Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / චූළවග්‌ගපාළි • Cūḷavaggapāḷi

    11. පඤ්‌චසතිකක්‌ඛන්‌ධකං

    11. Pañcasatikakkhandhakaṃ

    1. සඞ්‌ගීතිනිදානං

    1. Saṅgītinidānaṃ

    437. අථ ඛො ආයස්‌මා මහාකස්‌සපො භික්‌ඛූ ආමන්‌තෙසි – ‘‘එකමිදාහං, ආවුසො, සමයං පාවාය කුසිනාරං අද්‌ධානමග්‌ගප්‌පටිපන්‌නො මහතා භික්‌ඛුසඞ්‌ඝෙන සද්‌ධිං පඤ්‌චමත්‌තෙහි භික්‌ඛුසතෙහි. අථ ඛ්‌වාහං, ආවුසො, මග්‌ගා ඔක්‌කම්‌ම අඤ්‌ඤතරස්‌මිං රුක්‌ඛමූලෙ නිසීදිං.

    437. Atha kho āyasmā mahākassapo bhikkhū āmantesi – ‘‘ekamidāhaṃ, āvuso, samayaṃ pāvāya kusināraṃ addhānamaggappaṭipanno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi. Atha khvāhaṃ, āvuso, maggā okkamma aññatarasmiṃ rukkhamūle nisīdiṃ.

    1 ‘‘තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්‌ඤතරො ආජීවකො කුසිනාරාය මන්‌දාරවපුප්‌ඵං ගහෙත්‌වා පාවං අද්‌ධානමග්‌ගප්‌පටිපන්‌නො හොති. අද්‌දසං ඛො අහං, ආවුසො, තං ආජීවකං දූරතොව ආගච්‌ඡන්‌තං. දිස්‌වාන තං ආජීවකං එතදවොචං – ‘අපාවුසො, අම්‌හාකං සත්‌ථාරං ජානාසී’ති? ‘ආමාවුසො, ජානාමි. අජ්‌ජ සත්‌තාහපරිනිබ්‌බුතො සමණො ගොතමො. තතො මෙ ඉදං මන්‌දාරවපුප්‌ඵං ගහිත’න්‌ති. තත්‍රාවුසො, යෙ තෙ භික්‌ඛූ අවීතරාගා අප්‌පෙකච්‌චෙ බාහා පග්‌ගය්‌හ කන්‌දන්‌ති, ඡින්‌නපාතං පපතන්‌ති, ආවට්‌ටන්‌ති, විවට්‌ටන්‌ති – අතිඛිප්‌පං භගවා පරිනිබ්‌බුතො, අතිඛිප්‌පං සුගතො පරිනිබ්‌බුතො, අතිඛිප්‌පං චක්‌ඛුං ලොකෙ අන්‌තරහිතන්‌ති. යෙ පන තෙ භික්‌ඛූ වීතරාගා තෙ සතා සම්‌පජානා අධිවාසෙන්‌ති – අනිච්‌චා සඞ්‌ඛාරා, තං කුතෙත්‌ථ ලබ්‌භාති.

    2 ‘‘Tena kho pana samayena aññataro ājīvako kusinārāya mandāravapupphaṃ gahetvā pāvaṃ addhānamaggappaṭipanno hoti. Addasaṃ kho ahaṃ, āvuso, taṃ ājīvakaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna taṃ ājīvakaṃ etadavocaṃ – ‘apāvuso, amhākaṃ satthāraṃ jānāsī’ti? ‘Āmāvuso, jānāmi. Ajja sattāhaparinibbuto samaṇo gotamo. Tato me idaṃ mandāravapupphaṃ gahita’nti. Tatrāvuso, ye te bhikkhū avītarāgā appekacce bāhā paggayha kandanti, chinnapātaṃ papatanti, āvaṭṭanti, vivaṭṭanti – atikhippaṃ bhagavā parinibbuto, atikhippaṃ sugato parinibbuto, atikhippaṃ cakkhuṃ loke antarahitanti. Ye pana te bhikkhū vītarāgā te satā sampajānā adhivāsenti – aniccā saṅkhārā, taṃ kutettha labbhāti.

