| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
೮. ಸಙ್ಖಧಮಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
8. Saṅkhadhamasuttavaṇṇanā
೩೬೦. ‘‘ಯೋ ಕೋಚಿ ಪುರಿಸೋ ಪಾಣಾತಿಪಾತೀ ಮುಸಾವಾದೀ, ಸಬ್ಬೋ ಸೋ ಆಪಾಯಿಕೋ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಪುನ ‘‘ಯಂಬಹುಲಂ ಯಂಬಹುಲಂ ಕರೋತಿ, ತೇನ ದುಗ್ಗತಿಂ ಗಚ್ಛತೀ’’ತಿ ವದನ್ತೋ ಅತ್ತನಾವ ಅತ್ತನೋ ವಾದಂ ಭಿನ್ದತಿ। ಏವಂ ಸನ್ತೇತಿ ಯದಿ ಬಹುಸೋ ಕತೇನ ಪಾಪಕಮ್ಮೇನ ಆಪಾಯಿಕೋ, ‘‘ಯೋ ಕೋಚಿ ಪಾಣಮತಿಪಾತೇತೀ’’ತಿಆದಿವಚನಂ ಮಿಚ್ಛಾತಿ। ಚತ್ತಾರಿ ಪದಾನೀತಿ ‘‘ಯೋ ಕೋಚಿ ಪಾಣಮತಿಪಾತೇತೀ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ವುತ್ತಾ ಚತ್ತಾರೋ ಅತ್ಥಕೋಟ್ಠಾಸಾ। ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಪಚ್ಚಯಾ ಹೋನ್ತಿ ‘‘ಅತ್ಥಿ ಖೋ ಪನ ಮಯಾ’’ತಿಆದಿನಾ ಅಯೋನಿಸೋ ಉಮ್ಮುಜ್ಜನ್ತಸ್ಸ। ಬಲಸಮ್ಪನ್ನೋತಿ ಸಮತ್ಥೋ। ಸಙ್ಖಧಮಕೋತಿ ಸಙ್ಖಸ್ಸ ಧಮನಕಿಚ್ಚೇ ಛೇಕೋ। ಅದುಕ್ಖೇನಾತಿ ಸುಖೇನ। ಉಪಚಾರೋಪಿ ಅಪ್ಪನಾಪಿ ವಟ್ಟತಿ ಉಭಿನ್ನಂ ಸಾಮಞ್ಞವಚನಭಾವತೋ। ಅಪ್ಪಮಾಣಕತಭಾವೋ ಲಬ್ಭತೇವ। ತಥಾ ಹಿ ತಂ ಕಿಲೇಸಾನಂ ವಿಕ್ಖಮ್ಭನಸಮತ್ಥತಾಯ ದೀಘಸನ್ತಾನತಾಯ ವಿಪುಲಫಲತಾಯ ಚ ‘‘ಮಹಗ್ಗತ’’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ।
360. ‘‘Yo koci puriso pāṇātipātī musāvādī, sabbo so āpāyiko’’ti vatvā puna ‘‘yaṃbahulaṃ yaṃbahulaṃ karoti, tena duggatiṃ gacchatī’’ti vadanto attanāva attano vādaṃ bhindati. Evaṃ santeti yadi bahuso katena pāpakammena āpāyiko, ‘‘yo koci pāṇamatipātetī’’tiādivacanaṃ micchāti. Cattāri padānīti ‘‘yo koci pāṇamatipātetī’’tiādinā nayena vuttā cattāro atthakoṭṭhāsā. Diṭṭhiyā paccayā honti ‘‘atthi kho pana mayā’’tiādinā ayoniso ummujjantassa. Balasampannoti samattho. Saṅkhadhamakoti saṅkhassa dhamanakicce cheko. Adukkhenāti sukhena. Upacāropi appanāpi vaṭṭati ubhinnaṃ sāmaññavacanabhāvato. Appamāṇakatabhāvo labbhateva. Tathā hi taṃ kilesānaṃ vikkhambhanasamatthatāya dīghasantānatāya vipulaphalatāya ca ‘‘mahaggata’’nti vuccati.
ನ ಓಹೀಯತೀತಿ ಯಸ್ಮಿಂ ಸನ್ತಾನೇ ಕಾಮಾವಚರಕಮ್ಮಂ, ಮಹಗ್ಗತಕಮ್ಮಞ್ಚ ಕತೂಪಚಿತಂ ವಿಪಾಕದಾನೇ ಲದ್ಧಾವಸರಂ ಹುತ್ವಾ ಠಿತಂ, ತೇಸು ಕಾಮಾವಚರಕಮ್ಮಂ ಇತರಂ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಸಯಂ ತತ್ಥ ಓಹೀಯಿತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ವಿಪಾಕಂ ದಾತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋತಿ, ಮಹಗ್ಗತಕಮ್ಮಮೇವ ಪನ ಇತರಂ ಪಟಿಬಾಹಿತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ವಿಪಾಕಂ ದಾತುಂ ಸಕ್ಕೋತಿ ಗರುಭಾವತೋ। ತೇನಾಹ ‘‘ತಂ ಕಾಮಾವಚರಕಮ್ಮ’’ನ್ತಿಆದಿ। ಕಿಲೇಸವಸೇನಾತಿ ಪಾಪಕಮ್ಮಸ್ಸ ಮೂಲಭೂತಕಿಲೇಸವಸೇನ। ಪಾಣಾತಿಪಾತಾದಯೋ ಹಿ ದೋಸಮೋಹಲೋಭಾದಿಮೂಲಕಿಲೇಸಸಮುಟ್ಠಾನಾ। ಕಿಲೇಸವಸೇನಾತಿ ವಾ ಕಮ್ಮಕಿಲೇಸವಸೇನ। ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ – ‘‘ಪಾಣಾತಿಪಾತೋ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಕಮ್ಮಕಿಲೇಸೋ’’ತಿಆದಿ (ದೀ॰ ನಿ॰ ೩.೨೪೫)। ಯಥಾನುಸನ್ಧಿನಾವ ಗತನ್ತಿ ಯಥಾನುಸನ್ಧಿಸಙ್ಖಾತಅನುಸನ್ಧಿನಾ ಓಸಾನಂ ಗತಂ ಸಂಕಿಲೇಸಸಮ್ಮುಖೇನ ಉಟ್ಠಿತಾಯ ವೋದಾನಧಮ್ಮವಸೇನ ನಿಟ್ಠಾಪಿತತ್ತಾ।
Na ohīyatīti yasmiṃ santāne kāmāvacarakammaṃ, mahaggatakammañca katūpacitaṃ vipākadāne laddhāvasaraṃ hutvā ṭhitaṃ, tesu kāmāvacarakammaṃ itaraṃ nīharitvā sayaṃ tattha ohīyitvā attano vipākaṃ dātuṃ na sakkoti, mahaggatakammameva pana itaraṃ paṭibāhitvā attano vipākaṃ dātuṃ sakkoti garubhāvato. Tenāha ‘‘taṃ kāmāvacarakamma’’ntiādi. Kilesavasenāti pāpakammassa mūlabhūtakilesavasena. Pāṇātipātādayo hi dosamohalobhādimūlakilesasamuṭṭhānā. Kilesavasenāti vā kammakilesavasena. Vuttañhetaṃ – ‘‘pāṇātipāto kho, gahapatiputta, kammakileso’’tiādi (dī. ni. 3.245). Yathānusandhināva gatanti yathānusandhisaṅkhātaanusandhinā osānaṃ gataṃ saṃkilesasammukhena uṭṭhitāya vodānadhammavasena niṭṭhāpitattā.
ಸಙ್ಖಧಮಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Saṅkhadhamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೮. ಸಙ್ಖಧಮಸುತ್ತಂ • 8. Saṅkhadhamasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೮. ಸಙ್ಖಧಮಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 8. Saṅkhadhamasuttavaṇṇanā
