| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
២. សនិទានសុត្តវណ្ណនា
2. Sanidānasuttavaṇṇanā
៩៦. ភាវនបុំសកមេតំ ‘‘វិសមំ ចន្ទិមសូរិយា បរិវត្តន្តី’’តិអាទីសុ (អ. និ. ៤.៧០) វិយ។ សនិទានន្តិ អត្តនោ ផលំ និទទាតីតិ និទានំ, ការណន្តិ អាហ ‘‘សនិទានោ សប្បច្ចយោ’’តិ។ កាមបដិសំយុត្តោតិ កាមរាគសង្ខាតេន កាមេន បដិសំយុត្តោ វា កាមបដិពទ្ធោ វា។ តក្កេតីតិ តក្កោ។ អភូតការំ សមារោបេត្វា កប្បេតីតិ សង្កប្បោ។ អារម្មណេ ចិត្តំ អប្បេតីតិ អប្បនា។ វិសេសេន អប្បេតីតិ ព្យប្បនា។ អារម្មណេ ចិត្តំ អភិនិរោបេន្តំ វិយ បវត្តតីតិ ចេតសោ អភិនិរោបនា។ មិច្ឆា វិបរីតោ បាបកោ សង្កប្បោតិ មិច្ឆាសង្កប្បោ។ អញ្ញេសុ ច កាមបដិសំយុត្តេសុ វិជ្ជមានេសុ វិតក្កោ ឯវ កាមធាតុសទ្ទេន និរុឡ្ហោ ទដ្ឋព្ពោ វិតក្កស្ស កាមបសង្គប្បត្តិសាតិសយត្តា។ ឯស នយោ ព្យាបាទធាតុអាទីសុបិ។ សព្ពេបិ អកុសលា ធម្មា កាមធាតុ ហីនជ្ឈាសយេហិ កាមេតព្ពធាតុភាវតោ។
96.Bhāvanapuṃsakametaṃ ‘‘visamaṃ candimasūriyā parivattantī’’tiādīsu (a. ni. 4.70) viya. Sanidānanti attano phalaṃ nidadātīti nidānaṃ, kāraṇanti āha ‘‘sanidānosappaccayo’’ti. Kāmapaṭisaṃyuttoti kāmarāgasaṅkhātena kāmena paṭisaṃyutto vā kāmapaṭibaddho vā. Takketīti takko. Abhūtakāraṃ samāropetvā kappetīti saṅkappo. Ārammaṇe cittaṃ appetīti appanā. Visesena appetīti byappanā. Ārammaṇe cittaṃ abhiniropentaṃ viya pavattatīti cetaso abhiniropanā. Micchā viparīto pāpako saṅkappoti micchāsaṅkappo. Aññesu ca kāmapaṭisaṃyuttesu vijjamānesu vitakko eva kāmadhātusaddena niruḷho daṭṭhabbo vitakkassa kāmapasaṅgappattisātisayattā. Esa nayo byāpādadhātuādīsupi. Sabbepi akusalā dhammā kāmadhātu hīnajjhāsayehi kāmetabbadhātubhāvato.
កិលេសកាមស្ស អារម្មណភាវត្តា សព្ពាកុសលសំគាហិកាយ កាមធាតុយា ឥតរា ទ្វេ សង្គហេត្វា កថនំ សព្ពសង្គាហិកា។ តិស្សន្នំ ធាតូនំ អញ្ញមញ្ញំ អសង្ករតោ កថា អសម្ភិន្នា។ ឥមំ កាមាវចរសញ្ញិតំ កាមវិតក្កសញ្ញិតញ្ច កាមធាតុំ។ បដិច្ចាតិ បច្ចយភូតំ លភិត្វា។ តីហិ ការណេហីតិ តីហិ សារភូតេហិ ការណេហិ។
Kilesakāmassa ārammaṇabhāvattā sabbākusalasaṃgāhikāya kāmadhātuyā itarā dve saṅgahetvā kathanaṃ sabbasaṅgāhikā. Tissannaṃ dhātūnaṃ aññamaññaṃ asaṅkarato kathā asambhinnā. Imaṃ kāmāvacarasaññitaṃ kāmavitakkasaññitañca kāmadhātuṃ. Paṭiccāti paccayabhūtaṃ labhitvā. Tīhi kāraṇehīti tīhi sārabhūtehi kāraṇehi.
ព្យាបាទវិតក្កោ ព្យាបាទោ ឧត្តរបទលោបេន, សោ ឯវ និជ្ជីវដ្ឋេន សភាវធារណដ្ឋេន ធាតូតិ ព្យាបាទធាតុ។ ព្យាបជ្ជតិ ចិត្តំ ឯតេនាតិ ព្យាបាទោ, ទោសោ។ ព្យាបាទោបិ ធាតូតិ យោជនា។ សហជាតបច្ចយាទិវសេនាតិ សហជាតអញ្ញមញ្ញនិស្សយសម្បយុត្តអត្ថិអវិគតបច្ចយវសេន។ វិសេសេន ហិ បរស្ស អត្តនោ ច ទុក្ខាបនំ វិហិំសា, សា ឯវ ធាតុ, អត្ថតោ រោសនា បរូបឃាតោ, តថា បវត្តោ វា ទោសសហគតចិត្តុប្បាទោ។
Byāpādavitakko byāpādo uttarapadalopena, so eva nijjīvaṭṭhena sabhāvadhāraṇaṭṭhena dhātūti byāpādadhātu. Byāpajjati cittaṃ etenāti byāpādo, doso. Byāpādopi dhātūti yojanā. Sahajātapaccayādivasenāti sahajātaaññamaññanissayasampayuttaatthiavigatapaccayavasena. Visesena hi parassa attano ca dukkhāpanaṃ vihiṃsā, sā eva dhātu, atthato rosanā parūpaghāto, tathā pavatto vā dosasahagatacittuppādo.
តិណគហនេ អរញ្ញេតិ តិណេហិ គហនភូតេ អរញ្ញេ។ អនយព្យសនន្តិ អបាយព្យសនំ, បរិហរណូបាយរហិតំ វិបត្តិន្តិ វា អត្ថោ។ អវឌ្ឍិំ វិនាសន្តិ អវឌ្ឍិញ្ចេវ វិនាសញ្ចាតិ វទន្តិ សព្ពសោ វឌ្ឍិរហិតំ។ សុក្ខតិណទាយោ វិយ អារម្មណំ កិលេសគ្គិសំវទ្ធនដ្ឋេន។ តិណុក្កា វិយ អកុសលសញ្ញា អនុទហនដ្ឋេន។ តិណកដ្ឋ…បេ.… សត្តា អនយព្យសនាបត្តិតោ។ ‘‘ឥមេ សត្តា’’តិ ហិ អយោនិសោ បដិបជ្ជមានា អធិប្បេតា។ តេនាហ ‘‘យថា សុក្ខតិណទាយេ’’តិអាទិ។
Tiṇagahane araññeti tiṇehi gahanabhūte araññe. Anayabyasananti apāyabyasanaṃ, pariharaṇūpāyarahitaṃ vipattinti vā attho. Avaḍḍhiṃ vināsanti avaḍḍhiñceva vināsañcāti vadanti sabbaso vaḍḍhirahitaṃ. Sukkhatiṇadāyo viya ārammaṇaṃ kilesaggisaṃvaddhanaṭṭhena. Tiṇukkā viyaakusalasaññā anudahanaṭṭhena. Tiṇakaṭṭha…pe… sattā anayabyasanāpattito. ‘‘Ime sattā’’ti hi ayoniso paṭipajjamānā adhippetā. Tenāha ‘‘yathā sukkhatiṇadāye’’tiādi.
សមតាភាវតោ សមតាវិរោធតោ វិសមតាហេតុតោ ច វិសមា រាគាទយោតិ អាហ ‘‘រាគវិសមាទីនិ អនុគត’’ន្តិ។ ឥច្ឆិតព្ពា អវស្សំភាវិនិភាវេន។
Samatābhāvato samatāvirodhato visamatāhetuto ca visamā rāgādayoti āha ‘‘rāgavisamādīni anugata’’nti. Icchitabbā avassaṃbhāvinibhāvena.
សំកិលេសតោ និក្ខមនដ្ឋេន នេក្ខម្មោ, សោ ឯវ និជ្ជីវដ្ឋេន ធាតូតិ នេក្ខម្មធាតុ។ ស្វាយំ នេក្ខម្មសទ្ទោ បព្ពជ្ជាទីសុ កុសលវិតក្កេ ច និរុឡ្ហោតិ អាហ ‘‘នេក្ខម្មវិតក្កោបិ នេក្ខម្មធាតូ’’តិ។ ឥតរាបិ ទ្វេ ធាតុយោតិ អព្យាបាទអវិហិំសាធាតុយោ វទតិ។ វិសុំ ទីបេតព្ពា សរូបេន អាគតត្តា។ វិតក្កាទយោតិ នេក្ខម្មសង្កប្បច្ឆន្ទបរិឡាហបរិយេសនា។ យថានុរូបំ អត្តនោ អត្តនោ បច្ចយានុរូបំ។ កថំ បនេត្ថ កុសលធម្មេសុ បរិឡាហោ វុត្តោតិ? សង្ខារបរិឡាហមត្តំ សន្ធាយេតំ វុត្តំ, សោឡសសុ អាការេសុ ទុក្ខសច្ចេ សន្តាបដ្ឋោ វិយ វុត្តោ, យស្ស វិគមេន អរហតោ សីតិភាវប្បត្តិ វុច្ចតិ។
Saṃkilesato nikkhamanaṭṭhena nekkhammo, so eva nijjīvaṭṭhena dhātūti nekkhammadhātu. Svāyaṃ nekkhammasaddo pabbajjādīsu kusalavitakke ca niruḷhoti āha ‘‘nekkhammavitakkopi nekkhammadhātū’’ti. Itarāpi dve dhātuyoti abyāpādaavihiṃsādhātuyo vadati. Visuṃ dīpetabbā sarūpena āgatattā. Vitakkādayoti nekkhammasaṅkappacchandapariḷāhapariyesanā. Yathānurūpaṃ attano attano paccayānurūpaṃ. Kathaṃ panettha kusaladhammesu pariḷāho vuttoti? Saṅkhārapariḷāhamattaṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ, soḷasasu ākāresu dukkhasacce santāpaṭṭho viya vutto, yassa vigamena arahato sītibhāvappatti vuccati.
សយំ ន ព្យាបជ្ជតិ, តេន វា តំសមង្គីបុគ្គលោ ន កិញ្ចិ ព្យាបាទេតីតិ អព្យាបាទោ, វិហិំសាយ វុត្តវិបរិយាយេហិ សា វេទិតព្ពា។ ហិតេសិភាវេន មិជ្ជតិ សិនិយ្ហតីតិ មិត្តោ, មិត្តស្ស ឯសាតិ មេត្តិ, អព្យាបាទោ។ មេត្តាយនាតិ មេត្តាការណំ, មេត្តាយ វា អយនា បវត្តនា។ មេត្តាយិតត្តន្តិ មេត្តាយិតស្ស មេត្តាយ បវត្តស្ស ភាវោ។ មេត្តាចេតោវិមុត្តីតិ មេត្តាយនវសេន បវត្តោ ចិត្តសមាធិ។ សេសំ វុត្តនយមេវ។
Sayaṃ na byāpajjati, tena vā taṃsamaṅgīpuggalo na kiñci byāpādetīti abyāpādo, vihiṃsāya vuttavipariyāyehi sā veditabbā. Hitesibhāvena mijjati siniyhatīti mitto, mittassa esāti metti, abyāpādo. Mettāyanāti mettākāraṇaṃ, mettāya vā ayanā pavattanā. Mettāyitattanti mettāyitassa mettāya pavattassa bhāvo. Mettācetovimuttīti mettāyanavasena pavatto cittasamādhi. Sesaṃ vuttanayameva.
សនិទានសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Sanidānasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ២. សនិទានសុត្តំ • 2. Sanidānasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ២. សនិទានសុត្តវណ្ណនា • 2. Sanidānasuttavaṇṇanā
