Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
੯੧. ਸਙ੍ਘੁਪੋਸਥਾਦਿਕਥਾ
91. Saṅghuposathādikathā
੧੬੮. ‘‘ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਿਤ੍વਾ’’ਤਿ ਪਦਮਪੇਕ੍ਖਿਤ੍વਾ ਸੋ ਦੇਸੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਉਪਯੋਗਤ੍ਥੇ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤવਚਨ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਏਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਸੋ ਦੇਸੋ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿਆਦਿવਚਨਂ। ਤੇਨਾਤਿ ਤੇਨ ਹੇਤੁਨਾ। ਅਟ੍ਠਕਥਾਚਰਿਯਾ ‘‘ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨੀ…ਪੇ॰… વੁਚ੍ਚਤਿ’’ ਇਤਿ ਆਹੂਤਿ ਯੋਜਨਾ।
168. ‘‘Sammajjitvā’’ti padamapekkhitvā so desoti ettha ‘‘upayogatthe paccattavacana’’nti vuttaṃ. Etanti ‘‘so deso sammajjitabbo’’tiādivacanaṃ. Tenāti tena hetunā. Aṭṭhakathācariyā ‘‘sammajjanī…pe… vuccati’’ iti āhūti yojanā.
ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨੀਤਿ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨਕਰਣਂ। ਪਦੀਪੋਤਿ ਪਦੀਪੁਜ੍ਜਲਨਂ। ਉਦਕਨ੍ਤਿ ਉਦਕਟ੍ਠਪਨਂ। ਆਸਨੇਨਾਤਿ ਆਸਨਪਞ੍ਞਾਪਨੇਨ। ‘‘ਇਤੀ’’ਤਿ ਅਜ੍ਝਾਹਰਿਤਬ੍ਬਂ। ਉਪੋਸਥਸ੍ਸਾਤਿ ਨવવਿਧਸ੍ਸ ਉਪੋਸਥਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਕਰਣਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਏਤਾਨੀਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਕਮ੍ਮਾਨਿ। વੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਕਥਿਯਤਿ। ਇਦਂ ‘‘ਏਤਾਨੀ’’ਤਿ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਚ ‘‘ਪੁਬ੍ਬਕਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਆਕਾਰਸ੍ਸ ਚ ਅਭੇਦਤ੍ਤਾ ਆਸਨ੍ਨਂ ਆਕਾਰਮਪੇਕ੍ਖਿਤ੍વਾ ਏਕવਚਨવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ। ‘‘ਅਕ੍ਖਾਤਾਨੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ‘‘ਇਮਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰੀ’’ਤਿ ਕਮ੍ਮਮਪੇਕ੍ਖਿਤ੍વਾ ਬਹੁવਚਨવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ।
Sammajjanīti sammajjanakaraṇaṃ. Padīpoti padīpujjalanaṃ. Udakanti udakaṭṭhapanaṃ. Āsanenāti āsanapaññāpanena. ‘‘Itī’’ti ajjhāharitabbaṃ. Uposathassāti navavidhassa uposathassa pubbakaraṇanti sambandho. Etānīti cattāri kammāni. Vuccatīti kathiyati. Idaṃ ‘‘etānī’’ti kammassa ca ‘‘pubbakaraṇa’’nti ākārassa ca abhedattā āsannaṃ ākāramapekkhitvā ekavacanavasena vuttaṃ. ‘‘Akkhātānī’’ti idaṃ pana ‘‘imāni cattārī’’ti kammamapekkhitvā bahuvacanavasena vuttanti daṭṭhabbaṃ.
