| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បាចិត្យាទិយោជនាបាឡិ • Pācityādiyojanāpāḷi |
សង្ឃភេទកថា
Saṅghabhedakathā
៣៤៤. សោតិ ទេវទត្តោ, គតោ កិរាតិ សម្ពន្ធោ។ តត្ថេវាតិ វិហារសីមាយមេវ។ អាវេណិកន្តិ ភិក្ខុសង្ឃតោ អាវេណិកំ។
344.Soti devadatto, gato kirāti sambandho. Tatthevāti vihārasīmāyameva. Āveṇikanti bhikkhusaṅghato āveṇikaṃ.
៣៤៥. អាគិលាយតីតិ ឯត្ថ អាត្យូបសគ្គោ អភិភវនត្ថោ, គិលេធាតុ ពាធនត្ថោតិ អាហ ‘‘វេទនាភិភូតា ពាធតី’’តិ។ តន្តិ បិដ្ឋិំ។ បរស្ស ចិត្តំ អាទិសិត្វា ទេសយតិ ឯតាយាតិ អាទេសនា, សា ឯវ បាដិហារិយំ អាទេសនាបាដិហារិយំ។ អនុសាសតិ ឯតាយាតិ អនុសាសនី, ឥមមេវត្ថំ ទស្សេន្តោ អាហ ‘‘ឯវម្បិ តេ’’តិអាទិ។
345.Āgilāyatīti ettha ātyūpasaggo abhibhavanattho, giledhātu bādhanatthoti āha ‘‘vedanābhibhūtā bādhatī’’ti. Tanti piṭṭhiṃ. Parassa cittaṃ ādisitvā desayati etāyāti ādesanā, sā eva pāṭihāriyaṃ ādesanāpāṭihāriyaṃ. Anusāsati etāyāti anusāsanī, imamevatthaṃ dassento āha ‘‘evampi te’’tiādi.
៣៤៦. មមានុក្រុព្ពន្តិ ឯត្ថ អនុត្យូបសគ្គោ អនុកិរិយត្ថោ ករធាតុ អន្តបច្ចយោ គច្ឆន្តាទិគណោតិ ទស្សេន្តោ អាហ ‘‘មមានុកិរិយំ កុរុមានោ’’តិ។ ‘‘ទុក្ខិតោ’’តិ ឥមិនា កបណោតិ ឯត្ថ កបធាតុ ហិំសនត្ថោតិ ទស្សេតិ។ មហាវរាហស្សាតិ វរាហសទ្ទស្ស សូករត្ថំ បដិក្ខិបន្តោ អាហ ‘‘មហានាគស្សា’’តិ។ ‘‘បថវិ’’ន្តិ ឥមិនា មហិំ វិកុព្ពតោតិ ឯត្ថ មហីសទ្ទស្ស ឯវំនាមកំ មហានទិំ បដិក្ខិបតិ។ ‘‘បទាលេន្តស្សា’’តិ ឥមិនា ករធាតុយា វិត្យូបសគ្គវសេន បទាលនត្ថំ ទស្សេតិ។ ភិសំ ឃសមានស្សាតិ ឯត្ថ មានសទ្ទោ កត្វត្ថោតិ អាហ ‘‘ភិសំ ឃសន្តស្សា’’តិ។ ឃសន្តស្សាតិ ភក្ខន្តស្ស។ នទីនាមកំ តំ បោក្ខរណិន្តិ យោជនា។ ឥមិនា នទីសុ ជគ្គតោតិ ឯត្ថ នទី នាម បោក្ខរណីតិ ទស្សេតិ។ ជគ្គតោតិ ហត្ថិយូថំ បាលេន្តស្ស។
346.Mamānukrubbanti ettha anutyūpasaggo anukiriyattho karadhātu antapaccayo gacchantādigaṇoti dassento āha ‘‘mamānukiriyaṃ kurumāno’’ti. ‘‘Dukkhito’’ti iminā kapaṇoti ettha kapadhātu hiṃsanatthoti dasseti. Mahāvarāhassāti varāhasaddassa sūkaratthaṃ paṭikkhipanto āha ‘‘mahānāgassā’’ti. ‘‘Pathavi’’nti iminā mahiṃ vikubbatoti ettha mahīsaddassa evaṃnāmakaṃ mahānadiṃ paṭikkhipati. ‘‘Padālentassā’’ti iminā karadhātuyā vityūpasaggavasena padālanatthaṃ dasseti. Bhisaṃghasamānassāti ettha mānasaddo katvatthoti āha ‘‘bhisaṃ ghasantassā’’ti. Ghasantassāti bhakkhantassa. Nadīnāmakaṃ taṃ pokkharaṇinti yojanā. Iminā nadīsu jaggatoti ettha nadī nāma pokkharaṇīti dasseti. Jaggatoti hatthiyūthaṃ pālentassa.
