Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മഹാവഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvagga-aṭṭhakathā |
സങ്ഘുപോസഥാദികഥാ
Saṅghuposathādikathā
൧൬൮. സോ ദേസോ സമ്മജ്ജിത്വാതി തം ദേസം സമ്മജ്ജിത്വാ, ഉപയോഗത്ഥേ പച്ചത്തം. പാനീയം പരിഭോജനീയന്തിആദി പന ഉത്താനത്ഥമേവ . കസ്മാ പനേതം വുത്തം? ഉപോസഥസ്സ പുബ്ബകരണാദിദസ്സനത്ഥം. തേനാഹു അട്ഠകഥാചരിയാ –
168.So deso sammajjitvāti taṃ desaṃ sammajjitvā, upayogatthe paccattaṃ. Pānīyaṃ paribhojanīyantiādi pana uttānatthameva . Kasmā panetaṃ vuttaṃ? Uposathassa pubbakaraṇādidassanatthaṃ. Tenāhu aṭṭhakathācariyā –
‘‘സമ്മജ്ജനീ പദീപോ ച, ഉദകം ആസനേന ച;
‘‘Sammajjanī padīpo ca, udakaṃ āsanena ca;
ഉപോസഥസ്സ ഏതാനി, പുബ്ബകരണന്തി വുച്ചതി’’.
Uposathassa etāni, pubbakaraṇanti vuccati’’.
ഇതി ഇമാനി ചത്താരി ‘‘പുബ്ബകരണ’’ന്തി അക്ഖാതാനി.
Iti imāni cattāri ‘‘pubbakaraṇa’’nti akkhātāni.
‘‘ഛന്ദപാരിസുദ്ധിഉതുക്ഖാനം, ഭിക്ഖുഗണനാ ച ഓവാദോ;
‘‘Chandapārisuddhiutukkhānaṃ, bhikkhugaṇanā ca ovādo;
ഉപോസഥസ്സ ഏതാനി, പുബ്ബകിച്ചന്തി വുച്ചതി.
Uposathassa etāni, pubbakiccanti vuccati.
ഇതി ഇമാനി പഞ്ച പുബ്ബകരണതോ പച്ഛാ കത്തബ്ബാനി ‘‘പുബ്ബകിച്ച’’ന്തി അക്ഖാതാനി.
Iti imāni pañca pubbakaraṇato pacchā kattabbāni ‘‘pubbakicca’’nti akkhātāni.
‘‘ഉപോസഥോ യാവതികാ ച ഭിക്ഖൂ കമ്മപ്പത്താ,
‘‘Uposatho yāvatikā ca bhikkhū kammappattā,
സഭാഗാപത്തിയോ ച ന വിജ്ജന്തി;
Sabhāgāpattiyo ca na vijjanti;
വജ്ജനീയാ ച പുഗ്ഗലാ തസ്മിം ന ഹോന്തി,
Vajjanīyā ca puggalā tasmiṃ na honti,
പത്തകല്ലന്തി വുച്ചതി’’.
Pattakallanti vuccati’’.
ഇതി ഇമാനി ചത്താരി ‘‘പത്തകല്ല’’ന്തി അക്ഖാതാനീതി.
Iti imāni cattāri ‘‘pattakalla’’nti akkhātānīti.
തേഹി സദ്ധിന്തി തേഹി ആഗതേഹി സദ്ധിം ഏതാനി പുബ്ബകരണാദീനി കത്വാ ഉപോസഥോ കാതബ്ബോ. അജ്ജ മേ ഉപോസഥോതി ഏത്ഥ സചേ പന്നരസോ ഹോതി, ‘‘അജ്ജ മേ ഉപോസഥോ പന്നരസോ’’തിപി അധിട്ഠാതും വട്ടതി. ചാതുദ്ദസികേപി ഏസേവ നയോ.
Tehisaddhinti tehi āgatehi saddhiṃ etāni pubbakaraṇādīni katvā uposatho kātabbo. Ajja me uposathoti ettha sace pannaraso hoti, ‘‘ajja me uposatho pannaraso’’tipi adhiṭṭhātuṃ vaṭṭati. Cātuddasikepi eseva nayo.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവഗ്ഗപാളി • Mahāvaggapāḷi / ൯൧. സങ്ഘുപോസഥാദിപ്പഭേദം • 91. Saṅghuposathādippabhedaṃ
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / സങ്ഘുപോസഥാദികഥാവണ്ണനാ • Saṅghuposathādikathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / ഛന്ദദാനകഥാദിവണ്ണനാ • Chandadānakathādivaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ൯൧. സങ്ഘുപോസഥാദികഥാ • 91. Saṅghuposathādikathā