| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / महावग्ग-अट्ठकथा • Mahāvagga-aṭṭhakathā |
सङ्घिकचीवरुप्पादकथा
Saṅghikacīvaruppādakathā
३६३. तुय्हेव भिक्खु तानि चीवरानीति अञ्ञत्थ गहेत्वा हटानिपि तुय्हेव; न तेसं अञ्ञो कोचि इस्सरोति। एवञ्च पन वत्वा अनागतेपि निक्कुक्कुच्चा गण्हिस्सन्तीति दस्सेतुं इध पनातिआदिमाह। तस्सेव तानि चीवरानि याव कथिनस्स उब्भाराति सचे गणपूरके भिक्खू लभित्वा कथिनं अत्थतं होति, पञ्चमासे; नो चे अत्थतं होति, एकं चीवरमासमेव। यं ‘‘सङ्घस्स देमा’’ति वा देन्ति, ‘‘सङ्घं उद्दिस्स देमा’’ति वा देन्ति, ‘‘वस्संवुत्थसङ्घस्स देमा’’ति वा देन्ति, ‘‘वस्सावासिकं देमा’’ति वा देन्ति, सचेपि मतकचीवरं अविभजित्वा तं विहारं पविसन्ति, तं सब्बं तस्सेव भिक्खुनो होति। यम्पि सो वस्सावासत्थाय वड्ढिं पयोजेत्वा ठपितउपनिक्खेपतो वा तत्रुप्पादतो वा वस्सावासिकं गण्हाति, सब्बं सुग्गहितमेव होति। इदमेत्थ लक्खणं, येन तेनाकारेन सङ्घस्स उप्पन्नं वत्थं अत्थतकथिनस्स पञ्चमासे, अनत्थतकथिनस्स एकं चीवरमासं पापुणातीति। यं पन ‘‘इदं इध वस्संवुत्थसङ्घस्स देमा’’ति वा ‘‘वस्सावासिकं देमा’’ति वा वत्वा दिन्नं, तं अनत्थतकथिनस्सापि पञ्चमासे पापुणाति। ततो परं पन उप्पन्नं वस्सावासिकं पुच्छितब्बं – ‘‘किं अतीतवस्से इदं वस्सावासिकं, उदाहु अनागतवस्से’’ति! कस्मा? पिट्ठिसमये उप्पन्नत्ता।
363.Tuyheva bhikkhu tāni cīvarānīti aññattha gahetvā haṭānipi tuyheva; na tesaṃ añño koci issaroti. Evañca pana vatvā anāgatepi nikkukkuccā gaṇhissantīti dassetuṃ idha panātiādimāha. Tasseva tāni cīvarāni yāva kathinassa ubbhārāti sace gaṇapūrake bhikkhū labhitvā kathinaṃ atthataṃ hoti, pañcamāse; no ce atthataṃ hoti, ekaṃ cīvaramāsameva. Yaṃ ‘‘saṅghassa demā’’ti vā denti, ‘‘saṅghaṃ uddissa demā’’ti vā denti, ‘‘vassaṃvutthasaṅghassa demā’’ti vā denti, ‘‘vassāvāsikaṃ demā’’ti vā denti, sacepi matakacīvaraṃ avibhajitvā taṃ vihāraṃ pavisanti, taṃ sabbaṃ tasseva bhikkhuno hoti. Yampi so vassāvāsatthāya vaḍḍhiṃ payojetvā ṭhapitaupanikkhepato vā tatruppādato vā vassāvāsikaṃ gaṇhāti, sabbaṃ suggahitameva hoti. Idamettha lakkhaṇaṃ, yena tenākārena saṅghassa uppannaṃ vatthaṃ atthatakathinassa pañcamāse, anatthatakathinassa ekaṃ cīvaramāsaṃ pāpuṇātīti. Yaṃ pana ‘‘idaṃ idha vassaṃvutthasaṅghassa demā’’ti vā ‘‘vassāvāsikaṃ demā’’ti vā vatvā dinnaṃ, taṃ anatthatakathinassāpi pañcamāse pāpuṇāti. Tato paraṃ pana uppannaṃ vassāvāsikaṃ pucchitabbaṃ – ‘‘kiṃ atītavasse idaṃ vassāvāsikaṃ, udāhu anāgatavasse’’ti! Kasmā? Piṭṭhisamaye uppannattā.
उतुकालन्ति वस्सानतो अञ्ञं कालं। तानि चीवरानि आदाय सावत्थिं गन्त्वाति एत्थ तानि चीवरानि गतगतट्ठाने सङ्घिकानेव होन्ति, भिक्खूहि दिट्ठमत्तमेवेत्थ पमाणं। तस्मा सचे केचि पटिपथं आगच्छन्ता ‘‘कुहिं आवुसो गच्छसी’’ति पुच्छित्वा तमत्थं सुत्वा ‘‘किं आवुसो मयं सङ्घो न होमा’’ति तत्थेव भाजेत्वा गण्हन्ति, सुग्गहितानि। सचेपि एस मग्गा ओक्कमित्वा कञ्चि विहारं वा आसनसालं वा पिण्डाय चरन्तो एकं गेहमेव वा पविसति, तत्र च नं भिक्खू दिस्वा तमत्थं पुच्छित्वा भाजेत्वा गण्हन्ति, सुग्गहितानेव।
Utukālanti vassānato aññaṃ kālaṃ. Tāni cīvarāni ādāya sāvatthiṃ gantvāti ettha tāni cīvarāni gatagataṭṭhāne saṅghikāneva honti, bhikkhūhi diṭṭhamattamevettha pamāṇaṃ. Tasmā sace keci paṭipathaṃ āgacchantā ‘‘kuhiṃ āvuso gacchasī’’ti pucchitvā tamatthaṃ sutvā ‘‘kiṃ āvuso mayaṃ saṅgho na homā’’ti tattheva bhājetvā gaṇhanti, suggahitāni. Sacepi esa maggā okkamitvā kañci vihāraṃ vā āsanasālaṃ vā piṇḍāya caranto ekaṃ gehameva vā pavisati, tatra ca naṃ bhikkhū disvā tamatthaṃ pucchitvā bhājetvā gaṇhanti, suggahitāneva.
अधिट्ठातुन्ति एत्थ अधिट्ठहन्तेन वत्तं जानितब्बं । तेन हि भिक्खुना घण्टिं पहरित्वा कालं घोसेत्वा थोकं आगमेत्वा सचे घण्टिसञ्ञाय वा कालसञ्ञाय वा भिक्खू आगच्छन्ति, तेहि सद्धिं भाजेतब्बानि। नो चे आगच्छन्ति, ‘‘मय्हिमानि चीवरानि पापुणन्ती’’ति अधिट्ठातब्बानि। एवं अधिट्ठिते सब्बानि तस्सेव होन्ति, ठितिका पन न तिट्ठति।
Adhiṭṭhātunti ettha adhiṭṭhahantena vattaṃ jānitabbaṃ . Tena hi bhikkhunā ghaṇṭiṃ paharitvā kālaṃ ghosetvā thokaṃ āgametvā sace ghaṇṭisaññāya vā kālasaññāya vā bhikkhū āgacchanti, tehi saddhiṃ bhājetabbāni. No ce āgacchanti, ‘‘mayhimāni cīvarāni pāpuṇantī’’ti adhiṭṭhātabbāni. Evaṃ adhiṭṭhite sabbāni tasseva honti, ṭhitikā pana na tiṭṭhati.
सचे एकेकं उद्धरित्वा ‘‘अयं पठमभागो मय्हं पापुणाति, अयं दुतियभागो’’ति एवं गण्हाति, गहितानि च सुग्गहितानि होन्ति, ठितिका च तिट्ठति। एवं पापेत्वा गण्हन्तेनापि अधिट्ठितमेव होति। सचे पन घण्टिं पहरित्वा वा अप्पहरित्वा वा कालम्पि घोसेत्वा वा अघोसेत्वा वा ‘‘अहमेवेत्थ मय्हमेव इमानि चीवरानी’’ति गण्हाति, दुग्गहितानि होन्ति। अथ ‘‘अञ्ञो कोचि इध नत्थि, मय्हं एतानि पापुणन्ती’’ति गण्हाति, सुग्गहितानि।
Sace ekekaṃ uddharitvā ‘‘ayaṃ paṭhamabhāgo mayhaṃ pāpuṇāti, ayaṃ dutiyabhāgo’’ti evaṃ gaṇhāti, gahitāni ca suggahitāni honti, ṭhitikā ca tiṭṭhati. Evaṃ pāpetvā gaṇhantenāpi adhiṭṭhitameva hoti. Sace pana ghaṇṭiṃ paharitvā vā appaharitvā vā kālampi ghosetvā vā aghosetvā vā ‘‘ahamevettha mayhameva imāni cīvarānī’’ti gaṇhāti, duggahitāni honti. Atha ‘‘añño koci idha natthi, mayhaṃ etāni pāpuṇantī’’ti gaṇhāti, suggahitāni.
पातिते कुसेति एककोट्ठासे कुसदण्डके पातितमत्ते सचेपि भिक्खुसहस्सं होति, गहितमेव नाम चीवरं। नाकामा भागो दातब्बो। सचे पन अत्तनो रुचिया दातुकामा होन्ति, देन्तु। अनुभागेपि एसेव नयो।
Pātite kuseti ekakoṭṭhāse kusadaṇḍake pātitamatte sacepi bhikkhusahassaṃ hoti, gahitameva nāma cīvaraṃ. Nākāmā bhāgo dātabbo. Sace pana attano ruciyā dātukāmā honti, dentu. Anubhāgepi eseva nayo.
सचीवरानीति ‘‘कालचीवरम्पि सङ्घस्स इतोव दस्साम, विसुं सज्जियमाने अतिचिरं होती’’ति खिप्पंयेव सचीवरानि भत्तानि अकंसु। थेरे आगम्म उप्पन्नानीति तुम्हेसु पसादेन खिप्पं उप्पन्नानि।
Sacīvarānīti ‘‘kālacīvarampi saṅghassa itova dassāma, visuṃ sajjiyamāne aticiraṃ hotī’’ti khippaṃyeva sacīvarāni bhattāni akaṃsu. There āgamma uppannānīti tumhesu pasādena khippaṃ uppannāni.
सङ्घस्स देमाति चीवरानि देन्तीति सकलम्पि चीवरकालं सणिकं सणिकं देन्तियेव। पुरिमेसु पन द्वीसु वत्थूसु पच्छिन्नदानत्ता अदंसूति वुत्तं। सम्बहुला थेराति विनयधरपामोक्खथेरा। इदं पन वत्थुं सद्धिं पुरिमेन द्वेभातिकवत्थुना परिनिब्बुते भगवति उप्पन्नं, इमे च थेरा दिट्ठपुब्बा तथागतं, तस्मा पुरिमेसु वत्थूसु तथागतेन पञ्ञत्तनयेनेव कथेसुं।
Saṅghassa demāti cīvarāni dentīti sakalampi cīvarakālaṃ saṇikaṃ saṇikaṃ dentiyeva. Purimesu pana dvīsu vatthūsu pacchinnadānattā adaṃsūti vuttaṃ. Sambahulā therāti vinayadharapāmokkhatherā. Idaṃ pana vatthuṃ saddhiṃ purimena dvebhātikavatthunā parinibbute bhagavati uppannaṃ, ime ca therā diṭṭhapubbā tathāgataṃ, tasmā purimesu vatthūsu tathāgatena paññattanayeneva kathesuṃ.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महावग्गपाळि • Mahāvaggapāḷi / २२२. सङ्घिकचीवरुप्पादकथा • 222. Saṅghikacīvaruppādakathā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / सङ्घिकचीवरुप्पादकथावण्णना • Saṅghikacīvaruppādakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / सङ्घिकचीवरुप्पादकथावण्णना • Saṅghikacīvaruppādakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / सङ्घिकचीवरुप्पादकथावण्णना • Saṅghikacīvaruppādakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / २२२. सङ्घिकचीवरुप्पादकथा • 222. Saṅghikacīvaruppādakathā
