Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / စူဠဝဂ္ဂပာဠိ • Cūḷavaggapāḷi |
၁၁. ပဉ္စသတိကက္ခန္ဓကံ
11. Pañcasatikakkhandhakaṃ
၁. သင္ဂီတိနိဒာနံ
1. Saṅgītinidānaṃ
၄၃၇. အထ ခော အာယသ္မာ မဟာကသ္သပော ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဧကမိဒာဟံ, အာဝုသော, သမယံ ပာဝာယ ကုသိနာရံ အဒ္ဓာနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နော မဟတာ ဘိက္ခုသင္ဃေန သဒ္ဓိံ ပဉ္စမတ္တေဟိ ဘိက္ခုသတေဟိ။ အထ ခ္ဝာဟံ, အာဝုသော, မဂ္ဂာ ဩက္ကမ္မ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ နိသီဒိံ။
437. Atha kho āyasmā mahākassapo bhikkhū āmantesi – ‘‘ekamidāhaṃ, āvuso, samayaṃ pāvāya kusināraṃ addhānamaggappaṭipanno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi. Atha khvāhaṃ, āvuso, maggā okkamma aññatarasmiṃ rukkhamūle nisīdiṃ.
1 ‘‘တေန ခော ပန သမယေန အညတရော အာဇီဝကော ကုသိနာရာယ မန္ဒာရဝပုပ္ဖံ ဂဟေတ္ဝာ ပာဝံ အဒ္ဓာနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နော ဟောတိ။ အဒ္ဒသံ ခော အဟံ, အာဝုသော, တံ အာဇီဝကံ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တံ။ ဒိသ္ဝာန တံ အာဇီဝကံ ဧတဒဝောစံ – ‘အပာဝုသော, အမ္ဟာကံ သတ္ထာရံ ဇာနာသီ’တိ? ‘အာမာဝုသော, ဇာနာမိ။ အဇ္ဇ သတ္တာဟပရိနိဗ္ဗုတော သမဏော ဂောတမော။ တတော မေ ဣဒံ မန္ဒာရဝပုပ္ဖံ ဂဟိတ’န္တိ။ တတ္ရာဝုသော, ယေ တေ ဘိက္ခူ အဝီတရာဂာ အပ္ပေကစ္စေ ဗာဟာ ပဂ္ဂယ္ဟ ကန္ဒန္တိ, ဆိန္နပာတံ ပပတန္တိ, အာဝဋ္ဋန္တိ, ဝိဝဋ္ဋန္တိ – အတိခိပ္ပံ ဘဂဝာ ပရိနိဗ္ဗုတော, အတိခိပ္ပံ သုဂတော ပရိနိဗ္ဗုတော, အတိခိပ္ပံ စက္ခုံ လောကေ အန္တရဟိတန္တိ။ ယေ ပန တေ ဘိက္ခူ ဝီတရာဂာ တေ သတာ သမ္ပဇာနာ အဓိဝာသေန္တိ – အနိစ္စာ သင္ခာရာ, တံ ကုတေတ္ထ လဗ္ဘာတိ။
2 ‘‘Tena kho pana samayena aññataro ājīvako kusinārāya mandāravapupphaṃ gahetvā pāvaṃ addhānamaggappaṭipanno hoti. Addasaṃ kho ahaṃ, āvuso, taṃ ājīvakaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna taṃ ājīvakaṃ etadavocaṃ – ‘apāvuso, amhākaṃ satthāraṃ jānāsī’ti? ‘Āmāvuso, jānāmi. Ajja sattāhaparinibbuto samaṇo gotamo. Tato me idaṃ mandāravapupphaṃ gahita’nti. Tatrāvuso, ye te bhikkhū avītarāgā appekacce bāhā paggayha kandanti, chinnapātaṃ papatanti, āvaṭṭanti, vivaṭṭanti – atikhippaṃ bhagavā parinibbuto, atikhippaṃ sugato parinibbuto, atikhippaṃ cakkhuṃ loke antarahitanti. Ye pana te bhikkhū vītarāgā te satā sampajānā adhivāsenti – aniccā saṅkhārā, taṃ kutettha labbhāti.
