Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga |
೧೦. ಸಙ್ಘಭೇದಸಿಕ್ಖಾಪದಂ
10. Saṅghabhedasikkhāpadaṃ
೪೦೯. 1 ತೇನ ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ರಾಜಗಹೇ ವಿಹರತಿ ವೇಳುವನೇ ಕಲನ್ದಕನಿವಾಪೇ। ಅಥ ಖೋ ದೇವದತ್ತೋ ಯೇನ ಕೋಕಾಲಿಕೋ ಕಟಮೋದಕತಿಸ್ಸಕೋ 2 ಖಣ್ಡದೇವಿಯಾ ಪುತ್ತೋ ಸಮುದ್ದದತ್ತೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಕೋಕಾಲಿಕಂ ಕಟಮೋದಕತಿಸ್ಸಕಂ ಖಣ್ಡದೇವಿಯಾ ಪುತ್ತಂ ಸಮುದ್ದದತ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಏಥ ಮಯಂ, ಆವುಸೋ, ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಸಙ್ಘಭೇದಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮ ಚಕ್ಕಭೇದ’’ನ್ತಿ। ಏವಂ ವುತ್ತೇ ಕೋಕಾಲಿಕೋ ದೇವದತ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಸಮಣೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಗೋತಮೋ ಮಹಿದ್ಧಿಕೋ ಮಹಾನುಭಾವೋ। ಕಥಂ ಮಯಂ ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಸಙ್ಘಭೇದಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮ ಚಕ್ಕಭೇದ’’ನ್ತಿ? ‘‘ಏಥ ಮಯಂ, ಆವುಸೋ, ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪಞ್ಚ ವತ್ಥೂನಿ ಯಾಚಿಸ್ಸಾಮ – ‘ಭಗವಾ, ಭನ್ತೇ, ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಸ್ಸ ಸನ್ತುಟ್ಠಸ್ಸ ಸಲ್ಲೇಖಸ್ಸ ಧುತಸ್ಸ ಪಾಸಾದಿಕಸ್ಸ ಅಪಚಯಸ್ಸ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭಸ್ಸ 3 ವಣ್ಣವಾದೀ। ಇಮಾನಿ, ಭನ್ತೇ, ಪಞ್ಚ ವತ್ಥೂನಿ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛತಾಯ ಸನ್ತುಟ್ಠಿಯಾ ಸಲ್ಲೇಖಾಯ ಧುತತಾಯ ಪಾಸಾದಿಕತಾಯ ಅಪಚಯಾಯ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ। ಸಾಧು, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖೂ ಯಾವಜೀವಂ ಆರಞ್ಞಿಕಾ ಅಸ್ಸು; ಯೋ ಗಾಮನ್ತಂ ಓಸರೇಯ್ಯ, ವಜ್ಜಂ ನಂ ಫುಸೇಯ್ಯ। ಯಾವಜೀವಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಿಕಾ ಅಸ್ಸು; ಯೋ ನಿಮನ್ತನಂ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯ, ವಜ್ಜಂ ನಂ ಫುಸೇಯ್ಯ। ಯಾವಜೀವಂ ಪಂಸುಕೂಲಿಕಾ ಅಸ್ಸು; ಯೋ ಗಹಪತಿಚೀವರಂ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯ, ವಜ್ಜಂ ನಂ ಫುಸೇಯ್ಯ। ಯಾವಜೀವಂ ರುಕ್ಖಮೂಲಿಕಾ ಅಸ್ಸು; ಯೋ ಛನ್ನಂ ಉಪಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ವಜ್ಜಂ ನಂ ಫುಸೇಯ್ಯ। ಯಾವಜೀವಂ ಮಚ್ಛಮಂಸಂ ನ ಖಾದೇಯ್ಯುಂ; ಯೋ ಮಚ್ಛಮಂಸಂ ಖಾದೇಯ್ಯ, ವಜ್ಜಂ ನಂ ಫುಸೇಯ್ಯಾ’ತಿ। ಇಮಾನಿ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ನಾನುಜಾನಿಸ್ಸತಿ। ತೇ ಮಯಂ ಇಮೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ವತ್ಥೂಹಿ ಜನಂ ಸಞ್ಞಾಪೇಸ್ಸಾಮಾತಿ। ಸಕ್ಕಾ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಇಮೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ವತ್ಥೂಹಿ ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಸಙ್ಘಭೇದೋ ಕಾತುಂ ಚಕ್ಕಭೇದೋ। ಲೂಖಪಸನ್ನಾ ಹಿ, ಆವುಸೋ, ಮನುಸ್ಸಾ’’ತಿ।
