Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / चूळवग्गपाळि • Cūḷavaggapāḷi

    ११. पञ्‍चसतिकक्खन्धकं

    11. Pañcasatikakkhandhakaṃ

    १. सङ्गीतिनिदानं

    1. Saṅgītinidānaṃ

    ४३७. अथ खो आयस्मा महाकस्सपो भिक्खू आमन्तेसि – ‘‘एकमिदाहं, आवुसो, समयं पावाय कुसिनारं अद्धानमग्गप्पटिपन्‍नो महता भिक्खुसङ्घेन सद्धिं पञ्‍चमत्तेहि भिक्खुसतेहि। अथ ख्वाहं, आवुसो, मग्गा ओक्‍कम्म अञ्‍ञतरस्मिं रुक्खमूले निसीदिं।

    437. Atha kho āyasmā mahākassapo bhikkhū āmantesi – ‘‘ekamidāhaṃ, āvuso, samayaṃ pāvāya kusināraṃ addhānamaggappaṭipanno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi. Atha khvāhaṃ, āvuso, maggā okkamma aññatarasmiṃ rukkhamūle nisīdiṃ.

    1 ‘‘तेन खो पन समयेन अञ्‍ञतरो आजीवको कुसिनाराय मन्दारवपुप्फं गहेत्वा पावं अद्धानमग्गप्पटिपन्‍नो होति। अद्दसं खो अहं, आवुसो, तं आजीवकं दूरतोव आगच्छन्तं। दिस्वान तं आजीवकं एतदवोचं – ‘अपावुसो, अम्हाकं सत्थारं जानासी’ति? ‘आमावुसो, जानामि। अज्‍ज सत्ताहपरिनिब्बुतो समणो गोतमो। ततो मे इदं मन्दारवपुप्फं गहित’न्ति। तत्रावुसो, ये ते भिक्खू अवीतरागा अप्पेकच्‍चे बाहा पग्गय्ह कन्दन्ति, छिन्‍नपातं पपतन्ति, आवट्टन्ति, विवट्टन्ति – अतिखिप्पं भगवा परिनिब्बुतो, अतिखिप्पं सुगतो परिनिब्बुतो, अतिखिप्पं चक्खुं लोके अन्तरहितन्ति। ये पन ते भिक्खू वीतरागा ते सता सम्पजाना अधिवासेन्ति – अनिच्‍चा सङ्खारा, तं कुतेत्थ लब्भाति।

    2 ‘‘Tena kho pana samayena aññataro ājīvako kusinārāya mandāravapupphaṃ gahetvā pāvaṃ addhānamaggappaṭipanno hoti. Addasaṃ kho ahaṃ, āvuso, taṃ ājīvakaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna taṃ ājīvakaṃ etadavocaṃ – ‘apāvuso, amhākaṃ satthāraṃ jānāsī’ti? ‘Āmāvuso, jānāmi. Ajja sattāhaparinibbuto samaṇo gotamo. Tato me idaṃ mandāravapupphaṃ gahita’nti. Tatrāvuso, ye te bhikkhū avītarāgā appekacce bāhā paggayha kandanti, chinnapātaṃ papatanti, āvaṭṭanti, vivaṭṭanti – atikhippaṃ bhagavā parinibbuto, atikhippaṃ sugato parinibbuto, atikhippaṃ cakkhuṃ loke antarahitanti. Ye pana te bhikkhū vītarāgā te satā sampajānā adhivāsenti – aniccā saṅkhārā, taṃ kutettha labbhāti.