‘‘အထ ခ္ဝာဟံ, အာဝုသော, တေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝောစံ – ‘အလံ, အာဝုသော, မာ သောစိတ္ထ; မာ ပရိဒေဝိတ္ထ။ နန္ဝေတံ, အာဝုသော, ဘဂဝတာ ပဋိကစ္စေဝ အက္ခာတံ – သဗ္ဗေဟေဝ ပိယေဟိ မနာပေဟိ နာနာဘာဝော ဝိနာဘာဝော အညထာဘာဝော။ တံ ကုတေတ္ထ အာဝုသော လဗ္ဘာ, ယံ တံ ဇာတံ ဘူတံ သင္ခတံ ပလောကဓမ္မံ, တံ ဝတ မာ ပလုဇ္ဇီတိ – နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတီ’တိ။
‘‘Atha khvāhaṃ, āvuso, te bhikkhū etadavocaṃ – ‘alaṃ, āvuso, mā socittha; mā paridevittha. Nanvetaṃ, āvuso, bhagavatā paṭikacceva akkhātaṃ – sabbeheva piyehi manāpehi nānābhāvo vinābhāvo aññathābhāvo. Taṃ kutettha āvuso labbhā, yaṃ taṃ jātaṃ bhūtaṃ saṅkhataṃ palokadhammaṃ, taṃ vata mā palujjīti – netaṃ ṭhānaṃ vijjatī’ti.
‘‘တေန ခော ပနာဝုသော, သမယေန သုဘဒ္ဒော နာမ ဝုဍ္ဎပဗ္ဗဇိတော တသ္သံ ပရိသာယံ နိသိန္နော ဟောတိ ။ အထ ခော, အာဝုသော, သုဘဒ္ဒော ဝုဍ္ဎပဗ္ဗဇိတော တေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝောစ – ‘အလံ, အာဝုသော, မာ သောစိတ္ထ; မာ ပရိဒေဝိတ္ထ။ သုမုတ္တာ မယံ တေန မဟာသမဏေန ; ဥပဒ္ဒုတာ စ မယံ ဟောမ – ဣဒံ ဝော ကပ္ပတိ, ဣဒံ ဝော န ကပ္ပတီတိ။ ဣဒာနိ ပန မယံ ယံ ဣစ္ဆိသ္သာမ တံ ကရိသ္သာမ, ယံ န ဣစ္ဆိသ္သာမ န တံ ကရိသ္သာမာ’တိ။ ဟန္ဒ မယံ, အာဝုသော, ဓမ္မဉ္စ ဝိနယဉ္စ သင္ဂာယာမ။ ပုရေ အဓမ္မော ဒိပ္ပတိ 3, ဓမ္မော ပဋိဗာဟိယ္ယတိ; ပုရေ အဝိနယော ဒိပ္ပတိ ဝိနယော ပဋိဗာဟိယ္ယတိ; ပုရေ အဓမ္မဝာဒိနော ဗလဝန္တော ဟောန္တိ, ဓမ္မဝာဒိနော ဒုဗ္ဗလာ ဟောန္တိ; ပုရေ အဝိနယဝာဒိနော ဗလဝန္တော ဟောန္တိ, ဝိနယဝာဒိနော ဒုဗ္ဗလာ ဟောန္တီ’’တိ။
‘‘Tena kho panāvuso, samayena subhaddo nāma vuḍḍhapabbajito tassaṃ parisāyaṃ nisinno hoti . Atha kho, āvuso, subhaddo vuḍḍhapabbajito te bhikkhū etadavoca – ‘alaṃ, āvuso, mā socittha; mā paridevittha. Sumuttā mayaṃ tena mahāsamaṇena ; upaddutā ca mayaṃ homa – idaṃ vo kappati, idaṃ vo na kappatīti. Idāni pana mayaṃ yaṃ icchissāma taṃ karissāma, yaṃ na icchissāma na taṃ karissāmā’ti. Handa mayaṃ, āvuso, dhammañca vinayañca saṅgāyāma. Pure adhammo dippati 4, dhammo paṭibāhiyyati; pure avinayo dippati vinayo paṭibāhiyyati; pure adhammavādino balavanto honti, dhammavādino dubbalā honti; pure avinayavādino balavanto honti, vinayavādino dubbalā hontī’’ti.
