| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปริวารปาฬิ • Parivārapāḷi |
๒. สงฺฆาทิเสสกณฺฑํ
2. Saṅghādisesakaṇḍaṃ
๗. ยํ เตน ภควตา ชานตา ปสฺสตา อรหตา สมฺมาสมฺพุเทฺธน อุปกฺกมิตฺวา อสุจิํ โมเจนฺตสฺส สงฺฆาทิเสโส กตฺถ ปญฺญโตฺต? กํ อารพฺภ? กิสฺมิํ วตฺถุสฺมิํ? อตฺถิ ตตฺถ ปญฺญตฺติ, อนุปญฺญตฺติ , อนุปฺปนฺนปญฺญตฺติ? สพฺพตฺถปญฺญตฺติ, ปเทสปญฺญตฺติ? สาธารณปญฺญตฺติ, อสาธารณปญฺญตฺติ? เอกโตปญฺญตฺติ, อุภโตปญฺญตฺติ? ปญฺจนฺนํ ปาติโมกฺขุเทฺทสานํ กโตฺถคธํ กตฺถ ปริยาปนฺนํ? กตเมน อุเทฺทเสน อุเทฺทสํ อาคจฺฉติ? จตุนฺนํ วิปตฺตีนํ กตมา วิปตฺติ? สตฺตนฺนํ อาปตฺติกฺขนฺธานํ กตโม อาปตฺติกฺขโนฺธ? ฉนฺนํ อาปตฺติสมุฎฺฐานานํ กติหิ สมุฎฺฐาเนหิ สมุฎฺฐาติ? จตุนฺนํ อธิกรณานํ กตมํ อธิกรณํ? สตฺตนฺนํ สมถานํ กติหิ สมเถหิ สมฺมติ? โก ตตฺถ วินโย, โก ตตฺถ อภิวินโย? กิํ ตตฺถ ปาติโมกฺขํ, กิํ ตตฺถ อธิปาติโมกฺขํ ? กา วิปตฺติ, กา สมฺปตฺติ, กา ปฎิปตฺติ? กติ อตฺถวเส ปฎิจฺจ ภควตา อุปกฺกมิตฺวา อสุจิํ โมเจนฺตสฺส สงฺฆาทิเสโส ปญฺญโตฺต? เก สิกฺขนฺติ, เก สิกฺขิตสิกฺขา? กตฺถ ฐิตํ? เก ธาเรนฺติ? กสฺส วจนํ? เกนาภตนฺติ?
7. Yaṃ tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena upakkamitvā asuciṃ mocentassa saṅghādiseso kattha paññatto? Kaṃ ārabbha? Kismiṃ vatthusmiṃ? Atthi tattha paññatti, anupaññatti , anuppannapaññatti? Sabbatthapaññatti, padesapaññatti? Sādhāraṇapaññatti, asādhāraṇapaññatti? Ekatopaññatti, ubhatopaññatti? Pañcannaṃ pātimokkhuddesānaṃ katthogadhaṃ kattha pariyāpannaṃ? Katamena uddesena uddesaṃ āgacchati? Catunnaṃ vipattīnaṃ katamā vipatti? Sattannaṃ āpattikkhandhānaṃ katamo āpattikkhandho? Channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ katihi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti? Catunnaṃ adhikaraṇānaṃ katamaṃ adhikaraṇaṃ? Sattannaṃ samathānaṃ katihi samathehi sammati? Ko tattha vinayo, ko tattha abhivinayo? Kiṃ tattha pātimokkhaṃ, kiṃ tattha adhipātimokkhaṃ ? Kā vipatti, kā sampatti, kā paṭipatti? Kati atthavase paṭicca bhagavatā upakkamitvā asuciṃ mocentassa saṅghādiseso paññatto? Ke sikkhanti, ke sikkhitasikkhā? Kattha ṭhitaṃ? Ke dhārenti? Kassa vacanaṃ? Kenābhatanti?