    ‘‘අථ ඛ්‌වාහං, ආවුසො, තෙ භික්‌ඛූ එතදවොචං – ‘අලං, ආවුසො, මා සොචිත්‌ථ; මා පරිදෙවිත්‌ථ. නන්‌වෙතං, ආවුසො, භගවතා පටිකච්‌චෙව අක්‌ඛාතං – සබ්‌බෙහෙව පියෙහි මනාපෙහි නානාභාවො විනාභාවො අඤ්‌ඤථාභාවො. තං කුතෙත්‌ථ ආවුසො ලබ්‌භා, යං තං ජාතං භූතං සඞ්‌ඛතං පලොකධම්‌මං, තං වත මා පලුජ්‌ජීති – නෙතං ඨානං විජ්‌ජතී’ති.

    ‘‘Atha khvāhaṃ, āvuso, te bhikkhū etadavocaṃ – ‘alaṃ, āvuso, mā socittha; mā paridevittha. Nanvetaṃ, āvuso, bhagavatā paṭikacceva akkhātaṃ – sabbeheva piyehi manāpehi nānābhāvo vinābhāvo aññathābhāvo. Taṃ kutettha āvuso labbhā, yaṃ taṃ jātaṃ bhūtaṃ saṅkhataṃ palokadhammaṃ, taṃ vata mā palujjīti – netaṃ ṭhānaṃ vijjatī’ti.

    ‘‘තෙන ඛො පනාවුසො, සමයෙන සුභද්‌දො නාම වුඩ්‌ඪපබ්‌බජිතො තස්‌සං පරිසායං නිසින්‌නො හොති . අථ ඛො, ආවුසො, සුභද්‌දො වුඩ්‌ඪපබ්‌බජිතො තෙ භික්‌ඛූ එතදවොච – ‘අලං, ආවුසො, මා සොචිත්‌ථ; මා පරිදෙවිත්‌ථ. සුමුත්‌තා මයං තෙන මහාසමණෙන ; උපද්‌දුතා ච මයං හොම – ඉදං වො කප්‌පති, ඉදං වො න කප්‌පතීති. ඉදානි පන මයං යං ඉච්‌ඡිස්‌සාම තං කරිස්‌සාම, යං න ඉච්‌ඡිස්‌සාම න තං කරිස්‌සාමා’ති. හන්‌ද මයං, ආවුසො, ධම්‌මඤ්‌ච විනයඤ්‌ච සඞ්‌ගායාම. පුරෙ අධම්‌මො දිප්‌පති 3, ධම්‌මො පටිබාහිය්‍යති; පුරෙ අවිනයො දිප්‌පති විනයො පටිබාහිය්‍යති; පුරෙ අධම්‌මවාදිනො බලවන්‌තො හොන්‌ති, ධම්‌මවාදිනො දුබ්‌බලා හොන්‌ති; පුරෙ අවිනයවාදිනො බලවන්‌තො හොන්‌ති, විනයවාදිනො දුබ්‌බලා හොන්‌තී’’ති.

    ‘‘Tena kho panāvuso, samayena subhaddo nāma vuḍḍhapabbajito tassaṃ parisāyaṃ nisinno hoti . Atha kho, āvuso, subhaddo vuḍḍhapabbajito te bhikkhū etadavoca – ‘alaṃ, āvuso, mā socittha; mā paridevittha. Sumuttā mayaṃ tena mahāsamaṇena ; upaddutā ca mayaṃ homa – idaṃ vo kappati, idaṃ vo na kappatīti. Idāni pana mayaṃ yaṃ icchissāma taṃ karissāma, yaṃ na icchissāma na taṃ karissāmā’ti. Handa mayaṃ, āvuso, dhammañca vinayañca saṅgāyāma. Pure adhammo dippati 4, dhammo paṭibāhiyyati; pure avinayo dippati vinayo paṭibāhiyyati; pure adhammavādino balavanto honti, dhammavādino dubbalā honti; pure avinayavādino balavanto honti, vinayavādino dubbalā hontī’’ti.

    ‘‘තෙන හි, භන්‌තෙ, ථෙරො භික්‌ඛූ උච්‌චිනතූ’’ති. අථ ඛො ආයස්‌මා මහාකස්‌සපො එකෙනූනපඤ්‌චඅරහන්‌තසතානි උච්‌චිනි. භික්‌ඛූ ආයස්‌මන්‌තං මහාකස්‌සපං එතදවොචුං – ‘‘අයං, භන්‌තෙ, ආයස්‌මා ආනන්‌දො කිඤ්‌චාපි සෙක්‌ඛො, අභබ්‌බො ඡන්‌දා දොසා මොහා භයා අගතිං ගන්‌තුං. බහු ච අනෙන භගවතො සන්‌තිකෙ ධම්‌මො ච විනයො ච පරියත්‌තො. තෙන හි, භන්‌තෙ, ථෙරො ආයස්‌මන්‌තම්‌පි ආනන්‌දං උච්‌චිනතූ’’ති . අථ ඛො ආයස්‌මා මහාකස්‌සපො ආයස්‌මන්‌තම්‌පි ආනන්‌දං උච්‌චිනි.

    ‘‘Tena hi, bhante, thero bhikkhū uccinatū’’ti. Atha kho āyasmā mahākassapo ekenūnapañcaarahantasatāni uccini. Bhikkhū āyasmantaṃ mahākassapaṃ etadavocuṃ – ‘‘ayaṃ, bhante, āyasmā ānando kiñcāpi sekkho, abhabbo chandā dosā mohā bhayā agatiṃ gantuṃ. Bahu ca anena bhagavato santike dhammo ca vinayo ca pariyatto. Tena hi, bhante, thero āyasmantampi ānandaṃ uccinatū’’ti . Atha kho āyasmā mahākassapo āyasmantampi ānandaṃ uccini.

    අථ ඛො ථෙරානං භික්‌ඛූනං එතදහොසි – ‘‘කත්‌ථ නු ඛො මයං ධම්‌මඤ්‌ච විනයඤ්‌ච සඞ්‌ගායෙය්‍යාමා’’ති? අථ ඛො ථෙරානං භික්‌ඛූනං එතදහොසි – ‘‘රාජගහං ඛො මහාගොචරං පහූතසෙනාසනං, යංනූන මයං රාජගහෙ වස්‌සං වසන්‌තා ධම්‌මඤ්‌ච විනයඤ්‌ච සඞ්‌ගායෙය්‍යාම. න අඤ්‌ඤෙ භික්‌ඛූ රාජගහෙ වස්‌සං උපගච්‌ඡෙය්‍යු’’න්‌ති.

    Atha kho therānaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘kattha nu kho mayaṃ dhammañca vinayañca saṅgāyeyyāmā’’ti? Atha kho therānaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘rājagahaṃ kho mahāgocaraṃ pahūtasenāsanaṃ, yaṃnūna mayaṃ rājagahe vassaṃ vasantā dhammañca vinayañca saṅgāyeyyāma. Na aññe bhikkhū rājagahe vassaṃ upagaccheyyu’’nti.

    අථ ඛො ආයස්‌මා මහාකස්‌සපො සඞ්‌ඝං ඤාපෙසි –

    Atha kho āyasmā mahākassapo saṅghaṃ ñāpesi –

    438. ‘‘සුණාතු මෙ, ආවුසො, සඞ්‌ඝො. යදි සඞ්‌ඝස්‌ස පත්‌තකල්‌ලං, සඞ්‌ඝො ඉමානි පඤ්‌ච භික්‌ඛුසතානි සම්‌මන්‌නෙය්‍ය – රාජගහෙ වස්‌සං වසන්‌තානි ධම්‌මඤ්‌ච විනයඤ්‌ච සඞ්‌ගායිතුං, න අඤ්‌ඤෙහි භික්‌ඛූහි රාජගහෙ වස්‌සං වසිතබ්‌බන්‌ති. එසා ඤත්‌ති.

    438. ‘‘Suṇātu me, āvuso, saṅgho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho imāni pañca bhikkhusatāni sammanneyya – rājagahe vassaṃ vasantāni dhammañca vinayañca saṅgāyituṃ, na aññehi bhikkhūhi rājagahe vassaṃ vasitabbanti. Esā ñatti.