‘‘တေန ဟိ, ဘန္တေ, ထေရော ဘိက္ခူ ဥစ္စိနတူ’’တိ။ အထ ခော အာယသ္မာ မဟာကသ္သပော ဧကေနူနပဉ္စအရဟန္တသတာနိ ဥစ္စိနိ။ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ မဟာကသ္သပံ ဧတဒဝောစုံ – ‘‘အယံ, ဘန္တေ, အာယသ္မာ အာနန္ဒော ကိဉ္စာပိ သေက္ခော, အဘဗ္ဗော ဆန္ဒာ ဒောသာ မောဟာ ဘယာ အဂတိံ ဂန္တုံ။ ဗဟု စ အနေန ဘဂဝတော သန္တိကေ ဓမ္မော စ ဝိနယော စ ပရိယတ္တော။ တေန ဟိ, ဘန္တေ, ထေရော အာယသ္မန္တမ္ပိ အာနန္ဒံ ဥစ္စိနတူ’’တိ ။ အထ ခော အာယသ္မာ မဟာကသ္သပော အာယသ္မန္တမ္ပိ အာနန္ဒံ ဥစ္စိနိ။
‘‘Tena hi, bhante, thero bhikkhū uccinatū’’ti. Atha kho āyasmā mahākassapo ekenūnapañcaarahantasatāni uccini. Bhikkhū āyasmantaṃ mahākassapaṃ etadavocuṃ – ‘‘ayaṃ, bhante, āyasmā ānando kiñcāpi sekkho, abhabbo chandā dosā mohā bhayā agatiṃ gantuṃ. Bahu ca anena bhagavato santike dhammo ca vinayo ca pariyatto. Tena hi, bhante, thero āyasmantampi ānandaṃ uccinatū’’ti . Atha kho āyasmā mahākassapo āyasmantampi ānandaṃ uccini.
အထ ခော ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကတ္ထ နု ခော မယံ ဓမ္မဉ္စ ဝိနယဉ္စ သင္ဂာယေယ္ယာမာ’’တိ? အထ ခော ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ရာဇဂဟံ ခော မဟာဂောစရံ ပဟူတသေနာသနံ, ယံနူန မယံ ရာဇဂဟေ ဝသ္သံ ဝသန္တာ ဓမ္မဉ္စ ဝိနယဉ္စ သင္ဂာယေယ္ယာမ။ န အညေ ဘိက္ခူ ရာဇဂဟေ ဝသ္သံ ဥပဂစ္ဆေယ္ယု’’န္တိ။
Atha kho therānaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘kattha nu kho mayaṃ dhammañca vinayañca saṅgāyeyyāmā’’ti? Atha kho therānaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘rājagahaṃ kho mahāgocaraṃ pahūtasenāsanaṃ, yaṃnūna mayaṃ rājagahe vassaṃ vasantā dhammañca vinayañca saṅgāyeyyāma. Na aññe bhikkhū rājagahe vassaṃ upagaccheyyu’’nti.
အထ ခော အာယသ္မာ မဟာကသ္သပော သင္ဃံ ဉာပေသိ –
Atha kho āyasmā mahākassapo saṅghaṃ ñāpesi –
၄၃၈. ‘‘သုဏာတု မေ, အာဝုသော, သင္ဃော။ ယဒိ သင္ဃသ္သ ပတ္တကလ္လံ, သင္ဃော ဣမာနိ ပဉ္စ ဘိက္ခုသတာနိ သမ္မန္နေယ္ယ – ရာဇဂဟေ ဝသ္သံ ဝသန္တာနိ ဓမ္မဉ္စ ဝိနယဉ္စ သင္ဂာယိတုံ, န အညေဟိ ဘိက္ခူဟိ ရာဇဂဟေ ဝသ္သံ ဝသိတဗ္ဗန္တိ။ ဧသာ ဉတ္တိ။
438. ‘‘Suṇātu me, āvuso, saṅgho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho imāni pañca bhikkhusatāni sammanneyya – rājagahe vassaṃ vasantāni dhammañca vinayañca saṅgāyituṃ, na aññehi bhikkhūhi rājagahe vassaṃ vasitabbanti. Esā ñatti.