    ‘‘अथ ख्वाहं, आवुसो, ते भिक्खू एतदवोचं – ‘अलं, आवुसो, मा सोचित्थ; मा परिदेवित्थ। नन्वेतं, आवुसो, भगवता पटिकच्‍चेव अक्खातं – सब्बेहेव पियेहि मनापेहि नानाभावो विनाभावो अञ्‍ञथाभावो। तं कुतेत्थ आवुसो लब्भा, यं तं जातं भूतं सङ्खतं पलोकधम्मं, तं वत मा पलुज्‍जीति – नेतं ठानं विज्‍जती’ति।

    ‘‘Atha khvāhaṃ, āvuso, te bhikkhū etadavocaṃ – ‘alaṃ, āvuso, mā socittha; mā paridevittha. Nanvetaṃ, āvuso, bhagavatā paṭikacceva akkhātaṃ – sabbeheva piyehi manāpehi nānābhāvo vinābhāvo aññathābhāvo. Taṃ kutettha āvuso labbhā, yaṃ taṃ jātaṃ bhūtaṃ saṅkhataṃ palokadhammaṃ, taṃ vata mā palujjīti – netaṃ ṭhānaṃ vijjatī’ti.

    ‘‘तेन खो पनावुसो, समयेन सुभद्दो नाम वुड्ढपब्बजितो तस्सं परिसायं निसिन्‍नो होति । अथ खो, आवुसो, सुभद्दो वुड्ढपब्बजितो ते भिक्खू एतदवोच – ‘अलं, आवुसो, मा सोचित्थ; मा परिदेवित्थ। सुमुत्ता मयं तेन महासमणेन ; उपद्दुता च मयं होम – इदं वो कप्पति, इदं वो न कप्पतीति। इदानि पन मयं यं इच्छिस्साम तं करिस्साम, यं न इच्छिस्साम न तं करिस्सामा’ति। हन्द मयं, आवुसो, धम्मञ्‍च विनयञ्‍च सङ्गायाम। पुरे अधम्मो दिप्पति 3, धम्मो पटिबाहिय्यति; पुरे अविनयो दिप्पति विनयो पटिबाहिय्यति; पुरे अधम्मवादिनो बलवन्तो होन्ति, धम्मवादिनो दुब्बला होन्ति; पुरे अविनयवादिनो बलवन्तो होन्ति, विनयवादिनो दुब्बला होन्ती’’ति।

    ‘‘Tena kho panāvuso, samayena subhaddo nāma vuḍḍhapabbajito tassaṃ parisāyaṃ nisinno hoti . Atha kho, āvuso, subhaddo vuḍḍhapabbajito te bhikkhū etadavoca – ‘alaṃ, āvuso, mā socittha; mā paridevittha. Sumuttā mayaṃ tena mahāsamaṇena ; upaddutā ca mayaṃ homa – idaṃ vo kappati, idaṃ vo na kappatīti. Idāni pana mayaṃ yaṃ icchissāma taṃ karissāma, yaṃ na icchissāma na taṃ karissāmā’ti. Handa mayaṃ, āvuso, dhammañca vinayañca saṅgāyāma. Pure adhammo dippati 4, dhammo paṭibāhiyyati; pure avinayo dippati vinayo paṭibāhiyyati; pure adhammavādino balavanto honti, dhammavādino dubbalā honti; pure avinayavādino balavanto honti, vinayavādino dubbalā hontī’’ti.

    ‘‘तेन हि, भन्ते, थेरो भिक्खू उच्‍चिनतू’’ति। अथ खो आयस्मा महाकस्सपो एकेनूनपञ्‍चअरहन्तसतानि उच्‍चिनि। भिक्खू आयस्मन्तं महाकस्सपं एतदवोचुं – ‘‘अयं, भन्ते, आयस्मा आनन्दो किञ्‍चापि सेक्खो, अभब्बो छन्दा दोसा मोहा भया अगतिं गन्तुं। बहु च अनेन भगवतो सन्तिके धम्मो च विनयो च परियत्तो। तेन हि, भन्ते, थेरो आयस्मन्तम्पि आनन्दं उच्‍चिनतू’’ति । अथ खो आयस्मा महाकस्सपो आयस्मन्तम्पि आनन्दं उच्‍चिनि।

    ‘‘Tena hi, bhante, thero bhikkhū uccinatū’’ti. Atha kho āyasmā mahākassapo ekenūnapañcaarahantasatāni uccini. Bhikkhū āyasmantaṃ mahākassapaṃ etadavocuṃ – ‘‘ayaṃ, bhante, āyasmā ānando kiñcāpi sekkho, abhabbo chandā dosā mohā bhayā agatiṃ gantuṃ. Bahu ca anena bhagavato santike dhammo ca vinayo ca pariyatto. Tena hi, bhante, thero āyasmantampi ānandaṃ uccinatū’’ti . Atha kho āyasmā mahākassapo āyasmantampi ānandaṃ uccini.

    अथ खो थेरानं भिक्खूनं एतदहोसि – ‘‘कत्थ नु खो मयं धम्मञ्‍च विनयञ्‍च सङ्गायेय्यामा’’ति? अथ खो थेरानं भिक्खूनं एतदहोसि – ‘‘राजगहं खो महागोचरं पहूतसेनासनं, यंनून मयं राजगहे वस्सं वसन्ता धम्मञ्‍च विनयञ्‍च सङ्गायेय्याम। न अञ्‍ञे भिक्खू राजगहे वस्सं उपगच्छेय्यु’’न्ति।

    Atha kho therānaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘kattha nu kho mayaṃ dhammañca vinayañca saṅgāyeyyāmā’’ti? Atha kho therānaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘rājagahaṃ kho mahāgocaraṃ pahūtasenāsanaṃ, yaṃnūna mayaṃ rājagahe vassaṃ vasantā dhammañca vinayañca saṅgāyeyyāma. Na aññe bhikkhū rājagahe vassaṃ upagaccheyyu’’nti.

    अथ खो आयस्मा महाकस्सपो सङ्घं ञापेसि –

    Atha kho āyasmā mahākassapo saṅghaṃ ñāpesi –

    ४३८. ‘‘सुणातु मे, आवुसो, सङ्घो। यदि सङ्घस्स पत्तकल्‍लं, सङ्घो इमानि पञ्‍च भिक्खुसतानि सम्मन्‍नेय्य – राजगहे वस्सं वसन्तानि धम्मञ्‍च विनयञ्‍च सङ्गायितुं, न अञ्‍ञेहि भिक्खूहि राजगहे वस्सं वसितब्बन्ति। एसा ञत्ति।

    438. ‘‘Suṇātu me, āvuso, saṅgho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho imāni pañca bhikkhusatāni sammanneyya – rājagahe vassaṃ vasantāni dhammañca vinayañca saṅgāyituṃ, na aññehi bhikkhūhi rājagahe vassaṃ vasitabbanti. Esā ñatti.

    ‘‘सुणातु मे, आवुसो, सङ्घो। इमानि पञ्‍च भिक्खुसतानि सम्मन्‍नति – राजगहे वस्सं वसन्तानि धम्मञ्‍च विनयञ्‍च सङ्गायितुं, न अञ्‍ञेहि भिक्खूहि राजगहे वस्सं वसितब्बन्ति। यस्सायस्मतो खमति इमेसं पञ्‍चन्‍नं भिक्खुसतानं सम्मुति – राजगहे वस्सं वसन्तानं धम्मञ्‍च विनयञ्‍च सङ्गायितुं, न अञ्‍ञेहि भिक्खूहि राजगहे वस्सं वसितब्बन्ति – सो तुण्हस्स; यस्स नक्खमति, सो भासेय्य।

    ‘‘Suṇātu me, āvuso, saṅgho. Imāni pañca bhikkhusatāni sammannati – rājagahe vassaṃ vasantāni dhammañca vinayañca saṅgāyituṃ, na aññehi bhikkhūhi rājagahe vassaṃ vasitabbanti. Yassāyasmato khamati imesaṃ pañcannaṃ bhikkhusatānaṃ sammuti – rājagahe vassaṃ vasantānaṃ dhammañca vinayañca saṅgāyituṃ, na aññehi bhikkhūhi rājagahe vassaṃ vasitabbanti – so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.

    ‘‘सम्मतानि सङ्घेन इमानि पञ्‍च भिक्खुसतानि राजगहे वस्सं वसन्तानि धम्मञ्‍च विनयञ्‍च सङ्गायितुं, न अञ्‍ञेहि भिक्खूहि राजगहे वस्सं वसितब्बन्ति। खमति सङ्घस्स, तस्मा तुण्ही, एवमेतं धारयामी’’ति।

    ‘‘Sammatāni saṅghena imāni pañca bhikkhusatāni rājagahe vassaṃ vasantāni dhammañca vinayañca saṅgāyituṃ, na aññehi bhikkhūhi rājagahe vassaṃ vasitabbanti. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.

    अथ खो थेरा भिक्खू राजगहं अगमंसु धम्मञ्‍च विनयञ्‍च सङ्गायितुं। अथ खो थेरानं भिक्खूनं एतदहोसि – ‘‘भगवता खो, आवुसो, खण्डफुल्‍लप्पटिसङ्खरणं वण्णितं। हन्द मयं, आवुसो, पठमं मासं खण्डफुल्‍लं पटिसङ्खरोम; मज्झिमं मासं सन्‍निपतित्वा धम्मञ्‍च विनयञ्‍च सङ्गायिस्सामा’’ति।

    Atha kho therā bhikkhū rājagahaṃ agamaṃsu dhammañca vinayañca saṅgāyituṃ. Atha kho therānaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘bhagavatā kho, āvuso, khaṇḍaphullappaṭisaṅkharaṇaṃ vaṇṇitaṃ. Handa mayaṃ, āvuso, paṭhamaṃ māsaṃ khaṇḍaphullaṃ paṭisaṅkharoma; majjhimaṃ māsaṃ sannipatitvā dhammañca vinayañca saṅgāyissāmā’’ti.

    अथ खो थेरा भिक्खू पठमं मासं खण्डफुल्‍लं पटिसङ्खरिंसु। अथ खो आयस्मा आनन्दो – स्वे सन्‍निपातो 5 न खो मेतं पतिरूपं, योहं सेक्खो समानो सन्‍निपातं गच्छेय्यन्ति – बहुदेव रत्तिं कायगताय सतिया वीतिनामेत्वा रत्तिया पच्‍चूससमयं ‘निपज्‍जिस्सामी’ति कायं आवज्‍जेसि। अप्पत्तञ्‍च सीसं बिब्बोहनं, भूमितो च पादा मुत्ता। एतस्मिं अन्तरे अनुपादाय आसवेहि चित्तं विमुच्‍चि।

    Atha kho therā bhikkhū paṭhamaṃ māsaṃ khaṇḍaphullaṃ paṭisaṅkhariṃsu. Atha kho āyasmā ānando – sve sannipāto 6 na kho metaṃ patirūpaṃ, yohaṃ sekkho samāno sannipātaṃ gaccheyyanti – bahudeva rattiṃ kāyagatāya satiyā vītināmetvā rattiyā paccūsasamayaṃ ‘nipajjissāmī’ti kāyaṃ āvajjesi. Appattañca sīsaṃ bibbohanaṃ, bhūmito ca pādā muttā. Etasmiṃ antare anupādāya āsavehi cittaṃ vimucci.

    ४३९. अथ खो आयस्मा आनन्दो अरहा समानो सन्‍निपातं अगमासि। अथ खो आयस्मा महाकस्सपो सङ्घं ञापेसि –

    439. Atha kho āyasmā ānando arahā samāno sannipātaṃ agamāsi. Atha kho āyasmā mahākassapo saṅghaṃ ñāpesi –

    ‘‘सुणातु मे, आवुसो, सङ्घो। यदि सङ्घस्स पत्तकल्‍लं, अहं उपालिं विनयं पुच्छेय्य’’न्ति।

    ‘‘Suṇātu me, āvuso, saṅgho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ upāliṃ vinayaṃ puccheyya’’nti.

    आयस्मा उपालि सङ्घं ञापेसि –

    Āyasmā upāli saṅghaṃ ñāpesi –

    ‘‘सुणातु मे, भन्ते, सङ्घो। यदि सङ्घस्स पत्तकल्‍लं, अहं आयस्मता महाकस्सपेन विनयं पुट्ठो विस्सज्‍जेय्य’’न्ति।

    ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ āyasmatā mahākassapena vinayaṃ puṭṭho vissajjeyya’’nti.

    अथ खो आयस्मा महाकस्सपो आयस्मन्तं उपालिं एतदवोच – ‘‘पठमं, आवुसो उपालि , पाराजिकं कत्थ पञ्‍ञत्त’’न्ति? ‘‘वेसालियं भन्ते’’ति। ‘‘कं आरब्भा’’ति? ‘‘सुदिन्‍नं कलन्दपुत्तं आरब्भा’’ति। ‘‘किस्मिं वत्थुस्मि’’न्ति? ‘‘मेथुनधम्मे’’ति। अथ खो आयस्मा महाकस्सपो आयस्मन्तं उपालिं पठमस्स पाराजिकस्स वत्थुम्पि पुच्छि, निदानम्पि पुच्छि, पुग्गलम्पि पुच्छि, पञ्‍ञत्तिम्पि पुच्छि, अनुपञ्‍ञत्तिम्पि पुच्छि, आपत्तिम्पि पुच्छि, अनापत्तिम्पि पुच्छि। ‘‘दुतियं पनावुसो उपालि, पाराजिकं कत्थ पञ्‍ञत्त’’न्ति? ‘‘राजगहे भन्ते’’ति। ‘‘कं आरब्भा’’ति? ‘‘धनियं कुम्भकारपुत्तं आरब्भा’’ति। ‘‘किस्मिं वत्थुस्मि’’न्ति? ‘‘अदिन्‍नादाने’’ति। अथ खो आयस्मा महाकस्सपो आयस्मन्तं उपालिं दुतियस्स पाराजिकस्स वत्थुम्पि पुच्छि, निदानम्पि पुच्छि, पुग्गलम्पि पुच्छि, पञ्‍ञत्तिम्पि पुच्छि, अनुपञ्‍ञत्तिम्पि पुच्छि, आपत्तिम्पि पुच्छि, अनापत्तिम्पि पुच्छि। ‘‘ततियं पनावुसो उपालि, पाराजिकं कत्थ पञ्‍ञत्त’’न्ति? ‘‘वेसालियं भन्ते’’ति। ‘‘कं आरब्भा’’ति? ‘‘सम्बहुले भिक्खू आरब्भा’’ति। ‘‘किस्मिं वत्थुस्मि’’न्ति? ‘‘मनुस्सविग्गहे’’ति। अथ खो आयस्मा महाकस्सपो आयस्मन्तं उपालिं ततियस्स पाराजिकस्स वत्थुम्पि पुच्छि, निदानम्पि पुच्छि, पुग्गलम्पि पुच्छि, पञ्‍ञत्तिम्पि पुच्छि, अनुपञ्‍ञत्तिम्पि पुच्छि, आपत्तिम्पि पुच्छि, अनापत्तिम्पि पुच्छि। ‘‘चतुत्थं पनावुसो उपालि, पाराजिकं कत्थ पञ्‍ञत्त’’न्ति? ‘‘वेसालियं भन्ते’’ति। ‘‘कं आरब्भा’’ति? ‘‘वग्गुमुदातीरिये भिक्खू आरब्भा’’ति। ‘‘किस्मिं वत्थुस्मि’’न्ति? ‘‘उत्तरिमनुस्सधम्मे’’ति। अथ खो आयस्मा महाकस्सपो आयस्मन्तं उपालिं चतुत्थस्स पाराजिकस्स वत्थुम्पि पुच्छि, निदानम्पि पुच्छि, पुग्गलम्पि पुच्छि, पञ्‍ञत्तिम्पि पुच्छि, अनुपञ्‍ञत्तिम्पि पुच्छि, आपत्तिम्पि पुच्छि, अनापत्तिम्पि पुच्छि। एतेनेव उपायेन उभतोविभङ्गे पुच्छि। पुट्ठो पुट्ठो आयस्मा उपालि विस्सज्‍जेसि।

