| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya |
៨. សង្ខធមសុត្តំ
8. Saṅkhadhamasuttaṃ
៣៦០. ឯកំ សមយំ ភគវា នាឡន្ទាយំ វិហរតិ បាវារិកម្ពវនេ។ អថ ខោ អសិពន្ធកបុត្តោ គាមណិ និគណ្ឋសាវកោ យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នំ ខោ អសិពន្ធកបុត្តំ គាមណិំ ភគវា ឯតទវោច – ‘‘កថំ នុ ខោ, គាមណិ, និគណ្ឋោ នាដបុត្តោ សាវកានំ ធម្មំ ទេសេតី’’តិ? ‘‘ឯវំ ខោ, ភន្តេ, និគណ្ឋោ នាដបុត្តោ សាវកានំ ធម្មំ ទេសេតិ – ‘យោ កោចិ បាណំ អតិបាតេតិ, សព្ពោ សោ អាបាយិកោ នេរយិកោ, យោ កោចិ អទិន្នំ អាទិយតិ, សព្ពោ សោ អាបាយិកោ នេរយិកោ , យោ កោចិ កាមេសុ មិច្ឆា ចរតិ, សព្ពោ សោ អាបាយិកោ នេរយិកោ, យោ កោចិ មុសា ភណតិ សព្ពោ, សោ អាបាយិកោ នេរយិកោ។ យំពហុលំ យំពហុលំ វិហរតិ, តេន តេន នីយតី’តិ។ ឯវំ ខោ, ភន្តេ, និគណ្ឋោ នាដបុត្តោ សាវកានំ ធម្មំ ទេសេតី’’តិ។ ‘‘‘យំពហុលំ យំពហុលញ្ច, គាមណិ, វិហរតិ, តេន តេន នីយតិ’, ឯវំ សន្តេ ន កោចិ អាបាយិកោ នេរយិកោ ភវិស្សតិ, យថា និគណ្ឋស្ស នាដបុត្តស្ស វចនំ’’។
360. Ekaṃ samayaṃ bhagavā nāḷandāyaṃ viharati pāvārikambavane. Atha kho asibandhakaputto gāmaṇi nigaṇṭhasāvako yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho asibandhakaputtaṃ gāmaṇiṃ bhagavā etadavoca – ‘‘kathaṃ nu kho, gāmaṇi, nigaṇṭho nāṭaputto sāvakānaṃ dhammaṃ desetī’’ti? ‘‘Evaṃ kho, bhante, nigaṇṭho nāṭaputto sāvakānaṃ dhammaṃ deseti – ‘yo koci pāṇaṃ atipāteti, sabbo so āpāyiko nerayiko, yo koci adinnaṃ ādiyati, sabbo so āpāyiko nerayiko , yo koci kāmesu micchā carati, sabbo so āpāyiko nerayiko, yo koci musā bhaṇati sabbo, so āpāyiko nerayiko. Yaṃbahulaṃ yaṃbahulaṃ viharati, tena tena nīyatī’ti. Evaṃ kho, bhante, nigaṇṭho nāṭaputto sāvakānaṃ dhammaṃ desetī’’ti. ‘‘‘Yaṃbahulaṃ yaṃbahulañca, gāmaṇi, viharati, tena tena nīyati’, evaṃ sante na koci āpāyiko nerayiko bhavissati, yathā nigaṇṭhassa nāṭaputtassa vacanaṃ’’.
‘‘តំ កិំ មញ្ញសិ, គាមណិ, យោ សោ បុរិសោ បាណាតិបាតី រត្តិយា វា ទិវសស្ស វា សមយាសមយំ ឧបាទាយ, កតមោ ពហុតរោ សមយោ, យំ វា សោ បាណមតិបាតេតិ, យំ វា សោ បាណំ នាតិបាតេតី’’តិ? ‘‘យោ សោ, ភន្តេ, បុរិសោ បាណាតិបាតី រត្តិយា វា ទិវសស្ស វា សមយាសមយំ ឧបាទាយ, អប្បតរោ សោ សមយោ យំ សោ បាណមតិបាតេតិ, អថ ខោ ស្វេវ ពហុតរោ សមយោ យំ សោ បាណំ នាតិបាតេតី’’តិ។ ‘‘‘យំពហុលំ យំពហុលញ្ច, គាមណិ, វិហរតិ តេន តេន នីយតី’តិ, ឯវំ សន្តេ ន កោចិ អាបាយិកោ នេរយិកោ ភវិស្សតិ, យថា និគណ្ឋស្ស នាដបុត្តស្ស វចនំ’’។
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, gāmaṇi, yo so puriso pāṇātipātī rattiyā vā divasassa vā samayāsamayaṃ upādāya, katamo bahutaro samayo, yaṃ vā so pāṇamatipāteti, yaṃ vā so pāṇaṃ nātipātetī’’ti? ‘‘Yo so, bhante, puriso pāṇātipātī rattiyā vā divasassa vā samayāsamayaṃ upādāya, appataro so samayo yaṃ so pāṇamatipāteti, atha kho sveva bahutaro samayo yaṃ so pāṇaṃ nātipātetī’’ti. ‘‘‘Yaṃbahulaṃ yaṃbahulañca, gāmaṇi, viharati tena tena nīyatī’ti, evaṃ sante na koci āpāyiko nerayiko bhavissati, yathā nigaṇṭhassa nāṭaputtassa vacanaṃ’’.
‘‘តំ កិំ មញ្ញសិ, គាមណិ, យោ សោ បុរិសោ អទិន្នាទាយី រត្តិយា វា ទិវសស្ស វា សមយាសមយំ ឧបាទាយ, កតមោ ពហុតរោ សមយោ, យំ វា សោ អទិន្នំ អាទិយតិ, យំ វា សោ អទិន្នំ នាទិយតី’’តិ។ ‘‘យោ សោ, ភន្តេ, បុរិសោ អទិន្នាទាយី រត្តិយា វា ទិវសស្ស វា សមយាសមយំ ឧបាទាយ អប្បតរោ សោ សមយោ, យំ សោ អទិន្នំ អាទិយតិ, អថ ខោ ស្វេវ ពហុតរោ សមយោ, យំ សោ អទិន្នំ នាទិយតី’’តិ។ ‘‘‘យំពហុលំ យំពហុលញ្ច, គាមណិ, វិហរតិ តេន តេន នីយតី’តិ, ឯវំ សន្តេ ន កោចិ អាបាយិកោ នេរយិកោ ភវិស្សតិ, យថា និគណ្ឋស្ស នាដបុត្តស្ស វចនំ’’។
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, gāmaṇi, yo so puriso adinnādāyī rattiyā vā divasassa vā samayāsamayaṃ upādāya, katamo bahutaro samayo, yaṃ vā so adinnaṃ ādiyati, yaṃ vā so adinnaṃ nādiyatī’’ti. ‘‘Yo so, bhante, puriso adinnādāyī rattiyā vā divasassa vā samayāsamayaṃ upādāya appataro so samayo, yaṃ so adinnaṃ ādiyati, atha kho sveva bahutaro samayo, yaṃ so adinnaṃ nādiyatī’’ti. ‘‘‘Yaṃbahulaṃ yaṃbahulañca, gāmaṇi, viharati tena tena nīyatī’ti, evaṃ sante na koci āpāyiko nerayiko bhavissati, yathā nigaṇṭhassa nāṭaputtassa vacanaṃ’’.
‘‘តំ កិំ មញ្ញសិ, គាមណិ, យោ សោ បុរិសោ កាមេសុមិច្ឆាចារី រត្តិយា វា ទិវសស្ស វា សមយាសមយំ ឧបាទាយ, កតមោ ពហុតរោ សមយោ, យំ វា សោ កាមេសុ មិច្ឆា ចរតិ, យំ វា សោ កាមេសុ មិច្ឆា ន ចរតី’’តិ? ‘‘យោ សោ, ភន្តេ, បុរិសោ កាមេសុមិច្ឆាចារី រត្តិយា វា ទិវសស្ស វា សមយាសមយំ ឧបាទាយ, អប្បតរោ សោ សមយោ យំ សោ កាមេសុ មិច្ឆា ចរតិ, អថ ខោ ស្វេវ ពហុតរោ សមយោ, យំ សោ កាមេសុ មិច្ឆា ន ចរតី’’តិ។ ‘‘‘យំពហុលំ យំពហុលញ្ច, គាមណិ, វិហរតិ តេន តេន នីយតី’តិ , ឯវំ សន្តេ ន កោចិ អាបាយិកោ នេរយិកោ ភវិស្សតិ, យថា និគណ្ឋស្ស នាដបុត្តស្ស វចនំ’’។
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, gāmaṇi, yo so puriso kāmesumicchācārī rattiyā vā divasassa vā samayāsamayaṃ upādāya, katamo bahutaro samayo, yaṃ vā so kāmesu micchā carati, yaṃ vā so kāmesu micchā na caratī’’ti? ‘‘Yo so, bhante, puriso kāmesumicchācārī rattiyā vā divasassa vā samayāsamayaṃ upādāya, appataro so samayo yaṃ so kāmesu micchā carati, atha kho sveva bahutaro samayo, yaṃ so kāmesu micchā na caratī’’ti. ‘‘‘Yaṃbahulaṃ yaṃbahulañca, gāmaṇi, viharati tena tena nīyatī’ti , evaṃ sante na koci āpāyiko nerayiko bhavissati, yathā nigaṇṭhassa nāṭaputtassa vacanaṃ’’.
‘‘តំ កិំ មញ្ញសិ, គាមណិ, យោ សោ បុរិសោ មុសាវាទី រត្តិយា វា ទិវសស្ស វា សមយាសមយំ ឧបាទាយ, កតមោ ពហុតរោ សមយោ, យំ វា សោ មុសា ភណតិ, យំ វា សោ មុសា ន ភណតី’’តិ? ‘‘យោ សោ, ភន្តេ , បុរិសោ មុសាវាទី រត្តិយា វា ទិវសស្ស វា សមយាសមយំ ឧបាទាយ , អប្បតរោ សោ សមយោ, យំ សោ មុសា ភណតិ, អថ ខោ ស្វេវ ពហុតរោ សមយោ, យំ សោ មុសា ន ភណតី’’តិ។ ‘‘‘យំពហុលំ យំពហុលញ្ច, គាមណិ, វិហរតិ តេន តេន នីយតី’តិ, ឯវំ សន្តេ ន កោចិ អាបាយិកោ នេរយិកោ ភវិស្សតិ, យថា និគណ្ឋស្ស នាដបុត្តស្ស វចនំ’’។
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, gāmaṇi, yo so puriso musāvādī rattiyā vā divasassa vā samayāsamayaṃ upādāya, katamo bahutaro samayo, yaṃ vā so musā bhaṇati, yaṃ vā so musā na bhaṇatī’’ti? ‘‘Yo so, bhante , puriso musāvādī rattiyā vā divasassa vā samayāsamayaṃ upādāya , appataro so samayo, yaṃ so musā bhaṇati, atha kho sveva bahutaro samayo, yaṃ so musā na bhaṇatī’’ti. ‘‘‘Yaṃbahulaṃ yaṃbahulañca, gāmaṇi, viharati tena tena nīyatī’ti, evaṃ sante na koci āpāyiko nerayiko bhavissati, yathā nigaṇṭhassa nāṭaputtassa vacanaṃ’’.
‘‘ឥធ, គាមណិ, ឯកច្ចោ សត្ថា ឯវំវាទី ហោតិ ឯវំទិដ្ឋិ 1 – ‘យោ កោចិ បាណមតិបាតេតិ, សព្ពោ សោ អាបាយិកោ នេរយិកោ, យោ កោចិ អទិន្នំ អាទិយតិ, សព្ពោ សោ អាបាយិកោ នេរយិកោ, យោ កោចិ កាមេសុ មិច្ឆា ចរតិ, សព្ពោ សោ អាបាយិកោ នេរយិកោ, យោ កោចិ មុសា ភណតិ, សព្ពោ សោ អាបាយិកោ នេរយិកោ’តិ។ តស្មិំ ខោ បន, គាមណិ, សត្ថរិ សាវកោ អភិប្បសន្នោ ហោតិ។ តស្ស ឯវំ ហោតិ – ‘មយ្ហំ ខោ សត្ថា ឯវំវាទី ឯវំទិដ្ឋិ – យោ កោចិ បាណមតិបាតេតិ, សព្ពោ សោ អាបាយិកោ នេរយិកោតិ។ អត្ថិ ខោ បន មយា បាណោ អតិបាតិតោ, អហម្បម្ហិ អាបាយិកោ នេរយិកោតិ ទិដ្ឋិំ បដិលភតិ។ តំ, គាមណិ, វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា យថាភតំ និក្ខិត្តោ ឯវំ និរយេ។ មយ្ហំ ខោ សត្ថា ឯវំវាទី ឯវំទិដ្ឋិ – យោ កោចិ អទិន្នំ អាទិយតិ, សព្ពោ សោ អាបាយិកោ នេរយិកោតិ។ អត្ថិ ខោ បន មយា អទិន្នំ អាទិន្នំ អហម្បម្ហិ អាបាយិកោ នេរយិកោតិ ទិដ្ឋិំ បដិលភតិ។ តំ, គាមណិ, វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា យថាភតំ និក្ខិត្តោ ឯវំ និរយេ។ មយ្ហំ ខោ សត្ថា ឯវំវាទី ឯវំទិដ្ឋិ – យោ កោចិ កាមេសុ មិច្ឆា ចរតិ, សព្ពោ សោ អាបាយិកោ នេរយិកោ’តិ។ អត្ថិ ខោ បន មយា កាមេសុ មិច្ឆា ចិណ្ណំ។ ‘អហម្បម្ហិ អាបាយិកោ នេរយិកោ’តិ ទិដ្ឋិំ បដិលភតិ។ តំ, គាមណិ, វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា យថាភតំ និក្ខិត្តោ ឯវំ និរយេ។ មយ្ហំ ខោ សត្ថា ឯវំវាទី ឯវំទិដ្ឋិ – យោ កោចិ មុសា ភណតិ, សព្ពោ សោ អាបាយិកោ នេរយិកោតិ។ អត្ថិ ខោ បន មយា មុសា ភណិតំ។ ‘អហម្បម្ហិ អាបាយិកោ នេរយិកោ’តិ ទិដ្ឋិំ បដិលភតិ។ តំ, គាមណិ, វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា យថាភតំ និក្ខិត្តោ ឯវំ និរយេ។
‘‘Idha, gāmaṇi, ekacco satthā evaṃvādī hoti evaṃdiṭṭhi 2 – ‘yo koci pāṇamatipāteti, sabbo so āpāyiko nerayiko, yo koci adinnaṃ ādiyati, sabbo so āpāyiko nerayiko, yo koci kāmesu micchā carati, sabbo so āpāyiko nerayiko, yo koci musā bhaṇati, sabbo so āpāyiko nerayiko’ti. Tasmiṃ kho pana, gāmaṇi, satthari sāvako abhippasanno hoti. Tassa evaṃ hoti – ‘mayhaṃ kho satthā evaṃvādī evaṃdiṭṭhi – yo koci pāṇamatipāteti, sabbo so āpāyiko nerayikoti. Atthi kho pana mayā pāṇo atipātito, ahampamhi āpāyiko nerayikoti diṭṭhiṃ paṭilabhati. Taṃ, gāmaṇi, vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā yathābhataṃ nikkhitto evaṃ niraye. Mayhaṃ kho satthā evaṃvādī evaṃdiṭṭhi – yo koci adinnaṃ ādiyati, sabbo so āpāyiko nerayikoti. Atthi kho pana mayā adinnaṃ ādinnaṃ ahampamhi āpāyiko nerayikoti diṭṭhiṃ paṭilabhati. Taṃ, gāmaṇi, vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā yathābhataṃ nikkhitto evaṃ niraye. Mayhaṃ kho satthā evaṃvādī evaṃdiṭṭhi – yo koci kāmesu micchā carati, sabbo so āpāyiko nerayiko’ti. Atthi kho pana mayā kāmesu micchā ciṇṇaṃ. ‘Ahampamhi āpāyiko nerayiko’ti diṭṭhiṃ paṭilabhati. Taṃ, gāmaṇi, vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā yathābhataṃ nikkhitto evaṃ niraye. Mayhaṃ kho satthā evaṃvādī evaṃdiṭṭhi – yo koci musā bhaṇati, sabbo so āpāyiko nerayikoti. Atthi kho pana mayā musā bhaṇitaṃ. ‘Ahampamhi āpāyiko nerayiko’ti diṭṭhiṃ paṭilabhati. Taṃ, gāmaṇi, vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā yathābhataṃ nikkhitto evaṃ niraye.
‘‘ឥធ បន, គាមណិ, តថាគតោ លោកេ ឧប្បជ្ជតិ អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ វិជ្ជាចរណសម្បន្នោ សុគតោ លោកវិទូ អនុត្តរោ បុរិសទម្មសារថិ សត្ថា ទេវមនុស្សានំ ពុទ្ធោ ភគវា។ សោ អនេកបរិយាយេន បាណាតិបាតំ គរហតិ វិគរហតិ, ‘បាណាតិបាតា វិរមថា’តិ ចាហ។ អទិន្នាទានំ គរហតិ វិគរហតិ, ‘អទិន្នាទានា វិរមថា’តិ ចាហ។ កាមេសុមិច្ឆាចារំ គរហតិ, វិគរហតិ ‘កាមេសុមិច្ឆាចារា វិរមថា’តិ ចាហ។ មុសាវាទំ គរហតិ វិគរហតិ ‘មុសាវាទា វិរមថា’តិ ចាហ។ តស្មិំ ខោ បន, គាមណិ, សត្ថរិ សាវកោ អភិប្បសន្នោ ហោតិ។ សោ ឥតិ បដិសញ្ចិក្ខតិ – ‘ភគវា ខោ អនេកបរិយាយេន បាណាតិបាតំ គរហតិ វិគរហតិ, បាណាតិបាតា វិរមថាតិ ចាហ។ អត្ថិ ខោ បន មយា បាណោ អតិបាតិតោ យាវតកោ វា តាវតកោ វា។ យោ ខោ បន មយា បាណោ អតិបាតិតោ យាវតកោ វា តាវតកោ វា, តំ ន សុដ្ឋុ, តំ ន សាធុ។ អហញ្ចេវ 3 ខោ បន តប្បច្ចយា វិប្បដិសារី អស្សំ។ ន មេតំ បាបំ កម្មំ 4 អកតំ ភវិស្សតី’តិ។ សោ ឥតិ បដិសង្ខាយ តញ្ចេវ បាណាតិបាតំ បជហតិ។ អាយតិញ្ច បាណាតិបាតា បដិវិរតោ ហោតិ។ ឯវមេតស្ស បាបស្ស កម្មស្ស បហានំ ហោតិ។ ឯវមេតស្ស បាបស្ស កម្មស្ស សមតិក្កមោ ហោតិ។
‘‘Idha pana, gāmaṇi, tathāgato loke uppajjati arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā. So anekapariyāyena pāṇātipātaṃ garahati vigarahati, ‘pāṇātipātā viramathā’ti cāha. Adinnādānaṃ garahati vigarahati, ‘adinnādānā viramathā’ti cāha. Kāmesumicchācāraṃ garahati, vigarahati ‘kāmesumicchācārā viramathā’ti cāha. Musāvādaṃ garahati vigarahati ‘musāvādā viramathā’ti cāha. Tasmiṃ kho pana, gāmaṇi, satthari sāvako abhippasanno hoti. So iti paṭisañcikkhati – ‘bhagavā kho anekapariyāyena pāṇātipātaṃ garahati vigarahati, pāṇātipātā viramathāti cāha. Atthi kho pana mayā pāṇo atipātito yāvatako vā tāvatako vā. Yo kho pana mayā pāṇo atipātito yāvatako vā tāvatako vā, taṃ na suṭṭhu, taṃ na sādhu. Ahañceva 5 kho pana tappaccayā vippaṭisārī assaṃ. Na metaṃ pāpaṃ kammaṃ 6 akataṃ bhavissatī’ti. So iti paṭisaṅkhāya tañceva pāṇātipātaṃ pajahati. Āyatiñca pāṇātipātā paṭivirato hoti. Evametassa pāpassa kammassa pahānaṃ hoti. Evametassa pāpassa kammassa samatikkamo hoti.
‘‘‘ភគវា ខោ អនេកបរិយាយេន អទិន្នាទានំ គរហតិ វិគរហតិ, អទិន្នាទានា វិរមថាតិ ចាហ។ អត្ថិ ខោ បន មយា អទិន្នំ អាទិន្នំ យាវតកំ វា តាវតកំ វា។ យំ ខោ បន មយា អទិន្នំ អាទិន្នំ យាវតកំ វា តាវតកំ វា តំ ន សុដ្ឋុ, តំ ន សាធុ។ អហញ្ចេវ ខោ បន តប្បច្ចយា វិប្បដិសារី អស្សំ, ន មេតំ បាបំ កម្មំ អកតំ ភវិស្សតី’តិ។ សោ ឥតិ បដិសង្ខាយ តញ្ចេវ អទិន្នាទានំ បជហតិ។ អាយតិញ្ច អទិន្នាទានា បដិវិរតោ ហោតិ។ ឯវមេតស្ស បាបស្ស កម្មស្ស បហានំ ហោតិ។ ឯវមេតស្ស បាបស្ស កម្មស្ស សមតិក្កមោ ហោតិ។
‘‘‘Bhagavā kho anekapariyāyena adinnādānaṃ garahati vigarahati, adinnādānā viramathāti cāha. Atthi kho pana mayā adinnaṃ ādinnaṃ yāvatakaṃ vā tāvatakaṃ vā. Yaṃ kho pana mayā adinnaṃ ādinnaṃ yāvatakaṃ vā tāvatakaṃ vā taṃ na suṭṭhu, taṃ na sādhu. Ahañceva kho pana tappaccayā vippaṭisārī assaṃ, na metaṃ pāpaṃ kammaṃ akataṃ bhavissatī’ti. So iti paṭisaṅkhāya tañceva adinnādānaṃ pajahati. Āyatiñca adinnādānā paṭivirato hoti. Evametassa pāpassa kammassa pahānaṃ hoti. Evametassa pāpassa kammassa samatikkamo hoti.
‘‘‘ភគវា ខោ បន អនេកបរិយាយេន កាមេសុមិច្ឆាចារំ គរហតិ វិគរហតិ, កាមេសុមិច្ឆាចារា វិរមថាតិ ចាហ។ អត្ថិ ខោ បន មយា កាមេសុ មិច្ឆា ចិណ្ណំ យាវតកំ វា តាវតកំ វា។ យំ ខោ បន មយា កាមេសុ មិច្ឆា ចិណ្ណំ យាវតកំ វា តាវតកំ វា តំ ន សុដ្ឋុ, តំ ន សាធុ។ អហញ្ចេវ ខោ បន តប្បច្ចយា វិប្បដិសារី អស្សំ, ន មេតំ បាបំ កម្មំ អកតំ ភវិស្សតី’តិ។ សោ ឥតិ បដិសង្ខាយ តញ្ចេវ កាមេសុមិច្ឆាចារំ បជហតិ, អាយតិញ្ច កាមេសុមិច្ឆាចារា បដិវិរតោ ហោតិ។ ឯវមេតស្ស បាបស្ស កម្មស្ស បហានំ ហោតិ។ ឯវមេតស្ស បាបស្ស កម្មស្ស សមតិក្កមោ ហោតិ។
‘‘‘Bhagavā kho pana anekapariyāyena kāmesumicchācāraṃ garahati vigarahati, kāmesumicchācārā viramathāti cāha. Atthi kho pana mayā kāmesu micchā ciṇṇaṃ yāvatakaṃ vā tāvatakaṃ vā. Yaṃ kho pana mayā kāmesu micchā ciṇṇaṃ yāvatakaṃ vā tāvatakaṃ vā taṃ na suṭṭhu, taṃ na sādhu. Ahañceva kho pana tappaccayā vippaṭisārī assaṃ, na metaṃ pāpaṃ kammaṃ akataṃ bhavissatī’ti. So iti paṭisaṅkhāya tañceva kāmesumicchācāraṃ pajahati, āyatiñca kāmesumicchācārā paṭivirato hoti. Evametassa pāpassa kammassa pahānaṃ hoti. Evametassa pāpassa kammassa samatikkamo hoti.
‘‘‘ភគវា ខោ បន អនេកបរិយាយេន មុសាវាទំ គរហតិ វិគរហតិ, មុសាវាទា វិរមថាតិ ចាហ។ អត្ថិ ខោ បន មយា មុសា ភណិតំ យាវតកំ វា តាវតកំ វា។ យំ ខោ បន មយា មុសា ភណិតំ យាវតកំ វា តាវតកំ វា តំ ន សុដ្ឋុ, តំ ន សាធុ។ អហញ្ចេវ ខោ បន តប្បច្ចយា វិប្បដិសារី អស្សំ, ន មេតំ បាបំ កម្មំ អកតំ ភវិស្សតី’តិ។ សោ ឥតិ បដិសង្ខាយ តញ្ចេវ មុសាវាទំ បជហតិ, អាយតិញ្ច មុសាវាទា បដិវិរតោ ហោតិ។ ឯវមេតស្ស បាបស្ស កម្មស្ស បហានំ ហោតិ។ ឯវមេតស្ស បាបស្ស កម្មស្ស សមតិក្កមោ ហោតិ។
‘‘‘Bhagavā kho pana anekapariyāyena musāvādaṃ garahati vigarahati, musāvādā viramathāti cāha. Atthi kho pana mayā musā bhaṇitaṃ yāvatakaṃ vā tāvatakaṃ vā. Yaṃ kho pana mayā musā bhaṇitaṃ yāvatakaṃ vā tāvatakaṃ vā taṃ na suṭṭhu, taṃ na sādhu. Ahañceva kho pana tappaccayā vippaṭisārī assaṃ, na metaṃ pāpaṃ kammaṃ akataṃ bhavissatī’ti. So iti paṭisaṅkhāya tañceva musāvādaṃ pajahati, āyatiñca musāvādā paṭivirato hoti. Evametassa pāpassa kammassa pahānaṃ hoti. Evametassa pāpassa kammassa samatikkamo hoti.
‘‘សោ បាណាតិបាតំ បហាយ បាណាតិបាតា បដិវិរតោ ហោតិ។ អទិន្នាទានំ បហាយ អទិន្នាទានា បដិវិរតោ ហោតិ។ កាមេសុមិច្ឆាចារំ បហាយ កាមេសុមិច្ឆាចារា បដិវិរតោ ហោតិ។ មុសាវាទំ បហាយ មុសាវាទា បដិវិរតោ ហោតិ។ បិសុណំ វាចំ បហាយ បិសុណាយ វាចាយ បដិវិរតោ ហោតិ។ ផរុសំ វាចំ បហាយ ផរុសាយ វាចាយ បដិវិរតោ ហោតិ។ សម្ផប្បលាបំ បហាយ សម្ផប្បលាបា បដិវិរតោ ហោតិ។ អភិជ្ឈំ បហាយ អនភិជ្ឈាលុ ហោតិ។ ព្យាបាទប្បទោសំ បហាយ អព្យាបន្នចិត្តោ ហោតិ។ មិច្ឆាទិដ្ឋិំ បហាយ សម្មាទិដ្ឋិកោ ហោតិ។
‘‘So pāṇātipātaṃ pahāya pāṇātipātā paṭivirato hoti. Adinnādānaṃ pahāya adinnādānā paṭivirato hoti. Kāmesumicchācāraṃ pahāya kāmesumicchācārā paṭivirato hoti. Musāvādaṃ pahāya musāvādā paṭivirato hoti. Pisuṇaṃ vācaṃ pahāya pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti. Pharusaṃ vācaṃ pahāya pharusāya vācāya paṭivirato hoti. Samphappalāpaṃ pahāya samphappalāpā paṭivirato hoti. Abhijjhaṃ pahāya anabhijjhālu hoti. Byāpādappadosaṃ pahāya abyāpannacitto hoti. Micchādiṭṭhiṃ pahāya sammādiṭṭhiko hoti.
‘‘ស ខោ សោ, គាមណិ, អរិយសាវកោ ឯវំ វិគតាភិជ្ឈោ វិគតព្យាបាទោ អសម្មូឡ្ហោ សម្បជានោ បដិស្សតោ មេត្តាសហគតេន ចេតសា ឯកំ ទិសំ ផរិត្វា វិហរតិ, តថា ទុតិយំ, តថា តតិយំ, តថា ចតុត្ថំ។ ឥតិ ឧទ្ធមធោ តិរិយំ សព្ពធិ សព្ពត្តតាយ សព្ពាវន្តំ លោកំ មេត្តាសហគតេន ចេតសា វិបុលេន មហគ្គតេន អប្បមាណេន អវេរេន អព្យាបជ្ជេន ផរិត្វា វិហរតិ។ សេយ្យថាបិ, គាមណិ, ពលវា សង្ខធមោ អប្បកសិរេនេវ ចតុទ្ទិសា វិញ្ញាបេយ្យ; ឯវមេវ ខោ, គាមណិ, ឯវំ ភាវិតាយ មេត្តាយ ចេតោវិមុត្តិយា ឯវំ ពហុលីកតាយ យំ បមាណកតំ កម្មំ, ន តំ តត្រាវសិស្សតិ, ន តំ តត្រាវតិដ្ឋតិ។
‘‘Sa kho so, gāmaṇi, ariyasāvako evaṃ vigatābhijjho vigatabyāpādo asammūḷho sampajāno paṭissato mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ. Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati. Seyyathāpi, gāmaṇi, balavā saṅkhadhamo appakasireneva catuddisā viññāpeyya; evameva kho, gāmaṇi, evaṃ bhāvitāya mettāya cetovimuttiyā evaṃ bahulīkatāya yaṃ pamāṇakataṃ kammaṃ, na taṃ tatrāvasissati, na taṃ tatrāvatiṭṭhati.
‘‘ស ខោ សោ, គាមណិ, អរិយសាវកោ ឯវំ វិគតាភិជ្ឈោ វិគតព្យាបាទោ អសម្មូឡ្ហោ សម្បជានោ បដិស្សតោ ករុណាសហគតេន ចេតសា…បេ.… មុទិតាសហគតេន ចេតសា…បេ.…។ ឧបេក្ខាសហគតេន ចេតសា ឯកំ ទិសំ ផរិត្វា វិហរតិ, តថា ទុតិយំ, តថា តតិយំ, តថា ចតុត្ថំ។ ឥតិ ឧទ្ធមធោ តិរិយំ សព្ពធិ សព្ពត្តតាយ សព្ពាវន្តំ លោកំ ឧបេក្ខាសហគតេន ចេតសា វិបុលេន មហគ្គតេន អប្បមាណេន អវេរេន អព្យាបជ្ជេន ផរិត្វា វិហរតិ។ សេយ្យថាបិ, គាមណិ, ពលវា សង្ខធមោ អប្បកសិរេនេវ ចតុទ្ទិសា វិញ្ញាបេយ្យ; ឯវមេវ ខោ, គាមណិ, ឯវំ ភាវិតាយ ឧបេក្ខាយ ចេតោវិមុត្តិយា ឯវំ ពហុលីកតាយ យំ បមាណកតំ កម្មំ ន តំ តត្រាវសិស្សតិ, ន តំ តត្រាវតិដ្ឋតី’’តិ។ ឯវំ វុត្តេ, អសិពន្ធកបុត្តោ គាមណិ ភគវន្តំ ឯតទវោច – ‘‘អភិក្កន្តំ, ភន្តេ, អភិក្កន្តំ, ភន្តេ…បេ.… ឧបាសកំ មំ ភគវា ធារេតុ អជ្ជតគ្គេ បាណុបេតំ សរណំ គត’’ន្តិ។ អដ្ឋមំ។
‘‘Sa kho so, gāmaṇi, ariyasāvako evaṃ vigatābhijjho vigatabyāpādo asammūḷho sampajāno paṭissato karuṇāsahagatena cetasā…pe… muditāsahagatena cetasā…pe…. Upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ. Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati. Seyyathāpi, gāmaṇi, balavā saṅkhadhamo appakasireneva catuddisā viññāpeyya; evameva kho, gāmaṇi, evaṃ bhāvitāya upekkhāya cetovimuttiyā evaṃ bahulīkatāya yaṃ pamāṇakataṃ kammaṃ na taṃ tatrāvasissati, na taṃ tatrāvatiṭṭhatī’’ti. Evaṃ vutte, asibandhakaputto gāmaṇi bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bhante, abhikkantaṃ, bhante…pe… upāsakaṃ maṃ bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti. Aṭṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៨. សង្ខធមសុត្តវណ្ណនា • 8. Saṅkhadhamasuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៨. សង្ខធមសុត្តវណ្ណនា • 8. Saṅkhadhamasuttavaṇṇanā