๘. ยํ เตน ภควตา ชานตา ปสฺสตา อรหตา สมฺมาสมฺพุเทฺธน อุปกฺกมิตฺวา อสุจิํ โมเจนฺตสฺส สงฺฆาทิเสโส กตฺถ ปญฺญโตฺตติ? สาวตฺถิยํ ปญฺญโตฺตฯ กํ อารพฺภาติ? อายสฺมนฺตํ เสยฺยสกํ อารพฺภฯ กิสฺมิํ วตฺถุสฺมินฺติ? อายสฺมา เสยฺยสโก หเตฺถน อุปกฺกมิตฺวา อสุจิํ โมเจสิ, ตสฺมิํ วตฺถุสฺมิํฯ อตฺถิ ตตฺถ ปญฺญตฺติ, อนุปญฺญตฺติ, อนุปฺปนฺนปญฺญตฺตีติ? เอกา ปญฺญตฺติ, เอกา อนุปญฺญตฺติฯ อนุปฺปนฺนปญฺญตฺติ ตสฺมิํ นตฺถิฯ สพฺพตฺถ ปญฺญตฺติ, ปเทสปญฺญตฺตีติ? สพฺพตฺถปญฺญตฺติฯ สาธารณปญฺญตฺติ, อสาธารณปญฺญตฺตีติ ? อสาธารณปญฺญตฺติฯ เอกโตปญฺญตฺติ, อุภโตปญฺญตฺตีติ? เอกโตปญฺญตฺติฯ ปญฺจนฺนํ ปาติโมกฺขุเทฺทสานํ กโตฺถคธํ กตฺถ ปริยาปนฺนนฺติ? นิทาโนคธํ นิทานปริยาปนฺนํฯ กตเมน อุเทฺทเสน อุเทฺทสํ อาคจฺฉตีติ? ตติเย อุเทฺทเสน อุเทฺทสํ อาคจฺฉติ ฯ จตุนฺนํ วิปตฺตีนํ กตมา วิปตฺตีติ? สีลวิปตฺติฯ สตฺตนฺนํ อาปตฺติกฺขนฺธานํ กตโม อาปตฺติกฺขโนฺธติ? สงฺฆาทิเสโส อาปตฺติกฺขโนฺธฯ ฉนฺนํ อาปตฺติสมุฎฺฐานานํ กติหิ สมุฎฺฐาเนหิ สมุฎฺฐาตีติ? เอเกน สมุฎฺฐาเนน สมุฎฺฐาติ – กายโต จ จิตฺตโต จ สมุฎฺฐาติ, น วาจโตฯ จตุนฺนํ อธิกรณานํ กตมํ อธิกรณนฺติ? อาปตฺตาธิกรณํฯ สตฺตนฺนํ สมถานํ กติหิ สมเถหิ สมฺมตีติ? ทฺวีหิ สมเถหิ สมฺมติ – สมฺมุขาวินเยน จ ปฎิญฺญาตกรเณน จฯ โก ตตฺถ วินโย, โก ตตฺถ อภิวินโยติ? ปญฺญตฺติ วินโย, วิภตฺติ อภิวินโยฯ กิํ ตตฺถ ปาติโมกฺขํ, กิํ ตตฺถ อธิปาติโมกฺขนฺติ? ปญฺญตฺติ ปาติโมกฺขํ, วิภตฺติ อธิปาติโมกฺขํฯ กา วิปตฺตีติ? อสํวโร วิปตฺติฯ กา สมฺปตฺตีติ? สํวโร สมฺปตฺติฯ กา ปฎิปตฺตีติ? น เอวรูปํ กริสฺสามีติ ยาวชีวํ อาปาณโกฎิกํ สมาทาย สิกฺขติ สิกฺขาปเทสุฯ 1 กติ อตฺถวเส ปฎิจฺจ ภควตา อุปกฺกมิตฺวา อสุจิํ โมเจนฺตสฺส สงฺฆาทิเสโส ปญฺญโตฺตติ? ทส อตฺถวเส ปฎิจฺจ ภควตา อุปกฺกมิตฺวา อสุจิํ โมเจนฺตสฺส สงฺฆาทิเสโส ปญฺญโตฺต – สงฺฆสุฎฺฐุตาย, สงฺฆผาสุตาย, ทุมฺมงฺกูนํ ปุคฺคลานํ นิคฺคหาย, เปสลานํ ภิกฺขูนํ ผาสุวิหาราย, ทิฎฺฐธมฺมิกานํ อาสวานํ สํวราย, สมฺปรายิกานํ อาสวานํ ปฎิฆาตาย, อปฺปสนฺนานํ ปสาทาย, ปสนฺนานํ ภิโยฺยภาวาย, สทฺธมฺมฎฺฐิติยา, วินยานุคฺคหายฯ เก สิกฺขนฺตีติ? เสกฺขา จ ปุถุชฺชนกลฺยาณกา จ สิกฺขนฺติฯ เก สิกฺขิตสิกฺขาติ? อรหโนฺต สิกฺขิตสิกฺขาฯ กตฺถ ฐิตนฺติ? สิกฺขากาเมสุ ฐิตํฯ เก ธาเรนฺตีติ? เยสํ วตฺตติ , เต ธาเรนฺติฯ กสฺส วจนนฺติ? ภควโต วจนํ อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺสฯ เกนาภตนฺติ? ปรมฺปราภตํ –
8. Yaṃ tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena upakkamitvā asuciṃ mocentassa saṅghādiseso kattha paññattoti? Sāvatthiyaṃ paññatto. Kaṃ ārabbhāti? Āyasmantaṃ seyyasakaṃ ārabbha. Kismiṃ vatthusminti? Āyasmā seyyasako hatthena upakkamitvā asuciṃ mocesi, tasmiṃ vatthusmiṃ. Atthi tattha paññatti, anupaññatti, anuppannapaññattīti? Ekā paññatti, ekā anupaññatti. Anuppannapaññatti tasmiṃ natthi. Sabbattha paññatti, padesapaññattīti? Sabbatthapaññatti. Sādhāraṇapaññatti, asādhāraṇapaññattīti ? Asādhāraṇapaññatti. Ekatopaññatti, ubhatopaññattīti? Ekatopaññatti. Pañcannaṃ pātimokkhuddesānaṃ katthogadhaṃ kattha pariyāpannanti? Nidānogadhaṃ nidānapariyāpannaṃ. Katamena uddesena uddesaṃ āgacchatīti? Tatiye uddesena uddesaṃ āgacchati . Catunnaṃ vipattīnaṃ katamā vipattīti? Sīlavipatti. Sattannaṃ āpattikkhandhānaṃ katamo āpattikkhandhoti? Saṅghādiseso āpattikkhandho. Channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ katihi samuṭṭhānehi samuṭṭhātīti? Ekena samuṭṭhānena samuṭṭhāti – kāyato ca cittato ca samuṭṭhāti, na vācato. Catunnaṃ adhikaraṇānaṃ katamaṃ adhikaraṇanti? Āpattādhikaraṇaṃ. Sattannaṃ samathānaṃ katihi samathehi sammatīti? Dvīhi samathehi sammati – sammukhāvinayena ca paṭiññātakaraṇena ca. Ko tattha vinayo, ko tattha abhivinayoti? Paññatti vinayo, vibhatti abhivinayo. Kiṃ tattha pātimokkhaṃ, kiṃ tattha adhipātimokkhanti? Paññatti pātimokkhaṃ, vibhatti adhipātimokkhaṃ. Kā vipattīti? Asaṃvaro vipatti. Kā sampattīti? Saṃvaro sampatti. Kā paṭipattīti? Na evarūpaṃ karissāmīti yāvajīvaṃ āpāṇakoṭikaṃ samādāya sikkhati sikkhāpadesu. 2 Kati atthavase paṭicca bhagavatā upakkamitvā asuciṃ mocentassa saṅghādiseso paññattoti? Dasa atthavase paṭicca bhagavatā upakkamitvā asuciṃ mocentassa saṅghādiseso paññatto – saṅghasuṭṭhutāya, saṅghaphāsutāya, dummaṅkūnaṃ puggalānaṃ niggahāya, pesalānaṃ bhikkhūnaṃ phāsuvihārāya, diṭṭhadhammikānaṃ āsavānaṃ saṃvarāya, samparāyikānaṃ āsavānaṃ paṭighātāya, appasannānaṃ pasādāya, pasannānaṃ bhiyyobhāvāya, saddhammaṭṭhitiyā, vinayānuggahāya. Ke sikkhantīti? Sekkhā ca puthujjanakalyāṇakā ca sikkhanti. Ke sikkhitasikkhāti? Arahanto sikkhitasikkhā. Kattha ṭhitanti? Sikkhākāmesu ṭhitaṃ. Ke dhārentīti? Yesaṃ vattati , te dhārenti. Kassa vacananti? Bhagavato vacanaṃ arahato sammāsambuddhassa. Kenābhatanti? Paramparābhataṃ –
อุปาลิ ทาสโก เจว, โสณโก สิคฺคโว ตถา;
Upāli dāsako ceva, soṇako siggavo tathā;
โมคฺคลิปุเตฺตน ปญฺจมา, เอเต ชมฺพุสิริวฺหเยฯ
Moggaliputtena pañcamā, ete jambusirivhaye.
ตโต มหิโนฺท อิฎฺฎิโย, อุตฺติโย สมฺพโล ตถา;
Tato mahindo iṭṭiyo, uttiyo sambalo tathā;
ภทฺทนาโม จ ปณฺฑิโตฯ
Bhaddanāmo ca paṇḍito.
เอเต นาคา มหาปญฺญา, ชมฺพุทีปา อิธาคตา;
Ete nāgā mahāpaññā, jambudīpā idhāgatā;
วินยํ เต วาจยิํสุ, ปิฎกํ ตมฺพปณฺณิยาฯ
Vinayaṃ te vācayiṃsu, piṭakaṃ tambapaṇṇiyā.
นิกาเย ปญฺจ วาเจสุํ, สตฺต เจว ปกรเณ;
Nikāye pañca vācesuṃ, satta ceva pakaraṇe;
ตโต อริโฎฺฐ เมธาวี, ติสฺสทโตฺต จ ปณฺฑิโตฯ
Tato ariṭṭho medhāvī, tissadatto ca paṇḍito.
วิสารโท กาฬสุมโน, เถโร จ ทีฆนามโก;
Visārado kāḷasumano, thero ca dīghanāmako;
ทีฆสุมโน จ ปณฺฑิโตฯ
Dīghasumano ca paṇḍito.
ปุนเทว กาฬสุมโน, นาคเตฺถโร จ พุทฺธรกฺขิโต;
Punadeva kāḷasumano, nāgatthero ca buddharakkhito;
ติสฺสเตฺถโร จ เมธาวี, เทวเตฺถโร จ ปณฺฑิโตฯ
Tissatthero ca medhāvī, devatthero ca paṇḍito.
ปุนเทว สุมโน เมธาวี, วินเย จ วิสารโท;
Punadeva sumano medhāvī, vinaye ca visārado;
พหุสฺสุโต จูฬนาโค, คโชว ทุปฺปธํสิโยฯ
Bahussuto cūḷanāgo, gajova duppadhaṃsiyo.
ธมฺมปาลิตนาโม จ, โรหเณ สาธุปูชิโต;
Dhammapālitanāmo ca, rohaṇe sādhupūjito;
ตสฺส สิโสฺส มหาปโญฺญ, เขมนาโม ติเปฎโกฯ
Tassa sisso mahāpañño, khemanāmo tipeṭako.
ทีเป ตารกราชาว, ปญฺญาย อติโรจถ;
Dīpe tārakarājāva, paññāya atirocatha;
อุปติโสฺส จ เมธาวี, ผุสฺสเทโว มหากถีฯ
Upatisso ca medhāvī, phussadevo mahākathī.
ปุนเทว สุมโน เมธาวี, ปุปฺผนาโม พหุสฺสุโต;
Punadeva sumano medhāvī, pupphanāmo bahussuto;
มหากถี มหาสิโว, ปิฎเก สพฺพตฺถ โกวิโทฯ
Mahākathī mahāsivo, piṭake sabbattha kovido.
ปุนเทว อุปาลิ เมธาวี, วินเย จ วิสารโท;
Punadeva upāli medhāvī, vinaye ca visārado;
มหานาโค มหาปโญฺญ, สทฺธมฺมวํสโกวิโทฯ
Mahānāgo mahāpañño, saddhammavaṃsakovido.
ปุนเทว อภโย เมธาวี, ปิฎเก สพฺพตฺถ โกวิโท;
Punadeva abhayo medhāvī, piṭake sabbattha kovido;
ติสฺสเตฺถโร จ เมธาวี, วินเย จ วิสารโทฯ
Tissatthero ca medhāvī, vinaye ca visārado.
ตสฺส สิโสฺส มหาปโญฺญ, ปุปฺผนาโม พหุสฺสุโต;
Tassa sisso mahāpañño, pupphanāmo bahussuto;
สาสนํ อนุรกฺขโนฺต, ชมฺพุทีเป ปติฎฺฐิโตฯ
Sāsanaṃ anurakkhanto, jambudīpe patiṭṭhito.
จูฬาภโย จ เมธาวี, วินเย จ วิสารโท;
Cūḷābhayo ca medhāvī, vinaye ca visārado;
ติสฺสเตฺถโร จ เมธาวี, สทฺธมฺมวํสโกวิโทฯ
Tissatthero ca medhāvī, saddhammavaṃsakovido.
จูฬเทโว จ เมธาวี, วินเย จ วิสารโท;
Cūḷadevo ca medhāvī, vinaye ca visārado;
สิวเตฺถโร จ เมธาวี, วินเย สพฺพตฺถ โกวิโทฯ
Sivatthero ca medhāvī, vinaye sabbattha kovido.
เอเต นาคา มหาปญฺญา, วินยญฺญู มคฺคโกวิโท;
Ete nāgā mahāpaññā, vinayaññū maggakovido;
วินยํ ทีเป ปกาเสสุํ, ปิฎกํ ตมฺพปณฺณิยาติฯ
Vinayaṃ dīpe pakāsesuṃ, piṭakaṃ tambapaṇṇiyāti.
๙. ยํ เตน ภควตา ชานตา ปสฺสตา อรหตา สมฺมาสมฺพุเทฺธน มาตุคาเมน สทฺธิํ กายสํสคฺคํ สมาปชฺชนฺตสฺส สํงฺฆาทิเสโส กตฺถ ปญฺญโตฺตติ? สาวตฺถิยํ ปญฺญโตฺตฯ กํ อารพฺภาติ? อายสฺมนฺตํ อุทายิํ อารพฺภ ฯ กิสฺมิํ วตฺถุสฺมินฺติ? อายสฺมา อุทายี มาตุคาเมน สทฺธิํ กายสํสคฺคํ สมาปชฺชิ, ตสฺมิํ วตฺถุสฺมิํฯ เอกา ปญฺญตฺติฯ ฉนฺนํ อาปตฺติสมุฎฺฐานานํ เอเกน สมุฎฺฐาเนน สมุฎฺฐาติ – กายโต จ จิตฺตโต จ สมุฎฺฐาติ, น วาจโต…เป.…ฯ
9. Yaṃ tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena mātugāmena saddhiṃ kāyasaṃsaggaṃ samāpajjantassa saṃṅghādiseso kattha paññattoti? Sāvatthiyaṃ paññatto. Kaṃ ārabbhāti? Āyasmantaṃ udāyiṃ ārabbha . Kismiṃ vatthusminti? Āyasmā udāyī mātugāmena saddhiṃ kāyasaṃsaggaṃ samāpajji, tasmiṃ vatthusmiṃ. Ekā paññatti. Channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ ekena samuṭṭhānena samuṭṭhāti – kāyato ca cittato ca samuṭṭhāti, na vācato…pe….