‘‘သုဏာတု မေ, အာဝုသော, သင္ဃော။ ဣမာနိ ပဉ္စ ဘိက္ခုသတာနိ သမ္မန္နတိ – ရာဇဂဟေ ဝသ္သံ ဝသန္တာနိ ဓမ္မဉ္စ ဝိနယဉ္စ သင္ဂာယိတုံ, န အညေဟိ ဘိက္ခူဟိ ရာဇဂဟေ ဝသ္သံ ဝသိတဗ္ဗန္တိ။ ယသ္သာယသ္မတော ခမတိ ဣမေသံ ပဉ္စန္နံ ဘိက္ခုသတာနံ သမ္မုတိ – ရာဇဂဟေ ဝသ္သံ ဝသန္တာနံ ဓမ္မဉ္စ ဝိနယဉ္စ သင္ဂာယိတုံ, န အညေဟိ ဘိက္ခူဟိ ရာဇဂဟေ ဝသ္သံ ဝသိတဗ္ဗန္တိ – သော တုဏ္ဟသ္သ; ယသ္သ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယ္ယ။
‘‘Suṇātu me, āvuso, saṅgho. Imāni pañca bhikkhusatāni sammannati – rājagahe vassaṃ vasantāni dhammañca vinayañca saṅgāyituṃ, na aññehi bhikkhūhi rājagahe vassaṃ vasitabbanti. Yassāyasmato khamati imesaṃ pañcannaṃ bhikkhusatānaṃ sammuti – rājagahe vassaṃ vasantānaṃ dhammañca vinayañca saṅgāyituṃ, na aññehi bhikkhūhi rājagahe vassaṃ vasitabbanti – so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘သမ္မတာနိ သင္ဃေန ဣမာနိ ပဉ္စ ဘိက္ခုသတာနိ ရာဇဂဟေ ဝသ္သံ ဝသန္တာနိ ဓမ္မဉ္စ ဝိနယဉ္စ သင္ဂာယိတုံ, န အညေဟိ ဘိက္ခူဟိ ရာဇဂဟေ ဝသ္သံ ဝသိတဗ္ဗန္တိ။ ခမတိ သင္ဃသ္သ, တသ္မာ တုဏ္ဟီ, ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။
‘‘Sammatāni saṅghena imāni pañca bhikkhusatāni rājagahe vassaṃ vasantāni dhammañca vinayañca saṅgāyituṃ, na aññehi bhikkhūhi rājagahe vassaṃ vasitabbanti. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.
အထ ခော ထေရာ ဘိက္ခူ ရာဇဂဟံ အဂမံသု ဓမ္မဉ္စ ဝိနယဉ္စ သင္ဂာယိတုံ။ အထ ခော ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဘဂဝတာ ခော, အာဝုသော, ခဏ္ဍဖုလ္လပ္ပဋိသင္ခရဏံ ဝဏ္ဏိတံ။ ဟန္ဒ မယံ, အာဝုသော, ပဌမံ မာသံ ခဏ္ဍဖုလ္လံ ပဋိသင္ခရောမ; မဇ္ဈိမံ မာသံ သန္နိပတိတ္ဝာ ဓမ္မဉ္စ ဝိနယဉ္စ သင္ဂာယိသ္သာမာ’’တိ။
Atha kho therā bhikkhū rājagahaṃ agamaṃsu dhammañca vinayañca saṅgāyituṃ. Atha kho therānaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘bhagavatā kho, āvuso, khaṇḍaphullappaṭisaṅkharaṇaṃ vaṇṇitaṃ. Handa mayaṃ, āvuso, paṭhamaṃ māsaṃ khaṇḍaphullaṃ paṭisaṅkharoma; majjhimaṃ māsaṃ sannipatitvā dhammañca vinayañca saṅgāyissāmā’’ti.
အထ ခော ထေရာ ဘိက္ခူ ပဌမံ မာသံ ခဏ္ဍဖုလ္လံ ပဋိသင္ခရိံသု။ အထ ခော အာယသ္မာ အာနန္ဒော – သ္ဝေ သန္နိပာတော 5 န ခော မေတံ ပတိရူပံ, ယောဟံ သေက္ခော သမာနော သန္နိပာတံ ဂစ္ဆေယ္ယန္တိ – ဗဟုဒေဝ ရတ္တိံ ကာယဂတာယ သတိယာ ဝီတိနာမေတ္ဝာ ရတ္တိယာ ပစ္စူသသမယံ ‘နိပဇ္ဇိသ္သာမီ’တိ ကာယံ အာဝဇ္ဇေသိ။ အပ္ပတ္တဉ္စ သီသံ ဗိဗ္ဗောဟနံ, ဘူမိတော စ ပာဒာ မုတ္တာ။ ဧတသ္မိံ အန္တရေ အနုပာဒာယ အာသဝေဟိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စိ။
Atha kho therā bhikkhū paṭhamaṃ māsaṃ khaṇḍaphullaṃ paṭisaṅkhariṃsu. Atha kho āyasmā ānando – sve sannipāto 6 na kho metaṃ patirūpaṃ, yohaṃ sekkho samāno sannipātaṃ gaccheyyanti – bahudeva rattiṃ kāyagatāya satiyā vītināmetvā rattiyā paccūsasamayaṃ ‘nipajjissāmī’ti kāyaṃ āvajjesi. Appattañca sīsaṃ bibbohanaṃ, bhūmito ca pādā muttā. Etasmiṃ antare anupādāya āsavehi cittaṃ vimucci.
၄၃၉. အထ ခော အာယသ္မာ အာနန္ဒော အရဟာ သမာနော သန္နိပာတံ အဂမာသိ။ အထ ခော အာယသ္မာ မဟာကသ္သပော သင္ဃံ ဉာပေသိ –
439. Atha kho āyasmā ānando arahā samāno sannipātaṃ agamāsi. Atha kho āyasmā mahākassapo saṅghaṃ ñāpesi –
‘‘သုဏာတု မေ, အာဝုသော, သင္ဃော။ ယဒိ သင္ဃသ္သ ပတ္တကလ္လံ, အဟံ ဥပာလိံ ဝိနယံ ပုစ္ဆေယ္ယ’’န္တိ။
‘‘Suṇātu me, āvuso, saṅgho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ upāliṃ vinayaṃ puccheyya’’nti.
အာယသ္မာ ဥပာလိ သင္ဃံ ဉာပေသိ –
Āyasmā upāli saṅghaṃ ñāpesi –
‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သင္ဃော။ ယဒိ သင္ဃသ္သ ပတ္တကလ္လံ, အဟံ အာယသ္မတာ မဟာကသ္သပေန ဝိနယံ ပုဋ္ဌော ဝိသ္သဇ္ဇေယ္ယ’’န္တိ။
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ āyasmatā mahākassapena vinayaṃ puṭṭho vissajjeyya’’nti.