    Atha kho āyasmā mahākassapo āyasmantaṃ upāliṃ etadavoca – ‘‘paṭhamaṃ, āvuso upāli , pārājikaṃ kattha paññatta’’nti? ‘‘Vesāliyaṃ bhante’’ti. ‘‘Kaṃ ārabbhā’’ti? ‘‘Sudinnaṃ kalandaputtaṃ ārabbhā’’ti. ‘‘Kismiṃ vatthusmi’’nti? ‘‘Methunadhamme’’ti. Atha kho āyasmā mahākassapo āyasmantaṃ upāliṃ paṭhamassa pārājikassa vatthumpi pucchi, nidānampi pucchi, puggalampi pucchi, paññattimpi pucchi, anupaññattimpi pucchi, āpattimpi pucchi, anāpattimpi pucchi. ‘‘Dutiyaṃ panāvuso upāli, pārājikaṃ kattha paññatta’’nti? ‘‘Rājagahe bhante’’ti. ‘‘Kaṃ ārabbhā’’ti? ‘‘Dhaniyaṃ kumbhakāraputtaṃ ārabbhā’’ti. ‘‘Kismiṃ vatthusmi’’nti? ‘‘Adinnādāne’’ti. Atha kho āyasmā mahākassapo āyasmantaṃ upāliṃ dutiyassa pārājikassa vatthumpi pucchi, nidānampi pucchi, puggalampi pucchi, paññattimpi pucchi, anupaññattimpi pucchi, āpattimpi pucchi, anāpattimpi pucchi. ‘‘Tatiyaṃ panāvuso upāli, pārājikaṃ kattha paññatta’’nti? ‘‘Vesāliyaṃ bhante’’ti. ‘‘Kaṃ ārabbhā’’ti? ‘‘Sambahule bhikkhū ārabbhā’’ti. ‘‘Kismiṃ vatthusmi’’nti? ‘‘Manussaviggahe’’ti. Atha kho āyasmā mahākassapo āyasmantaṃ upāliṃ tatiyassa pārājikassa vatthumpi pucchi, nidānampi pucchi, puggalampi pucchi, paññattimpi pucchi, anupaññattimpi pucchi, āpattimpi pucchi, anāpattimpi pucchi. ‘‘Catutthaṃ panāvuso upāli, pārājikaṃ kattha paññatta’’nti? ‘‘Vesāliyaṃ bhante’’ti. ‘‘Kaṃ ārabbhā’’ti? ‘‘Vaggumudātīriye bhikkhū ārabbhā’’ti. ‘‘Kismiṃ vatthusmi’’nti? ‘‘Uttarimanussadhamme’’ti. Atha kho āyasmā mahākassapo āyasmantaṃ upāliṃ catutthassa pārājikassa vatthumpi pucchi, nidānampi pucchi, puggalampi pucchi, paññattimpi pucchi, anupaññattimpi pucchi, āpattimpi pucchi, anāpattimpi pucchi. Eteneva upāyena ubhatovibhaṅge pucchi. Puṭṭho puṭṭho āyasmā upāli vissajjesi.

    ४४०. अथ खो आयस्मा महाकस्सपो सङ्घं ञापेसि –

    440. Atha kho āyasmā mahākassapo saṅghaṃ ñāpesi –

    ‘‘सुणातु मे, आवुसो, सङ्घो। यदि सङ्घस्स पत्तकल्‍लं, अहं आनन्दं धम्मं पुच्छेय्य’’न्ति।

    ‘‘Suṇātu me, āvuso, saṅgho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ ānandaṃ dhammaṃ puccheyya’’nti.

    आयस्मा आनन्दो सङ्घं ञापेसि –

    Āyasmā ānando saṅghaṃ ñāpesi –

    ‘‘सुणातु मे, भन्ते, सङ्घो। यदि सङ्घस्स पत्तकल्‍लं, अहं आयस्मता महाकस्सपेन धम्मं पुट्ठो विस्सज्‍जेय्य’’न्ति।

    ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ āyasmatā mahākassapena dhammaṃ puṭṭho vissajjeyya’’nti.

    अथ खो आयस्मा महाकस्सपो आयस्मन्तं आनन्दं एतदवोच – ‘‘ब्रह्मजालं, आवुसो आनन्द, कत्थ भासित’’न्ति? ‘‘अन्तरा च, भन्ते, राजगहं अन्तरा च नाळन्दं राजागारके अम्बलट्ठिकाया’’ति। ‘‘कं आरब्भा’’ति? ‘‘सुप्पियञ्‍च परिब्बाजकं ब्रह्मदत्तञ्‍च माणव’’न्ति। अथ खो आयस्मा महाकस्सपो आयस्मन्तं आनन्दं ब्रह्मजालस्स निदानम्पि पुच्छि, पुग्गलम्पि पुच्छि। ‘‘सामञ्‍ञफलं पनावुसो आनन्द, कत्थ भासित’’न्ति? ‘‘राजगहे, भन्ते, जीवकम्बवने’’ति। ‘‘केन सद्धि’’न्ति? ‘‘अजातसत्तुना वेदेहिपुत्तेन सद्धि’’न्ति। अथ खो आयस्मा महाकस्सपो आयस्मन्तं आनन्दं सामञ्‍ञफलस्स निदानम्पि पुच्छि, पुग्गलम्पि पुच्छि। एतेनेव उपायेन पञ्‍चपि निकाये पुच्छि। पुट्ठो पुट्ठो आयस्मा आनन्दो विस्सज्‍जेसि।

    Atha kho āyasmā mahākassapo āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘brahmajālaṃ, āvuso ānanda, kattha bhāsita’’nti? ‘‘Antarā ca, bhante, rājagahaṃ antarā ca nāḷandaṃ rājāgārake ambalaṭṭhikāyā’’ti. ‘‘Kaṃ ārabbhā’’ti? ‘‘Suppiyañca paribbājakaṃ brahmadattañca māṇava’’nti. Atha kho āyasmā mahākassapo āyasmantaṃ ānandaṃ brahmajālassa nidānampi pucchi, puggalampi pucchi. ‘‘Sāmaññaphalaṃ panāvuso ānanda, kattha bhāsita’’nti? ‘‘Rājagahe, bhante, jīvakambavane’’ti. ‘‘Kena saddhi’’nti? ‘‘Ajātasattunā vedehiputtena saddhi’’nti. Atha kho āyasmā mahākassapo āyasmantaṃ ānandaṃ sāmaññaphalassa nidānampi pucchi, puggalampi pucchi. Eteneva upāyena pañcapi nikāye pucchi. Puṭṭho puṭṭho āyasmā ānando vissajjesi.







    Footnotes:
    1. दी॰ नि॰ २.२३१
    2. dī. ni. 2.231
    3. दिब्बति (क॰)
    4. dibbati (ka.)
    5. सन्‍निपातोति (क॰)
    6. sannipātoti (ka.)



    Related texts:



    टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / सङ्गीतिनिदानकथावण्णना • Saṅgītinidānakathāvaṇṇanā

    टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / सङ्गीतिनिदानकथावण्णना • Saṅgītinidānakathāvaṇṇanā

    टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / खुद्दानुखुद्दकसिक्खापदकथावण्णना • Khuddānukhuddakasikkhāpadakathāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact