| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
੯. ਸਙ੍ਕਾਸਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
9. Saṅkāsanasuttavaṇṇanā
੧੦੮੯. ਅਤ੍ਥਸਂવਣ੍ਣਨੇ વਣ੍ਣੀਯਨ੍ਤੇਤਿ વਣ੍ਣਾ। ਤੇਯੇવ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਅਕ੍ਖਰਣਤੋ ਅਕ੍ਖਰਾਨਿ । ਅਤ੍ਥਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜੇਨ੍ਤੀਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ। ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਅਕਾਰਾਦਿਕੇ ਸਰਸਮਞ੍ਞਾ, ਕਕਾਰਾਦਿਕੇ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਮਞ੍ਞਾ, ਉਭਯਤ੍ਥ વਣ੍ਣਸਮਞ੍ਞਾ, ਤਸ੍ਮਾ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘વਣ੍ਣਾਨਂ વਾ ਏਕਦੇਸਾ ਯਦਿਦਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾ ਨਾਮਾ’’ਤਿ। ਨੇਤ੍ਤਿਯਂ ਪਨ વਾਕ੍ਯੇ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਮਞ੍ਞਾ। ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਗ੍ਗਹਣੇਨੇવ ਚੇਤ੍ਥ ਆਕਾਰਨਿਰੁਤ੍ਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸਾ ਗਹਿਤਾ ਏવਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਸਙ੍ਕਾਸਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਞਾਪਨਾ ਭਾਗਸੋ। ਤੇਨਾਹ ‘‘વਿਭਤ੍ਤਿਯੋ’’ਤਿ। ਸਙ੍ਕਾਸਨਗ੍ਗਹਣੇਨੇવ ਚੇਤ੍ਥ ਪਕਾਸਨਾ વੁਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ। વਿਭਤ੍ਤਿਯੋ ਹਿ ਅਤ੍ਥવਚਨੇਨੇવ વਿવਰਨ੍ਤਿ, ਤਾਹਿ ਕਾਰਣਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯੋ વੁਤ੍ਤਾਯੇવਾਤਿ, ਤਾਹਿਪਿ ਅਤ੍ਥਪਦਾਨਿ ਗਹਿਤਾਨੇવ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, વਿਤ੍ਥਾਰੋ ਪਨ વਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗવਣ੍ਣਨਾਯਂ ਨੇਤ੍ਤਿਅਟ੍ਠਕਥਾਯਞ੍ਚ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨਾਤਿ ਸਭਾਗਾਦਿવਿਭਾવਨਾਕਾਰੇਨ। વਣ੍ਣਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ વਿਤ੍ਥਾਰੇ ਪવਤ੍ਤવਣ੍ਣਾਦੀਨਂ। ਤਸ੍ਮਾਤਿ વਣ੍ਣਾਦੀਨਂ ਅਨ੍ਤਅਭਾવਤੋ। ਏવਮਾਹਾਤਿ ‘‘ਅਪਰਿਮਾਣਾ વਣ੍ਣਾ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾ ਸਙ੍ਕਾਸਨਾ’’ਤਿ ਏવਮਾਹ।
1089. Atthasaṃvaṇṇane vaṇṇīyanteti vaṇṇā. Teyeva pariyāyena akkharaṇato akkharāni. Atthaṃ byañjentīti byañjanāni. Yasmā pana akārādike sarasamaññā, kakārādike byañjanasamaññā, ubhayattha vaṇṇasamaññā, tasmā vuttaṃ ‘‘vaṇṇānaṃ vā ekadesā yadidaṃ byañjanā nāmā’’ti. Nettiyaṃ pana vākye byañjanasamaññā. Byañjanaggahaṇeneva cettha ākāraniruttiniddesā gahitā evāti daṭṭhabbaṃ. Saṅkāsanāti atthassa ñāpanā bhāgaso. Tenāha ‘‘vibhattiyo’’ti. Saṅkāsanaggahaṇeneva cettha pakāsanā vuttā hoti. Vibhattiyo hi atthavacaneneva vivaranti, tāhi kāraṇapaññattiyo vuttāyevāti, tāhipi atthapadāni gahitāneva honti. Ayamettha saṅkhepo, vitthāro pana visuddhimaggavaṇṇanāyaṃ nettiaṭṭhakathāyañca vuttanayena veditabbo. Sabbākārenāti sabhāgādivibhāvanākārena. Vaṇṇādīnanti tasmiṃ pana vitthāre pavattavaṇṇādīnaṃ. Tasmāti vaṇṇādīnaṃ antaabhāvato. Evamāhāti ‘‘aparimāṇā vaṇṇā byañjanā saṅkāsanā’’ti evamāha.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੯. ਸਙ੍ਕਾਸਨਸੁਤ੍ਤਂ • 9. Saṅkāsanasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੯. ਸਙ੍ਕਾਸਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 9. Saṅkāsanasuttavaṇṇanā