အထ ခော အာယသ္မာ မဟာကသ္သပော အာယသ္မန္တံ ဥပာလိံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ပဌမံ, အာဝုသော ဥပာလိ , ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တ’’န္တိ? ‘‘ဝေသာလိယံ ဘန္တေ’’တိ။ ‘‘ကံ အာရဗ္ဘာ’’တိ? ‘‘သုဒိန္နံ ကလန္ဒပုတ္တံ အာရဗ္ဘာ’’တိ။ ‘‘ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိ’’န္တိ? ‘‘မေထုနဓမ္မေ’’တိ။ အထ ခော အာယသ္မာ မဟာကသ္သပော အာယသ္မန္တံ ဥပာလိံ ပဌမသ္သ ပာရာဇိကသ္သ ဝတ္ထုမ္ပိ ပုစ္ဆိ, နိဒာနမ္ပိ ပုစ္ဆိ, ပုဂ္ဂလမ္ပိ ပုစ္ဆိ, ပညတ္တိမ္ပိ ပုစ္ဆိ, အနုပညတ္တိမ္ပိ ပုစ္ဆိ, အာပတ္တိမ္ပိ ပုစ္ဆိ, အနာပတ္တိမ္ပိ ပုစ္ဆိ။ ‘‘ဒုတိယံ ပနာဝုသော ဥပာလိ, ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တ’’န္တိ? ‘‘ရာဇဂဟေ ဘန္တေ’’တိ။ ‘‘ကံ အာရဗ္ဘာ’’တိ? ‘‘ဓနိယံ ကုမ္ဘကာရပုတ္တံ အာရဗ္ဘာ’’တိ။ ‘‘ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိ’’န္တိ? ‘‘အဒိန္နာဒာနေ’’တိ။ အထ ခော အာယသ္မာ မဟာကသ္သပော အာယသ္မန္တံ ဥပာလိံ ဒုတိယသ္သ ပာရာဇိကသ္သ ဝတ္ထုမ္ပိ ပုစ္ဆိ, နိဒာနမ္ပိ ပုစ္ဆိ, ပုဂ္ဂလမ္ပိ ပုစ္ဆိ, ပညတ္တိမ္ပိ ပုစ္ဆိ, အနုပညတ္တိမ္ပိ ပုစ္ဆိ, အာပတ္တိမ္ပိ ပုစ္ဆိ, အနာပတ္တိမ္ပိ ပုစ္ဆိ။ ‘‘တတိယံ ပနာဝုသော ဥပာလိ, ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တ’’န္တိ? ‘‘ဝေသာလိယံ ဘန္တေ’’တိ။ ‘‘ကံ အာရဗ္ဘာ’’တိ? ‘‘သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘာ’’တိ။ ‘‘ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိ’’န္တိ? ‘‘မနုသ္သဝိဂ္ဂဟေ’’တိ။ အထ ခော အာယသ္မာ မဟာကသ္သပော အာယသ္မန္တံ ဥပာလိံ တတိယသ္သ ပာရာဇိကသ္သ ဝတ္ထုမ္ပိ ပုစ္ဆိ, နိဒာနမ္ပိ ပုစ္ဆိ, ပုဂ္ဂလမ္ပိ ပုစ္ဆိ, ပညတ္တိမ္ပိ ပုစ္ဆိ, အနုပညတ္တိမ္ပိ ပုစ္ဆိ, အာပတ္တိမ္ပိ ပုစ္ဆိ, အနာပတ္တိမ္ပိ ပုစ္ဆိ။ ‘‘စတုတ္ထံ ပနာဝုသော ဥပာလိ, ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တ’’န္တိ? ‘‘ဝေသာလိယံ ဘန္တေ’’တိ။ ‘‘ကံ အာရဗ္ဘာ’’တိ? ‘‘ဝဂ္ဂုမုဒာတီရိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘာ’’တိ။ ‘‘ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိ’’န္တိ? ‘‘ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မေ’’တိ။ အထ ခော အာယသ္မာ မဟာကသ္သပော အာယသ္မန္တံ ဥပာလိံ စတုတ္ထသ္သ ပာရာဇိကသ္သ ဝတ္ထုမ္ပိ ပုစ္ဆိ, နိဒာနမ္ပိ ပုစ္ဆိ, ပုဂ္ဂလမ္ပိ ပုစ္ဆိ, ပညတ္တိမ္ပိ ပုစ္ဆိ, အနုပညတ္တိမ္ပိ ပုစ္ဆိ, အာပတ္တိမ္ပိ ပုစ္ဆိ, အနာပတ္တိမ္ပိ ပုစ္ဆိ။ ဧတေနေဝ ဥပာယေန ဥဘတောဝိဘင္ဂေ ပုစ္ဆိ။ ပုဋ္ဌော ပုဋ္ဌော အာယသ္မာ ဥပာလိ ဝိသ္သဇ္ဇေသိ။
Atha kho āyasmā mahākassapo āyasmantaṃ upāliṃ etadavoca – ‘‘paṭhamaṃ, āvuso upāli , pārājikaṃ kattha paññatta’’nti? ‘‘Vesāliyaṃ bhante’’ti. ‘‘Kaṃ ārabbhā’’ti? ‘‘Sudinnaṃ kalandaputtaṃ ārabbhā’’ti. ‘‘Kismiṃ vatthusmi’’nti? ‘‘Methunadhamme’’ti. Atha kho āyasmā mahākassapo āyasmantaṃ upāliṃ paṭhamassa pārājikassa vatthumpi pucchi, nidānampi pucchi, puggalampi pucchi, paññattimpi pucchi, anupaññattimpi pucchi, āpattimpi pucchi, anāpattimpi pucchi. ‘‘Dutiyaṃ panāvuso upāli, pārājikaṃ kattha paññatta’’nti? ‘‘Rājagahe bhante’’ti. ‘‘Kaṃ ārabbhā’’ti? ‘‘Dhaniyaṃ kumbhakāraputtaṃ ārabbhā’’ti. ‘‘Kismiṃ vatthusmi’’nti? ‘‘Adinnādāne’’ti. Atha kho āyasmā mahākassapo āyasmantaṃ upāliṃ dutiyassa pārājikassa vatthumpi pucchi, nidānampi pucchi, puggalampi pucchi, paññattimpi pucchi, anupaññattimpi pucchi, āpattimpi pucchi, anāpattimpi pucchi. ‘‘Tatiyaṃ panāvuso upāli, pārājikaṃ kattha paññatta’’nti? ‘‘Vesāliyaṃ bhante’’ti. ‘‘Kaṃ ārabbhā’’ti? ‘‘Sambahule bhikkhū ārabbhā’’ti. ‘‘Kismiṃ vatthusmi’’nti? ‘‘Manussaviggahe’’ti. Atha kho āyasmā mahākassapo āyasmantaṃ upāliṃ tatiyassa pārājikassa vatthumpi pucchi, nidānampi pucchi, puggalampi pucchi, paññattimpi pucchi, anupaññattimpi pucchi, āpattimpi pucchi, anāpattimpi pucchi. ‘‘Catutthaṃ panāvuso upāli, pārājikaṃ kattha paññatta’’nti? ‘‘Vesāliyaṃ bhante’’ti. ‘‘Kaṃ ārabbhā’’ti? ‘‘Vaggumudātīriye bhikkhū ārabbhā’’ti. ‘‘Kismiṃ vatthusmi’’nti? ‘‘Uttarimanussadhamme’’ti. Atha kho āyasmā mahākassapo āyasmantaṃ upāliṃ catutthassa pārājikassa vatthumpi pucchi, nidānampi pucchi, puggalampi pucchi, paññattimpi pucchi, anupaññattimpi pucchi, āpattimpi pucchi, anāpattimpi pucchi. Eteneva upāyena ubhatovibhaṅge pucchi. Puṭṭho puṭṭho āyasmā upāli vissajjesi.
၄၄၀. အထ ခော အာယသ္မာ မဟာကသ္သပော သင္ဃံ ဉာပေသိ –
440. Atha kho āyasmā mahākassapo saṅghaṃ ñāpesi –
‘‘သုဏာတု မေ, အာဝုသော, သင္ဃော။ ယဒိ သင္ဃသ္သ ပတ္တကလ္လံ, အဟံ အာနန္ဒံ ဓမ္မံ ပုစ္ဆေယ္ယ’’န္တိ။
‘‘Suṇātu me, āvuso, saṅgho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ ānandaṃ dhammaṃ puccheyya’’nti.
အာယသ္မာ အာနန္ဒော သင္ဃံ ဉာပေသိ –
Āyasmā ānando saṅghaṃ ñāpesi –
‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သင္ဃော။ ယဒိ သင္ဃသ္သ ပတ္တကလ္လံ, အဟံ အာယသ္မတာ မဟာကသ္သပေန ဓမ္မံ ပုဋ္ဌော ဝိသ္သဇ္ဇေယ္ယ’’န္တိ။
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ āyasmatā mahākassapena dhammaṃ puṭṭho vissajjeyya’’nti.
အထ ခော အာယသ္မာ မဟာကသ္သပော အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဗ္ရဟ္မဇာလံ, အာဝုသော အာနန္ဒ, ကတ္ထ ဘာသိတ’’န္တိ? ‘‘အန္တရာ စ, ဘန္တေ, ရာဇဂဟံ အန္တရာ စ နာဠန္ဒံ ရာဇာဂာရကေ အမ္ဗလဋ္ဌိကာယာ’’တိ။ ‘‘ကံ အာရဗ္ဘာ’’တိ? ‘‘သုပ္ပိယဉ္စ ပရိဗ္ဗာဇကံ ဗ္ရဟ္မဒတ္တဉ္စ မာဏဝ’’န္တိ။ အထ ခော အာယသ္မာ မဟာကသ္သပော အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဗ္ရဟ္မဇာလသ္သ နိဒာနမ္ပိ ပုစ္ဆိ, ပုဂ္ဂလမ္ပိ ပုစ္ဆိ။ ‘‘သာမညဖလံ ပနာဝုသော အာနန္ဒ, ကတ္ထ ဘာသိတ’’န္တိ? ‘‘ရာဇဂဟေ, ဘန္တေ, ဇီဝကမ္ဗဝနေ’’တိ။ ‘‘ကေန သဒ္ဓိ’’န္တိ? ‘‘အဇာတသတ္တုနာ ဝေဒေဟိပုတ္တေန သဒ္ဓိ’’န္တိ။ အထ ခော အာယသ္မာ မဟာကသ္သပော အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ သာမညဖလသ္သ နိဒာနမ္ပိ ပုစ္ဆိ, ပုဂ္ဂလမ္ပိ ပုစ္ဆိ။ ဧတေနေဝ ဥပာယေန ပဉ္စပိ နိကာယေ ပုစ္ဆိ။ ပုဋ္ဌော ပုဋ္ဌော အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဝိသ္သဇ္ဇေသိ။
Atha kho āyasmā mahākassapo āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘brahmajālaṃ, āvuso ānanda, kattha bhāsita’’nti? ‘‘Antarā ca, bhante, rājagahaṃ antarā ca nāḷandaṃ rājāgārake ambalaṭṭhikāyā’’ti. ‘‘Kaṃ ārabbhā’’ti? ‘‘Suppiyañca paribbājakaṃ brahmadattañca māṇava’’nti. Atha kho āyasmā mahākassapo āyasmantaṃ ānandaṃ brahmajālassa nidānampi pucchi, puggalampi pucchi. ‘‘Sāmaññaphalaṃ panāvuso ānanda, kattha bhāsita’’nti? ‘‘Rājagahe, bhante, jīvakambavane’’ti. ‘‘Kena saddhi’’nti? ‘‘Ajātasattunā vedehiputtena saddhi’’nti. Atha kho āyasmā mahākassapo āyasmantaṃ ānandaṃ sāmaññaphalassa nidānampi pucchi, puggalampi pucchi. Eteneva upāyena pañcapi nikāye pucchi. Puṭṭho puṭṭho āyasmā ānando vissajjesi.
Footnotes:
Related texts:
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / သင္ဂီတိနိဒာနကထာဝဏ္ဏနာ • Saṅgītinidānakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / သင္ဂီတိနိဒာနကထာဝဏ္ဏနာ • Saṅgītinidānakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ခုဒ္ဒာနုခုဒ္ဒကသိက္ခာပဒကထာဝဏ္ဏနာ • Khuddānukhuddakasikkhāpadakathāvaṇṇanā