Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya |
൮. സങ്ഖധമസുത്തം
8. Saṅkhadhamasuttaṃ
൩൬൦. ഏകം സമയം ഭഗവാ നാളന്ദായം വിഹരതി പാവാരികമ്ബവനേ. അഥ ഖോ അസിബന്ധകപുത്തോ ഗാമണി നിഗണ്ഠസാവകോ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നം ഖോ അസിബന്ധകപുത്തം ഗാമണിം ഭഗവാ ഏതദവോച – ‘‘കഥം നു ഖോ, ഗാമണി, നിഗണ്ഠോ നാടപുത്തോ സാവകാനം ധമ്മം ദേസേതീ’’തി? ‘‘ഏവം ഖോ, ഭന്തേ, നിഗണ്ഠോ നാടപുത്തോ സാവകാനം ധമ്മം ദേസേതി – ‘യോ കോചി പാണം അതിപാതേതി, സബ്ബോ സോ ആപായികോ നേരയികോ, യോ കോചി അദിന്നം ആദിയതി, സബ്ബോ സോ ആപായികോ നേരയികോ , യോ കോചി കാമേസു മിച്ഛാ ചരതി, സബ്ബോ സോ ആപായികോ നേരയികോ, യോ കോചി മുസാ ഭണതി സബ്ബോ, സോ ആപായികോ നേരയികോ. യംബഹുലം യംബഹുലം വിഹരതി, തേന തേന നീയതീ’തി. ഏവം ഖോ, ഭന്തേ, നിഗണ്ഠോ നാടപുത്തോ സാവകാനം ധമ്മം ദേസേതീ’’തി. ‘‘‘യംബഹുലം യംബഹുലഞ്ച, ഗാമണി, വിഹരതി, തേന തേന നീയതി’, ഏവം സന്തേ ന കോചി ആപായികോ നേരയികോ ഭവിസ്സതി, യഥാ നിഗണ്ഠസ്സ നാടപുത്തസ്സ വചനം’’.
360. Ekaṃ samayaṃ bhagavā nāḷandāyaṃ viharati pāvārikambavane. Atha kho asibandhakaputto gāmaṇi nigaṇṭhasāvako yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho asibandhakaputtaṃ gāmaṇiṃ bhagavā etadavoca – ‘‘kathaṃ nu kho, gāmaṇi, nigaṇṭho nāṭaputto sāvakānaṃ dhammaṃ desetī’’ti? ‘‘Evaṃ kho, bhante, nigaṇṭho nāṭaputto sāvakānaṃ dhammaṃ deseti – ‘yo koci pāṇaṃ atipāteti, sabbo so āpāyiko nerayiko, yo koci adinnaṃ ādiyati, sabbo so āpāyiko nerayiko , yo koci kāmesu micchā carati, sabbo so āpāyiko nerayiko, yo koci musā bhaṇati sabbo, so āpāyiko nerayiko. Yaṃbahulaṃ yaṃbahulaṃ viharati, tena tena nīyatī’ti. Evaṃ kho, bhante, nigaṇṭho nāṭaputto sāvakānaṃ dhammaṃ desetī’’ti. ‘‘‘Yaṃbahulaṃ yaṃbahulañca, gāmaṇi, viharati, tena tena nīyati’, evaṃ sante na koci āpāyiko nerayiko bhavissati, yathā nigaṇṭhassa nāṭaputtassa vacanaṃ’’.
‘‘തം കിം മഞ്ഞസി, ഗാമണി, യോ സോ പുരിസോ പാണാതിപാതീ രത്തിയാ വാ ദിവസസ്സ വാ സമയാസമയം ഉപാദായ, കതമോ ബഹുതരോ സമയോ, യം വാ സോ പാണമതിപാതേതി, യം വാ സോ പാണം നാതിപാതേതീ’’തി? ‘‘യോ സോ, ഭന്തേ, പുരിസോ പാണാതിപാതീ രത്തിയാ വാ ദിവസസ്സ വാ സമയാസമയം ഉപാദായ, അപ്പതരോ സോ സമയോ യം സോ പാണമതിപാതേതി, അഥ ഖോ സ്വേവ ബഹുതരോ സമയോ യം സോ പാണം നാതിപാതേതീ’’തി. ‘‘‘യംബഹുലം യംബഹുലഞ്ച, ഗാമണി, വിഹരതി തേന തേന നീയതീ’തി, ഏവം സന്തേ ന കോചി ആപായികോ നേരയികോ ഭവിസ്സതി, യഥാ നിഗണ്ഠസ്സ നാടപുത്തസ്സ വചനം’’.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, gāmaṇi, yo so puriso pāṇātipātī rattiyā vā divasassa vā samayāsamayaṃ upādāya, katamo bahutaro samayo, yaṃ vā so pāṇamatipāteti, yaṃ vā so pāṇaṃ nātipātetī’’ti? ‘‘Yo so, bhante, puriso pāṇātipātī rattiyā vā divasassa vā samayāsamayaṃ upādāya, appataro so samayo yaṃ so pāṇamatipāteti, atha kho sveva bahutaro samayo yaṃ so pāṇaṃ nātipātetī’’ti. ‘‘‘Yaṃbahulaṃ yaṃbahulañca, gāmaṇi, viharati tena tena nīyatī’ti, evaṃ sante na koci āpāyiko nerayiko bhavissati, yathā nigaṇṭhassa nāṭaputtassa vacanaṃ’’.
‘‘തം കിം മഞ്ഞസി, ഗാമണി, യോ സോ പുരിസോ അദിന്നാദായീ രത്തിയാ വാ ദിവസസ്സ വാ സമയാസമയം ഉപാദായ, കതമോ ബഹുതരോ സമയോ, യം വാ സോ അദിന്നം ആദിയതി, യം വാ സോ അദിന്നം നാദിയതീ’’തി. ‘‘യോ സോ, ഭന്തേ, പുരിസോ അദിന്നാദായീ രത്തിയാ വാ ദിവസസ്സ വാ സമയാസമയം ഉപാദായ അപ്പതരോ സോ സമയോ, യം സോ അദിന്നം ആദിയതി, അഥ ഖോ സ്വേവ ബഹുതരോ സമയോ, യം സോ അദിന്നം നാദിയതീ’’തി. ‘‘‘യംബഹുലം യംബഹുലഞ്ച, ഗാമണി, വിഹരതി തേന തേന നീയതീ’തി, ഏവം സന്തേ ന കോചി ആപായികോ നേരയികോ ഭവിസ്സതി, യഥാ നിഗണ്ഠസ്സ നാടപുത്തസ്സ വചനം’’.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, gāmaṇi, yo so puriso adinnādāyī rattiyā vā divasassa vā samayāsamayaṃ upādāya, katamo bahutaro samayo, yaṃ vā so adinnaṃ ādiyati, yaṃ vā so adinnaṃ nādiyatī’’ti. ‘‘Yo so, bhante, puriso adinnādāyī rattiyā vā divasassa vā samayāsamayaṃ upādāya appataro so samayo, yaṃ so adinnaṃ ādiyati, atha kho sveva bahutaro samayo, yaṃ so adinnaṃ nādiyatī’’ti. ‘‘‘Yaṃbahulaṃ yaṃbahulañca, gāmaṇi, viharati tena tena nīyatī’ti, evaṃ sante na koci āpāyiko nerayiko bhavissati, yathā nigaṇṭhassa nāṭaputtassa vacanaṃ’’.
‘‘തം കിം മഞ്ഞസി, ഗാമണി, യോ സോ പുരിസോ കാമേസുമിച്ഛാചാരീ രത്തിയാ വാ ദിവസസ്സ വാ സമയാസമയം ഉപാദായ, കതമോ ബഹുതരോ സമയോ, യം വാ സോ കാമേസു മിച്ഛാ ചരതി, യം വാ സോ കാമേസു മിച്ഛാ ന ചരതീ’’തി? ‘‘യോ സോ, ഭന്തേ, പുരിസോ കാമേസുമിച്ഛാചാരീ രത്തിയാ വാ ദിവസസ്സ വാ സമയാസമയം ഉപാദായ, അപ്പതരോ സോ സമയോ യം സോ കാമേസു മിച്ഛാ ചരതി, അഥ ഖോ സ്വേവ ബഹുതരോ സമയോ, യം സോ കാമേസു മിച്ഛാ ന ചരതീ’’തി. ‘‘‘യംബഹുലം യംബഹുലഞ്ച, ഗാമണി, വിഹരതി തേന തേന നീയതീ’തി , ഏവം സന്തേ ന കോചി ആപായികോ നേരയികോ ഭവിസ്സതി, യഥാ നിഗണ്ഠസ്സ നാടപുത്തസ്സ വചനം’’.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, gāmaṇi, yo so puriso kāmesumicchācārī rattiyā vā divasassa vā samayāsamayaṃ upādāya, katamo bahutaro samayo, yaṃ vā so kāmesu micchā carati, yaṃ vā so kāmesu micchā na caratī’’ti? ‘‘Yo so, bhante, puriso kāmesumicchācārī rattiyā vā divasassa vā samayāsamayaṃ upādāya, appataro so samayo yaṃ so kāmesu micchā carati, atha kho sveva bahutaro samayo, yaṃ so kāmesu micchā na caratī’’ti. ‘‘‘Yaṃbahulaṃ yaṃbahulañca, gāmaṇi, viharati tena tena nīyatī’ti , evaṃ sante na koci āpāyiko nerayiko bhavissati, yathā nigaṇṭhassa nāṭaputtassa vacanaṃ’’.
‘‘തം കിം മഞ്ഞസി, ഗാമണി, യോ സോ പുരിസോ മുസാവാദീ രത്തിയാ വാ ദിവസസ്സ വാ സമയാസമയം ഉപാദായ, കതമോ ബഹുതരോ സമയോ, യം വാ സോ മുസാ ഭണതി, യം വാ സോ മുസാ ന ഭണതീ’’തി? ‘‘യോ സോ, ഭന്തേ , പുരിസോ മുസാവാദീ രത്തിയാ വാ ദിവസസ്സ വാ സമയാസമയം ഉപാദായ , അപ്പതരോ സോ സമയോ, യം സോ മുസാ ഭണതി, അഥ ഖോ സ്വേവ ബഹുതരോ സമയോ, യം സോ മുസാ ന ഭണതീ’’തി. ‘‘‘യംബഹുലം യംബഹുലഞ്ച, ഗാമണി, വിഹരതി തേന തേന നീയതീ’തി, ഏവം സന്തേ ന കോചി ആപായികോ നേരയികോ ഭവിസ്സതി, യഥാ നിഗണ്ഠസ്സ നാടപുത്തസ്സ വചനം’’.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, gāmaṇi, yo so puriso musāvādī rattiyā vā divasassa vā samayāsamayaṃ upādāya, katamo bahutaro samayo, yaṃ vā so musā bhaṇati, yaṃ vā so musā na bhaṇatī’’ti? ‘‘Yo so, bhante , puriso musāvādī rattiyā vā divasassa vā samayāsamayaṃ upādāya , appataro so samayo, yaṃ so musā bhaṇati, atha kho sveva bahutaro samayo, yaṃ so musā na bhaṇatī’’ti. ‘‘‘Yaṃbahulaṃ yaṃbahulañca, gāmaṇi, viharati tena tena nīyatī’ti, evaṃ sante na koci āpāyiko nerayiko bhavissati, yathā nigaṇṭhassa nāṭaputtassa vacanaṃ’’.
‘‘ഇധ, ഗാമണി, ഏകച്ചോ സത്ഥാ ഏവംവാദീ ഹോതി ഏവംദിട്ഠി 1 – ‘യോ കോചി പാണമതിപാതേതി, സബ്ബോ സോ ആപായികോ നേരയികോ, യോ കോചി അദിന്നം ആദിയതി, സബ്ബോ സോ ആപായികോ നേരയികോ, യോ കോചി കാമേസു മിച്ഛാ ചരതി, സബ്ബോ സോ ആപായികോ നേരയികോ, യോ കോചി മുസാ ഭണതി, സബ്ബോ സോ ആപായികോ നേരയികോ’തി. തസ്മിം ഖോ പന, ഗാമണി, സത്ഥരി സാവകോ അഭിപ്പസന്നോ ഹോതി. തസ്സ ഏവം ഹോതി – ‘മയ്ഹം ഖോ സത്ഥാ ഏവംവാദീ ഏവംദിട്ഠി – യോ കോചി പാണമതിപാതേതി, സബ്ബോ സോ ആപായികോ നേരയികോതി. അത്ഥി ഖോ പന മയാ പാണോ അതിപാതിതോ, അഹമ്പമ്ഹി ആപായികോ നേരയികോതി ദിട്ഠിം പടിലഭതി. തം, ഗാമണി, വാചം അപ്പഹായ തം ചിത്തം അപ്പഹായ തം ദിട്ഠിം അപ്പടിനിസ്സജ്ജിത്വാ യഥാഭതം നിക്ഖിത്തോ ഏവം നിരയേ. മയ്ഹം ഖോ സത്ഥാ ഏവംവാദീ ഏവംദിട്ഠി – യോ കോചി അദിന്നം ആദിയതി, സബ്ബോ സോ ആപായികോ നേരയികോതി. അത്ഥി ഖോ പന മയാ അദിന്നം ആദിന്നം അഹമ്പമ്ഹി ആപായികോ നേരയികോതി ദിട്ഠിം പടിലഭതി. തം, ഗാമണി, വാചം അപ്പഹായ തം ചിത്തം അപ്പഹായ തം ദിട്ഠിം അപ്പടിനിസ്സജ്ജിത്വാ യഥാഭതം നിക്ഖിത്തോ ഏവം നിരയേ. മയ്ഹം ഖോ സത്ഥാ ഏവംവാദീ ഏവംദിട്ഠി – യോ കോചി കാമേസു മിച്ഛാ ചരതി, സബ്ബോ സോ ആപായികോ നേരയികോ’തി. അത്ഥി ഖോ പന മയാ കാമേസു മിച്ഛാ ചിണ്ണം. ‘അഹമ്പമ്ഹി ആപായികോ നേരയികോ’തി ദിട്ഠിം പടിലഭതി. തം, ഗാമണി, വാചം അപ്പഹായ തം ചിത്തം അപ്പഹായ തം ദിട്ഠിം അപ്പടിനിസ്സജ്ജിത്വാ യഥാഭതം നിക്ഖിത്തോ ഏവം നിരയേ. മയ്ഹം ഖോ സത്ഥാ ഏവംവാദീ ഏവംദിട്ഠി – യോ കോചി മുസാ ഭണതി, സബ്ബോ സോ ആപായികോ നേരയികോതി. അത്ഥി ഖോ പന മയാ മുസാ ഭണിതം. ‘അഹമ്പമ്ഹി ആപായികോ നേരയികോ’തി ദിട്ഠിം പടിലഭതി. തം, ഗാമണി, വാചം അപ്പഹായ തം ചിത്തം അപ്പഹായ തം ദിട്ഠിം അപ്പടിനിസ്സജ്ജിത്വാ യഥാഭതം നിക്ഖിത്തോ ഏവം നിരയേ.
‘‘Idha, gāmaṇi, ekacco satthā evaṃvādī hoti evaṃdiṭṭhi 2 – ‘yo koci pāṇamatipāteti, sabbo so āpāyiko nerayiko, yo koci adinnaṃ ādiyati, sabbo so āpāyiko nerayiko, yo koci kāmesu micchā carati, sabbo so āpāyiko nerayiko, yo koci musā bhaṇati, sabbo so āpāyiko nerayiko’ti. Tasmiṃ kho pana, gāmaṇi, satthari sāvako abhippasanno hoti. Tassa evaṃ hoti – ‘mayhaṃ kho satthā evaṃvādī evaṃdiṭṭhi – yo koci pāṇamatipāteti, sabbo so āpāyiko nerayikoti. Atthi kho pana mayā pāṇo atipātito, ahampamhi āpāyiko nerayikoti diṭṭhiṃ paṭilabhati. Taṃ, gāmaṇi, vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā yathābhataṃ nikkhitto evaṃ niraye. Mayhaṃ kho satthā evaṃvādī evaṃdiṭṭhi – yo koci adinnaṃ ādiyati, sabbo so āpāyiko nerayikoti. Atthi kho pana mayā adinnaṃ ādinnaṃ ahampamhi āpāyiko nerayikoti diṭṭhiṃ paṭilabhati. Taṃ, gāmaṇi, vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā yathābhataṃ nikkhitto evaṃ niraye. Mayhaṃ kho satthā evaṃvādī evaṃdiṭṭhi – yo koci kāmesu micchā carati, sabbo so āpāyiko nerayiko’ti. Atthi kho pana mayā kāmesu micchā ciṇṇaṃ. ‘Ahampamhi āpāyiko nerayiko’ti diṭṭhiṃ paṭilabhati. Taṃ, gāmaṇi, vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā yathābhataṃ nikkhitto evaṃ niraye. Mayhaṃ kho satthā evaṃvādī evaṃdiṭṭhi – yo koci musā bhaṇati, sabbo so āpāyiko nerayikoti. Atthi kho pana mayā musā bhaṇitaṃ. ‘Ahampamhi āpāyiko nerayiko’ti diṭṭhiṃ paṭilabhati. Taṃ, gāmaṇi, vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā yathābhataṃ nikkhitto evaṃ niraye.
‘‘ഇധ പന, ഗാമണി, തഥാഗതോ ലോകേ ഉപ്പജ്ജതി അരഹം സമ്മാസമ്ബുദ്ധോ വിജ്ജാചരണസമ്പന്നോ സുഗതോ ലോകവിദൂ അനുത്തരോ പുരിസദമ്മസാരഥി സത്ഥാ ദേവമനുസ്സാനം ബുദ്ധോ ഭഗവാ. സോ അനേകപരിയായേന പാണാതിപാതം ഗരഹതി വിഗരഹതി, ‘പാണാതിപാതാ വിരമഥാ’തി ചാഹ. അദിന്നാദാനം ഗരഹതി വിഗരഹതി, ‘അദിന്നാദാനാ വിരമഥാ’തി ചാഹ. കാമേസുമിച്ഛാചാരം ഗരഹതി, വിഗരഹതി ‘കാമേസുമിച്ഛാചാരാ വിരമഥാ’തി ചാഹ. മുസാവാദം ഗരഹതി വിഗരഹതി ‘മുസാവാദാ വിരമഥാ’തി ചാഹ. തസ്മിം ഖോ പന, ഗാമണി, സത്ഥരി സാവകോ അഭിപ്പസന്നോ ഹോതി. സോ ഇതി പടിസഞ്ചിക്ഖതി – ‘ഭഗവാ ഖോ അനേകപരിയായേന പാണാതിപാതം ഗരഹതി വിഗരഹതി, പാണാതിപാതാ വിരമഥാതി ചാഹ. അത്ഥി ഖോ പന മയാ പാണോ അതിപാതിതോ യാവതകോ വാ താവതകോ വാ. യോ ഖോ പന മയാ പാണോ അതിപാതിതോ യാവതകോ വാ താവതകോ വാ, തം ന സുട്ഠു, തം ന സാധു. അഹഞ്ചേവ 3 ഖോ പന തപ്പച്ചയാ വിപ്പടിസാരീ അസ്സം. ന മേതം പാപം കമ്മം 4 അകതം ഭവിസ്സതീ’തി. സോ ഇതി പടിസങ്ഖായ തഞ്ചേവ പാണാതിപാതം പജഹതി. ആയതിഞ്ച പാണാതിപാതാ പടിവിരതോ ഹോതി. ഏവമേതസ്സ പാപസ്സ കമ്മസ്സ പഹാനം ഹോതി. ഏവമേതസ്സ പാപസ്സ കമ്മസ്സ സമതിക്കമോ ഹോതി.
‘‘Idha pana, gāmaṇi, tathāgato loke uppajjati arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā. So anekapariyāyena pāṇātipātaṃ garahati vigarahati, ‘pāṇātipātā viramathā’ti cāha. Adinnādānaṃ garahati vigarahati, ‘adinnādānā viramathā’ti cāha. Kāmesumicchācāraṃ garahati, vigarahati ‘kāmesumicchācārā viramathā’ti cāha. Musāvādaṃ garahati vigarahati ‘musāvādā viramathā’ti cāha. Tasmiṃ kho pana, gāmaṇi, satthari sāvako abhippasanno hoti. So iti paṭisañcikkhati – ‘bhagavā kho anekapariyāyena pāṇātipātaṃ garahati vigarahati, pāṇātipātā viramathāti cāha. Atthi kho pana mayā pāṇo atipātito yāvatako vā tāvatako vā. Yo kho pana mayā pāṇo atipātito yāvatako vā tāvatako vā, taṃ na suṭṭhu, taṃ na sādhu. Ahañceva 5 kho pana tappaccayā vippaṭisārī assaṃ. Na metaṃ pāpaṃ kammaṃ 6 akataṃ bhavissatī’ti. So iti paṭisaṅkhāya tañceva pāṇātipātaṃ pajahati. Āyatiñca pāṇātipātā paṭivirato hoti. Evametassa pāpassa kammassa pahānaṃ hoti. Evametassa pāpassa kammassa samatikkamo hoti.
‘‘‘ഭഗവാ ഖോ അനേകപരിയായേന അദിന്നാദാനം ഗരഹതി വിഗരഹതി, അദിന്നാദാനാ വിരമഥാതി ചാഹ. അത്ഥി ഖോ പന മയാ അദിന്നം ആദിന്നം യാവതകം വാ താവതകം വാ. യം ഖോ പന മയാ അദിന്നം ആദിന്നം യാവതകം വാ താവതകം വാ തം ന സുട്ഠു, തം ന സാധു. അഹഞ്ചേവ ഖോ പന തപ്പച്ചയാ വിപ്പടിസാരീ അസ്സം, ന മേതം പാപം കമ്മം അകതം ഭവിസ്സതീ’തി. സോ ഇതി പടിസങ്ഖായ തഞ്ചേവ അദിന്നാദാനം പജഹതി. ആയതിഞ്ച അദിന്നാദാനാ പടിവിരതോ ഹോതി. ഏവമേതസ്സ പാപസ്സ കമ്മസ്സ പഹാനം ഹോതി. ഏവമേതസ്സ പാപസ്സ കമ്മസ്സ സമതിക്കമോ ഹോതി.
‘‘‘Bhagavā kho anekapariyāyena adinnādānaṃ garahati vigarahati, adinnādānā viramathāti cāha. Atthi kho pana mayā adinnaṃ ādinnaṃ yāvatakaṃ vā tāvatakaṃ vā. Yaṃ kho pana mayā adinnaṃ ādinnaṃ yāvatakaṃ vā tāvatakaṃ vā taṃ na suṭṭhu, taṃ na sādhu. Ahañceva kho pana tappaccayā vippaṭisārī assaṃ, na metaṃ pāpaṃ kammaṃ akataṃ bhavissatī’ti. So iti paṭisaṅkhāya tañceva adinnādānaṃ pajahati. Āyatiñca adinnādānā paṭivirato hoti. Evametassa pāpassa kammassa pahānaṃ hoti. Evametassa pāpassa kammassa samatikkamo hoti.
‘‘‘ഭഗവാ ഖോ പന അനേകപരിയായേന കാമേസുമിച്ഛാചാരം ഗരഹതി വിഗരഹതി, കാമേസുമിച്ഛാചാരാ വിരമഥാതി ചാഹ. അത്ഥി ഖോ പന മയാ കാമേസു മിച്ഛാ ചിണ്ണം യാവതകം വാ താവതകം വാ. യം ഖോ പന മയാ കാമേസു മിച്ഛാ ചിണ്ണം യാവതകം വാ താവതകം വാ തം ന സുട്ഠു, തം ന സാധു. അഹഞ്ചേവ ഖോ പന തപ്പച്ചയാ വിപ്പടിസാരീ അസ്സം, ന മേതം പാപം കമ്മം അകതം ഭവിസ്സതീ’തി. സോ ഇതി പടിസങ്ഖായ തഞ്ചേവ കാമേസുമിച്ഛാചാരം പജഹതി, ആയതിഞ്ച കാമേസുമിച്ഛാചാരാ പടിവിരതോ ഹോതി. ഏവമേതസ്സ പാപസ്സ കമ്മസ്സ പഹാനം ഹോതി. ഏവമേതസ്സ പാപസ്സ കമ്മസ്സ സമതിക്കമോ ഹോതി.
‘‘‘Bhagavā kho pana anekapariyāyena kāmesumicchācāraṃ garahati vigarahati, kāmesumicchācārā viramathāti cāha. Atthi kho pana mayā kāmesu micchā ciṇṇaṃ yāvatakaṃ vā tāvatakaṃ vā. Yaṃ kho pana mayā kāmesu micchā ciṇṇaṃ yāvatakaṃ vā tāvatakaṃ vā taṃ na suṭṭhu, taṃ na sādhu. Ahañceva kho pana tappaccayā vippaṭisārī assaṃ, na metaṃ pāpaṃ kammaṃ akataṃ bhavissatī’ti. So iti paṭisaṅkhāya tañceva kāmesumicchācāraṃ pajahati, āyatiñca kāmesumicchācārā paṭivirato hoti. Evametassa pāpassa kammassa pahānaṃ hoti. Evametassa pāpassa kammassa samatikkamo hoti.
‘‘‘ഭഗവാ ഖോ പന അനേകപരിയായേന മുസാവാദം ഗരഹതി വിഗരഹതി, മുസാവാദാ വിരമഥാതി ചാഹ. അത്ഥി ഖോ പന മയാ മുസാ ഭണിതം യാവതകം വാ താവതകം വാ. യം ഖോ പന മയാ മുസാ ഭണിതം യാവതകം വാ താവതകം വാ തം ന സുട്ഠു, തം ന സാധു. അഹഞ്ചേവ ഖോ പന തപ്പച്ചയാ വിപ്പടിസാരീ അസ്സം, ന മേതം പാപം കമ്മം അകതം ഭവിസ്സതീ’തി. സോ ഇതി പടിസങ്ഖായ തഞ്ചേവ മുസാവാദം പജഹതി, ആയതിഞ്ച മുസാവാദാ പടിവിരതോ ഹോതി. ഏവമേതസ്സ പാപസ്സ കമ്മസ്സ പഹാനം ഹോതി. ഏവമേതസ്സ പാപസ്സ കമ്മസ്സ സമതിക്കമോ ഹോതി.
‘‘‘Bhagavā kho pana anekapariyāyena musāvādaṃ garahati vigarahati, musāvādā viramathāti cāha. Atthi kho pana mayā musā bhaṇitaṃ yāvatakaṃ vā tāvatakaṃ vā. Yaṃ kho pana mayā musā bhaṇitaṃ yāvatakaṃ vā tāvatakaṃ vā taṃ na suṭṭhu, taṃ na sādhu. Ahañceva kho pana tappaccayā vippaṭisārī assaṃ, na metaṃ pāpaṃ kammaṃ akataṃ bhavissatī’ti. So iti paṭisaṅkhāya tañceva musāvādaṃ pajahati, āyatiñca musāvādā paṭivirato hoti. Evametassa pāpassa kammassa pahānaṃ hoti. Evametassa pāpassa kammassa samatikkamo hoti.
‘‘സോ പാണാതിപാതം പഹായ പാണാതിപാതാ പടിവിരതോ ഹോതി. അദിന്നാദാനം പഹായ അദിന്നാദാനാ പടിവിരതോ ഹോതി. കാമേസുമിച്ഛാചാരം പഹായ കാമേസുമിച്ഛാചാരാ പടിവിരതോ ഹോതി. മുസാവാദം പഹായ മുസാവാദാ പടിവിരതോ ഹോതി. പിസുണം വാചം പഹായ പിസുണായ വാചായ പടിവിരതോ ഹോതി. ഫരുസം വാചം പഹായ ഫരുസായ വാചായ പടിവിരതോ ഹോതി. സമ്ഫപ്പലാപം പഹായ സമ്ഫപ്പലാപാ പടിവിരതോ ഹോതി. അഭിജ്ഝം പഹായ അനഭിജ്ഝാലു ഹോതി. ബ്യാപാദപ്പദോസം പഹായ അബ്യാപന്നചിത്തോ ഹോതി. മിച്ഛാദിട്ഠിം പഹായ സമ്മാദിട്ഠികോ ഹോതി.
‘‘So pāṇātipātaṃ pahāya pāṇātipātā paṭivirato hoti. Adinnādānaṃ pahāya adinnādānā paṭivirato hoti. Kāmesumicchācāraṃ pahāya kāmesumicchācārā paṭivirato hoti. Musāvādaṃ pahāya musāvādā paṭivirato hoti. Pisuṇaṃ vācaṃ pahāya pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti. Pharusaṃ vācaṃ pahāya pharusāya vācāya paṭivirato hoti. Samphappalāpaṃ pahāya samphappalāpā paṭivirato hoti. Abhijjhaṃ pahāya anabhijjhālu hoti. Byāpādappadosaṃ pahāya abyāpannacitto hoti. Micchādiṭṭhiṃ pahāya sammādiṭṭhiko hoti.
‘‘സ ഖോ സോ, ഗാമണി, അരിയസാവകോ ഏവം വിഗതാഭിജ്ഝോ വിഗതബ്യാപാദോ അസമ്മൂള്ഹോ സമ്പജാനോ പടിസ്സതോ മേത്താസഹഗതേന ചേതസാ ഏകം ദിസം ഫരിത്വാ വിഹരതി, തഥാ ദുതിയം, തഥാ തതിയം, തഥാ ചതുത്ഥം. ഇതി ഉദ്ധമധോ തിരിയം സബ്ബധി സബ്ബത്തതായ സബ്ബാവന്തം ലോകം മേത്താസഹഗതേന ചേതസാ വിപുലേന മഹഗ്ഗതേന അപ്പമാണേന അവേരേന അബ്യാപജ്ജേന ഫരിത്വാ വിഹരതി. സേയ്യഥാപി, ഗാമണി, ബലവാ സങ്ഖധമോ അപ്പകസിരേനേവ ചതുദ്ദിസാ വിഞ്ഞാപേയ്യ; ഏവമേവ ഖോ, ഗാമണി, ഏവം ഭാവിതായ മേത്തായ ചേതോവിമുത്തിയാ ഏവം ബഹുലീകതായ യം പമാണകതം കമ്മം, ന തം തത്രാവസിസ്സതി, ന തം തത്രാവതിട്ഠതി.
‘‘Sa kho so, gāmaṇi, ariyasāvako evaṃ vigatābhijjho vigatabyāpādo asammūḷho sampajāno paṭissato mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ. Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati. Seyyathāpi, gāmaṇi, balavā saṅkhadhamo appakasireneva catuddisā viññāpeyya; evameva kho, gāmaṇi, evaṃ bhāvitāya mettāya cetovimuttiyā evaṃ bahulīkatāya yaṃ pamāṇakataṃ kammaṃ, na taṃ tatrāvasissati, na taṃ tatrāvatiṭṭhati.
‘‘സ ഖോ സോ, ഗാമണി, അരിയസാവകോ ഏവം വിഗതാഭിജ്ഝോ വിഗതബ്യാപാദോ അസമ്മൂള്ഹോ സമ്പജാനോ പടിസ്സതോ കരുണാസഹഗതേന ചേതസാ…പേ॰… മുദിതാസഹഗതേന ചേതസാ…പേ॰…. ഉപേക്ഖാസഹഗതേന ചേതസാ ഏകം ദിസം ഫരിത്വാ വിഹരതി, തഥാ ദുതിയം, തഥാ തതിയം, തഥാ ചതുത്ഥം. ഇതി ഉദ്ധമധോ തിരിയം സബ്ബധി സബ്ബത്തതായ സബ്ബാവന്തം ലോകം ഉപേക്ഖാസഹഗതേന ചേതസാ വിപുലേന മഹഗ്ഗതേന അപ്പമാണേന അവേരേന അബ്യാപജ്ജേന ഫരിത്വാ വിഹരതി. സേയ്യഥാപി, ഗാമണി, ബലവാ സങ്ഖധമോ അപ്പകസിരേനേവ ചതുദ്ദിസാ വിഞ്ഞാപേയ്യ; ഏവമേവ ഖോ, ഗാമണി, ഏവം ഭാവിതായ ഉപേക്ഖായ ചേതോവിമുത്തിയാ ഏവം ബഹുലീകതായ യം പമാണകതം കമ്മം ന തം തത്രാവസിസ്സതി, ന തം തത്രാവതിട്ഠതീ’’തി. ഏവം വുത്തേ, അസിബന്ധകപുത്തോ ഗാമണി ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘അഭിക്കന്തം, ഭന്തേ, അഭിക്കന്തം, ഭന്തേ…പേ॰… ഉപാസകം മം ഭഗവാ ധാരേതു അജ്ജതഗ്ഗേ പാണുപേതം സരണം ഗത’’ന്തി. അട്ഠമം.
‘‘Sa kho so, gāmaṇi, ariyasāvako evaṃ vigatābhijjho vigatabyāpādo asammūḷho sampajāno paṭissato karuṇāsahagatena cetasā…pe… muditāsahagatena cetasā…pe…. Upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ. Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati. Seyyathāpi, gāmaṇi, balavā saṅkhadhamo appakasireneva catuddisā viññāpeyya; evameva kho, gāmaṇi, evaṃ bhāvitāya upekkhāya cetovimuttiyā evaṃ bahulīkatāya yaṃ pamāṇakataṃ kammaṃ na taṃ tatrāvasissati, na taṃ tatrāvatiṭṭhatī’’ti. Evaṃ vutte, asibandhakaputto gāmaṇi bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bhante, abhikkantaṃ, bhante…pe… upāsakaṃ maṃ bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti. Aṭṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൮. സങ്ഖധമസുത്തവണ്ണനാ • 8. Saṅkhadhamasuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൮. സങ്ഖധമസുത്തവണ്ണനാ • 8. Saṅkhadhamasuttavaṇṇanā