Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தே²ரகா³தா²-அட்ட²கதா² • Theragāthā-aṭṭhakathā |
9. ஸங்க⁴ரக்கி²தத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா
9. Saṅgharakkhitattheragāthāvaṇṇanā
ந நூனாயங் பரமஹிதானுகம்பினோதி ஆயஸ்மதோ ஸங்க⁴ரக்கி²தத்தே²ரஸ்ஸ கா³தா². கா உப்பத்தி? ஸோபி புரிமபு³த்³தே⁴ஸு கதாதி⁴காரோ தத்த² தத்த² ப⁴வே புஞ்ஞானி உபசினந்தோ இதோ சதுனவுதே கப்பே குலகே³ஹே நிப்³ப³த்தித்வா விஞ்ஞுதங் பத்தோ ஏகதி³வஸங் பப்³ப³தபாதே³ வஸந்தே ஸத்த பச்சேகஸம்பு³த்³தே⁴ தி³ஸ்வா பஸன்னமானஸோ கத³ம்ப³புப்பா²னி க³ஹெத்வா பூஜேஸி. ஸோ தேன புஞ்ஞகம்மேன தே³வலோகே நிப்³ப³த்தித்வா அபராபரங் புஞ்ஞானி கத்வா ஸுக³தீஸுயேவ ஸங்ஸரந்தோ இமஸ்மிங் பு³த்³து⁴ப்பாதே³ ஸாவத்தி²யங் இப்³ப⁴குலே நிப்³ப³த்தி, தஸ்ஸ ஸங்க⁴ரக்கி²தோதி நாமங் அஹோஸி. ஸோ விஞ்ஞுதங் பத்தோ படிலத்³த⁴ஸத்³தோ⁴ பப்³ப³ஜித்வா கம்மட்டா²னங் க³ஹெத்வா அஞ்ஞதரங் பி⁴க்கு²ங் ஸஹாயங் கத்வா அரஞ்ஞே விஹரதி. தே²ரஸ்ஸ வஸனட்டா²னதோ அவிதூ³ரே வனகு³ம்பே³ ஏகா மிகீ³ விஜாயித்வா தருணங் சா²பங் ரக்க²ந்தீ சா²தஜ்ஜ²த்தாபி புத்தஸினேஹேன தூ³ரே கோ³சராய ந க³ச்ச²தி, ஆஸன்னே ச திணோத³கஸ்ஸ அலாபே⁴ன கிலமதி. தங் தி³ஸ்வா தே²ரோ, ‘‘அஹோ வதாயங் லோகோ தண்ஹாப³ந்த⁴னப³த்³தோ⁴ மஹாது³க்க²ங் அனுப⁴வதி, ந தங் சி²ந்தி³துங் ஸக்கோதீ’’தி ஸங்வேக³ஜாதோ தமேவ அங்குஸங் கத்வா விபஸ்ஸனங் வட்³டெ⁴த்வா அரஹத்தங் பாபுணி. தேன வுத்தங் அபதா³னே (அப॰ தே²ர 1.16.30-34) –
Na nūnāyaṃ paramahitānukampinoti āyasmato saṅgharakkhitattherassa gāthā. Kā uppatti? Sopi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni upacinanto ito catunavute kappe kulagehe nibbattitvā viññutaṃ patto ekadivasaṃ pabbatapāde vasante satta paccekasambuddhe disvā pasannamānaso kadambapupphāni gahetvā pūjesi. So tena puññakammena devaloke nibbattitvā aparāparaṃ puññāni katvā sugatīsuyeva saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde sāvatthiyaṃ ibbhakule nibbatti, tassa saṅgharakkhitoti nāmaṃ ahosi. So viññutaṃ patto paṭiladdhasaddho pabbajitvā kammaṭṭhānaṃ gahetvā aññataraṃ bhikkhuṃ sahāyaṃ katvā araññe viharati. Therassa vasanaṭṭhānato avidūre vanagumbe ekā migī vijāyitvā taruṇaṃ chāpaṃ rakkhantī chātajjhattāpi puttasinehena dūre gocarāya na gacchati, āsanne ca tiṇodakassa alābhena kilamati. Taṃ disvā thero, ‘‘aho vatāyaṃ loko taṇhābandhanabaddho mahādukkhaṃ anubhavati, na taṃ chindituṃ sakkotī’’ti saṃvegajāto tameva aṅkusaṃ katvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 1.16.30-34) –
‘‘ஹிமவந்தஸ்ஸாவிதூ³ரே, குக்குடோ நாம பப்³ப³தோ;
‘‘Himavantassāvidūre, kukkuṭo nāma pabbato;
தம்ஹி பப்³ப³தபாத³ம்ஹி, ஸத்த பு³த்³தா⁴ வஸந்தி தே.
Tamhi pabbatapādamhi, satta buddhā vasanti te.
‘‘கத³ம்ப³ங் புப்பி²தங் தி³ஸ்வா, தீ³பராஜங்வ உக்³க³தங்;
‘‘Kadambaṃ pupphitaṃ disvā, dīparājaṃva uggataṃ;
உபோ⁴ ஹத்தே²ஹி பக்³க³ய்ஹ, ஸத்த பு³த்³தே⁴ ஸமோகிரிங்.
Ubho hatthehi paggayha, satta buddhe samokiriṃ.
‘‘சதுன்னவுதிதோ கப்பே, யங் புப்ப²மபி⁴ரோபயிங்;
‘‘Catunnavutito kappe, yaṃ pupphamabhiropayiṃ;
து³க்³க³திங் நாபி⁴ஜானாமி, பு³த்³த⁴பூஜாயித³ங் ப²லங்.
Duggatiṃ nābhijānāmi, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
‘‘த்³வேனவுதே இதோ கப்பே, ஸத்தாஸுங் புப்ப²னாமகா;
‘‘Dvenavute ito kappe, sattāsuṃ pupphanāmakā;
ஸத்தரதனஸம்பன்னா, சக்கவத்தீ மஹப்³ப³லா.
Sattaratanasampannā, cakkavattī mahabbalā.
‘‘கிலேஸா ஜா²பிதா மய்ஹங்…பே॰… கதங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாஸன’’ந்தி.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
அரஹத்தங் பன பத்வா அத்தனோ து³தியகங் பி⁴க்கு²ங் மிச்சா²விதக்கப³ஹுலங் விஹரந்தங் ஞத்வா தமேவ மிகி³ங் உபமங் கரித்வா தங் ஓவத³ந்தோ –
Arahattaṃ pana patvā attano dutiyakaṃ bhikkhuṃ micchāvitakkabahulaṃ viharantaṃ ñatvā tameva migiṃ upamaṃ karitvā taṃ ovadanto –
109.
109.
‘‘ந நூனாயங் பரமஹிதானுகம்பினோ, ரஹோக³தோ அனுவிக³ணேதி ஸாஸனங்;
‘‘Na nūnāyaṃ paramahitānukampino, rahogato anuvigaṇeti sāsanaṃ;
ததா²ஹயங் விஹரதி பாகதிந்த்³ரியோ, மிகீ³ யதா² தருணஜாதிகா வனே’’தி. –
Tathāhayaṃ viharati pākatindriyo, migī yathā taruṇajātikā vane’’ti. –
கா³த²ங் அபா⁴ஸி.
Gāthaṃ abhāsi.
தத்த² ந நூனாயந்தி ந-இதி படிஸேதே⁴ நிபாதோ. நூனாதி பரிவிதக்கே. நூன அயந்தி பத³ச்சே²தோ³. பரமஹிதானுகம்பினோதி பரமங் அதிவிய, பரமேன வா அனுத்தரேன ஹிதேன ஸத்தே அனுகம்பனஸீலஸ்ஸ ப⁴க³வதோ. ரஹோக³தோதி ரஹஸி க³தோ, ஸுஞ்ஞாகா³ரக³தோ காயவிவேகயுத்தோதி அத்தோ². அனுவிக³ணேதீதி எத்த² ‘‘ந நூனா’’தி பத³த்³வயங் ஆனெத்வா ஸம்ப³ந்தி⁴தப்³ப³ங் ‘‘நானுவிக³ணேதி நூனா’’தி, ந சிந்தேஸி மஞ்ஞே, ‘‘நானுயுஞ்ஜதீ’’தி தக்கேமீதி அத்தோ². ஸாஸனந்தி படிபத்திஸாஸனங், சதுஸச்சகம்மட்டா²னபா⁴வனந்தி அதி⁴ப்பாயோ . ததா² ஹீதி தேனேவ காரணேன, ஸத்து² ஸாஸனஸ்ஸ அனநுயுஞ்ஜனதோ ஏவ. அயந்தி அயங் பி⁴க்கு². பாகதிந்த்³ரியோதி மனச்ச²ட்டா²னங் இந்த்³ரியானங் யதா²ஸகங் விஸயேஸு விஸ்ஸஜ்ஜனதோ ஸபா⁴வபூ⁴தஇந்த்³ரியோ , அஸங்வுதசக்கு²த்³வாராதி³கோதி அத்தோ². யஸ்ஸ தண்ஹாஸங்க³ஸ்ஸ அச்சி²ன்னதாய ஸோ பி⁴க்கு² பாகதிந்த்³ரியோ விஹரதி, தஸ்ஸ உபமங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘மிகீ³ யதா² தருணஜாதிகா வனே’’தி ஆஹ. யதா² அயங் தருணஸபா⁴வா மிகீ³ புத்தஸ்னேஹஸ்ஸ அச்சி²ன்னதாய வனே து³க்க²ங் அனுப⁴வதி, ந தங் அதிவத்ததி, ஏவமயம்பி பி⁴க்கு² ஸங்க³ஸ்ஸ அச்சி²ன்னதாய பாகதிந்த்³ரியோ விஹரந்தோ வட்டது³க்க²ங் நாதிவத்ததீதி அதி⁴ப்பாயோ. ‘‘தருணவிஜாதிகா’’தி வா பாடோ². அபி⁴னவப்பஸுதா பா³லவச்சா²தி அத்தோ². தங் ஸுத்வா ஸோ பி⁴க்கு² ஸஞ்ஜாதஸங்வேகோ³ விபஸ்ஸனங் வட்³டெ⁴த்வா நசிரஸ்ஸேவ அரஹத்தங் பாபுணி.
Tattha na nūnāyanti na-iti paṭisedhe nipāto. Nūnāti parivitakke. Nūna ayanti padacchedo. Paramahitānukampinoti paramaṃ ativiya, paramena vā anuttarena hitena satte anukampanasīlassa bhagavato. Rahogatoti rahasi gato, suññāgāragato kāyavivekayuttoti attho. Anuvigaṇetīti ettha ‘‘na nūnā’’ti padadvayaṃ ānetvā sambandhitabbaṃ ‘‘nānuvigaṇeti nūnā’’ti, na cintesi maññe, ‘‘nānuyuñjatī’’ti takkemīti attho. Sāsananti paṭipattisāsanaṃ, catusaccakammaṭṭhānabhāvananti adhippāyo . Tathā hīti teneva kāraṇena, satthu sāsanassa ananuyuñjanato eva. Ayanti ayaṃ bhikkhu. Pākatindriyoti manacchaṭṭhānaṃ indriyānaṃ yathāsakaṃ visayesu vissajjanato sabhāvabhūtaindriyo , asaṃvutacakkhudvārādikoti attho. Yassa taṇhāsaṅgassa acchinnatāya so bhikkhu pākatindriyo viharati, tassa upamaṃ dassento ‘‘migī yathā taruṇajātikā vane’’ti āha. Yathā ayaṃ taruṇasabhāvā migī puttasnehassa acchinnatāya vane dukkhaṃ anubhavati, na taṃ ativattati, evamayampi bhikkhu saṅgassa acchinnatāya pākatindriyo viharanto vaṭṭadukkhaṃ nātivattatīti adhippāyo. ‘‘Taruṇavijātikā’’ti vā pāṭho. Abhinavappasutā bālavacchāti attho. Taṃ sutvā so bhikkhu sañjātasaṃvego vipassanaṃ vaḍḍhetvā nacirasseva arahattaṃ pāpuṇi.
ஸங்க⁴ரக்கி²தத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
Saṅgharakkhitattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / தே²ரகா³தா²பாளி • Theragāthāpāḷi / 9. ஸங்க⁴ரக்கி²தத்தே²ரகா³தா² • 9. Saṅgharakkhitattheragāthā