៣៤៧. ‘‘សុតាតិ សោតា’’តិ ឥមិនា បាឡិយា ទ្វិធាភាវំ ទស្សេតិ។ ‘‘និស្សន្ទេហោ’’តិ ឥមិនា អសន្ទិទ្ធោតិ ឯត្ថ ទិហធាតុំ ទស្សេតិ, ទិសធាតុំ និវត្តេតិ។
347. ‘‘Sutāti sotā’’ti iminā pāḷiyā dvidhābhāvaṃ dasseti. ‘‘Nissandeho’’ti iminā asandiddhoti ettha dihadhātuṃ dasseti, disadhātuṃ nivatteti.
៣៥០. ពុទ្ធសហស្សេនបីតិ បិសទ្ទោ គរហត្ថោ, បគេវ ឯកេន ពុទ្ធេនាតិ ទស្សេតិ។
350.Buddhasahassenapīti pisaddo garahattho, pageva ekena buddhenāti dasseti.
‘‘សត្តោ’’តិ ឥមិនា កោចិសទ្ទស្ស បធានបទំ ទស្សេតិ។ អដ្ឋាតិ អាខ្យាតបទស្ស អត្ថំ ទស្សេន្តោ អាហ ‘‘ឋិតោ’’តិ។ ទេវទត្តោតិ មេ សុតន្តិ ឯត្ថ ‘‘មេ’’តិ បទំ ភគវន្តំ សន្ធាយ វុត្តន្តិ អាហ ‘‘ភគវតា’’តិ។ តទេវាតិ សុតមេវ។ ឥទន្តិ ‘‘ទេវទត្តោតិ មេ សុត’’ន្តិ វចនំ។ អនុចិនាតីតិ អនុវឌ្ឍេតិ។ ‘‘បត្វា’’តិ ឥមិនា អាសជ្ជនន្តិ ឯត្ថ សទធាតុយា គត្យត្ថំ, កិរិយាវិសេសនញ្ច ទស្សេតិ។ អវីចិនិរយំ បត្តោតិ ឯត្ថ ឥទានិ ន ទេវទត្តោ អវីចិនិរយំ បត្តោ ហោតិ, អាយតិំ បន អវីចិនិរយេ អវស្សម្ភាវិយត្តា ‘‘អវីចិនិរយំ បត្តោ’’តិ វុត្តន្តិ អាហ ‘‘អាសំសាយំ អតីតវចន’’ន្តិ។ អាសំសាយន្តិ អវស្សម្ភាវិយត្ថេ។ ភេស្មា ហិ ឧទធី មហាតិ ឯត្ថ ភេស្មាសទ្ទោ ភយានកបរិយាយោតិ អាហ ‘‘ភយានកោ’’តិ។
‘‘Satto’’ti iminā kocisaddassa padhānapadaṃ dasseti. Aṭṭhāti ākhyātapadassa atthaṃ dassento āha ‘‘ṭhito’’ti. Devadattoti me sutanti ettha ‘‘me’’ti padaṃ bhagavantaṃ sandhāya vuttanti āha ‘‘bhagavatā’’ti. Tadevāti sutameva. Idanti ‘‘devadattoti me suta’’nti vacanaṃ. Anucinātīti anuvaḍḍheti. ‘‘Patvā’’ti iminā āsajjananti ettha sadadhātuyā gatyatthaṃ, kiriyāvisesanañca dasseti. Avīcinirayaṃ pattoti ettha idāni na devadatto avīcinirayaṃ patto hoti, āyatiṃ pana avīciniraye avassambhāviyattā ‘‘avīcinirayaṃ patto’’ti vuttanti āha ‘‘āsaṃsāyaṃ atītavacana’’nti. Āsaṃsāyanti avassambhāviyatthe. Bhesmā hi udadhī mahāti ettha bhesmāsaddo bhayānakapariyāyoti āha ‘‘bhayānako’’ti.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / វិនយបិដក • Vinayapiṭaka / ចូឡវគ្គបាឡិ • Cūḷavaggapāḷi / សង្ឃភេទកថា • Saṅghabhedakathā
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / វិនយបិដក (អដ្ឋកថា) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ចូឡវគ្គ-អដ្ឋកថា • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / សង្ឃភេទកកថា • Saṅghabhedakakathā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / សារត្ថទីបនី-ដីកា • Sāratthadīpanī-ṭīkā / សង្ឃភេទកថាវណ្ណនា • Saṅghabhedakathāvaṇṇanā
