Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဣတိဝုတ္တက-အဋ္ဌကထာ • Itivuttaka-aṭṭhakathā |
၉. သင္ဃသာမဂ္ဂီသုတ္တဝဏ္ဏနာ
9. Saṅghasāmaggīsuttavaṇṇanā
၁၉. နဝမေ ဧကဓမ္မောတိ ဧကော ကုသလဓမ္မော အနဝဇ္ဇဓမ္မော။ ‘‘အယံ ဓမ္မော, နာယံ ဓမ္မော’’တိအာဒိနာ သစေ သင္ဃေ ဝိဝာဒော ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယ, တတ္ထ ဓမ္မကာမေန ဝိညုနာ ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခိတဗ္ဗံ ‘‘ဌာနံ ခော, ပနေတံ ဝိဇ္ဇတိ, ယဒိဒံ ဝိဝာဒော ဝဍ္ဎမာနော သင္ဃရာဇိယာ ဝာ သင္ဃဘေဒာယ ဝာ သံဝတ္တေယ္ယာ’’တိ။ သစေ တံ အဓိကရဏံ အတ္တနာ ပဂ္ဂဟေတ္ဝာ ဌိတော, အဂ္ဂိံ အက္ကန္တေန ဝိယ သဟသာ တတော ဩရမိတဗ္ဗံ။ အထ ပရေဟိ တံ ပဂ္ဂဟိတံ သယဉ္စေတံ သက္ကောတိ ဝူပသမေတုံ, ဥသ္သာဟဇာတော ဟုတ္ဝာ ဒူရမ္ပိ ဂန္တ္ဝာ တထာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ, ယထာ တံ ဝူပသမ္မတိ။ သစေ ပန သယံ န သက္ကောတိ, သော စ ဝိဝာဒော ဥပရူပရိ ဝဍ္ဎတေဝ, န ဝူပသမ္မတိ။ ယေ တတ္ထ ပတိရူပာ သိက္ခာကာမာ သဗ္ရဟ္မစာရိနော, တေ ဥသ္သာဟေတ္ဝာ ယေန ဓမ္မေန ယေန ဝိနယေန ယေန သတ္ထုသာသနေန တံ အဓိကရဏံ ယထာ ဝူပသမ္မတိ, တထာ ဝူပသမေတဗ္ဗံ။ ဧဝံ ဝူပသမေန္တသ္သ ယော သင္ဃသာမဂ္ဂိကရော ကုသလော ဓမ္မော, အယမေတ္ထ ဧကဓမ္မောတိ အဓိပ္ပေတော။ သော ဟိ ဥဘတောပက္ခိယာနံ ဒ္ဝေဠ္ဟကဇာတာနံ ဘိက္ခူနံ, တေသံ အနုဝတ္တနဝသေန ဌိတာနံ ဘိက္ခုနီနံ ဥပာသကာနံ ဥပာသိကာနံ တေသံ အာရက္ခဒေဝတာနံ ယာဝဒေဝ ဗ္ရဟ္မာနမ္ပိ ဥပ္ပဇ္ဇနာရဟံ အဟိတံ ဒုက္ခာဝဟံ သံကိလေသဓမ္မံ အပနေတ္ဝာ မဟတော ပုညရာသိသ္သ ကုသလာဘိသန္ဒသ္သ ဟေတုဘာဝတော သဒေဝကသ္သ လောကသ္သ ဟိတသုခာဝဟော ဟောတိ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘ဧကဓမ္မော, ဘိက္ခဝေ, လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇမာနော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဗဟုဇနဟိတာယာ’’တိအာဒိ။ တသ္သတ္ထော အနန္တရသုတ္တေ ဝုတ္တဝိပရိယာယေန ဝေဒိတဗ္ဗော။ သင္ဃသာမဂ္ဂီတိ သင္ဃသ္သ သမဂ္ဂဘာဝော ဘေဒာဘာဝော ဧကကမ္မတာ ဧကုဒ္ဒေသတာ စ။
19. Navame ekadhammoti eko kusaladhammo anavajjadhammo. ‘‘Ayaṃ dhammo, nāyaṃ dhammo’’tiādinā sace saṅghe vivādo uppajjeyya, tattha dhammakāmena viññunā iti paṭisañcikkhitabbaṃ ‘‘ṭhānaṃ kho, panetaṃ vijjati, yadidaṃ vivādo vaḍḍhamāno saṅgharājiyā vā saṅghabhedāya vā saṃvatteyyā’’ti. Sace taṃ adhikaraṇaṃ attanā paggahetvā ṭhito, aggiṃ akkantena viya sahasā tato oramitabbaṃ. Atha parehi taṃ paggahitaṃ sayañcetaṃ sakkoti vūpasametuṃ, ussāhajāto hutvā dūrampi gantvā tathā paṭipajjitabbaṃ, yathā