| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā |
सङ्घिकचीवरुप्पादकथावण्णना
Saṅghikacīvaruppādakathāvaṇṇanā
३६३. पञ्च मासेति अच्चन्तसंयोगे उपयोगवचनं। वड्ढिं पयोजेत्वा ठपितउपनिक्खेपतोति वस्सावासिकस्सत्थाय दायकेहि वड्ढिं पयोजेत्वा ठपितउपनिक्खेपतो। ‘‘इध वस्संवुत्थसङ्घस्सा’’ति इदं अभिलापमत्तं। इध-सद्दं पन विना ‘‘वस्संवुत्थसङ्घस्स देमा’’ति वुत्तेपि सो एव नयो। अनत्थतकथिनस्सापि पञ्च मासे पापुणातीति वस्सावासिकलाभवसेन उप्पन्नत्ता अनत्थतकथिनस्सापि वुत्थवस्सस्स पञ्च मासे पापुणाति। वक्खति हि ‘‘चीवरमासतो पट्ठाय याव हेमन्तस्स पच्छिमो दिवसो, ताव वस्सावासिकं देमाति वुत्ते कथिनं अत्थतं वा होतु अनत्थतं वा, अतीतवस्संवुत्थानमेव पापुणाती’’ति (महाव॰ अट्ठ॰ ३७९)। ततो परन्ति पञ्चमासतो परं, गिम्हानस्स पठमदिवसतो पट्ठायाति अत्थो। ‘‘कस्मा? पिट्ठिसमये उप्पन्नत्ता’’ति इदं ‘‘उदाहु अनागतवस्से’’ति इमस्सानन्तरं दट्ठब्बं। पोत्थकेसु पन ‘‘अनत्थतकथिनस्सापि पञ्च मासे पापुणाती’’ति इमस्सानन्तरं ‘‘कस्मा पिट्ठिसमये उप्पन्नत्ता’’ति इदं लिखन्ति, तं पमादलिखितं पिट्ठिसमये उप्पन्नं सन्धाय ‘‘अनत्थतकथिनस्सापी’’ति वत्तब्बतो। वुत्थवस्से हि सन्धाय ‘‘अनत्थतकथिनस्सापी’’ति वुत्तं, न च पिट्ठिसमये उप्पन्नं वुत्थवस्सस्सेव पापुणातीति सम्मुखीभूतानं सब्बेसम्पि पापुणनतो। तेनेव वक्खति ‘‘सचे पन गिम्हानं पठमदिवसतो पट्ठाय एवं वदति, तत्र सम्मुखीभूतानं सब्बेसं पापुणाति। कस्मा? पिट्ठिसमये उप्पन्नत्ता’’ति (महाव॰ अट्ठ॰ १७९)।
363.Pañca māseti accantasaṃyoge upayogavacanaṃ. Vaḍḍhiṃ payojetvā ṭhapitaupanikkhepatoti vassāvāsikassatthāya dāyakehi vaḍḍhiṃ payojetvā ṭhapitaupanikkhepato. ‘‘Idha vassaṃvutthasaṅghassā’’ti idaṃ abhilāpamattaṃ. Idha-saddaṃ pana vinā ‘‘vassaṃvutthasaṅghassa demā’’ti vuttepi so eva nayo. Anatthatakathinassāpi pañca māse pāpuṇātīti vassāvāsikalābhavasena uppannattā anatthatakathinassāpi vutthavassassa pañca māse pāpuṇāti. Vakkhati hi ‘‘cīvaramāsato paṭṭhāya yāva hemantassa pacchimo divaso, tāva vassāvāsikaṃ demāti vutte kathinaṃ atthataṃ vā hotu anatthataṃ vā, atītavassaṃvutthānameva pāpuṇātī’’ti (mahāva. aṭṭha. 379). Tato paranti pañcamāsato paraṃ, gimhānassa paṭhamadivasato paṭṭhāyāti attho. ‘‘Kasmā? Piṭṭhisamaye uppannattā’’ti idaṃ ‘‘udāhu anāgatavasse’’ti imassānantaraṃ daṭṭhabbaṃ. Potthakesu pana ‘‘anatthatakathinassāpi pañca māse pāpuṇātī’’ti imassānantaraṃ ‘‘kasmā piṭṭhisamaye uppannattā’’ti idaṃ likhanti, taṃ pamādalikhitaṃ piṭṭhisamaye uppannaṃ sandhāya ‘‘anatthatakathinassāpī’’ti vattabbato. Vutthavasse hi sandhāya ‘‘anatthatakathinassāpī’’ti vuttaṃ, na ca piṭṭhisamaye uppannaṃ vutthavassasseva pāpuṇātīti sammukhībhūtānaṃ sabbesampi pāpuṇanato. Teneva vakkhati ‘‘sace pana gimhānaṃ paṭhamadivasato paṭṭhāya evaṃ vadati, tatra sammukhībhūtānaṃ sabbesaṃ pāpuṇāti. Kasmā? Piṭṭhisamaye uppannattā’’ti (mahāva. aṭṭha. 179).
दुग्गहितानीति अग्गहितानि। सङ्घिकानेवाति अत्थो। इतोवाति थेरानं दातब्बतोव, इदानेवाति वा अत्थो।
Duggahitānīti aggahitāni. Saṅghikānevāti attho. Itovāti therānaṃ dātabbatova, idānevāti vā attho.
सङ्घिकचीवरुप्पादकथावण्णना निट्ठिता।
Saṅghikacīvaruppādakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महावग्गपाळि • Mahāvaggapāḷi / २२२. सङ्घिकचीवरुप्पादकथा • 222. Saṅghikacīvaruppādakathā
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / महावग्ग-अट्ठकथा • Mahāvagga-aṭṭhakathā / सङ्घिकचीवरुप्पादकथा • Saṅghikacīvaruppādakathā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / सङ्घिकचीवरुप्पादकथावण्णना • Saṅghikacīvaruppādakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / सङ्घिकचीवरुप्पादकथावण्णना • Saṅghikacīvaruppādakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / २२२. सङ्घिकचीवरुप्पादकथा • 222. Saṅghikacīvaruppādakathā
