| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / महावग्ग-अट्ठकथा • Mahāvagga-aṭṭhakathā |
सङ्घुपोसथादिकथा
Saṅghuposathādikathā
१६८. सो देसो सम्मज्जित्वाति तं देसं सम्मज्जित्वा, उपयोगत्थे पच्चत्तं। पानीयं परिभोजनीयन्तिआदि पन उत्तानत्थमेव । कस्मा पनेतं वुत्तं? उपोसथस्स पुब्बकरणादिदस्सनत्थं। तेनाहु अट्ठकथाचरिया –
168.So deso sammajjitvāti taṃ desaṃ sammajjitvā, upayogatthe paccattaṃ. Pānīyaṃ paribhojanīyantiādi pana uttānatthameva . Kasmā panetaṃ vuttaṃ? Uposathassa pubbakaraṇādidassanatthaṃ. Tenāhu aṭṭhakathācariyā –
‘‘सम्मज्जनी पदीपो च, उदकं आसनेन च।
‘‘Sammajjanī padīpo ca, udakaṃ āsanena ca;
उपोसथस्स एतानि, पुब्बकरणन्ति वुच्चति’’॥
Uposathassa etāni, pubbakaraṇanti vuccati’’.
इति इमानि चत्तारि ‘‘पुब्बकरण’’न्ति अक्खातानि।
Iti imāni cattāri ‘‘pubbakaraṇa’’nti akkhātāni.
‘‘छन्दपारिसुद्धिउतुक्खानं, भिक्खुगणना च ओवादो।
‘‘Chandapārisuddhiutukkhānaṃ, bhikkhugaṇanā ca ovādo;
उपोसथस्स एतानि, पुब्बकिच्चन्ति वुच्चति॥
Uposathassa etāni, pubbakiccanti vuccati.
इति इमानि पञ्च पुब्बकरणतो पच्छा कत्तब्बानि ‘‘पुब्बकिच्च’’न्ति अक्खातानि।
Iti imāni pañca pubbakaraṇato pacchā kattabbāni ‘‘pubbakicca’’nti akkhātāni.
‘‘उपोसथो यावतिका च भिक्खू कम्मप्पत्ता,
‘‘Uposatho yāvatikā ca bhikkhū kammappattā,
सभागापत्तियो च न विज्जन्ति।
Sabhāgāpattiyo ca na vijjanti;
वज्जनीया च पुग्गला तस्मिं न होन्ति,
Vajjanīyā ca puggalā tasmiṃ na honti,
पत्तकल्लन्ति वुच्चति’’॥
Pattakallanti vuccati’’.
इति इमानि चत्तारि ‘‘पत्तकल्ल’’न्ति अक्खातानीति।
Iti imāni cattāri ‘‘pattakalla’’nti akkhātānīti.
तेहि सद्धिन्ति तेहि आगतेहि सद्धिं एतानि पुब्बकरणादीनि कत्वा उपोसथो कातब्बो। अज्ज मे उपोसथोति एत्थ सचे पन्नरसो होति, ‘‘अज्ज मे उपोसथो पन्नरसो’’तिपि अधिट्ठातुं वट्टति। चातुद्दसिकेपि एसेव नयो।
Tehisaddhinti tehi āgatehi saddhiṃ etāni pubbakaraṇādīni katvā uposatho kātabbo. Ajja me uposathoti ettha sace pannaraso hoti, ‘‘ajja me uposatho pannaraso’’tipi adhiṭṭhātuṃ vaṭṭati. Cātuddasikepi eseva nayo.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महावग्गपाळि • Mahāvaggapāḷi / ९१. सङ्घुपोसथादिप्पभेदं • 91. Saṅghuposathādippabhedaṃ
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / सङ्घुपोसथादिकथावण्णना • Saṅghuposathādikathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / छन्ददानकथादिवण्णना • Chandadānakathādivaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / ९१. सङ्घुपोसथादिकथा • 91. Saṅghuposathādikathā
