| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
2. සනිදානසුත්‌තවණ්‌ණනා
2. Sanidānasuttavaṇṇanā
96. භාවනපුංසකමෙතං ‘‘විසමං චන්‌දිමසූරියා පරිවත්‌තන්‌තී’’තිආදීසු (අ. නි. 4.70) විය. සනිදානන්‌ති අත්‌තනො ඵලං නිදදාතීති නිදානං, කාරණන්‌ති ආහ ‘‘සනිදානො සප්‌පච්‌චයො’’ති. කාමපටිසංයුත්‌තොති කාමරාගසඞ්‌ඛාතෙන කාමෙන පටිසංයුත්‌තො වා කාමපටිබද්‌ධො වා. තක්‌කෙතීති තක්‌කො. අභූතකාරං සමාරොපෙත්‌වා කප්‌පෙතීති සඞ්‌කප්‌පො. ආරම්‌මණෙ චිත්‌තං අප්‌පෙතීති අප්‌පනා. විසෙසෙන අප්‌පෙතීති බ්‍යප්‌පනා. ආරම්‌මණෙ චිත්‌තං අභිනිරොපෙන්‌තං විය පවත්‌තතීති චෙතසො අභිනිරොපනා. මිච්‌ඡා විපරීතො පාපකො සඞ්‌කප්‌පොති මිච්‌ඡාසඞ්‌කප්‌පො. අඤ්‌ඤෙසු ච කාමපටිසංයුත්‌තෙසු විජ්‌ජමානෙසු විතක්‌කො එව කාමධාතුසද්‌දෙන නිරුළ්‌හො දට්‌ඨබ්‌බො විතක්‌කස්‌ස කාමපසඞ්‌ගප්‌පත්‌තිසාතිසයත්‌තා. එස නයො බ්‍යාපාදධාතුආදීසුපි. සබ්‌බෙපි අකුසලා ධම්‌මා කාමධාතු හීනජ්‌ඣාසයෙහි කාමෙතබ්‌බධාතුභාවතො.
96.Bhāvanapuṃsakametaṃ ‘‘visamaṃ candimasūriyā parivattantī’’tiādīsu (a. ni. 4.70) viya. Sanidānanti attano phalaṃ nidadātīti nidānaṃ, kāraṇanti āha ‘‘sanidānosappaccayo’’ti. Kāmapaṭisaṃyuttoti kāmarāgasaṅkhātena kāmena paṭisaṃyutto vā kāmapaṭibaddho vā. Takketīti takko. Abhūtakāraṃ samāropetvā kappetīti saṅkappo. Ārammaṇe cittaṃ appetīti appanā. Visesena appetīti byappanā. Ārammaṇe cittaṃ abhiniropentaṃ viya pavattatīti cetaso abhiniropanā. Micchā viparīto pāpako saṅkappoti micchāsaṅkappo. Aññesu ca kāmapaṭisaṃyuttesu vijjamānesu vitakko eva kāmadhātusaddena niruḷho daṭṭhabbo vitakkassa kāmapasaṅgappattisātisayattā. Esa nayo byāpādadhātuādīsupi. Sabbepi akusalā dhammā kāmadhātu hīnajjhāsayehi kāmetabbadhātubhāvato.
කිලෙසකාමස්‌ස ආරම්‌මණභාවත්‌තා සබ්‌බාකුසලසංගාහිකාය කාමධාතුයා ඉතරා ද්‌වෙ සඞ්‌ගහෙත්‌වා කථනං සබ්‌බසඞ්‌ගාහිකා. තිස්‌සන්‌නං ධාතූනං අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤං අසඞ්‌කරතො කථා අසම්‌භින්‌නා. ඉමං කාමාවචරසඤ්‌ඤිතං කාමවිතක්‌කසඤ්‌ඤිතඤ්‌ච කාමධාතුං. පටිච්‌චාති පච්‌චයභූතං ලභිත්‌වා. තීහි කාරණෙහීති තීහි සාරභූතෙහි කාරණෙහි.
Kilesakāmassa ārammaṇabhāvattā sabbākusalasaṃgāhikāya kāmadhātuyā itarā dve saṅgahetvā kathanaṃ sabbasaṅgāhikā. Tissannaṃ dhātūnaṃ aññamaññaṃ asaṅkarato kathā asambhinnā. Imaṃ kāmāvacarasaññitaṃ kāmavitakkasaññitañca kāmadhātuṃ. Paṭiccāti paccayabhūtaṃ labhitvā. Tīhi kāraṇehīti tīhi sārabhūtehi kāraṇehi.
බ්‍යාපාදවිතක්‌කො බ්‍යාපාදො උත්‌තරපදලොපෙන, සො එව නිජ්‌ජීවට්‌ඨෙන සභාවධාරණට්‌ඨෙන ධාතූති බ්‍යාපාදධාතු. බ්‍යාපජ්‌ජති චිත්‌තං එතෙනාති බ්‍යාපාදො, දොසො. බ්‍යාපාදොපි ධාතූති යොජනා. සහජාතපච්‌චයාදිවසෙනාති සහජාතඅඤ්‌ඤමඤ්‌ඤනිස්‌සයසම්‌පයුත්‌තඅත්‌ථිඅවිගතපච්‌චයවසෙන. විසෙසෙන හි පරස්‌ස අත්‌තනො ච දුක්‌ඛාපනං විහිංසා, සා එව ධාතු, අත්‌ථතො රොසනා පරූපඝාතො, තථා පවත්‌තො වා දොසසහගතචිත්‌තුප්‌පාදො.
Byāpādavitakko byāpādo uttarapadalopena, so eva nijjīvaṭṭhena sabhāvadhāraṇaṭṭhena dhātūti byāpādadhātu. Byāpajjati cittaṃ etenāti byāpādo, doso. Byāpādopi dhātūti yojanā. Sahajātapaccayādivasenāti sahajātaaññamaññanissayasampayuttaatthiavigatapaccayavasena. Visesena hi parassa attano ca dukkhāpanaṃ vihiṃsā, sā eva dhātu, atthato rosanā parūpaghāto, tathā pavatto vā dosasahagatacittuppādo.
තිණගහනෙ අරඤ්‌ඤෙති තිණෙහි ගහනභූතෙ අරඤ්‌ඤෙ. අනයබ්‍යසනන්‌ති අපායබ්‍යසනං, පරිහරණූපායරහිතං විපත්‌තින්‌ති වා අත්‌ථො. අවඩ්‌ඪිං විනාසන්‌ති අවඩ්‌ඪිඤ්‌චෙව විනාසඤ්‌චාති වදන්‌ති සබ්‌බසො වඩ්‌ඪිරහිතං. සුක්‌ඛතිණදායො විය ආරම්‌මණං කිලෙසග්‌ගිසංවද්‌ධනට්‌ඨෙන. තිණුක්‌කා විය අකුසලසඤ්‌ඤා අනුදහනට්‌ඨෙන. තිණකට්‌ඨ…පෙ.… සත්‌තා අනයබ්‍යසනාපත්‌තිතො. ‘‘ඉමෙ සත්‌තා’’ති හි අයොනිසො පටිපජ්‌ජමානා අධිප්‌පෙතා. තෙනාහ ‘‘යථා සුක්‌ඛතිණදායෙ’’තිආදි.
Tiṇagahane araññeti tiṇehi gahanabhūte araññe. Anayabyasananti apāyabyasanaṃ, pariharaṇūpāyarahitaṃ vipattinti vā attho. Avaḍḍhiṃ vināsanti avaḍḍhiñceva vināsañcāti vadanti sabbaso vaḍḍhirahitaṃ. Sukkhatiṇadāyo viya ārammaṇaṃ kilesaggisaṃvaddhanaṭṭhena. Tiṇukkā viyaakusalasaññā anudahanaṭṭhena. Tiṇakaṭṭha…pe… sattā anayabyasanāpattito. ‘‘Ime sattā’’ti hi ayoniso paṭipajjamānā adhippetā. Tenāha ‘‘yathā sukkhatiṇadāye’’tiādi.
සමතාභාවතො සමතාවිරොධතො විසමතාහෙතුතො ච විසමා රාගාදයොති ආහ ‘‘රාගවිසමාදීනි අනුගත’’න්‌ති. ඉච්‌ඡිතබ්‌බා අවස්‌සංභාවිනිභාවෙන.
Samatābhāvato samatāvirodhato visamatāhetuto ca visamā rāgādayoti āha ‘‘rāgavisamādīni anugata’’nti. Icchitabbā avassaṃbhāvinibhāvena.
සංකිලෙසතො නික්‌ඛමනට්‌ඨෙන නෙක්‌ඛම්‌මො, සො එව නිජ්‌ජීවට්‌ඨෙන ධාතූති නෙක්‌ඛම්‌මධාතු. ස්‌වායං නෙක්‌ඛම්‌මසද්‌දො පබ්‌බජ්‌ජාදීසු කුසලවිතක්‌කෙ ච නිරුළ්‌හොති ආහ ‘‘නෙක්‌ඛම්‌මවිතක්‌කොපි නෙක්‌ඛම්‌මධාතූ’’ති. ඉතරාපි ද්‌වෙ ධාතුයොති අබ්‍යාපාදඅවිහිංසාධාතුයො වදති. විසුං දීපෙතබ්‌බා සරූපෙන ආගතත්‌තා. විතක්‌කාදයොති නෙක්‌ඛම්‌මසඞ්‌කප්‌පච්‌ඡන්‌දපරිළාහපරියෙසනා. යථානුරූපං අත්‌තනො අත්‌තනො පච්‌චයානුරූපං. කථං පනෙත්‌ථ කුසලධම්‌මෙසු පරිළාහො වුත්‌තොති? සඞ්‌ඛාරපරිළාහමත්‌තං සන්‌ධායෙතං වුත්‌තං, සොළසසු ආකාරෙසු දුක්‌ඛසච්‌චෙ සන්‌තාපට්‌ඨො විය වුත්‌තො, යස්‌ස විගමෙන අරහතො සීතිභාවප්‌පත්‌ති වුච්‌චති.
Saṃkilesato nikkhamanaṭṭhena nekkhammo, so eva nijjīvaṭṭhena dhātūti nekkhammadhātu. Svāyaṃ nekkhammasaddo pabbajjādīsu kusalavitakke ca niruḷhoti āha ‘‘nekkhammavitakkopi nekkhammadhātū’’ti. Itarāpi dve dhātuyoti abyāpādaavihiṃsādhātuyo vadati. Visuṃ dīpetabbā sarūpena āgatattā. Vitakkādayoti nekkhammasaṅkappacchandapariḷāhapariyesanā. Yathānurūpaṃ attano attano paccayānurūpaṃ. Kathaṃ panettha kusaladhammesu pariḷāho vuttoti? Saṅkhārapariḷāhamattaṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ, soḷasasu ākāresu dukkhasacce santāpaṭṭho viya vutto, yassa vigamena arahato sītibhāvappatti vuccati.
සයං න බ්‍යාපජ්‌ජති, තෙන වා තංසමඞ්‌ගීපුග්‌ගලො න කිඤ්‌චි බ්‍යාපාදෙතීති අබ්‍යාපාදො, විහිංසාය වුත්‌තවිපරියායෙහි සා වෙදිතබ්‌බා. හිතෙසිභාවෙන මිජ්‌ජති සිනිය්‌හතීති මිත්‌තො, මිත්‌තස්‌ස එසාති මෙත්‌ති, අබ්‍යාපාදො. මෙත්‌තායනාති මෙත්‌තාකාරණං, මෙත්‌තාය වා අයනා පවත්‌තනා. මෙත්‌තායිතත්‌තන්‌ති මෙත්‌තායිතස්‌ස මෙත්‌තාය පවත්‌තස්‌ස භාවො. මෙත්‌තාචෙතොවිමුත්‌තීති මෙත්‌තායනවසෙන පවත්‌තො චිත්‌තසමාධි. සෙසං වුත්‌තනයමෙව.
Sayaṃ na byāpajjati, tena vā taṃsamaṅgīpuggalo na kiñci byāpādetīti abyāpādo, vihiṃsāya vuttavipariyāyehi sā veditabbā. Hitesibhāvena mijjati siniyhatīti mitto, mittassa esāti metti, abyāpādo. Mettāyanāti mettākāraṇaṃ, mettāya vā ayanā pavattanā. Mettāyitattanti mettāyitassa mettāya pavattassa bhāvo. Mettācetovimuttīti mettāyanavasena pavatto cittasamādhi. Sesaṃ vuttanayameva.
සනිදානසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Sanidānasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 2. සනිදානසුත්‌තං • 2. Sanidānasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 2. සනිදානසුත්‌තවණ්‌ණනා • 2. Sanidānasuttavaṇṇanā