409.4 Tena samayena buddho bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Atha kho devadatto yena kokāliko kaṭamodakatissako 5 khaṇḍadeviyā putto samuddadatto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā kokālikaṃ kaṭamodakatissakaṃ khaṇḍadeviyā puttaṃ samuddadattaṃ etadavoca – ‘‘etha mayaṃ, āvuso, samaṇassa gotamassa saṅghabhedaṃ karissāma cakkabheda’’nti. Evaṃ vutte kokāliko devadattaṃ etadavoca – ‘‘samaṇo kho, āvuso, gotamo mahiddhiko mahānubhāvo. Kathaṃ mayaṃ samaṇassa gotamassa saṅghabhedaṃ karissāma cakkabheda’’nti? ‘‘Etha mayaṃ, āvuso, samaṇaṃ gotamaṃ upasaṅkamitvā pañca vatthūni yācissāma – ‘bhagavā, bhante, anekapariyāyena appicchassa santuṭṭhassa sallekhassa dhutassa pāsādikassa apacayassa vīriyārambhassa 6 vaṇṇavādī. Imāni, bhante, pañca vatthūni anekapariyāyena appicchatāya santuṭṭhiyā sallekhāya dhutatāya pāsādikatāya apacayāya vīriyārambhāya saṃvattanti. Sādhu, bhante, bhikkhū yāvajīvaṃ āraññikā assu; yo gāmantaṃ osareyya, vajjaṃ naṃ phuseyya. Yāvajīvaṃ piṇḍapātikā assu; yo nimantanaṃ sādiyeyya, vajjaṃ naṃ phuseyya. Yāvajīvaṃ paṃsukūlikā assu; yo gahapaticīvaraṃ sādiyeyya, vajjaṃ naṃ phuseyya. Yāvajīvaṃ rukkhamūlikā assu; yo channaṃ upagaccheyya, vajjaṃ naṃ phuseyya. Yāvajīvaṃ macchamaṃsaṃ na khādeyyuṃ; yo macchamaṃsaṃ khādeyya, vajjaṃ naṃ phuseyyā’ti. Imāni samaṇo gotamo nānujānissati. Te mayaṃ imehi pañcahi vatthūhi janaṃ saññāpessāmāti. Sakkā kho, āvuso, imehi pañcahi vatthūhi samaṇassa gotamassa saṅghabhedo kātuṃ cakkabhedo. Lūkhapasannā hi, āvuso, manussā’’ti.
ಅಥ ಖೋ ದೇವದತ್ತೋ ಸಪರಿಸೋ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ದೇವದತ್ತೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಭಗವಾ, ಭನ್ತೇ, ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಸ್ಸ…ಪೇ॰… ವೀರಿಯಾರಮ್ಭಸ್ಸ ವಣ್ಣವಾದೀ। ಇಮಾನಿ, ಭನ್ತೇ, ಪಞ್ಚ ವತ್ಥೂನಿ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛತಾಯ…ಪೇ॰… ವೀರಿಯಾರಮ್ಭಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ। ಸಾಧು, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖೂ ಯಾವಜೀವಂ ಆರಞ್ಞಿಕಾ ಅಸ್ಸು; ಯೋ ಗಾಮನ್ತಂ ಓಸರೇಯ್ಯ ವಜ್ಜಂ ನಂ ಫುಸೇಯ್ಯ…ಪೇ॰… ಯಾವಜೀವಂ ಮಚ್ಛಮಂಸಂ ನ ಖಾದೇಯ್ಯುಂ, ಯೋ ಮಚ್ಛಮಂಸಂ ಖಾದೇಯ್ಯ ವಜ್ಜಂ ನಂ ಫುಸೇಯ್ಯಾ’’ತಿ। ‘‘ಅಲಂ, ದೇವದತ್ತ, ಯೋ ಇಚ್ಛತಿ ಆರಞ್ಞಿಕೋ ಹೋತು, ಯೋ ಇಚ್ಛತಿ ಗಾಮನ್ತೇ ವಿಹರತು; ಯೋ ಇಚ್ಛತಿ ಪಿಣ್ಡಪಾತಿಕೋ ಹೋತು, ಯೋ ಇಚ್ಛತಿ ನಿಮನ್ತನಂ ಸಾದಿಯತು; ಯೋ ಇಚ್ಛತಿ ಪಂಸುಕೂಲಿಕೋ ಹೋತು, ಯೋ ಇಚ್ಛತಿ ಗಹಪತಿಚೀವರಂ ಸಾದಿಯತು। ಅಟ್ಠಮಾಸೇ ಖೋ ಮಯಾ, ದೇವದತ್ತ, ರುಕ್ಖಮೂಲಸೇನಾಸನಂ ಅನುಞ್ಞಾತಂ, ತಿಕೋಟಿಪರಿಸುದ್ಧಂ ಮಚ್ಛಮಂಸಂ – ಅದಿಟ್ಠಂ ಅಸುತಂ ಅಪರಿಸಙ್ಕಿತ’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ದೇವದತ್ತೋ – ‘‘ನ ಭಗವಾ ಇಮಾನಿ ಪಞ್ಚ ವತ್ಥೂನಿ ಅನುಜಾನಾತೀ’’ತಿ ಹಟ್ಠೋ ಉದಗ್ಗೋ ಸಪರಿಸೋ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ಪಕ್ಕಾಮಿ।
Atha kho devadatto sapariso yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho devadatto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘bhagavā, bhante, anekapariyāyena appicchassa…pe… vīriyārambhassa vaṇṇavādī. Imāni, bhante, pañca vatthūni anekapariyāyena appicchatāya…pe… vīriyārambhāya saṃvattanti. Sādhu, bhante, bhikkhū yāvajīvaṃ āraññikā assu; yo gāmantaṃ osareyya vajjaṃ naṃ phuseyya…pe… yāvajīvaṃ macchamaṃsaṃ na khādeyyuṃ, yo macchamaṃsaṃ khādeyya vajjaṃ naṃ phuseyyā’’ti. ‘‘Alaṃ, devadatta, yo icchati āraññiko hotu, yo icchati gāmante viharatu; yo icchati piṇḍapātiko hotu, yo icchati nimantanaṃ sādiyatu; yo icchati paṃsukūliko hotu, yo icchati gahapaticīvaraṃ sādiyatu. Aṭṭhamāse kho mayā, devadatta, rukkhamūlasenāsanaṃ anuññātaṃ, tikoṭiparisuddhaṃ macchamaṃsaṃ – adiṭṭhaṃ asutaṃ aparisaṅkita’’nti. Atha kho devadatto – ‘‘na bhagavā imāni pañca vatthūni anujānātī’’ti haṭṭho udaggo sapariso uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi.
೪೧೦. ಅಥ ಖೋ ದೇವದತ್ತೋ ಸಪರಿಸೋ ರಾಜಗಹಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಪಞ್ಚಹಿ ವತ್ಥೂಹಿ ಜನಂ ಸಞ್ಞಾಪೇಸಿ – ‘‘ಮಯಂ, ಆವುಸೋ, ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪಞ್ಚ ವತ್ಥೂನಿ ಯಾಚಿಮ್ಹಾ – ‘ಭಗವಾ, ಭನ್ತೇ, ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಸ್ಸ ಸನ್ತುಟ್ಠಸ್ಸ ಸಲ್ಲೇಖಸ್ಸ ಧುತಸ್ಸ ಪಾಸಾದಿಕಸ್ಸ ಅಪಚಯಸ್ಸ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭಸ್ಸ ವಣ್ಣವಾದೀ। ಇಮಾನಿ, ಭನ್ತೇ, ಪಞ್ಚ ವತ್ಥೂನಿ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛತಾಯ ಸನ್ತುಟ್ಠಿಯಾ ಸಲ್ಲೇಖಾಯ ಧುತತಾಯ ಪಾಸಾದಿಕತಾಯ ಅಪಚಯಾಯ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ। ಸಾಧು, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖೂ ಯಾವಜೀವಂ ಆರಞ್ಞಿಕಾ ಅಸ್ಸು; ಯೋ ಗಾಮನ್ತಂ ಓಸರೇಯ್ಯ, ವಜ್ಜಂ ನಂ ಫುಸೇಯ್ಯ। ಯಾವಜೀವಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಿಕಾ ಅಸ್ಸು; ಯೋ ನಿಮನ್ತನಂ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯ, ವಜ್ಜಂ ನಂ ಫುಸೇಯ್ಯ। ಯಾವಜೀವಂ ಪಂಸುಕೂಲಿಕಾ ಅಸ್ಸು; ಯೋ ಗಹಪತಿಚೀವರಂ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯ, ವಜ್ಜಂ ನಂ ಫುಸೇಯ್ಯ। ಯಾವಜೀವಂ ರುಕ್ಖಮೂಲಿಕಾ ಅಸ್ಸು; ಯೋ ಛನ್ನಂ ಉಪಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ವಜ್ಜಂ ನಂ ಫುಸೇಯ್ಯ। ಯಾವಜೀವಂ ಮಚ್ಛಮಂಸಂ ನ ಖಾದೇಯ್ಯುಂ; ಯೋ ಮಚ್ಛಮಂಸಂ ಖಾದೇಯ್ಯ, ವಜ್ಜಂ ನಂ ಫುಸೇಯ್ಯಾ’ತಿ। ಇಮಾನಿ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ನಾನುಜಾನಾತಿ । ತೇ ಮಯಂ ಇಮೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ವತ್ಥೂಹಿ ಸಮಾದಾಯ ವತ್ತಾಮಾ’’ತಿ। ತತ್ಥ ಯೇ ತೇ ಮನುಸ್ಸಾ ಅಸ್ಸದ್ಧಾ ಅಪ್ಪಸನ್ನಾ ದುಬ್ಬುದ್ಧಿನೋ ತೇ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘‘ಇಮೇ ಖೋ ಸಮಣಾ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಿಯಾ ಧುತಾ ಸಲ್ಲೇಖವುತ್ತಿನೋ, ಸಮಣೋ ಪನ ಗೋತಮೋ ಬಾಹುಲ್ಲಿಕೋ ಬಾಹುಲ್ಲಾಯ ಚೇತೇತೀ’’ತಿ। ಯೇ ಪನ ತೇ ಮನುಸ್ಸಾ ಸದ್ಧಾ ಪಸನ್ನಾ ಪಣ್ಡಿತಾ ಬ್ಯತ್ತಾ ಬುದ್ಧಿಮನ್ತೋ ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ದೇವದತ್ತೋ ಭಗವತೋ ಸಙ್ಘಭೇದಾಯ ಪರಕ್ಕಮಿಸ್ಸತಿ ಚಕ್ಕಭೇದಾಯಾ’’ತಿ! ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇಸಂ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಾನಂ ಖಿಯ್ಯನ್ತಾನಂ ವಿಪಾಚೇನ್ತಾನಂ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ದೇವದತ್ತೋ ಸಙ್ಘಭೇದಾಯ ಪರಕ್ಕಮಿಸ್ಸತಿ ಚಕ್ಕಭೇದಾಯಾ’’ತಿ! ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ದೇವದತ್ತಂ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ವಿಗರಹಿತ್ವಾ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತ್ವಂ, ದೇವದತ್ತ, ಸಙ್ಘಭೇದಾಯ ಪರಕ್ಕಮಸಿ ಚಕ್ಕಭೇದಾಯಾ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತ್ವಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಸಙ್ಘಭೇದಾಯ ಪರಕ್ಕಮಿಸ್ಸಸಿ ಚಕ್ಕಭೇದಾಯ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –
410. Atha kho devadatto sapariso rājagahaṃ pavisitvā pañcahi vatthūhi janaṃ saññāpesi – ‘‘mayaṃ, āvuso, samaṇaṃ gotamaṃ upasaṅkamitvā pañca vatthūni yācimhā – ‘bhagavā, bhante, anekapariyāyena appicchassa santuṭṭhassa sallekhassa dhutassa pāsādikassa apacayassa vīriyārambhassa vaṇṇavādī. Imāni, bhante, pañca vatthūni anekapariyāyena appicchatāya santuṭṭhiyā sallekhāya dhutatāya pāsādikatāya apacayāya vīriyārambhāya saṃvattanti. Sādhu, bhante, bhikkhū yāvajīvaṃ āraññikā assu; yo gāmantaṃ osareyya, vajjaṃ naṃ phuseyya. Yāvajīvaṃ piṇḍapātikā assu; yo nimantanaṃ sādiyeyya, vajjaṃ naṃ phuseyya. Yāvajīvaṃ paṃsukūlikā assu; yo gahapaticīvaraṃ sādiyeyya, vajjaṃ naṃ phuseyya. Yāvajīvaṃ rukkhamūlikā assu; yo channaṃ upagaccheyya, vajjaṃ naṃ phuseyya. Yāvajīvaṃ macchamaṃsaṃ na khādeyyuṃ; yo macchamaṃsaṃ khādeyya, vajjaṃ naṃ phuseyyā’ti. Imāni samaṇo gotamo nānujānāti . Te mayaṃ imehi pañcahi vatthūhi samādāya vattāmā’’ti. Tattha ye te manussā assaddhā appasannā dubbuddhino te evamāhaṃsu – ‘‘ime kho samaṇā sakyaputtiyā dhutā sallekhavuttino, samaṇo pana gotamo bāhulliko bāhullāya cetetī’’ti. Ye pana te manussā saddhā pasannā paṇḍitā byattā buddhimanto te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma devadatto bhagavato saṅghabhedāya parakkamissati cakkabhedāyā’’ti! Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma devadatto saṅghabhedāya parakkamissati cakkabhedāyā’’ti! Atha kho te bhikkhū devadattaṃ anekapariyāyena vigarahitvā bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘saccaṃ kira tvaṃ, devadatta, saṅghabhedāya parakkamasi cakkabhedāyā’’ti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… ‘‘kathañhi nāma tvaṃ, moghapurisa, saṅghabhedāya parakkamissasi cakkabhedāya! Netaṃ, moghapurisa, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
೪೧೧. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸಮಗ್ಗಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಭೇದಾಯ ಪರಕ್ಕಮೇಯ್ಯ, ಭೇದನಸಂವತ್ತನಿಕಂ ವಾ ಅಧಿಕರಣಂ ಸಮಾದಾಯ ಪಗ್ಗಯ್ಹ ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯ, ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ – ‘ಮಾಯಸ್ಮಾ ಸಮಗ್ಗಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಭೇದಾಯ ಪರಕ್ಕಮಿ, ಭೇದನಸಂವತ್ತನಿಕಂ ವಾ ಅಧಿಕರಣಂ ಸಮಾದಾಯ ಪಗ್ಗಯ್ಹ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಸಮೇತಾಯಸ್ಮಾ ಸಙ್ಘೇನ। ಸಮಗ್ಗೋ ಹಿ ಸಙ್ಘೋ ಸಮ್ಮೋದಮಾನೋ ಅವಿವದಮಾನೋ ಏಕುದ್ದೇಸೋ ಫಾಸು ವಿಹರತೀ’ತಿ। ಏವಞ್ಚ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ , ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಯಾವತತಿಯಂ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬೋ ತಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ। ಯಾವತತಿಯಞ್ಚೇ ಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನೋ ತಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ; ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ’’ತಿ।
411.‘‘Yo pana bhikkhu samaggassa saṅghassa bhedāya parakkameyya, bhedanasaṃvattanikaṃ vā adhikaraṇaṃ samādāya paggayha tiṭṭheyya, so bhikkhu bhikkhūhi evamassa vacanīyo – ‘māyasmā samaggassa saṅghassa bhedāya parakkami, bhedanasaṃvattanikaṃ vā adhikaraṇaṃ samādāya paggayha aṭṭhāsi. Sametāyasmā saṅghena. Samaggo hi saṅgho sammodamāno avivadamāno ekuddeso phāsu viharatī’ti. Evañca so bhikkhu bhikkhūhi vuccamāno tatheva paggaṇheyya, so bhikkhu bhikkhūhi yāvatatiyaṃ samanubhāsitabbo tassa paṭinissaggāya. Yāvatatiyañce samanubhāsiyamāno taṃ paṭinissajjeyya, iccetaṃ kusalaṃ; no ce paṭinissajjeyya, saṅghādiseso’’ti.
೪೧೨. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।
412.Yo panāti yo yādiso…pe… bhikkhūti…pe… ayaṃ imasmiṃ atthe adhippeto bhikkhūti.
ಸಮಗ್ಗೋ ನಾಮ ಸಙ್ಘೋ ಸಮಾನಸಂವಾಸಕೋ ಸಮಾನಸೀಮಾಯಂ ಠಿತೋ।
Samaggo nāma saṅgho samānasaṃvāsako samānasīmāyaṃ ṭhito.
ಭೇದಾಯ ಪರಕ್ಕಮೇಯ್ಯಾತಿ – ‘‘ಕಥಂ ಇಮೇ ನಾನಾ ಅಸ್ಸು, ವಿನಾ ಅಸ್ಸು, ವಗ್ಗಾ ಅಸ್ಸೂ’’ತಿ ಪಕ್ಖಂ ಪರಿಯೇಸತಿ, ಗಣಂ ಬನ್ಧತಿ।
Bhedāya parakkameyyāti – ‘‘kathaṃ ime nānā assu, vinā assu, vaggā assū’’ti pakkhaṃ pariyesati, gaṇaṃ bandhati.
ಭೇದನಸಂವತ್ತನಿಕಂ ವಾ ಅಧಿಕರಣನ್ತಿ ಅಟ್ಠಾರಸಭೇದಕರವತ್ಥೂನಿ।
Bhedanasaṃvattanikaṃ vā adhikaraṇanti aṭṭhārasabhedakaravatthūni.
ಸಮಾದಾಯಾತಿ ಆದಾಯ।
Samādāyāti ādāya.
ಪಗ್ಗಯ್ಹಾತಿ ದೀಪೇಯ್ಯ।
Paggayhāti dīpeyya.
ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯಾತಿ ನ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ।
Tiṭṭheyyāti na paṭinissajjeyya.
ಸೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ ಯೋ ಸೋ ಸಙ್ಘಭೇದಕೋ ಭಿಕ್ಖು।
So bhikkhūti yo so saṅghabhedako bhikkhu.
ಭಿಕ್ಖೂಹೀತಿ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ।
Bhikkhūhīti aññehi bhikkhūhi.
ಯೇ ಪಸ್ಸನ್ತಿ, ಯೇ ಸುಣನ್ತಿ, ತೇಹಿ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಮಾಯಸ್ಮಾ ಸಮಗ್ಗಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಭೇದಾಯ ಪರಕ್ಕಮಿ, ಭೇದನಸಂವತ್ತನಿಕಂ ವಾ ಅಧಿಕರಣಂ ಸಮಾದಾಯ ಪಗ್ಗಯ್ಹ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಸಮೇತಾಯಸ್ಮಾ ಸಙ್ಘೇನ। ಸಮಗ್ಗೋ ಹಿ ಸಙ್ಘೋ ಸಮ್ಮೋದಮಾನೋ ಅವಿವದಮಾನೋ ಏಕುದ್ದೇಸೋ ಫಾಸು ವಿಹರತೀ’’ತಿ। ದುತಿಯಮ್ಪಿ ವತ್ತಬ್ಬೋ। ತತಿಯಮ್ಪಿ ವತ್ತಬ್ಬೋ। ಸಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜತಿ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ; ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಸುತ್ವಾ ನ ವದನ್ತಿ , ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಸಙ್ಘಮಜ್ಝಮ್ಪಿ ಆಕಡ್ಢಿತ್ವಾ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಮಾಯಸ್ಮಾ ಸಮಗ್ಗಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಭೇದಾಯ ಪರಕ್ಕಮಿ, ಭೇದನಸಂವತ್ತನಿಕಂ ವಾ ಅಧಿಕರಣಂ ಸಮಾದಾಯ ಪಗ್ಗಯ್ಹ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಸಮೇತಾಯಸ್ಮಾ ಸಙ್ಘೇನ। ಸಮಗ್ಗೋ ಹಿ ಸಙ್ಘೋ ಸಮ್ಮೋದಮಾನೋ ಅವಿವದಮಾನೋ ಏಕುದ್ದೇಸೋ ಫಾಸು ವಿಹರತೀ’’ತಿ। ದುತಿಯಮ್ಪಿ ವತ್ತಬ್ಬೋ। ತತಿಯಮ್ಪಿ ವತ್ತಬ್ಬೋ। ಸಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜತಿ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ; ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬೋ – ‘‘ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬೋ। ಬ್ಯತ್ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಟಿಬಲೇನ ಸಙ್ಘೋ ಞಾಪೇತಬ್ಬೋ –
Ye passanti, ye suṇanti, tehi vattabbo – ‘‘māyasmā samaggassa saṅghassa bhedāya parakkami, bhedanasaṃvattanikaṃ vā adhikaraṇaṃ samādāya paggayha aṭṭhāsi. Sametāyasmā saṅghena. Samaggo hi saṅgho sammodamāno avivadamāno ekuddeso phāsu viharatī’’ti. Dutiyampi vattabbo. Tatiyampi vattabbo. Sace paṭinissajjati, iccetaṃ kusalaṃ; no ce paṭinissajjati, āpatti dukkaṭassa. Sutvā na vadanti , āpatti dukkaṭassa. So bhikkhu saṅghamajjhampi ākaḍḍhitvā vattabbo – ‘‘māyasmā samaggassa saṅghassa bhedāya parakkami, bhedanasaṃvattanikaṃ vā adhikaraṇaṃ samādāya paggayha aṭṭhāsi. Sametāyasmā saṅghena. Samaggo hi saṅgho sammodamāno avivadamāno ekuddeso phāsu viharatī’’ti. Dutiyampi vattabbo. Tatiyampi vattabbo. Sace paṭinissajjati, iccetaṃ kusalaṃ; no ce paṭinissajjati, āpatti dukkaṭassa. So bhikkhu samanubhāsitabbo – ‘‘evañca pana, bhikkhave, samanubhāsitabbo. Byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
೪೧೩. ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ। ಅಯಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಭಿಕ್ಖು ಸಮಗ್ಗಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಭೇದಾಯ ಪರಕ್ಕಮತಿ। ಸೋ ತಂ ವತ್ಥುಂ ನ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜತಿ। ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಸಙ್ಘೋ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಸಮನುಭಾಸೇಯ್ಯ ತಸ್ಸ ವತ್ಥುಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ। ಏಸಾ ಞತ್ತಿ।
413. ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo bhikkhu samaggassa saṅghassa bhedāya parakkamati. So taṃ vatthuṃ na paṭinissajjati. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho itthannāmaṃ bhikkhuṃ samanubhāseyya tassa vatthussa paṭinissaggāya. Esā ñatti.
‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ। ಅಯಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಭಿಕ್ಖು ಸಮಗ್ಗಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಭೇದಾಯ ಪರಕ್ಕಮತಿ। ಸೋ ತಂ ವತ್ಥುಂ ನ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜತಿ। ಸಙ್ಘೋ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಸಮನುಭಾಸತಿ ತಸ್ಸ ವತ್ಥುಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ। ಯಸ್ಸಾಯಸ್ಮತೋ ಖಮತಿ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸಮನುಭಾಸನಾ ತಸ್ಸ ವತ್ಥುಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ, ಸೋ ತುಣ್ಹಸ್ಸ; ಯಸ್ಸ ನಕ್ಖಮತಿ, ಸೋ ಭಾಸೇಯ್ಯ।
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo bhikkhu samaggassa saṅghassa bhedāya parakkamati. So taṃ vatthuṃ na paṭinissajjati. Saṅgho itthannāmaṃ bhikkhuṃ samanubhāsati tassa vatthussa paṭinissaggāya. Yassāyasmato khamati itthannāmassa bhikkhuno samanubhāsanā tassa vatthussa paṭinissaggāya, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಏತಮತ್ಥಂ ವದಾಮಿ…ಪೇ॰… ತತಿಯಮ್ಪಿ ಏತಮತ್ಥಂ ವದಾಮಿ – ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ। ಅಯಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಭಿಕ್ಖು ಸಮಗ್ಗಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಭೇದಾಯ ಪರಕ್ಕಮತಿ। ಸೋ ತಂ ವತ್ಥುಂ ನ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜತಿ। ಸಙ್ಘೋ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಸಮನುಭಾಸತಿ ತಸ್ಸ ವತ್ಥುಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ। ಯಸ್ಸಾಯಸ್ಮತೋ ಖಮತಿ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸಮನುಭಾಸನಾ ತಸ್ಸ ವತ್ಥುಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ, ಸೋ ತುಣ್ಹಸ್ಸ; ಯಸ್ಸ ನಕ್ಖಮತಿ, ಸೋ ಭಾಸೇಯ್ಯ।
‘‘Dutiyampi etamatthaṃ vadāmi…pe… tatiyampi etamatthaṃ vadāmi – suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo bhikkhu samaggassa saṅghassa bhedāya parakkamati. So taṃ vatthuṃ na paṭinissajjati. Saṅgho itthannāmaṃ bhikkhuṃ samanubhāsati tassa vatthussa paṭinissaggāya. Yassāyasmato khamati itthannāmassa bhikkhuno samanubhāsanā tassa vatthussa paṭinissaggāya, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘ಸಮನುಭಟ್ಠೋ ಸಙ್ಘೇನ ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಭಿಕ್ಖು ತಸ್ಸ ವತ್ಥುಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ। ಖಮತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀ’’ತಿ।
‘‘Samanubhaṭṭho saṅghena itthannāmo bhikkhu tassa vatthussa paṭinissaggāya. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.
೪೧೪. ಞತ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ, ದ್ವೀಹಿ ಕಮ್ಮವಾಚಾಹಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಾ, ಕಮ್ಮವಾಚಾಪರಿಯೋಸಾನೇ ಆಪತ್ತಿ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಸ್ಸ। ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ ಅಜ್ಝಾಪಜ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಞತ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ, ದ್ವೀಹಿ ಕಮ್ಮವಾಚಾಹಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಾ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸಮ್ಭನ್ತಿ।
414. Ñattiyā dukkaṭaṃ, dvīhi kammavācāhi thullaccayā, kammavācāpariyosāne āpatti saṅghādisesassa. Saṅghādisesaṃ ajjhāpajjantassa ñattiyā dukkaṭaṃ, dvīhi kammavācāhi thullaccayā paṭippassambhanti.
ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋತಿ…ಪೇ॰… ತೇನಪಿ ವುಚ್ಚತಿ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋತಿ।
Saṅghādisesoti…pe… tenapi vuccati saṅghādisesoti.
೪೧೫. ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ನ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಸ್ಸ।
415. Dhammakamme dhammakammasaññī na paṭinissajjati, āpatti saṅghādisesassa.
ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ವೇಮತಿಕೋ ನ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಸ್ಸ।
Dhammakamme vematiko na paṭinissajjati, āpatti saṅghādisesassa.
ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ನ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಸ್ಸ।
Dhammakamme adhammakammasaññī na paṭinissajjati, āpatti saṅghādisesassa.
ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
Adhammakamme dhammakammasaññī, āpatti dukkaṭassa.
ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
Adhammakamme vematiko, āpatti dukkaṭassa.
ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
Adhammakamme adhammakammasaññī, āpatti dukkaṭassa.
೪೧೬. ಅನಾಪತ್ತಿ ಅಸಮನುಭಾಸನ್ತಸ್ಸ, ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಖಿತ್ತಚಿತ್ತಸ್ಸ, ವೇದನಾಟ್ಟಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।
416. Anāpatti asamanubhāsantassa, paṭinissajjantassa, ummattakassa, khittacittassa, vedanāṭṭassa, ādikammikassāti.
ಸಙ್ಘಭೇದಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ದಸಮಂ।
Saṅghabhedasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ dasamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೧೦. ಪಠಮಸಙ್ಘಭೇದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 10. Paṭhamasaṅghabhedasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ೧೦. ಪಠಮಸಙ್ಘಭೇದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 10. Paṭhamasaṅghabhedasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ೧೦. ಪಠಮಸಙ್ಘಭೇದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 10. Paṭhamasaṅghabhedasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ೧೦. ಪಠಮಸಙ್ಘಭೇದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 10. Paṭhamasaṅghabhedasikkhāpadavaṇṇanā