taṃ vūpasammati. Sace pana sayaṃ na sakkoti, so ca vivādo uparūpari vaḍḍhateva, na vūpasammati. Ye tattha patirūpā sikkhākāmā sabrahmacārino, te ussāhetvā yena dhammena yena vinayena yena satthusāsanena taṃ adhikaraṇaṃ yathā vūpasammati, tathā vūpasametabbaṃ. Evaṃ vūpasamentassa yo saṅghasāmaggikaro kusalo dhammo, ayamettha ekadhammoti adhippeto. So hi ubhatopakkhiyānaṃ dveḷhakajātānaṃ bhikkhūnaṃ, tesaṃ anuvattanavasena ṭhitānaṃ bhikkhunīnaṃ upāsakānaṃ upāsikānaṃ tesaṃ ārakkhadevatānaṃ yāvadeva brahmānampi uppajjanārahaṃ ahitaṃ dukkhāvahaṃ saṃkilesadhammaṃ apanetvā mahato puññarāsissa kusalābhisandassa hetubhāvato sadevakassa lokassa hitasukhāvaho hoti. Tena vuttaṃ ‘‘ekadhammo, bhikkhave, loke uppajjamāno uppajjati bahujanahitāyā’’tiādi. Tassattho anantarasutte vuttavipariyāyena veditabbo. Saṅghasāmaggīti saṅghassa samaggabhāvo bhedābhāvo ekakammatā ekuddesatā ca.
ဂာထာယံ သုခာ သင္ဃသ္သ သာမဂ္ဂီတိ သုခသ္သ ပစ္စယဘာဝတော သာမဂ္ဂီ သုခာတိ ဝုတ္တာ။ ယထာ ‘‘သုခော ဗုဒ္ဓာနမုပ္ပာဒော’’တိ (ဓ. ပ. ၁၉၄)။ သမဂ္ဂာနဉ္စနုဂ္ဂဟောတိ သမဂ္ဂာနံ သာမဂ္ဂိအနုမောဒနေန အနုဂ္ဂဏ္ဟနံ သာမဂ္ဂိအနုရူပံ, ယထာ တေ သာမဂ္ဂိံ န ဝိဇဟန္တိ, တထာ ဂဟဏံ ဌပနံ အနုဗလပ္ပဒာနန္တိ အတ္ထော။ သင္ဃံ သမဂ္ဂံ ကတ္ဝာနာတိ ဘိန္နံ သင္ဃံ ရာဇိပတ္တံ ဝာ သမဂ္ဂံ သဟိတံ ကတ္ဝာ။ ကပ္ပန္တိ အာယုကပ္ပမေဝ။ သဂ္ဂမ္ဟိ မောဒတီတိ ကာမာဝစရဒေဝလောကေ အညေ ဒေဝေ ဒသဟိ ဌာနေဟိ အဘိဘဝိတ္ဝာ ဒိဗ္ဗသုခံ အနုဘဝန္တော ဣစ္ဆိတနိပ္ဖတ္တိယာဝ မောဒတိ ပမောဒတိ လလတိ ကီဠတီတိ။
Gāthāyaṃ sukhā saṅghassa sāmaggīti sukhassa paccayabhāvato sāmaggī sukhāti vuttā. Yathā ‘‘sukho buddhānamuppādo’’ti (dha. pa. 194). Samaggānañcanuggahoti samaggānaṃ sāmaggianumodanena anuggaṇhanaṃ sāmaggianurūpaṃ, yathā te sāmaggiṃ na vijahanti, tathā gahaṇaṃ ṭhapanaṃ anubalappadānanti attho. Saṅghaṃ samaggaṃ katvānāti bhinnaṃ saṅghaṃ rājipattaṃ vā samaggaṃ sahitaṃ katvā. Kappanti āyukappameva. Saggamhi modatīti kāmāvacaradevaloke aññe deve dasahi ṭhānehi abhibhavitvā dibbasukhaṃ anubhavanto icchitanipphattiyāva modati pamodati lalati kīḷatīti.
နဝမသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Navamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / ဣတိဝုတ္တကပာဠိ • Itivuttakapāḷi / ၉. သင္ဃသာမဂ္ဂီသုတ္တံ • 9. Saṅghasāmaggīsuttaṃ