप्पज्‍जेय्युं आसवा विघातपरिळाहा, उप्पन्‍नं पापमित्ततं अभिभुय्य अभिभुय्य विहरतो एवंसते आसवा विघातपरिळाहा न होन्ति। इदं खो, भिक्खवे, अत्थवसं पटिच्‍च उप्पन्‍नं लाभं अभिभुय्य अभिभुय्य विहरेय्य, उप्पन्‍नं अलाभं…पे॰… उप्पन्‍नं यसं… उप्पन्‍नं अयसं… उप्पन्‍नं सक्‍कारं… उप्पन्‍नं असक्‍कारं… उप्पन्‍नं पापिच्छतं… उप्पन्‍नं पापमित्ततं अभिभुय्य अभिभुय्य विहरेय्य। तस्मातिह, भिक्खवे, उप्पन्‍नं लाभं अभिभुय्य अभिभुय्य विहरिस्साम, उप्पन्‍नं अलाभं…पे॰… उप्पन्‍नं यसं… उप्पन्‍नं अयसं… उप्पन्‍नं सक्‍कारं… उप्पन्‍नं असक्‍कारं… उप्पन्‍नं पापिच्छतं… उप्पन्‍नं पापमित्ततं अभिभुय्य अभिभुय्य विहरिस्सामाति; एवञ्हि वो, भिक्खवे, सिक्खितब्बन्ति।

    349. ‘‘Sādhu, bhikkhave, bhikkhu uppannaṃ lābhaṃ abhibhuyya abhibhuyya vihareyya, uppannaṃ alābhaṃ…pe… uppannaṃ yasaṃ… uppannaṃ ayasaṃ… uppannaṃ sakkāraṃ… uppannaṃ asakkāraṃ… uppannaṃ pāpicchataṃ… uppannaṃ pāpamittataṃ abhibhuyya abhibhuyya vihareyya. Kathañca, bhikkhave, bhikkhu atthavasaṃ paṭicca uppannaṃ lābhaṃ abhibhuyya abhibhuyya vihareyya, uppannaṃ alābhaṃ…pe… uppannaṃ yasaṃ… uppannaṃ ayasaṃ… uppannaṃ sakkāraṃ… uppannaṃ asakkāraṃ… uppannaṃ pāpicchataṃ… uppannaṃ pāpamittataṃ abhibhuyya abhibhuyya vihareyya? Yaṃ hissa, bhikkhave, uppannaṃ lābhaṃ anabhibhuyya viharato uppajjeyyuṃ āsavā vighātapariḷāhā, uppannaṃ lābhaṃ abhibhuyya abhibhuyya viharato evaṃsate āsavā vighātapariḷāhā na honti. Yaṃ hissa, bhikkhave, uppannaṃ alābhaṃ…pe… uppannaṃ yasaṃ… uppannaṃ ayasaṃ… uppannaṃ sakkāraṃ… uppannaṃ asakkāraṃ… uppannaṃ pāpicchataṃ… uppannaṃ pāpamittataṃ anabhibhuyya viharato uppajjeyyuṃ āsavā vighātapariḷāhā, uppannaṃ pāpamittataṃ abhibhuyya abhibhuyya viharato evaṃsate āsavā vighātapariḷāhā na honti. Idaṃ kho, bhikkhave, atthavasaṃ paṭicca uppannaṃ lābhaṃ abhibhuyya abhibhuyya vihareyya, uppannaṃ alābhaṃ…pe… uppannaṃ yasaṃ… uppannaṃ ayasaṃ… uppannaṃ sakkāraṃ… uppannaṃ asakkāraṃ… uppannaṃ pāpicchataṃ… uppannaṃ pāpamittataṃ abhibhuyya abhibhuyya vihareyya. Tasmātiha, bhikkhave, uppannaṃ lābhaṃ abhibhuyya abhibhuyya viharissāma, uppannaṃ alābhaṃ…pe… uppannaṃ yasaṃ… uppannaṃ ayasaṃ… uppannaṃ sakkāraṃ… uppannaṃ asakkāraṃ… uppannaṃ pāpicchataṃ… uppannaṃ pāpamittataṃ abhibhuyya abhibhuyya viharissāmāti; evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabbanti.

    ३५०. ‘‘तीहि, भिक्खवे, असद्धम्मेहि अभिभूतो परियादिन्‍नचित्तो देवदत्तो आपायिको नेरयिको कप्पट्ठो अतेकिच्छो। कतमेहि तीहि? पापिच्छता, पापमित्तता, ओरमत्तकेन विसेसाधिगमेन अन्तरा वोसानं आपादि – इमेहि खो, भिक्खवे, तीहि असद्धम्मेहि अभिभूतो परियादिन्‍नचित्तो देवदत्तो आपायिको नेरयिको कप्पट्ठो अतेकिच्छोति।

    350. ‘‘Tīhi, bhikkhave, asaddhammehi abhibhūto pariyādinnacitto devadatto āpāyiko nerayiko kappaṭṭho atekiccho. Katamehi tīhi? Pāpicchatā, pāpamittatā, oramattakena visesādhigamena antarā vosānaṃ āpādi – imehi kho, bhikkhave, tīhi asaddhammehi abhibhūto pariyādinnacitto devadatto āpāyiko nerayiko kappaṭṭho atekicchoti.

    ‘‘मा जातु कोचि लोकस्मिं, पापिच्छो उदपज्‍जथ।

    ‘‘Mā jātu koci lokasmiṃ, pāpiccho udapajjatha;

    तदमिनापि जानाथ, पापिच्छानं यथागति॥

    Tadamināpi jānātha, pāpicchānaṃ yathāgati.

    ‘‘पण्डितोति समञ्‍ञातो, भावितत्तोति सम्मतो।

    ‘‘Paṇḍitoti samaññāto, bhāvitattoti sammato;

    जलंव यससा अट्ठा, देवदत्तोति मे सुतं॥

    Jalaṃva yasasā aṭṭhā, devadattoti me sutaṃ.

    ‘‘सो पमादं अनुचिण्णो, आसज्‍ज नं तथागतं।

    ‘‘So pamādaṃ anuciṇṇo, āsajja naṃ tathāgataṃ;

    अवीचिनिरयं पत्तो, चतुद्वारं भयानकं॥

    Avīcinirayaṃ patto, catudvāraṃ bhayānakaṃ.

    ‘‘अदुट्ठस्स हि यो दुब्भे, पापकम्मं अक्रुब्बतो।

    ‘‘Aduṭṭhassa hi yo dubbhe, pāpakammaṃ akrubbato;

    तमेव पापं फुसति, दुट्ठचित्तं अनादरं॥

    Tameva pāpaṃ phusati, duṭṭhacittaṃ anādaraṃ.

    ‘‘समुद्दं विसकुम्भेन, यो मञ्‍ञेय्य पदूसितुं 21।

    ‘‘Samuddaṃ visakumbhena, yo maññeyya padūsituṃ 22;

    न सो तेन पदूसेय्य, भेस्मा हि उदधी महा॥

    Na so tena padūseyya, bhesmā hi udadhī mahā.

    ‘‘एवमेव तथागतं, यो वादेनुपहिंसति।

    ‘‘Evameva tathāgataṃ, yo vādenupahiṃsati;

    समग्गतं 23 सन्तचित्तं, वादो तम्हि न रूहति॥

    Samaggataṃ 24 santacittaṃ, vādo tamhi na rūhati.

    ‘‘तादिसं मित्तं क्रुब्बेथ 25, तञ्‍च सेवेथ पण्डितो।

    ‘‘Tādisaṃ mittaṃ krubbetha 26, tañca sevetha paṇḍito;

    यस्स मग्गानुगो भिक्खु, खयं दुक्खस्स पापुणे’’ति॥

    Yassa maggānugo bhikkhu, khayaṃ dukkhassa pāpuṇe’’ti.




    Next: उपालिपञ्हा • Upālipañhā




    Footnotes:
    1. भिक्खुसञ्‍ञत्तियाति (सी॰ स्या॰), भिक्खू सञ्‍ञत्तिया (क॰)
    2. bhikkhusaññattiyāti (sī. syā.), bhikkhū saññattiyā (ka.)
    3. ममानुकुब्बं (सी॰ स्या॰)
    4. mamānukubbaṃ (sī. syā.)
    5. विकुब्बतो (सी॰ स्या॰)
    6. घसमानस्स (क॰)
    7. vikubbato (sī. syā.)
    8. ghasamānassa (ka.)
    9. अ॰ नि॰ ८.१६
    10. a. ni. 8.16
    11. अ॰ नि॰ ८.१६
    12. a. ni. 8.16
    13. अ॰ नि॰ ८.१६
    14. ब्याधति (सी॰ स्या॰)
    15. a. ni. 8.16
    16. byādhati (sī. syā.)
    17. अक्खाता (क॰)
    18. akkhātā (ka.)
    19. अ॰ नि॰ ८.७
    20. a. ni. 8.7
    21. पदुस्सितुं (क॰)
    22. padussituṃ (ka.)
    23. सम्मागतं (सी॰), समगतं (स्या॰)
    24. sammāgataṃ (sī.), samagataṃ (syā.)
    25. कुब्बेथ (सी॰ स्या॰)
    26. kubbetha (sī. syā.)



    Related texts:



    अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / चूळवग्ग-अट्ठकथा • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / सङ्घभेदककथा • Saṅghabhedakakathā

    टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / सङ्घभेदकथावण्णना • Saṅghabhedakathāvaṇṇanā

    टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / छसक्यपब्बज्‍जाकथावण्णना • Chasakyapabbajjākathāvaṇṇanā

    टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / सङ्घभेदककथावण्णना • Saṅghabhedakakathāvaṇṇanā

    टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / सङ्घभेदकथा • Saṅghabhedakathā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact