| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๙. สงฺกาสนสุตฺตวณฺณนา
9. Saṅkāsanasuttavaṇṇanā
๑๐๘๙. อตฺถสํวณฺณเน วณฺณียเนฺตติ วณฺณาฯ เตเยว ปริยาเยน อกฺขรณโต อกฺขรานิ ฯ อตฺถํ พฺยเญฺชนฺตีติ พฺยญฺชนานิฯ ยสฺมา ปน อการาทิเก สรสมญฺญา, กการาทิเก พฺยญฺชนสมญฺญา, อุภยตฺถ วณฺณสมญฺญา, ตสฺมา วุตฺตํ ‘‘วณฺณานํ วา เอกเทสา ยทิทํ พฺยญฺชนา นามา’’ติฯ เนตฺติยํ ปน วาเกฺย พฺยญฺชนสมญฺญาฯ พฺยญฺชนคฺคหเณเนว เจตฺถ อาการนิรุตฺตินิเทฺทสา คหิตา เอวาติ ทฎฺฐพฺพํฯ สงฺกาสนาติ อตฺถสฺส ญาปนา ภาคโสฯ เตนาห ‘‘วิภตฺติโย’’ติฯ สงฺกาสนคฺคหเณเนว เจตฺถ ปกาสนา วุตฺตา โหติฯ วิภตฺติโย หิ อตฺถวจเนเนว วิวรนฺติ, ตาหิ การณปญฺญตฺติโย วุตฺตาเยวาติ, ตาหิปิ อตฺถปทานิ คหิตาเนว โหนฺติฯ อยเมตฺถ สเงฺขโป, วิตฺถาโร ปน วิสุทฺธิมคฺควณฺณนายํ เนตฺติอฎฺฐกถายญฺจ วุตฺตนเยน เวทิตโพฺพฯ สพฺพากาเรนาติ สภาคาทิวิภาวนากาเรนฯ วณฺณาทีนนฺติ ตสฺมิํ ปน วิตฺถาเร ปวตฺตวณฺณาทีนํฯ ตสฺมาติ วณฺณาทีนํ อนฺตอภาวโตฯ เอวมาหาติ ‘‘อปริมาณา วณฺณา พฺยญฺชนา สงฺกาสนา’’ติ เอวมาหฯ
1089. Atthasaṃvaṇṇane vaṇṇīyanteti vaṇṇā. Teyeva pariyāyena akkharaṇato akkharāni. Atthaṃ byañjentīti byañjanāni. Yasmā pana akārādike sarasamaññā, kakārādike byañjanasamaññā, ubhayattha vaṇṇasamaññā, tasmā vuttaṃ ‘‘vaṇṇānaṃ vā ekadesā yadidaṃ byañjanā nāmā’’ti. Nettiyaṃ pana vākye byañjanasamaññā. Byañjanaggahaṇeneva cettha ākāraniruttiniddesā gahitā evāti daṭṭhabbaṃ. Saṅkāsanāti atthassa ñāpanā bhāgaso. Tenāha ‘‘vibhattiyo’’ti. Saṅkāsanaggahaṇeneva cettha pakāsanā vuttā hoti. Vibhattiyo hi atthavacaneneva vivaranti, tāhi kāraṇapaññattiyo vuttāyevāti, tāhipi atthapadāni gahitāneva honti. Ayamettha saṅkhepo, vitthāro pana visuddhimaggavaṇṇanāyaṃ nettiaṭṭhakathāyañca vuttanayena veditabbo. Sabbākārenāti sabhāgādivibhāvanākārena. Vaṇṇādīnanti tasmiṃ pana vitthāre pavattavaṇṇādīnaṃ. Tasmāti vaṇṇādīnaṃ antaabhāvato. Evamāhāti ‘‘aparimāṇā vaṇṇā byañjanā saṅkāsanā’’ti evamāha.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๙. สงฺกาสนสุตฺตํ • 9. Saṅkāsanasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๙. สงฺกาสนสุตฺตวณฺณนา • 9. Saṅkāsanasuttavaṇṇanā
