Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
സങ്ഘികചീവരുപ്പാദകഥാവണ്ണനാ
Saṅghikacīvaruppādakathāvaṇṇanā
൩൬൩. നോ ചേ അത്ഥതം ഹോതി ‘‘ഏകം ചീവരമാസ’’ന്തി ന വത്തബ്ബം. കസ്മാ? ‘‘അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, തസ്സേവ താനി ചീവരാനി യാവ ചീവരമാസാ’’തി വചനസ്സ അഭാവതോ, തസ്മാ അനത്ഥതകഥിനസ്സ അനനുഞ്ഞാതന്തി ചേ? ന, ഹേട്ഠാ അനുഞ്ഞാതത്താ, തതോ ലീനത്ഥദീപനത്ഥമിധ തഥാ വുത്തത്താ ച. ഹേട്ഠാ ഹി ‘‘അകാലചീവരം നാമ അനത്ഥതേ കഥിനേ ഏകാദസമാസേ ഉപ്പന്നം, അത്ഥതേ കഥിനേ സത്തമാസേ ഉപ്പന്നം, കാലേപി ആദിസ്സ ദിന്നം, ഏതം അകാലചീവരം നാമാ’’തി (പാരാ॰ ൫൦൦) വചനതോ അനത്ഥതകഥിനാനം ഏകചീവരമാസേ ഉപ്പന്നം, തേസംയേവ ഹോതീതി സിദ്ധം, തസ്മാ ഇധ തം അവത്വാ ഏകോപി തയോ ഗണപൂരകേ ലഭിത്വാ കഥിനം അത്ഥരിതും ലഭതീതി ഇമം ലീനത്ഥം പകാസേതും ‘‘യാവ കഥിനസ്സ ഉബ്ഭാരായാ’’തി വുത്തം. ഇതരഥാ അയമത്ഥോ ന ഞായതി. ‘‘ജാനിതബ്ബോ ച വിനയധരേഹീതി തഥാ വുത്തോതി അപരേ’’തി വുത്തം. അത്ഥതം ഹോതി, പഞ്ച മാസേ സബ്ബം തസ്സേവ ഭിക്ഖുനോ ഹോതീതി സമ്ബന്ധോ. അച്ചന്തസംയോഗവസേന ഉപയോഗവചനം. ‘‘ഇധ വസ്സംവുത്ഥസങ്ഘസ്സാ’’തി നിയമിതത്താ ‘‘വസ്സാവാസികം ദേമാ’’തി ഏത്ഥ ച ‘‘ഇധാ’’തി അധികാരത്താ തസ്മിം വുത്തേ ലഭതി. ‘‘പിട്ഠിസമയേ ഉപ്പന്നത്താതി ചീവരകാലസ്സാസന്നത്താ ച അനത്ഥതകഥിനാനമ്പി വുത്ഥവസ്സാനഞ്ച അനുഞ്ഞാതട്ഠാനത്താ ഏവ വുത്ത’’ന്തി അഞ്ഞതരസ്മിം ഗണ്ഠിപദേ ലിഖിതം. കേചി പന ‘‘യം പന ഇദം ‘ഇധ വസ്സംവുത്ഥസങ്ഘസ്സാ’തിആദിം കത്വാ യാവ ‘അനാഗതവസ്സേ’തി പദം, താവ പുച്ഛിത്വാ ‘കസ്മാ? പിട്ഠിസമയേ ഉപ്പന്നത്താ’തി ഇദം പരതോ ‘തത്ര സമ്മുഖീഭൂതാനം സബ്ബേസം പാപുണാതീ’തി ഇമസ്സ പരിയോസാനേ ‘കസ്മാ? പിട്ഠിസമയേ ഉപ്പന്നത്താ’തി ലിഖിതബ്ബം. കസ്മാതി ചേ? പരതോ ‘ചീവരമാസതോ പട്ഠായ യാവ ഹേമന്തസ്സാ’തി വുത്തേന നിബ്ബിസേസത്താ, തസ്മാ ഏവ ഏകച്ചേസു പണ്ഡിതന്തി വദന്തീ’’തി വദന്തി. ഇധ പന ഇധ-സദ്ദേന വിസേസിതം, തത്ഥ നത്ഥി, തസ്മാ അഞ്ഞമഞ്ഞവിരോധോ നത്ഥീതി ഗഹേതബ്ബം. ‘‘മയ്ഹിമാനി ചീവരാനി പാപുണന്തീ’’തി വചനമേവാധിട്ഠാനം, ഇദമേത്ഥ ഉക്കട്ഠവസേന വുത്തം. ‘‘മയ്ഹിമാനി ചീവരാനീ’തി വുത്തേപി അധിട്ഠിതമേവ ഹോതീ’’തി വുത്തം. ‘‘മയ്ഹിമാനീ’തി വുത്തേ തസ്സ ചീവരാനി നാമ നത്ഥി, തസ്മാ ‘ചീവരാനി പാപുണന്തീ’തി വത്തബ്ബമേവാ’’തി വദന്തി. ദുഗ്ഗഹിതാനീതി സങ്ഘികാനേവ ഹോന്തി. ‘‘ഗഹിതമേവ നാമാ’തി ഇമസ്സ ഇദം പത്തന്തി കിഞ്ചാപി ന വിദിതം, തേ പന ഭാഗാ തേസം അത്ഥതോ പത്തായേവാതി അധിപ്പായോ’’തി ലിഖിതം. ‘‘ഏകസ്മിം അപതിതേ പുന ആഗതാ ലഭന്തീ’’തി വുത്തം.
363. No ce atthataṃ hoti ‘‘ekaṃ cīvaramāsa’’nti na vattabbaṃ. Kasmā? ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, tasseva tāni cīvarāni yāva cīvaramāsā’’ti vacanassa abhāvato, tasmā anatthatakathinassa ananuññātanti ce? Na, heṭṭhā anuññātattā, tato līnatthadīpanatthamidha tathā vuttattā ca. Heṭṭhā hi ‘‘akālacīvaraṃ nāma anatthate kathine ekādasamāse uppannaṃ, atthate kathine sattamāse uppannaṃ, kālepi ādissa dinnaṃ, etaṃ akālacīvaraṃ nāmā’’ti (pārā. 500) vacanato anatthatakathinānaṃ ekacīvaramāse uppannaṃ, tesaṃyeva hotīti siddhaṃ, tasmā idha taṃ avatvā ekopi tayo gaṇapūrake labhitvā kathinaṃ attharituṃ labhatīti imaṃ līnatthaṃ pakāsetuṃ ‘‘yāva kathinassa ubbhārāyā’’ti vuttaṃ. Itarathā ayamattho na ñāyati. ‘‘Jānitabboca vinayadharehīti tathā vuttoti apare’’ti vuttaṃ. Atthataṃ hoti, pañca māse sabbaṃ tasseva bhikkhuno hotīti sambandho. Accantasaṃyogavasena upayogavacanaṃ. ‘‘Idha vassaṃvutthasaṅghassā’’ti niyamitattā ‘‘vassāvāsikaṃ demā’’ti ettha ca ‘‘idhā’’ti adhikārattā tasmiṃ vutte labhati. ‘‘Piṭṭhisamaye uppannattāti cīvarakālassāsannattā ca anatthatakathinānampi vutthavassānañca anuññātaṭṭhānattā eva vutta’’nti aññatarasmiṃ gaṇṭhipade likhitaṃ. Keci pana ‘‘yaṃ pana idaṃ ‘idha vassaṃvutthasaṅghassā’tiādiṃ katvā yāva ‘anāgatavasse’ti padaṃ, tāva pucchitvā ‘kasmā? Piṭṭhisamaye uppannattā’ti idaṃ parato ‘tatra sammukhībhūtānaṃ sabbesaṃ pāpuṇātī’ti imassa pariyosāne ‘kasmā? Piṭṭhisamaye uppannattā’ti likhitabbaṃ. Kasmāti ce? Parato ‘cīvaramāsato paṭṭhāya yāva hemantassā’ti vuttena nibbisesattā, tasmā eva ekaccesu paṇḍitanti vadantī’’ti vadanti. Idha pana idha-saddena visesitaṃ, tattha natthi, tasmā aññamaññavirodho natthīti gahetabbaṃ. ‘‘Mayhimāni cīvarāni pāpuṇantī’’ti vacanamevādhiṭṭhānaṃ, idamettha ukkaṭṭhavasena vuttaṃ. ‘‘Mayhimāni cīvarānī’ti vuttepi adhiṭṭhitameva hotī’’ti vuttaṃ. ‘‘Mayhimānī’ti vutte tassa cīvarāni nāma natthi, tasmā ‘cīvarāni pāpuṇantī’ti vattabbamevā’’ti vadanti. Duggahitānīti saṅghikāneva honti. ‘‘Gahitameva nāmā’ti imassa idaṃ pattanti kiñcāpi na viditaṃ, te pana bhāgā tesaṃ atthato pattāyevāti adhippāyo’’ti likhitaṃ. ‘‘Ekasmiṃ apatite puna āgatā labhantī’’ti vuttaṃ.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവഗ്ഗപാളി • Mahāvaggapāḷi / ൨൨൨. സങ്ഘികചീവരുപ്പാദകഥാ • 222. Saṅghikacīvaruppādakathā
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / സങ്ഘികചീവരുപ്പാദകഥാ • Saṅghikacīvaruppādakathā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / സങ്ഘികചീവരുപ്പാദകഥാവണ്ണനാ • Saṅghikacīvaruppādakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / സങ്ഘികചീവരുപ്പാദകഥാവണ്ണനാ • Saṅghikacīvaruppādakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ൨൨൨. സങ്ഘികചീവരുപ്പാദകഥാ • 222. Saṅghikacīvaruppādakathā