| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
๑๑. สงฺกวาสุตฺตวณฺณนา
11. Saṅkavāsuttavaṇṇanā
๙๒. เอกาทสเม วิหารปฎิพทฺธนวกมฺมาทิภารํ หรติ ปวเตฺตตีติ ภารหาโรฯ เตเนวาห ‘‘นเว อาวาเส สมุฎฺฐาเปติ, ปุราเณ ปฎิชคฺคตี’’ติฯ สิกฺขิตพฺพโต สิกฺขา, ปชฺชิตพฺพโต, ปชฺชนฺติ เอเตหีติ วา ปทานิ, สิกฺขาเยว ปทานิ สิกฺขาปทานีติ อาห ‘‘สิกฺขาสงฺขาเตหิ ปเทหี’’ติฯ ทเสฺสตีติ ปจฺจกฺขโต ทเสฺสติ, หตฺถามลกํ วิย ปากเฎ วิภูเต กตฺวา วิภาเวติฯ คณฺหาเปตีติ เต ธเมฺม มนสา อนุปกฺขิเต ทิฎฺฐิยา สุปฺปฎิวิเทฺธ กาเรโนฺต อุคฺคณฺหาเปติฯ สมุสฺสาเหตีติ สมาธิมฺหิ อุสฺสาหํ ชเนติฯ ปฎิลทฺธคุเณหีติ ตาย เทสนาย ตนฺนิสฺสยปจฺจตฺตปุริสกาเรน จ เตสํ ปฎิวิทฺธคุเณหิฯ โวทาเปตีติ เตสํ จิตฺตสนฺตานํ อสฺสทฺธิยาทิกิเลสมลาปคมเนน ปภสฺสรํ กโรติฯ สณฺหํ สณฺหํ กเถตีติ อติวิย สุขุมํ กตฺวา กเถติฯ
92. Ekādasame vihārapaṭibaddhanavakammādibhāraṃ harati pavattetīti bhārahāro. Tenevāha ‘‘nave āvāse samuṭṭhāpeti, purāṇe paṭijaggatī’’ti. Sikkhitabbato sikkhā, pajjitabbato, pajjanti etehīti vā padāni, sikkhāyeva padāni sikkhāpadānīti āha ‘‘sikkhāsaṅkhātehi padehī’’ti. Dassetīti paccakkhato dasseti, hatthāmalakaṃ viya pākaṭe vibhūte katvā vibhāveti. Gaṇhāpetīti te dhamme manasā anupakkhite diṭṭhiyā suppaṭividdhe kārento uggaṇhāpeti. Samussāhetīti samādhimhi ussāhaṃ janeti. Paṭiladdhaguṇehīti tāya desanāya tannissayapaccattapurisakārena ca tesaṃ paṭividdhaguṇehi. Vodāpetīti tesaṃ cittasantānaṃ assaddhiyādikilesamalāpagamanena pabhassaraṃ karoti. Saṇhaṃ saṇhaṃ kathetīti ativiya sukhumaṃ katvā katheti.
อจฺจยนํ สาธุมริยาทํ มทฺทิตฺวา วีติกฺกมนํ อจฺจโยติ อาห ‘‘อปราโธ’’ติฯ อเจฺจติ อติกฺกมติ เอเตนาติ วา อจฺจโย, วีติกฺกมสฺส ปวตฺตนโก อกุสลธโมฺมฯ โส เอว อปรชฺฌติ เอเตนาติ อปราโธฯ โส หิ อปรชฺฌนฺตํ ปุริสํ อธิภวิตฺวา ปวตฺตติฯ เตนาห ‘‘อติกฺกมฺม อธิภวิตฺวา ปวโตฺต’’ติฯ ปฎิคฺคณฺหาตูติ อธิวาสนวเสน สมฺปฎิจฺฉตูติ อโตฺถติ อาห ‘‘ขมตู’’ติฯ สเทวเกน โลเกน นิสฺสรณนฺติ อรณียโต อริโย, ตถาคโตติ อาห ‘‘อริยสฺส วินเยติ พุทฺธสฺส ภควโต สาสเน’’ติฯ ปุคฺคลาธิฎฺฐานํ กโรโนฺตติ กามํ ‘‘วุทฺธิ เหสา’’ติ ธมฺมาธิฎฺฐานวเสน วากฺยํ อารทฺธํ, ตถาปิ เทสนํ ปน ปุคฺคลาธิฎฺฐานํ กโรโนฺต ‘‘สํวรํ อาปชฺชตี’’ติ อาหาติ โยชนาฯ
Accayanaṃ sādhumariyādaṃ madditvā vītikkamanaṃ accayoti āha ‘‘aparādho’’ti. Acceti atikkamati etenāti vā accayo, vītikkamassa pavattanako akusaladhammo. So eva aparajjhati etenāti aparādho. So hi aparajjhantaṃ purisaṃ adhibhavitvā pavattati. Tenāha ‘‘atikkammaadhibhavitvā pavatto’’ti. Paṭiggaṇhātūti adhivāsanavasena sampaṭicchatūti atthoti āha ‘‘khamatū’’ti. Sadevakena lokena nissaraṇanti araṇīyato ariyo, tathāgatoti āha ‘‘ariyassa vinayeti buddhassa bhagavato sāsane’’ti. Puggalādhiṭṭhānaṃ karontoti kāmaṃ ‘‘vuddhi hesā’’ti dhammādhiṭṭhānavasena vākyaṃ āraddhaṃ, tathāpi desanaṃ pana puggalādhiṭṭhānaṃ karonto ‘‘saṃvaraṃ āpajjatī’’ti āhāti yojanā.
สงฺกวาสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Saṅkavāsuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
สมณวคฺควณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Samaṇavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya / ๑๑. สงฺกวาสุตฺตํ • 11. Saṅkavāsuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ๑๑. สงฺกวาสุตฺตวณฺณนา • 11. Saṅkavāsuttavaṇṇanā