    ‘‘සුණාතු මෙ, ආවුසො, සඞ්‌ඝො. ඉමානි පඤ්‌ච භික්‌ඛුසතානි සම්‌මන්‌නති – රාජගහෙ වස්‌සං වසන්‌තානි ධම්‌මඤ්‌ච විනයඤ්‌ච සඞ්‌ගායිතුං, න අඤ්‌ඤෙහි භික්‌ඛූහි රාජගහෙ වස්‌සං වසිතබ්‌බන්‌ති. යස්‌සායස්‌මතො ඛමති ඉමෙසං පඤ්‌චන්‌නං භික්‌ඛුසතානං සම්‌මුති – රාජගහෙ වස්‌සං වසන්‌තානං ධම්‌මඤ්‌ච විනයඤ්‌ච සඞ්‌ගායිතුං, න අඤ්‌ඤෙහි භික්‌ඛූහි රාජගහෙ වස්‌සං වසිතබ්‌බන්‌ති – සො තුණ්‌හස්‌ස; යස්‌ස නක්‌ඛමති, සො භාසෙය්‍ය.

    ‘‘Suṇātu me, āvuso, saṅgho. Imāni pañca bhikkhusatāni sammannati – rājagahe vassaṃ vasantāni dhammañca vinayañca saṅgāyituṃ, na aññehi bhikkhūhi rājagahe vassaṃ vasitabbanti. Yassāyasmato khamati imesaṃ pañcannaṃ bhikkhusatānaṃ sammuti – rājagahe vassaṃ vasantānaṃ dhammañca vinayañca saṅgāyituṃ, na aññehi bhikkhūhi rājagahe vassaṃ vasitabbanti – so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.

    ‘‘සම්‌මතානි සඞ්‌ඝෙන ඉමානි පඤ්‌ච භික්‌ඛුසතානි රාජගහෙ වස්‌සං වසන්‌තානි ධම්‌මඤ්‌ච විනයඤ්‌ච සඞ්‌ගායිතුං, න අඤ්‌ඤෙහි භික්‌ඛූහි රාජගහෙ වස්‌සං වසිතබ්‌බන්‌ති. ඛමති සඞ්‌ඝස්‌ස, තස්‌මා තුණ්‌හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.

    ‘‘Sammatāni saṅghena imāni pañca bhikkhusatāni rājagahe vassaṃ vasantāni dhammañca vinayañca saṅgāyituṃ, na aññehi bhikkhūhi rājagahe vassaṃ vasitabbanti. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.

    අථ ඛො ථෙරා භික්‌ඛූ රාජගහං අගමංසු ධම්‌මඤ්‌ච විනයඤ්‌ච සඞ්‌ගායිතුං. අථ ඛො ථෙරානං භික්‌ඛූනං එතදහොසි – ‘‘භගවතා ඛො, ආවුසො, ඛණ්‌ඩඵුල්‌ලප්‌පටිසඞ්‌ඛරණං වණ්‌ණිතං. හන්‌ද මයං, ආවුසො, පඨමං මාසං ඛණ්‌ඩඵුල්‌ලං පටිසඞ්‌ඛරොම; මජ්‌ඣිමං මාසං සන්‌නිපතිත්‌වා ධම්‌මඤ්‌ච විනයඤ්‌ච සඞ්‌ගායිස්‌සාමා’’ති.

    Atha kho therā bhikkhū rājagahaṃ agamaṃsu dhammañca vinayañca saṅgāyituṃ. Atha kho therānaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘bhagavatā kho, āvuso, khaṇḍaphullappaṭisaṅkharaṇaṃ vaṇṇitaṃ. Handa mayaṃ, āvuso, paṭhamaṃ māsaṃ khaṇḍaphullaṃ paṭisaṅkharoma; majjhimaṃ māsaṃ sannipatitvā dhammañca vinayañca saṅgāyissāmā’’ti.

    අථ ඛො ථෙරා භික්‌ඛූ පඨමං මාසං ඛණ්‌ඩඵුල්‌ලං පටිසඞ්‌ඛරිංසු. අථ ඛො ආයස්‌මා ආනන්‌දො – ස්‌වෙ සන්‌නිපාතො 5 න ඛො මෙතං පතිරූපං, යොහං සෙක්‌ඛො සමානො සන්‌නිපාතං ගච්‌ඡෙය්‍යන්‌ති – බහුදෙව රත්‌තිං කායගතාය සතියා වීතිනාමෙත්‌වා රත්‌තියා පච්‌චූසසමයං ‘නිපජ්‌ජිස්‌සාමී’ති කායං ආවජ්‌ජෙසි. අප්‌පත්‌තඤ්‌ච සීසං බිබ්‌බොහනං, භූමිතො ච පාදා මුත්‌තා. එතස්‌මිං අන්‌තරෙ අනුපාදාය ආසවෙහි චිත්‌තං විමුච්‌චි.

    Atha kho therā bhikkhū paṭhamaṃ māsaṃ khaṇḍaphullaṃ paṭisaṅkhariṃsu. Atha kho āyasmā ānando – sve sannipāto 6 na kho metaṃ patirūpaṃ, yohaṃ sekkho samāno sannipātaṃ gaccheyyanti – bahudeva rattiṃ kāyagatāya satiyā vītināmetvā rattiyā paccūsasamayaṃ ‘nipajjissāmī’ti kāyaṃ āvajjesi. Appattañca sīsaṃ bibbohanaṃ, bhūmito ca pādā muttā. Etasmiṃ antare anupādāya āsavehi cittaṃ vimucci.

    439. අථ ඛො ආයස්‌මා ආනන්‌දො අරහා සමානො සන්‌නිපාතං අගමාසි. අථ ඛො ආයස්‌මා මහාකස්‌සපො සඞ්‌ඝං ඤාපෙසි –

    439. Atha kho āyasmā ānando arahā samāno sannipātaṃ agamāsi. Atha kho āyasmā mahākassapo saṅghaṃ ñāpesi –

    ‘‘සුණාතු මෙ, ආවුසො, සඞ්‌ඝො. යදි සඞ්‌ඝස්‌ස පත්‌තකල්‌ලං, අහං උපාලිං විනයං පුච්‌ඡෙය්‍ය’’න්‌ති.

    ‘‘Suṇātu me, āvuso, saṅgho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ upāliṃ vinayaṃ puccheyya’’nti.

    ආයස්‌මා උපාලි සඞ්‌ඝං ඤාපෙසි –

    Āyasmā upāli saṅghaṃ ñāpesi –

    ‘‘සුණාතු මෙ, භන්‌තෙ, සඞ්‌ඝො. යදි සඞ්‌ඝස්‌ස පත්‌තකල්‌ලං, අහං ආයස්‌මතා මහාකස්‌සපෙන විනයං පුට්‌ඨො විස්‌සජ්‌ජෙය්‍ය’’න්‌ති.

    ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ āyasmatā mahākassapena vinayaṃ puṭṭho vissajjeyya’’nti.

    අථ ඛො ආයස්‌මා මහාකස්‌සපො ආයස්‌මන්‌තං උපාලිං එතදවොච – ‘‘පඨමං, ආවුසො උපාලි , පාරාජිකං කත්‌ථ පඤ්‌ඤත්‌ත’’න්‌ති? ‘‘වෙසාලියං භන්‌තෙ’’ති. ‘‘කං ආරබ්‌භා’’ති? ‘‘සුදින්‌නං කලන්‌දපුත්‌තං ආරබ්‌භා’’ති. ‘‘කිස්‌මිං වත්‌ථුස්‌මි’’න්‌ති? ‘‘මෙථුනධම්‌මෙ’’ති. අථ ඛො ආයස්‌මා මහාකස්‌සපො ආයස්‌මන්‌තං උපාලිං පඨමස්‌ස පාරාජිකස්‌ස වත්‌ථුම්‌පි පුච්‌ඡි, නිදානම්‌පි පුච්‌ඡි, පුග්‌ගලම්‌පි පුච්‌ඡි, පඤ්‌ඤත්‌තිම්‌පි පුච්‌ඡි, අනුපඤ්‌ඤත්‌තිම්‌පි පුච්‌ඡි, ආපත්‌තිම්‌පි පුච්‌ඡි, අනාපත්‌තිම්‌පි පුච්‌ඡි. ‘‘දුතියං පනාවුසො උපාලි, පාරාජිකං කත්‌ථ පඤ්‌ඤත්‌ත’’න්‌ති? ‘‘රාජගහෙ භන්‌තෙ’’ති. ‘‘කං ආරබ්‌භා’’ති? ‘‘ධනියං කුම්‌භකාරපුත්‌තං ආරබ්‌භා’’ති. ‘‘කිස්‌මිං වත්‌ථුස්‌මි’’න්‌ති? ‘‘අදින්‌නාදානෙ’’ති. අථ ඛො ආයස්‌මා මහාකස්‌සපො ආයස්‌මන්‌තං උපාලිං දුතියස්‌ස පාරාජිකස්‌ස වත්‌ථුම්‌පි පුච්‌ඡි, නිදානම්‌පි පුච්‌ඡි, පුග්‌ගලම්‌පි පුච්‌ඡි, පඤ්‌ඤත්‌තිම්‌පි පුච්‌ඡි, අනුපඤ්‌ඤත්‌තිම්‌පි පුච්‌ඡි, ආපත්‌තිම්‌පි පුච්‌ඡි, අනාපත්‌තිම්‌පි පුච්‌ඡි. ‘‘තතියං පනාවුසො උපාලි, පාරාජිකං කත්‌ථ පඤ්‌ඤත්‌ත’’න්‌ති? ‘‘වෙසාලියං භන්‌තෙ’’ති. ‘‘කං ආරබ්‌භා’’ති? ‘‘සම්‌බහුලෙ භික්‌ඛූ ආරබ්‌භා’’ති. ‘‘කිස්‌මිං වත්‌ථුස්‌මි’’න්‌ති? ‘‘මනුස්‌සවිග්‌ගහෙ’’ති. අථ ඛො ආයස්‌මා මහාකස්‌සපො ආයස්‌මන්‌තං උපාලිං තතියස්‌ස පාරාජිකස්‌ස වත්‌ථුම්‌පි පුච්‌ඡි, නිදානම්‌පි පුච්‌ඡි, පුග්‌ගලම්‌පි පුච්‌ඡි, පඤ්‌ඤත්‌තිම්‌පි පුච්‌ඡි, අනුපඤ්‌ඤත්‌තිම්‌පි පුච්‌ඡි, ආපත්‌තිම්‌පි පුච්‌ඡි, අනාපත්‌තිම්‌පි පුච්‌ඡි. ‘‘චතුත්‌ථං පනාවුසො උපාලි, පාරාජිකං කත්‌ථ පඤ්‌ඤත්‌ත’’න්‌ති? ‘‘වෙසාලියං භන්‌තෙ’’ති. ‘‘කං ආරබ්‌භා’’ති? ‘‘වග්‌ගුමුදාතීරියෙ භික්‌ඛූ ආරබ්‌භා’’ති. ‘‘කිස්‌මිං වත්‌ථුස්‌මි’’න්‌ති? ‘‘උත්‌තරිමනුස්‌සධම්‌මෙ’’ති. අථ ඛො ආයස්‌මා මහාකස්‌සපො ආයස්‌මන්‌තං උපාලිං චතුත්‌ථස්‌ස පාරාජිකස්‌ස වත්‌ථුම්‌පි පුච්‌ඡි, නිදානම්‌පි පුච්‌ඡි, පුග්‌ගලම්‌පි පුච්‌ඡි, පඤ්‌ඤත්‌තිම්‌පි පුච්‌ඡි, අනුපඤ්‌ඤත්‌තිම්‌පි පුච්‌ඡි, ආපත්‌තිම්‌පි පුච්‌ඡි, අනාපත්‌තිම්‌පි පුච්‌ඡි. එතෙනෙව උපායෙන උභතොවිභඞ්‌ගෙ පුච්‌ඡි. පුට්‌ඨො පුට්‌ඨො ආයස්‌මා උපාලි විස්‌සජ්‌ජෙසි.

