Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / อิติวุตฺตกปาฬิ • Itivuttakapāḷi |
๓. สงฺฆาฎิกณฺณสุตฺตํ
3. Saṅghāṭikaṇṇasuttaṃ
๙๒. วุตฺตเญฺหตํ ภควตา, วุตฺตมรหตาติ เม สุตํ –
92. Vuttañhetaṃ bhagavatā, vuttamarahatāti me sutaṃ –
‘‘สงฺฆาฎิกเณฺณ เจปิ, ภิกฺขเว , ภิกฺขุ คเหตฺวา ปิฎฺฐิโต ปิฎฺฐิโต อนุพโนฺธ อสฺส ปาเท ปาทํ นิกฺขิปโนฺต, โส จ โหติ อภิชฺฌาลุ กาเมสุ ติพฺพสาราโค พฺยาปนฺนจิโตฺต ปทุฎฺฐมนสงฺกโปฺป มุฎฺฐสฺสติ อสมฺปชาโน อสมาหิโต วิพฺภนฺตจิโตฺต ปากตินฺทฺริโย; อถ โข โส อารกาว มยฺหํ, อหญฺจ ตสฺสฯ ตํ กิสฺส เหตุ? ธมฺมญฺหิ โส, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ น ปสฺสติฯ ธมฺมํ อปสฺสโนฺต น มํ ปสฺสติ 1ฯ
‘‘Saṅghāṭikaṇṇe cepi, bhikkhave , bhikkhu gahetvā piṭṭhito piṭṭhito anubandho assa pāde pādaṃ nikkhipanto, so ca hoti abhijjhālu kāmesu tibbasārāgo byāpannacitto paduṭṭhamanasaṅkappo muṭṭhassati asampajāno asamāhito vibbhantacitto pākatindriyo; atha kho so ārakāva mayhaṃ, ahañca tassa. Taṃ kissa hetu? Dhammañhi so, bhikkhave, bhikkhu na passati. Dhammaṃ apassanto na maṃ passati 2.
‘‘โยชนสเต เจปิ โส, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ วิหเรยฺยฯ โส จ โหติ อนภิชฺฌาลุ กาเมสุ น ติพฺพสาราโค อพฺยาปนฺนจิโตฺต อปทุฎฺฐมนสงฺกโปฺป อุปฎฺฐิตสฺสติ สมฺปชาโน สมาหิโต เอกคฺคจิโตฺต สํวุตินฺทฺริโย; อถ โข โส สนฺติเกว มยฺหํ, อหญฺจ ตสฺสฯ ตํ กิสฺส เหตุ? ธมฺมํ หิ โส, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ปสฺสติ; ธมฺมํ ปสฺสโนฺต มํ ปสฺสตี’’ติฯ เอตมตฺถํ ภควา อโวจฯ ตเตฺถตํ อิติ วุจฺจติ –
‘‘Yojanasate cepi so, bhikkhave, bhikkhu vihareyya. So ca hoti anabhijjhālu kāmesu na tibbasārāgo abyāpannacitto apaduṭṭhamanasaṅkappo upaṭṭhitassati sampajāno samāhito ekaggacitto saṃvutindriyo; atha kho so santikeva mayhaṃ, ahañca tassa. Taṃ kissa hetu? Dhammaṃ hi so, bhikkhave, bhikkhu passati; dhammaṃ passanto maṃ passatī’’ti. Etamatthaṃ bhagavā avoca. Tatthetaṃ iti vuccati –
‘‘อนุพโนฺธปิ เจ อสฺส, มหิโจฺฉ จ วิฆาตวา;
‘‘Anubandhopi ce assa, mahiccho ca vighātavā;
เอชานุโค อเนชสฺส, นิพฺพุตสฺส อนิพฺพุโต;
Ejānugo anejassa, nibbutassa anibbuto;
คิโทฺธ โส วีตเคธสฺส, ปสฺส ยาวญฺจ อารกาฯ
Giddho so vītagedhassa, passa yāvañca ārakā.
‘‘โย จ ธมฺมมภิญฺญาย, ธมฺมมญฺญาย ปณฺฑิโต;
‘‘Yo ca dhammamabhiññāya, dhammamaññāya paṇḍito;
รหโทว นิวาเต จ, อเนโช วูปสมฺมติฯ
Rahadova nivāte ca, anejo vūpasammati.
‘‘อเนโช โส อเนชสฺส, นิพฺพุตสฺส จ นิพฺพุโต;
‘‘Anejo so anejassa, nibbutassa ca nibbuto;
อคิโทฺธ วีตเคธสฺส, ปสฺส ยาวญฺจ สนฺติเก’’ติฯ
Agiddho vītagedhassa, passa yāvañca santike’’ti.
อยมฺปิ อโตฺถ วุโตฺต ภควตา, อิติ เม สุตนฺติฯ ตติยํฯ
Ayampi attho vutto bhagavatā, iti me sutanti. Tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / อิติวุตฺตก-อฎฺฐกถา • Itivuttaka-aṭṭhakathā / ๓. สงฺฆาฎิกณฺณสุตฺตวณฺณนา • 3. Saṅghāṭikaṇṇasuttavaṇṇanā