๑๐. มาตุคามํ ทุฎฺฐุลฺลาหิ วาจาหิ โอภาสนฺตสฺส สงฺฆาทิเสโส กตฺถ ปญฺญโตฺตติ? สาวตฺถิยํ ปญฺญโตฺตฯ กํ อารพฺภาติ? อายสฺมนฺตํ อุทายิํ อารพฺภฯ กิสฺมิํ วตฺถุสฺมินฺติ? อายสฺมา อุทายี มาตุคามํ ทุฎฺฐุลฺลาหิ วาจาหิ โอภาสิ, ตสฺมิํ วตฺถุสฺมิํฯ เอกา ปญฺญตฺติฯ ฉนฺนํ อาปตฺติสมุฎฺฐานานํ ตีหิ สมุฎฺฐาเนหิ สมุฎฺฐาติ – สิยา กายโต จ จิตฺตโต จ สมุฎฺฐาติ, น วาจโต; สิยา วาจโต จ จิตฺตโต จ สมุฎฺฐาติ, น กายโต; สิยา กายโต จ วาจโต จ จิตฺตโต จ สมุฎฺฐาติ…เป.…ฯ
10. Mātugāmaṃ duṭṭhullāhi vācāhi obhāsantassa saṅghādiseso kattha paññattoti? Sāvatthiyaṃ paññatto. Kaṃ ārabbhāti? Āyasmantaṃ udāyiṃ ārabbha. Kismiṃ vatthusminti? Āyasmā udāyī mātugāmaṃ duṭṭhullāhi vācāhi obhāsi, tasmiṃ vatthusmiṃ. Ekā paññatti. Channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ tīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti – siyā kāyato ca cittato ca samuṭṭhāti, na vācato; siyā vācato ca cittato ca samuṭṭhāti, na kāyato; siyā kāyato ca vācato ca cittato ca samuṭṭhāti…pe….
๑๑. มาตุคามสฺส สนฺติเก อตฺตกามปาริจริยาย วณฺณํ ภาสนฺตสฺส สงฺฆาทิเสโส กตฺถ ปญฺญโตฺตติ? สาวตฺถิยํ ปญฺญโตฺตฯ กํ อารพฺภาติ? อายสฺมนฺตํ อุทายิํ อารพฺภฯ กิสฺมิํ วตฺถุสฺมินฺติ? อายสฺมา อุทายี มาตุคามสฺส สนฺติเก อตฺตกามปาริจริยาย วณฺณํ อภาสิ, ตสฺมิํ วตฺถุสฺมิํฯ เอกา ปญฺญตฺติฯ ฉนฺนํ อาปตฺติสมุฎฺฐานานํ ตีหิ สมุฎฺฐาเนหิ สมุฎฺฐาติ – สิยา กายโต จ จิตฺตโต จ สมุฎฺฐาติ, น วาจโต; สิยา วาจโต จ จิตฺตโต จ สมุฎฺฐาติ, น กายโต; สิยา กายโต จ วาจโต จ จิตฺตโต จ สมุฎฺฐาติ…เป.…ฯ
11. Mātugāmassa santike attakāmapāricariyāya vaṇṇaṃ bhāsantassa saṅghādiseso kattha paññattoti? Sāvatthiyaṃ paññatto. Kaṃ ārabbhāti? Āyasmantaṃ udāyiṃ ārabbha. Kismiṃ vatthusminti? Āyasmā udāyī mātugāmassa santike attakāmapāricariyāya vaṇṇaṃ abhāsi, tasmiṃ vatthusmiṃ. Ekā paññatti. Channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ tīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti – siyā kāyato ca cittato ca samuṭṭhāti, na vācato; siyā vācato ca cittato ca samuṭṭhāti, na kāyato; siyā kāyato ca vācato ca cittato ca samuṭṭhāti…pe….
๑๒. สญฺจริตฺตํ สมาปชฺชนฺตสฺส สงฺฆาทิเสโส กตฺถ ปญฺญโตฺตติ? สาวตฺถิยํ ปญฺญโตฺตฯ กํ อารพฺภาติ? อายสฺมนฺตํ อุทายิํ อารพฺภฯ กิสฺมิํ วตฺถุสฺมินฺติ? อายสฺมา อุทายี สญฺจริตฺตํ สมาปชฺชิ, ตสฺมิํ วตฺถุสฺมิํฯ เอกา ปญฺญตฺติ, เอกา อนุปญฺญตฺติฯ ฉนฺนํ อาปตฺติสมุฎฺฐานานํ ฉหิ สมุฎฺฐาเนหิ สมุฎฺฐาติ – สิยา กายโต สมุฎฺฐาติ, น วาจโต น จิตฺตโต; สิยา วาจโต สมุฎฺฐาติ, น กายโต น จิตฺตโต; สิยา กายโต จ วาจโต จ สมุฎฺฐาติ, น จิตฺตโต; สิยา กายโต จ จิตฺตโต จ สมุฎฺฐาติ, น วาจโต ; สิยา วาจโต จ จิตฺตโต จ สมุฎฺฐาติ, น กายโต; สิยา กายโต จ วาจโต จ จิตฺตโต จ สมุฎฺฐาติ…เป.…ฯ
12. Sañcarittaṃ samāpajjantassa saṅghādiseso kattha paññattoti? Sāvatthiyaṃ paññatto. Kaṃ ārabbhāti? Āyasmantaṃ udāyiṃ ārabbha. Kismiṃ vatthusminti? Āyasmā udāyī sañcarittaṃ samāpajji, tasmiṃ vatthusmiṃ. Ekā paññatti, ekā anupaññatti. Channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ chahi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti – siyā kāyato samuṭṭhāti, na vācato na cittato; siyā vācato samuṭṭhāti, na kāyato na cittato; siyā kāyato ca vācato ca samuṭṭhāti, na cittato; siyā kāyato ca cittato ca samuṭṭhāti, na vācato ; siyā vācato ca cittato ca samuṭṭhāti, na kāyato; siyā kāyato ca vācato ca cittato ca samuṭṭhāti…pe….
๑๓. สญฺญาจิกา กุฎิํ การาเปนฺตสฺส สงฺฆาทิเสโส กตฺถ ปญฺญโตฺตติ? อาฬวิยํ ปญฺญโตฺตฯ กํ อารพฺภาติ? อาฬวเก ภิกฺขู อารพฺภฯ กิสฺมิํ วตฺถุสฺมินฺติ? อาฬวกา ภิกฺขู สญฺญาจิกาย กุฎิโย การาเปสุํ, ตสฺมิํ วตฺถุสฺมิํฯ เอกา ปญฺญตฺติฯ ฉนฺนํ อาปตฺติสมุฎฺฐานานํ ฉหิ สมุฎฺฐาเนหิ สมุฎฺฐาติ…เป.…ฯ
13. Saññācikā kuṭiṃ kārāpentassa saṅghādiseso kattha paññattoti? Āḷaviyaṃ paññatto. Kaṃ ārabbhāti? Āḷavake bhikkhū ārabbha. Kismiṃ vatthusminti? Āḷavakā bhikkhū saññācikāya kuṭiyo kārāpesuṃ, tasmiṃ vatthusmiṃ. Ekā paññatti. Channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ chahi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti…pe….
๑๔. มหลฺลกํ วิหารํ การาเปนฺตสฺส สงฺฆาทิเสโส กตฺถ ปญฺญโตฺตติ? โกสมฺพิยํ ปญฺญโตฺตฯ กํ อารพฺภาติ? อายสฺมนฺตํ ฉนฺนํ อารพฺภฯ กิสฺมิํ วตฺถุสฺมินฺติ? อายสฺมา ฉโนฺน วิหารวตฺถุํ โสเธโนฺต อญฺญตรํ เจติยรุกฺขํ เฉทาเปสิ, ตสฺมิํ วตฺถุสฺมิํฯ เอกา ปญฺญตฺติฯ ฉนฺนํ อาปตฺติสมุฎฺฐานานํ ฉหิ สมุฎฺฐาเนหิ สมุฎฺฐาติ…เป.…ฯ
14. Mahallakaṃ vihāraṃ kārāpentassa saṅghādiseso kattha paññattoti? Kosambiyaṃ paññatto. Kaṃ ārabbhāti? Āyasmantaṃ channaṃ ārabbha. Kismiṃ vatthusminti? Āyasmā channo vihāravatthuṃ sodhento aññataraṃ cetiyarukkhaṃ chedāpesi, tasmiṃ vatthusmiṃ. Ekā paññatti. Channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ chahi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti…pe….
๑๕. ภิกฺขุํ อมูลเกน ปาราชิเกน ธเมฺมน อนุทฺธํเสนฺตสฺส สงฺฆาทิเสโส กตฺถ ปญฺญโตฺตติ? ราชคเห ปญฺญโตฺตฯ กํ อารพฺภาติ? เมตฺติยภูมชเก ภิกฺขู อารพฺภฯ กิสฺมิํ วตฺถุสฺมินฺติ? เมตฺติยภูมชกา ภิกฺขู อายสฺมนฺตํ ทพฺพํ มลฺลปุตฺตํ อมูลเกน ปาราชิเกน ธเมฺมน อนุทฺธํเสสุํ, ตสฺมิํ วตฺถุสฺมิํฯ เอกา ปญฺญตฺติฯ ฉนฺนํ อาปตฺติสมุฎฺฐานานํ ตีหิ สมุฎฺฐาเนหิ สมุฎฺฐาติ…เป.…ฯ
15. Bhikkhuṃ amūlakena pārājikena dhammena anuddhaṃsentassa saṅghādiseso kattha paññattoti? Rājagahe paññatto. Kaṃ ārabbhāti? Mettiyabhūmajake bhikkhū ārabbha. Kismiṃ vatthusminti? Mettiyabhūmajakā bhikkhū āyasmantaṃ dabbaṃ mallaputtaṃ amūlakena pārājikena dhammena anuddhaṃsesuṃ, tasmiṃ vatthusmiṃ. Ekā paññatti. Channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ tīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti…pe….
๑๖. ภิกฺขุํ อญฺญภาคิยสฺส อธิกรณสฺส กิญฺจิ เทสํ เลสมตฺตํ อุปาทาย ปาราชิเกน ธเมฺมน อนุทฺธํเสนฺตสฺส สงฺฆาทิเสโส กตฺถ ปญฺญโตฺตติ? ราชคเห ปญฺญโตฺตฯ กํ อารพฺภาติ? เมตฺติยภูมชเก ภิกฺขู อารพฺภฯ กิสฺมิํ วตฺถุสฺมินฺติ? เมตฺติยภูมชกา ภิกฺขู อายสฺมนฺตํ ทพฺพํ มลฺลปุตฺตํ อญฺญภาคิยสฺส อธิกรณสฺส กิญฺจิ เทสํ เลสมตฺตํ อุปาทาย ปาราชิเกน ธเมฺมน อนุทฺธํเสสุํ, ตสฺมิํ วตฺถุสฺมิํฯ เอกา ปญฺญตฺติฯ ฉนฺนํ อาปตฺติสมุฎฺฐานานํ ตีหิ สมุฎฺฐาเนหิ สมุฎฺฐาติ…เป.…ฯ
16. Bhikkhuṃ aññabhāgiyassa adhikaraṇassa kiñci desaṃ lesamattaṃ upādāya pārājikena dhammena anuddhaṃsentassa saṅghādiseso kattha paññattoti? Rājagahe paññatto. Kaṃ ārabbhāti? Mettiyabhūmajake bhikkhū ārabbha. Kismiṃ vatthusminti? Mettiyabhūmajakā bhikkhū āyasmantaṃ dabbaṃ mallaputtaṃ aññabhāgiyassa adhikaraṇassa kiñci desaṃ lesamattaṃ upādāya pārājikena dhammena anuddhaṃsesuṃ, tasmiṃ vatthusmiṃ. Ekā paññatti. Channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ tīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti…pe….
๑๗. สงฺฆเภทกสฺส ภิกฺขุโน ยาวตติยํ สมนุภาสนาย น ปฎินิสฺสชฺชนฺตสฺส สงฺฆาทิเสโส กตฺถ ปญฺญโตฺตติ? ราชคเห ปญฺญโตฺตฯ กํ อารพฺภาติ? เทวทตฺตํ อารพฺภฯ กิสฺมิํ วตฺถุสฺมินฺติ? เทวทโตฺต สมคฺคสฺส สงฺฆสฺส เภทาย ปรกฺกมิ, ตสฺมิํ วตฺถุสฺมิํฯ เอกา ปญฺญตฺติฯ ฉนฺนํ อาปตฺติสมุฎฺฐานานํ เอเกน สมุฎฺฐาเนน สมุฎฺฐาติ – กายโต จ วาจโต จ จิตฺตโต จ สมุฎฺฐาติ…เป.…ฯ
17. Saṅghabhedakassa bhikkhuno yāvatatiyaṃ samanubhāsanāya na paṭinissajjantassa saṅghādiseso kattha paññattoti? Rājagahe paññatto. Kaṃ ārabbhāti? Devadattaṃ ārabbha. Kismiṃ vatthusminti? Devadatto samaggassa saṅghassa bhedāya parakkami, tasmiṃ vatthusmiṃ. Ekā paññatti. Channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ ekena samuṭṭhānena samuṭṭhāti – kāyato ca vācato ca cittato ca samuṭṭhāti…pe….
๑๘. เภทานุวตฺตกานํ ภิกฺขูนํ ยาวตติยํ สมนุภาสนาย น ปฎินิสฺสชฺชนฺตานํ สงฺฆาทิเสโส กตฺถ ปญฺญโตฺตติ? ราชคเห ปญฺญโตฺตฯ กํ อารพฺภาติ? สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภฯ กิสฺมิํ วตฺถุสฺมินฺติ? สมฺพหุลา ภิกฺขู เทวทตฺตสฺส สงฺฆเภทาย ปรกฺกมนฺตสฺส อนุวตฺตกา อเหสุํ วคฺควาทกา, ตสฺมิํ วตฺถุสฺมิํฯ เอกา ปญฺญตฺติฯ ฉนฺนํ อาปตฺติสมุฎฺฐานานํ เอเกน สมุฎฺฐาเนน สมุฎฺฐาติ – กายโต จ วาจโต จ จิตฺตโต จ สมุฎฺฐาติ…เป.…ฯ
18. Bhedānuvattakānaṃ bhikkhūnaṃ yāvatatiyaṃ samanubhāsanāya na paṭinissajjantānaṃ saṅghādiseso kattha paññattoti? Rājagahe paññatto. Kaṃ ārabbhāti? Sambahule bhikkhū ārabbha. Kismiṃ vatthusminti? Sambahulā bhikkhū devadattassa saṅghabhedāya parakkamantassa anuvattakā ahesuṃ vaggavādakā, tasmiṃ vatthusmiṃ. Ekā paññatti. Channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ ekena samuṭṭhānena samuṭṭhāti – kāyato ca vācato ca cittato ca samuṭṭhāti…pe….
๑๙. ทุพฺพจสฺส ภิกฺขุโน ยาวตติยํ สมนุภาสนา น ปฎินิสฺสชฺชนฺตสฺส สงฺฆาทิเสโส กตฺถ ปญฺญโตฺตติ? โกสมฺพิยํ ปญฺญโตฺตฯ กํ อารพฺภาติ? อายสฺมนฺตํ ฉนฺนํ อารพฺภฯ กิสฺมิํ วตฺถุสฺมินฺติ? อายสฺมา ฉโนฺน ภิกฺขูหิ สหธมฺมิกํ วุจฺจมาโน อตฺตานํ อวจนียํ อกาสิ, ตสฺมิํ วตฺถุสฺมิํฯ เอกา ปญฺญตฺติฯ ฉนฺนํ อาปตฺติสมุฎฺฐานานํ เอเกน สมุฎฺฐาเนน สมุฎฺฐาติ – กายโต จ วาจโต จ จิตฺตโต จ สมุฎฺฐาติ…เป.…ฯ
19. Dubbacassa bhikkhuno yāvatatiyaṃ samanubhāsanā na paṭinissajjantassa saṅghādiseso kattha paññattoti? Kosambiyaṃ paññatto. Kaṃ ārabbhāti? Āyasmantaṃ channaṃ ārabbha. Kismiṃ vatthusminti? Āyasmā channo bhikkhūhi sahadhammikaṃ vuccamāno attānaṃ avacanīyaṃ akāsi, tasmiṃ vatthusmiṃ. Ekā paññatti. Channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ ekena samuṭṭhānena samuṭṭhāti – kāyato ca vācato ca cittato ca samuṭṭhāti…pe….
๒๐. กุลทูสกสฺส ภิกฺขุโน ยาวตติยํ สมนุภาสนาย น ปฎินิสฺสชฺชนฺตสฺส สงฺฆาทิเสโส กตฺถ ปญฺญโตฺตติ? สาวตฺถิยํ ปญฺญโตฺตฯ กํ อารพฺภาติ? อสฺสชิปุนพฺพสุเก ภิกฺขู อารพฺภฯ กิสฺมิํ วตฺถุสฺมินฺติ? อสฺสชิปุนพฺพสุกา ภิกฺขู สเงฺฆน ปพฺพาชนียกมฺมกตา ภิกฺขู ฉนฺทคามิตา โทสคามิตา โมหคามิตา ภยคามิตา ปาเปสุํ, ตสฺมิํ วตฺถุสฺมิํฯ เอกา ปญฺญตฺติฯ ฉนฺนํ อาปตฺติสมุฎฺฐานานํ เอเกน สมุฎฺฐาเนน สมุฎฺฐาติ – กายโต จ วาจโต จ จิตฺตโต จ สมุฎฺฐาติ…เป.…ฯ
20. Kuladūsakassa bhikkhuno yāvatatiyaṃ samanubhāsanāya na paṭinissajjantassa saṅghādiseso kattha paññattoti? Sāvatthiyaṃ paññatto. Kaṃ ārabbhāti? Assajipunabbasuke bhikkhū ārabbha. Kismiṃ vatthusminti? Assajipunabbasukā bhikkhū saṅghena pabbājanīyakammakatā bhikkhū chandagāmitā dosagāmitā mohagāmitā bhayagāmitā pāpesuṃ, tasmiṃ vatthusmiṃ. Ekā paññatti. Channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ ekena samuṭṭhānena samuṭṭhāti – kāyato ca vācato ca cittato ca samuṭṭhāti…pe….
เตรส สงฺฆาทิเสสา นิฎฺฐิตาฯ
Terasa saṅghādisesā niṭṭhitā.
ตสฺสุทฺทานํ –
Tassuddānaṃ –
วิสฺสฎฺฐิ กายสํสคฺคํ, ทุฎฺฐุลฺลํ อตฺตกามญฺจ;
Vissaṭṭhi kāyasaṃsaggaṃ, duṭṭhullaṃ attakāmañca;
สญฺจริตฺตํ กุฎี เจว, วิหาโร จ อมูลกํฯ
Sañcarittaṃ kuṭī ceva, vihāro ca amūlakaṃ.
ทุพฺพจํ กุลทูสญฺจ, สงฺฆาทิเสสา เตรสาติฯ
Dubbacaṃ kuladūsañca, saṅghādisesā terasāti.
Footnotes:
