Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya |
๑๐. สงฺฆวนฺทนาสุตฺตํ
10. Saṅghavandanāsuttaṃ
๒๖๖. สาวตฺถิยํ เชตวเนฯ ตตฺร โข…เป.… เอตทโวจ – ‘‘ภูตปุพฺพํ, ภิกฺขเว, สโกฺก เทวานมิโนฺท มาตลิํ สงฺคาหกํ อามเนฺตสิ – ‘โยเชหิ, สมฺม มาตลิ, สหสฺสยุตฺตํ อาชญฺญรถํ , อุยฺยานภูมิํ คจฺฉาม สุภูมิํ ทสฺสนายา’ติฯ ‘เอวํ ภทฺทนฺตวา’ติ โข, ภิกฺขเว, มาตลิ สงฺคาหโก สกฺกสฺส เทวานมินฺทสฺส ปฎิสฺสุตฺวา, สหสฺสยุตฺตํ อาชญฺญรถํ โยเชตฺวา สกฺกสฺส เทวานมินฺทสฺส ปฎิเวเทสิ – ‘ยุโตฺต โข เต, มาริส, สหสฺสยุโตฺต อาชญฺญรโถ, ยสฺส ทานิ กาลํ มญฺญสี’’’ติฯ อถ โข, ภิกฺขเว , สโกฺก เทวานมิโนฺท เวชยนฺตปาสาทา โอโรหโนฺต อญฺชลิํ กตฺวา สุทํ ภิกฺขุสงฺฆํ นมสฺสติฯ อถ โข, ภิกฺขเว, มาตลิ สงฺคาหโก สกฺกํ เทวานมินฺทํ คาถาย อชฺฌภาสิ –
266. Sāvatthiyaṃ jetavane. Tatra kho…pe… etadavoca – ‘‘bhūtapubbaṃ, bhikkhave, sakko devānamindo mātaliṃ saṅgāhakaṃ āmantesi – ‘yojehi, samma mātali, sahassayuttaṃ ājaññarathaṃ , uyyānabhūmiṃ gacchāma subhūmiṃ dassanāyā’ti. ‘Evaṃ bhaddantavā’ti kho, bhikkhave, mātali saṅgāhako sakkassa devānamindassa paṭissutvā, sahassayuttaṃ ājaññarathaṃ yojetvā sakkassa devānamindassa paṭivedesi – ‘yutto kho te, mārisa, sahassayutto ājaññaratho, yassa dāni kālaṃ maññasī’’’ti. Atha kho, bhikkhave , sakko devānamindo vejayantapāsādā orohanto añjaliṃ katvā sudaṃ bhikkhusaṅghaṃ namassati. Atha kho, bhikkhave, mātali saṅgāhako sakkaṃ devānamindaṃ gāthāya ajjhabhāsi –
‘‘ตญฺหิ เอเต นมเสฺสยฺยุํ, ปูติเทหสยา นรา;
‘‘Tañhi ete namasseyyuṃ, pūtidehasayā narā;
นิมุคฺคา กุณปเมฺหเต, ขุปฺปิปาสสมปฺปิตาฯ
Nimuggā kuṇapamhete, khuppipāsasamappitā.
‘‘กิํ นุ เตสํ ปิหยสิ, อนาคาราน วาสว;
‘‘Kiṃ nu tesaṃ pihayasi, anāgārāna vāsava;
อาจารํ อิสินํ พฺรูหิ, ตํ สุโณม วโจ ตวา’’ติฯ
Ācāraṃ isinaṃ brūhi, taṃ suṇoma vaco tavā’’ti.
‘‘เอตํ เตสํ ปิหยามิ, อนาคาราน มาตลิ;
‘‘Etaṃ tesaṃ pihayāmi, anāgārāna mātali;
ยมฺหา คามา ปกฺกมนฺติ, อนเปกฺขา วชนฺติ เตฯ
Yamhā gāmā pakkamanti, anapekkhā vajanti te.
‘‘สุมนฺตมนฺติโน ธีรา, ตุณฺหีภูตา สมญฺจรา;
‘‘Sumantamantino dhīrā, tuṇhībhūtā samañcarā;
เทวา วิรุทฺธา อสุเรหิ, ปุถุ มจฺจา จ มาตลิฯ
Devā viruddhā asurehi, puthu maccā ca mātali.
‘‘อวิรุทฺธา วิรุเทฺธสุ, อตฺตทเณฺฑสุ นิพฺพุตา;
‘‘Aviruddhā viruddhesu, attadaṇḍesu nibbutā;
สาทาเนสุ อนาทานา, เต นมสฺสามิ มาตลี’’ติฯ
Sādānesu anādānā, te namassāmi mātalī’’ti.
‘‘เสฎฺฐา หิ กิร โลกสฺมิํ, เย ตฺวํ สกฺก นมสฺสสิ;
‘‘Seṭṭhā hi kira lokasmiṃ, ye tvaṃ sakka namassasi;
อหมฺปิ เต นมสฺสามิ, เย นมสฺสสิ วาสวา’’ติฯ
Ahampi te namassāmi, ye namassasi vāsavā’’ti.
‘‘อิทํ วตฺวาน มฆวา, เทวราชา สุชมฺปติ;
‘‘Idaṃ vatvāna maghavā, devarājā sujampati;
ภิกฺขุสงฺฆํ นมสฺสิตฺวา, ปมุโข รถมารุหี’’ติฯ
Bhikkhusaṅghaṃ namassitvā, pamukho rathamāruhī’’ti.
ทุติโย วโคฺคฯ
Dutiyo vaggo.
ตสฺสุทฺทานํ –
Tassuddānaṃ –
ยชมานญฺจ วนฺทนา, ตโย สกฺกนมสฺสนาติฯ
Yajamānañca vandanā, tayo sakkanamassanāti.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๑๐. สงฺฆวนฺทนาสุตฺตวณฺณนา • 10. Saṅghavandanāsuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๑๐. สงฺฆวนฺทนาสุตฺตวณฺณนา • 10. Saṅghavandanāsuttavaṇṇanā