ਛਨ੍ਦਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਉਤੁਕ੍ਖਾਨਨ੍ਤਿ ਛਨ੍ਦਕ੍ਖਾਨਞ੍ਚ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਕ੍ਖਾਨਞ੍ਚ ਉਤੁਕ੍ਖਾਨਞ੍ਚ। ਭਿਕ੍ਖੁਗਣਨਾਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਗਣੇਤ੍વਾ ਅਕ੍ਖਾਨਂ। ਓવਾਦੋਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਹਿ ਯਾਚਿਤਸ੍ਸ ਓવਾਦਸ੍ਸ ਅਕ੍ਖਾਨਂ। ਏਤਾਨੀਤਿ ਏਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚ। ਪੁਬ੍ਬਕਰਣਤੋ ਪਚ੍ਛਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬਕਰਣਸ੍ਸ ਕਰਣਤੋ ਪਚ੍ਛਾ। ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਪੁਬ੍ਬਕਰਣਤੋ ਪਚ੍ਛਾ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਾਨੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਾਕਾਰਸ੍ਸੇવ વਿਸੇਸਨਂ, ਨ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ। ਅਯਂ ਪਨ વਿਸੇਸੋ – ਸਙ੍ਘਸਨ੍ਨਿਪਾਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਪੁਬ੍ਬਕਰਣਂ ਨਾਮ, ਉਪੋਸਥਕਰਣਤੋ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਪੁਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਂ ਨਾਮਾਤਿ।
Chandapārisuddhiutukkhānanti chandakkhānañca pārisuddhikkhānañca utukkhānañca. Bhikkhugaṇanāti bhikkhū gaṇetvā akkhānaṃ. Ovādoti bhikkhunīhi yācitassa ovādassa akkhānaṃ. Etānīti etāni pañca. Pubbakaraṇato pacchāti pubbakaraṇassa karaṇato pacchā. Ettha ca ‘‘pubbakaraṇato pacchā kattabbānī’’ti idaṃ kattabbākārasseva visesanaṃ, na atthassa. Ayaṃ pana viseso – saṅghasannipātato pubbabhāge kattabbattā pubbakaraṇaṃ nāma, uposathakaraṇato pubbabhāge kattabbattā pubbakiccaṃ nāmāti.
ਉਪੋਸਥੋਤਿ ਉਪੋਸਥਦਿવਸੋ। ਯਾવਤਿਕਾ ਚ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਯਤ੍ਤਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ। ਕਮ੍ਮਪਤ੍ਤਾਤਿ ਉਪੋਸਥਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਾ ਯੁਤ੍ਤਾ ਅਨੁਰੂਪਾ। ਤਾવਤਿਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਹਤ੍ਥਪਾਸਂ ਅવਿਜਹਿਤ੍વਾ ਏਕਸੀਮਾਯਂ ਠਿਤਾ ਚ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਸਭਾਗਾਪਤ੍ਤਿਯੋਤਿ વਤ੍ਥੁਸਭਾਗਾ ਆਪਤ੍ਤਿਯੋ। વਜ੍ਜਨੀਯਾਤਿ વਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬਾ। ਪੁਗ੍ਗਲਾਤਿ ਗਹਟ੍ਠਾਦਿਪੁਗ੍ਗਲਾ। ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਉਪੋਸਥਸੀਮਮਾਲ਼ਕੇ। ਏਤਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰੀਤਿ ਪਾਠਸੇਸੋ।
Uposathoti uposathadivaso. Yāvatikā ca bhikkhūti yattakā bhikkhū. Kammapattāti uposathakammassa pattā yuttā anurūpā. Tāvatikā bhikkhū hatthapāsaṃ avijahitvā ekasīmāyaṃ ṭhitā ca hontīti yojanā. Sabhāgāpattiyoti vatthusabhāgā āpattiyo. Vajjanīyāti vajjetabbā. Puggalāti gahaṭṭhādipuggalā. Tasminti tasmiṃ uposathasīmamāḷake. Etāni cattārīti pāṭhaseso.
ਆਗਤੇਹਿ ਤੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਪਨ੍ਨਰਸੋਪੀਤਿ ਪਿਸਦ੍ਦੇਨ ਨ ਕੇવਲਂ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਆਗਤਨਯੇਨੇવ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ, ਅਥ ਖੋ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਮੇ ਉਪੋਸਥੋ ਪਨ੍ਨਰਸੋ’’ਤਿਪੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।
Āgatehi tehi bhikkhūhīti yojanā. Pannarasopīti pisaddena na kevalaṃ pāḷiyaṃ āgatanayeneva adhiṭṭhātuṃ vaṭṭati, atha kho ‘‘ajja me uposatho pannaraso’’tipīti dasseti.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Mahāvaggapāḷi / ੯੧. ਸਙ੍ਘੁਪੋਸਥਾਦਿਪ੍ਪਭੇਦਂ • 91. Saṅghuposathādippabhedaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ਸਙ੍ਘੁਪੋਸਥਾਦਿਕਥਾ • Saṅghuposathādikathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ਸਙ੍ਘੁਪੋਸਥਾਦਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Saṅghuposathādikathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਛਨ੍ਦਦਾਨਕਥਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • Chandadānakathādivaṇṇanā