    Atha kho āyasmā mahākassapo āyasmantaṃ upāliṃ etadavoca – ‘‘paṭhamaṃ, āvuso upāli , pārājikaṃ kattha paññatta’’nti? ‘‘Vesāliyaṃ bhante’’ti. ‘‘Kaṃ ārabbhā’’ti? ‘‘Sudinnaṃ kalandaputtaṃ ārabbhā’’ti. ‘‘Kismiṃ vatthusmi’’nti? ‘‘Methunadhamme’’ti. Atha kho āyasmā mahākassapo āyasmantaṃ upāliṃ paṭhamassa pārājikassa vatthumpi pucchi, nidānampi pucchi, puggalampi pucchi, paññattimpi pucchi, anupaññattimpi pucchi, āpattimpi pucchi, anāpattimpi pucchi. ‘‘Dutiyaṃ panāvuso upāli, pārājikaṃ kattha paññatta’’nti? ‘‘Rājagahe bhante’’ti. ‘‘Kaṃ ārabbhā’’ti? ‘‘Dhaniyaṃ kumbhakāraputtaṃ ārabbhā’’ti. ‘‘Kismiṃ vatthusmi’’nti? ‘‘Adinnādāne’’ti. Atha kho āyasmā mahākassapo āyasmantaṃ upāliṃ dutiyassa pārājikassa vatthumpi pucchi, nidānampi pucchi, puggalampi pucchi, paññattimpi pucchi, anupaññattimpi pucchi, āpattimpi pucchi, anāpattimpi pucchi. ‘‘Tatiyaṃ panāvuso upāli, pārājikaṃ kattha paññatta’’nti? ‘‘Vesāliyaṃ bhante’’ti. ‘‘Kaṃ ārabbhā’’ti? ‘‘Sambahule bhikkhū ārabbhā’’ti. ‘‘Kismiṃ vatthusmi’’nti? ‘‘Manussaviggahe’’ti. Atha kho āyasmā mahākassapo āyasmantaṃ upāliṃ tatiyassa pārājikassa vatthumpi pucchi, nidānampi pucchi, puggalampi pucchi, paññattimpi pucchi, anupaññattimpi pucchi, āpattimpi pucchi, anāpattimpi pucchi. ‘‘Catutthaṃ panāvuso upāli, pārājikaṃ kattha paññatta’’nti? ‘‘Vesāliyaṃ bhante’’ti. ‘‘Kaṃ ārabbhā’’ti? ‘‘Vaggumudātīriye bhikkhū ārabbhā’’ti. ‘‘Kismiṃ vatthusmi’’nti? ‘‘Uttarimanussadhamme’’ti. Atha kho āyasmā mahākassapo āyasmantaṃ upāliṃ catutthassa pārājikassa vatthumpi pucchi, nidānampi pucchi, puggalampi pucchi, paññattimpi pucchi, anupaññattimpi pucchi, āpattimpi pucchi, anāpattimpi pucchi. Eteneva upāyena ubhatovibhaṅge pucchi. Puṭṭho puṭṭho āyasmā upāli vissajjesi.

    440. අථ ඛො ආයස්‌මා මහාකස්‌සපො සඞ්‌ඝං ඤාපෙසි –

    440. Atha kho āyasmā mahākassapo saṅghaṃ ñāpesi –

    ‘‘සුණාතු මෙ, ආවුසො, සඞ්‌ඝො. යදි සඞ්‌ඝස්‌ස පත්‌තකල්‌ලං, අහං ආනන්‌දං ධම්‌මං පුච්‌ඡෙය්‍ය’’න්‌ති.

    ‘‘Suṇātu me, āvuso, saṅgho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ ānandaṃ dhammaṃ puccheyya’’nti.

    ආයස්‌මා ආනන්‌දො සඞ්‌ඝං ඤාපෙසි –

    Āyasmā ānando saṅghaṃ ñāpesi –

    ‘‘සුණාතු මෙ, භන්‌තෙ, සඞ්‌ඝො. යදි සඞ්‌ඝස්‌ස පත්‌තකල්‌ලං, අහං ආයස්‌මතා මහාකස්‌සපෙන ධම්‌මං පුට්‌ඨො විස්‌සජ්‌ජෙය්‍ය’’න්‌ති.

    ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ āyasmatā mahākassapena dhammaṃ puṭṭho vissajjeyya’’nti.

    අථ ඛො ආයස්‌මා මහාකස්‌සපො ආයස්‌මන්‌තං ආනන්‌දං එතදවොච – ‘‘බ්‍රහ්‌මජාලං, ආවුසො ආනන්‌ද, කත්‌ථ භාසිත’’න්‌ති? ‘‘අන්‌තරා ච, භන්‌තෙ, රාජගහං අන්‌තරා ච නාළන්‌දං රාජාගාරකෙ අම්‌බලට්‌ඨිකායා’’ති. ‘‘කං ආරබ්‌භා’’ති? ‘‘සුප්‌පියඤ්‌ච පරිබ්‌බාජකං බ්‍රහ්‌මදත්‌තඤ්‌ච මාණව’’න්‌ති. අථ ඛො ආයස්‌මා මහාකස්‌සපො ආයස්‌මන්‌තං ආනන්‌දං බ්‍රහ්‌මජාලස්‌ස නිදානම්‌පි පුච්‌ඡි, පුග්‌ගලම්‌පි පුච්‌ඡි. ‘‘සාමඤ්‌ඤඵලං පනාවුසො ආනන්‌ද, කත්‌ථ භාසිත’’න්‌ති? ‘‘රාජගහෙ, භන්‌තෙ, ජීවකම්‌බවනෙ’’ති. ‘‘කෙන සද්‌ධි’’න්‌ති? ‘‘අජාතසත්‌තුනා වෙදෙහිපුත්‌තෙන සද්‌ධි’’න්‌ති. අථ ඛො ආයස්‌මා මහාකස්‌සපො ආයස්‌මන්‌තං ආනන්‌දං සාමඤ්‌ඤඵලස්‌ස නිදානම්‌පි පුච්‌ඡි, පුග්‌ගලම්‌පි පුච්‌ඡි. එතෙනෙව උපායෙන පඤ්‌චපි නිකායෙ පුච්‌ඡි. පුට්‌ඨො පුට්‌ඨො ආයස්‌මා ආනන්‌දො විස්‌සජ්‌ජෙසි.

    Atha kho āyasmā mahākassapo āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘brahmajālaṃ, āvuso ānanda, kattha bhāsita’’nti? ‘‘Antarā ca, bhante, rājagahaṃ antarā ca nāḷandaṃ rājāgārake ambalaṭṭhikāyā’’ti. ‘‘Kaṃ ārabbhā’’ti? ‘‘Suppiyañca paribbājakaṃ brahmadattañca māṇava’’nti. Atha kho āyasmā mahākassapo āyasmantaṃ ānandaṃ brahmajālassa nidānampi pucchi, puggalampi pucchi. ‘‘Sāmaññaphalaṃ panāvuso ānanda, kattha bhāsita’’nti? ‘‘Rājagahe, bhante, jīvakambavane’’ti. ‘‘Kena saddhi’’nti? ‘‘Ajātasattunā vedehiputtena saddhi’’nti. Atha kho āyasmā mahākassapo āyasmantaṃ ānandaṃ sāmaññaphalassa nidānampi pucchi, puggalampi pucchi. Eteneva upāyena pañcapi nikāye pucchi. Puṭṭho puṭṭho āyasmā ānando vissajjesi.







    Footnotes:
    1. දී. නි. 2.231
    2. dī. ni. 2.231
    3. දිබ්‌බති (ක.)
    4. dibbati (ka.)
    5. සන්‌නිපාතොති (ක.)
    6. sannipātoti (ka.)



    Related texts:



    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / සඞ්‌ගීතිනිදානකථාවණ්‌ණනා • Saṅgītinidānakathāvaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / සඞ්‌ගීතිනිදානකථාවණ්‌ණනා • Saṅgītinidānakathāvaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / ඛුද්‌දානුඛුද්‌දකසික්‌ඛාපදකථාවණ්‌ණනා • Khuddānukhuddakasikkhāpadakathāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact