Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ชาตกปาฬิ • Jātakapāḷi

    ๕๒๔. สงฺขปาลชาตกํ (๔)

    524. Saṅkhapālajātakaṃ (4)

    ๑๔๓.

    143.

    ‘‘อริยาวกาโสสิ ปสนฺนเนโตฺต, มเญฺญ ภวํ ปพฺพชิโต กุลมฺหา;

    ‘‘Ariyāvakāsosi pasannanetto, maññe bhavaṃ pabbajito kulamhā;

    กถํ นุ วิตฺตานิ ปหาย โภเค, ปพฺพชิ นิกฺขมฺม ฆรา สปญฺญ’’ 1

    Kathaṃ nu vittāni pahāya bhoge, pabbaji nikkhamma gharā sapañña’’ 2.

    ๑๔๔.

    144.

    ‘‘สยํ วิมานํ นรเทว ทิสฺวา, มหานุภาวสฺส มโหรคสฺส;

    ‘‘Sayaṃ vimānaṃ naradeva disvā, mahānubhāvassa mahoragassa;

    ทิสฺวาน ปุญฺญาน มหาวิปากํ, สทฺธายหํ ปพฺพชิโตมฺหิ ราช’’ฯ

    Disvāna puññāna mahāvipākaṃ, saddhāyahaṃ pabbajitomhi rāja’’.

    ๑๔๕.

    145.

    ‘‘น กามกามา น ภยา น โทสา, วาจํ มุสา ปพฺพชิตา ภณนฺติ;

    ‘‘Na kāmakāmā na bhayā na dosā, vācaṃ musā pabbajitā bhaṇanti;

    อกฺขาหิ เม ปุจฺฉิโต เอตมตฺถํ, สุตฺวาน เม ชายิหิติปฺปสาโท’’ฯ

    Akkhāhi me pucchito etamatthaṃ, sutvāna me jāyihitippasādo’’.

    ๑๔๖.

    146.

    ‘‘วาณิชฺช 3 รฎฺฐาธิป คจฺฉมาโน, ปเถ อทฺทสาสิมฺหิ โภชปุเตฺต 4;

    ‘‘Vāṇijja 5 raṭṭhādhipa gacchamāno, pathe addasāsimhi bhojaputte 6;

    ปวทฺธกายํ อุรคํ มหนฺตํ, อาทาย คจฺฉเนฺต ปโมทมาเน’’ฯ

    Pavaddhakāyaṃ uragaṃ mahantaṃ, ādāya gacchante pamodamāne’’.

    ๑๔๗.

    147.

    ‘‘โสหํ สมาคมฺม ชนินฺท เตหิ, ปหฎฺฐโลโม อวจมฺหิ ภีโต;

    ‘‘Sohaṃ samāgamma janinda tehi, pahaṭṭhalomo avacamhi bhīto;

    กุหิํ อยํ นียติ 7 ภีมกาโย, นาเคน กิํ กาหถ โภชปุตฺตาฯ

    Kuhiṃ ayaṃ nīyati 8 bhīmakāyo, nāgena kiṃ kāhatha bhojaputtā.

    ๑๔๘.

    148.

    ‘‘นาโค อยํ นียติ โภชนตฺถา 9, ปวทฺธกาโย อุรโค มหโนฺต;

    ‘‘Nāgo ayaṃ nīyati bhojanatthā 10, pavaddhakāyo urago mahanto;

    สาทุญฺจ ถูลญฺจ มุทุญฺจ มํสํ, น ตฺวํ รสญฺญาสิ วิเทหปุตฺตฯ

    Sāduñca thūlañca muduñca maṃsaṃ, na tvaṃ rasaññāsi videhaputta.

    ๑๔๙.

    149.

    ‘‘อิโต มยํ คนฺตฺวา สกํ นิเกตํ 11, อาทาย สตฺถานิ วิโกปยิตฺวา;

    ‘‘Ito mayaṃ gantvā sakaṃ niketaṃ 12, ādāya satthāni vikopayitvā;

    มํสานิ โภกฺขาม 13 ปโมทมานา, มยญฺหิ เว สตฺตโว ปนฺนคานํฯ

    Maṃsāni bhokkhāma 14 pamodamānā, mayañhi ve sattavo pannagānaṃ.

    ๑๕๐.

    150.

    ‘‘สเจ อยํ นียติ โภชนตฺถา, ปวทฺธกาโย อุรโค มหโนฺต;

    ‘‘Sace ayaṃ nīyati bhojanatthā, pavaddhakāyo urago mahanto;

    ททามิ โว พลิพทฺทานิ 15 โสฬส, นาคํ อิมํ มุญฺจถ พนฺธนสฺมาฯ

    Dadāmi vo balibaddāni 16 soḷasa, nāgaṃ imaṃ muñcatha bandhanasmā.

    ๑๕๑.

    151.

    ‘‘อทฺธา หิ โน ภโกฺข อยํ มนาโป, พหู จ โน อุรคา ภุตฺตปุพฺพา 17;

    ‘‘Addhā hi no bhakkho ayaṃ manāpo, bahū ca no uragā bhuttapubbā 18;

    กโรม เต ตํ วจนํ อฬาร 19, มิตฺตญฺจ โน โหหิ วิเทหปุตฺตฯ

    Karoma te taṃ vacanaṃ aḷāra 20, mittañca no hohi videhaputta.

    ๑๕๒.

    152.

    ‘‘ตทสฺสุ เต พนฺธนา โมจยิํสุ, ยํ นตฺถุโต ปฎิโมกฺกสฺส ปาเส;

    ‘‘Tadassu te bandhanā mocayiṃsu, yaṃ natthuto paṭimokkassa pāse;

    มุโตฺต จ โส พนฺธนา นาคราชา, ปกฺกามิ ปาจีนมุโข มุหุตฺตํฯ

    Mutto ca so bandhanā nāgarājā, pakkāmi pācīnamukho muhuttaṃ.

    ๑๕๓.

    153.

    ‘‘คนฺตฺวาน ปาจีนมุโข มุหุตฺตํ, ปุเณฺณหิ เนเตฺตหิ ปโลกยี มํ;

    ‘‘Gantvāna pācīnamukho muhuttaṃ, puṇṇehi nettehi palokayī maṃ;

    ตทาสฺสหํ ปิฎฺฐิโต อนฺวคจฺฉิํ, ทสงฺคุลิํ อญฺชลิํ ปคฺคเหตฺวาฯ

    Tadāssahaṃ piṭṭhito anvagacchiṃ, dasaṅguliṃ añjaliṃ paggahetvā.

    ๑๕๔.

    154.

    ‘‘คเจฺฉว โข ตฺวํ ตรมานรูโป, มา ตํ อมิตฺตา ปุนรคฺคเหสุํ;

    ‘‘Gaccheva kho tvaṃ taramānarūpo, mā taṃ amittā punaraggahesuṃ;

    ทุโกฺข หิ ลุเทฺทหิ ปุนา สมาคโม, อทสฺสนํ โภชปุตฺตาน คจฺฉฯ

    Dukkho hi luddehi punā samāgamo, adassanaṃ bhojaputtāna gaccha.

    ๑๕๕.

    155.

    ‘‘อคมาสิ โส รหทํ วิปฺปสนฺนํ, นีโลภาสํ รมณียํ สุติตฺถํ;

    ‘‘Agamāsi so rahadaṃ vippasannaṃ, nīlobhāsaṃ ramaṇīyaṃ sutitthaṃ;

    สโมตตํ 21 ชมฺพุหิ เวตสาหิ, ปาเวกฺขิ นิตฺติณฺณภโย ปตีโตฯ

    Samotataṃ 22 jambuhi vetasāhi, pāvekkhi nittiṇṇabhayo patīto.

    ๑๕๖.

    156.

    ‘‘โส ตํ ปวิสฺส น จิรสฺส นาโค, ทิเพฺพน เม ปาตุรหุํ ชนินฺท;

    ‘‘So taṃ pavissa na cirassa nāgo, dibbena me pāturahuṃ janinda;

    อุปฎฺฐหี มํ ปิตรํว ปุโตฺต, หทยงฺคมํ กณฺณสุขํ ภณโนฺตฯ

    Upaṭṭhahī maṃ pitaraṃva putto, hadayaṅgamaṃ kaṇṇasukhaṃ bhaṇanto.

    ๑๕๗.

    157.

    ‘‘ตฺวํ เมสิ มาตา จ ปิตา 23 อฬาร, อพฺภนฺตโร ปาณทโท สหาโย;

    ‘‘Tvaṃ mesi mātā ca pitā 24 aḷāra, abbhantaro pāṇadado sahāyo;

    สกญฺจ อิทฺธิํ ปฎิลาภโกสฺมิ 25, อฬาร ปสฺส เม นิเวสนานิ;

    Sakañca iddhiṃ paṭilābhakosmi 26, aḷāra passa me nivesanāni;

    ปหูตภกฺขํ พหุอนฺนปานํ, มสกฺกสารํ วิย วาสวสฺส’’ฯ

    Pahūtabhakkhaṃ bahuannapānaṃ, masakkasāraṃ viya vāsavassa’’.

    ๑๕๘.

    158.

    ‘‘ตํ ภูมิภาเคหิ อุเปตรูปํ, อสกฺขรา เจว มุทู สุภา จ;

    ‘‘Taṃ bhūmibhāgehi upetarūpaṃ, asakkharā ceva mudū subhā ca;

    นีจตฺติณา 27 อปฺปรชา จ ภูมิ, ปาสาทิกา ยตฺถ ชหนฺติ โสกํฯ

    Nīcattiṇā 28 apparajā ca bhūmi, pāsādikā yattha jahanti sokaṃ.

    ๑๕๙.

    159.

    ‘‘อนาวกุลา เวฬุริยูปนีลา, จตุทฺทิสํ อมฺพวนํ สุรมฺมํ;

    ‘‘Anāvakulā veḷuriyūpanīlā, catuddisaṃ ambavanaṃ surammaṃ;

    ปกฺกา จ เปสี จ ผลา สุผุลฺลา, นิโจฺจตุกา ธารยนฺตี ผลานิฯ

    Pakkā ca pesī ca phalā suphullā, niccotukā dhārayantī phalāni.

    ๑๖๐.

    160.

    ‘‘เตสํ วนานํ นรเทว มเชฺฌ, นิเวสนํ ภสฺสรสนฺนิกาสํ;

    ‘‘Tesaṃ vanānaṃ naradeva majjhe, nivesanaṃ bhassarasannikāsaṃ;

    รชตคฺคฬํ โสวณฺณมยํ อุฬารํ, โอภาสตี วิชฺชุริวนฺตลิเกฺขฯ

    Rajataggaḷaṃ sovaṇṇamayaṃ uḷāraṃ, obhāsatī vijjurivantalikkhe.

    ๑๖๑.

    161.

    ‘‘มณีมยา โสณฺณมยา 29 อุฬารา, อเนกจิตฺตา สตตํ สุนิมฺมิตา;

    ‘‘Maṇīmayā soṇṇamayā 30 uḷārā, anekacittā satataṃ sunimmitā;

    ปริปูรา กญฺญาหิ อลงฺกตาภิ, สุวณฺณกายูรธราหิ ราชฯ

    Paripūrā kaññāhi alaṅkatābhi, suvaṇṇakāyūradharāhi rāja.

    ๑๖๒.

    162.

    ‘‘โส สงฺขปาโล ตรมานรูโป, ปาสาทมารุยฺห อโนมวโณฺณ;

    ‘‘So saṅkhapālo taramānarūpo, pāsādamāruyha anomavaṇṇo;

    สหสฺสถมฺภํ อตุลานุภาวํ, ยตฺถสฺส ภริยา มเหสี อโหสิฯ

    Sahassathambhaṃ atulānubhāvaṃ, yatthassa bhariyā mahesī ahosi.

    ๑๖๓.

    163.

    ‘‘เอกา จ นารี ตรมานรูปา, อาทาย เวฬุริยมยํ มหคฺฆํ;

    ‘‘Ekā ca nārī taramānarūpā, ādāya veḷuriyamayaṃ mahagghaṃ;

    สุภํ มณิํ ชาติมนฺตูปปนฺนํ, อโจทิตา อาสนมพฺภิหาสิฯ

    Subhaṃ maṇiṃ jātimantūpapannaṃ, acoditā āsanamabbhihāsi.

    ๑๖๔.

    164.

    ‘‘ตโต มํ อุรโค หเตฺถ คเหตฺวา, นิสีทยี ปามุขอาสนสฺมิํ;

    ‘‘Tato maṃ urago hatthe gahetvā, nisīdayī pāmukhaāsanasmiṃ;

    อิทมาสนํ อตฺร ภวํ นิสีทตุ, ภวญฺหิ เม อญฺญตโร ครูนํฯ

    Idamāsanaṃ atra bhavaṃ nisīdatu, bhavañhi me aññataro garūnaṃ.

    ๑๖๕.

    165.

    ‘‘อญฺญา จ นารี ตรมานรูปา, อาทาย วาริํ อุปสงฺกมิตฺวา;

    ‘‘Aññā ca nārī taramānarūpā, ādāya vāriṃ upasaṅkamitvā;

    ปาทานิ ปกฺขาลยี เม ชนินฺท, ภริยาว 31 ภตฺตู ปติโน ปิยสฺสฯ

    Pādāni pakkhālayī me janinda, bhariyāva 32 bhattū patino piyassa.

    ๑๖๖.

    166.

    ‘‘อปรา จ นารี ตรมานรูปา, ปคฺคยฺห โสวณฺณมยาย 33 ปาติยา;

    ‘‘Aparā ca nārī taramānarūpā, paggayha sovaṇṇamayāya 34 pātiyā;

    อเนกสูปํ วิวิธํ วิยญฺชนํ, อุปนามยี ภตฺต มนุญฺญรูปํฯ

    Anekasūpaṃ vividhaṃ viyañjanaṃ, upanāmayī bhatta manuññarūpaṃ.

    ๑๖๗.

    167.

    ‘‘ตุริเยหิ 35 มํ ภารต ภุตฺตวนฺตํ, อุปฎฺฐหุํ ภตฺตุ มโน วิทิตฺวา;

    ‘‘Turiyehi 36 maṃ bhārata bhuttavantaṃ, upaṭṭhahuṃ bhattu mano viditvā;

    ตตุตฺตริํ 37 มํ นิปตี มหนฺตํ, ทิเพฺพหิ กาเมหิ อนปฺปเกหิฯ

    Tatuttariṃ 38 maṃ nipatī mahantaṃ, dibbehi kāmehi anappakehi.

    ๑๖๘.

    168.

    ‘‘ภริยา มเมตา ติสตา อฬาร, สพฺพตฺตมชฺฌา ปทุมุตฺตราภา;

    ‘‘Bhariyā mametā tisatā aḷāra, sabbattamajjhā padumuttarābhā;

    อฬาร เอตาสฺสุ เต กามการา, ททามิ เต ตา ปริจารยสฺสุฯ

    Aḷāra etāssu te kāmakārā, dadāmi te tā paricārayassu.

    ๑๖๙.

    169.

    ‘‘สํวจฺฉรํ ทิพฺพรสานุภุตฺวา, ตทาสฺสุหํ 39 อุตฺตริมชฺฌภาสิํ 40;

    ‘‘Saṃvaccharaṃ dibbarasānubhutvā, tadāssuhaṃ 41 uttarimajjhabhāsiṃ 42;

    นาคสฺสิทํ กินฺติ กถญฺจ ลทฺธํ, กถชฺฌคมาสิ วิมานเสฎฺฐํ’’ฯ

    Nāgassidaṃ kinti kathañca laddhaṃ, kathajjhagamāsi vimānaseṭṭhaṃ’’.

    ๑๗๐.

    170.

    ‘‘อธิจฺจ ลทฺธํ ปริณามชํ เต, สยํกตํ อุทาหุ เทเวหิ ทินฺนํ;

    ‘‘Adhicca laddhaṃ pariṇāmajaṃ te, sayaṃkataṃ udāhu devehi dinnaṃ;

    ปุจฺฉามิ ตํ 43 นาคราเชตมตฺถํ, กถชฺฌคมาสิ วิมานเสฎฺฐํ’’ฯ

    Pucchāmi taṃ 44 nāgarājetamatthaṃ, kathajjhagamāsi vimānaseṭṭhaṃ’’.

    ๑๗๑.

    171.

    ‘‘นาธิจฺจ ลทฺธํ น ปริณามชํ เม, น สยํกตํ นาปิ เทเวหิ ทินฺนํ;

    ‘‘Nādhicca laddhaṃ na pariṇāmajaṃ me, na sayaṃkataṃ nāpi devehi dinnaṃ;

    สเกหิ กเมฺมหิ อปาปเกหิ, ปุเญฺญหิ เม ลทฺธมิทํ วิมานํ’’ฯ

    Sakehi kammehi apāpakehi, puññehi me laddhamidaṃ vimānaṃ’’.

    ๑๗๒.

    172.

    ‘‘กิํ เต วตํ กิํ ปน พฺรหฺมจริยํ, กิสฺส สุจิณฺณสฺส อยํ วิปาโก;

    ‘‘Kiṃ te vataṃ kiṃ pana brahmacariyaṃ, kissa suciṇṇassa ayaṃ vipāko;

    อกฺขาหิ เม นาคราเชตมตฺถํ, กถํ นุ เต ลทฺธมิทํ วิมานํ’’ฯ

    Akkhāhi me nāgarājetamatthaṃ, kathaṃ nu te laddhamidaṃ vimānaṃ’’.

    ๑๗๓.

    173.

    ‘‘ราชา อโหสิํ มคธานมิสฺสโร, ทุโยฺยธโน นาม มหานุภาโว;

    ‘‘Rājā ahosiṃ magadhānamissaro, duyyodhano nāma mahānubhāvo;

    โส อิตฺตรํ ชีวิตํ สํวิทิตฺวา, อสสฺสตํ วิปริณามธมฺมํฯ

    So ittaraṃ jīvitaṃ saṃviditvā, asassataṃ vipariṇāmadhammaṃ.

    ๑๗๔.

    174.

    ‘‘อนฺนญฺจ ปานญฺจ ปสนฺนจิโตฺต, สกฺกจฺจ ทานํ วิปุลํ อทาสิํ 45;

    ‘‘Annañca pānañca pasannacitto, sakkacca dānaṃ vipulaṃ adāsiṃ 46;

    โอปานภูตํ เม ฆรํ ตทาสิ, สนฺตปฺปิตา สมณพฺราหฺมณา จฯ

    Opānabhūtaṃ me gharaṃ tadāsi, santappitā samaṇabrāhmaṇā ca.

    ๑๗๕.

    175.

    47 ‘‘มาลญฺจ คนฺธญฺจ วิเลปนญฺจ, ปทีปิยํ 48 ยานมุปสฺสยญฺจ;

    49 ‘‘Mālañca gandhañca vilepanañca, padīpiyaṃ 50 yānamupassayañca;

    อจฺฉาทนํ เสยฺยมถนฺนปานํ, สกฺกจฺจ ทานานิ อทมฺห ตตฺถ 51

    Acchādanaṃ seyyamathannapānaṃ, sakkacca dānāni adamha tattha 52.

    ๑๗๖.

    176.

    ‘‘ตํ เม วตํ ตํ ปน พฺรหฺมจริยํ, ตสฺส สุจิณฺณสฺส อยํ วิปาโก;

    ‘‘Taṃ me vataṃ taṃ pana brahmacariyaṃ, tassa suciṇṇassa ayaṃ vipāko;

    เตเนว เม ลทฺธมิทํ วิมานํ, ปหูตภกฺขํ พหุอนฺนปานํ’’;

    Teneva me laddhamidaṃ vimānaṃ, pahūtabhakkhaṃ bahuannapānaṃ’’;

    ‘‘นเจฺจหิ คีเตหิ จุเปตรูปํ, จิรฎฺฐิติกํ น จ สสฺสตายํฯ

    ‘‘Naccehi gītehi cupetarūpaṃ, ciraṭṭhitikaṃ na ca sassatāyaṃ.

    ๑๗๗.

    177.

    ‘‘อปฺปานุภาวา ตํ มหานุภาวํ, เตชสฺสินํ หนฺติ อเตชวโนฺต;

    ‘‘Appānubhāvā taṃ mahānubhāvaṃ, tejassinaṃ hanti atejavanto;

    กิเมว ทาฐาวุธ กิํ ปฎิจฺจ, หตฺถตฺต 53 มาคจฺฉิ วนิพฺพกานํ 54

    Kimeva dāṭhāvudha kiṃ paṭicca, hatthatta 55 māgacchi vanibbakānaṃ 56.

    ๑๗๘.

    178.

    ‘‘ภยํ นุ เต อนฺวคตํ มหนฺตํ, เตโช นุ เต นานฺวคํ ทนฺตมูลํ;

    ‘‘Bhayaṃ nu te anvagataṃ mahantaṃ, tejo nu te nānvagaṃ dantamūlaṃ;

    กิเมว ทาฐาวุธ กิํ ปฎิจฺจ, กิเลสมาปชฺชิ วนิพฺพกานํ’’ฯ

    Kimeva dāṭhāvudha kiṃ paṭicca, kilesamāpajji vanibbakānaṃ’’.

    ๑๗๙.

    179.

    ‘‘น เม ภยํ อนฺวคตํ มหนฺตํ, เตโช น สกฺกา มม เตหิ หนฺตุํ 57;

    ‘‘Na me bhayaṃ anvagataṃ mahantaṃ, tejo na sakkā mama tehi hantuṃ 58;

    สตญฺจ ธมฺมานิ สุกิตฺติตานิ, สมุทฺทเวลาว ทุรจฺจยานิฯ

    Satañca dhammāni sukittitāni, samuddavelāva duraccayāni.

    ๑๘๐.

    180.

    ‘‘จาตุทฺทสิํ ปญฺจทสิํ อฬาร, อุโปสถํ นิจฺจมุปาวสามิ;

    ‘‘Cātuddasiṃ pañcadasiṃ aḷāra, uposathaṃ niccamupāvasāmi;

    อถาคมุํ โสฬส โภชปุตฺตา, รชฺชุํ คเหตฺวาน ทฬฺหญฺจ ปาสํฯ

    Athāgamuṃ soḷasa bhojaputtā, rajjuṃ gahetvāna daḷhañca pāsaṃ.

    ๑๘๑.

    181.

    ‘‘เภตฺวาน นาสํ อติกสฺส 59 รชฺชุํ, นยิํสุ มํ สมฺปริคยฺห ลุทฺทา;

    ‘‘Bhetvāna nāsaṃ atikassa 60 rajjuṃ, nayiṃsu maṃ samparigayha luddā;

    เอตาทิสํ ทุกฺขมหํ ติติกฺขํ 61, อุโปสถํ อปฺปฎิโกปยโนฺต’’ฯ

    Etādisaṃ dukkhamahaṃ titikkhaṃ 62, uposathaṃ appaṭikopayanto’’.

    ๑๘๒.

    182.

    ‘‘เอกายเน ตํ ปเถ อทฺทสํสุ, พเลน วเณฺณน จุเปตรูปํ;

    ‘‘Ekāyane taṃ pathe addasaṃsu, balena vaṇṇena cupetarūpaṃ;

    สิริยา ปญฺญาย จ ภาวิโตสิ, กิํ ปตฺถยํ 63 นาค ตโป กโรสิฯ

    Siriyā paññāya ca bhāvitosi, kiṃ patthayaṃ 64 nāga tapo karosi.

    ๑๘๓.

    183.

    ‘‘น ปุตฺตเหตู น ธนสฺส เหตุ, น อายุโน จาปิ อฬาร เหตุ;

    ‘‘Na puttahetū na dhanassa hetu, na āyuno cāpi aḷāra hetu;

    มนุสฺสโยนิํ อภิปตฺถยาโน, ตสฺมา ปรกฺกมฺม ตโป กโรมิ’’ฯ

    Manussayoniṃ abhipatthayāno, tasmā parakkamma tapo karomi’’.

    ๑๘๔.

    184.

    ‘‘ตฺวํ โลหิตโกฺข วิหตนฺตรํโส, อลงฺกโต กปฺปิตเกสมสฺสุ;

    ‘‘Tvaṃ lohitakkho vihatantaraṃso, alaṅkato kappitakesamassu;

    สุโรสิโต โลหิตจนฺทเนน, คนฺธพฺพราชาว ทิสา ปภาสสิ 65

    Surosito lohitacandanena, gandhabbarājāva disā pabhāsasi 66.

    ๑๘๕.

    185.

    ‘‘เทวิทฺธิปโตฺตสิ มหานุภาโว, สเพฺพหิ กาเมหิ สมงฺคิภูโต;

    ‘‘Deviddhipattosi mahānubhāvo, sabbehi kāmehi samaṅgibhūto;

    ปุจฺฉามิ ตํ นาคราเชตมตฺถํ, เสโยฺย อิโต เกน มนุสฺสโลโก’’ฯ

    Pucchāmi taṃ nāgarājetamatthaṃ, seyyo ito kena manussaloko’’.

    ๑๘๖.

    186.

    ‘‘อฬาร นาญฺญตฺร มนุสฺสโลกา, สุทฺธี ว สํวิชฺชติ สํยโม วา;

    ‘‘Aḷāra nāññatra manussalokā, suddhī va saṃvijjati saṃyamo vā;

    อหญฺจ ลทฺธาน มนุสฺสโยนิํ, กาหามิ ชาติมรณสฺส อนฺตํ’’ฯ

    Ahañca laddhāna manussayoniṃ, kāhāmi jātimaraṇassa antaṃ’’.

    ๑๘๗.

    187.

    ‘‘สํวจฺฉโร เม วสโต 67 ตวนฺติเก, อเนฺนน ปาเนน อุปฎฺฐิโตสฺมิ;

    ‘‘Saṃvaccharo me vasato 68 tavantike, annena pānena upaṭṭhitosmi;

    อามนฺตยิตฺวาน ปเลมิ นาค, จิรปฺปวุโฎฺฐสฺมิ 69 อหํ ชนินฺท’’ฯ

    Āmantayitvāna palemi nāga, cirappavuṭṭhosmi 70 ahaṃ janinda’’.

    ๑๘๘.

    188.

    ‘‘ปุตฺตา จ ทารา อนุชีวิโน จ 71, นิจฺจานุสิฎฺฐา อุปติฎฺฐเต ตํ;

    ‘‘Puttā ca dārā anujīvino ca 72, niccānusiṭṭhā upatiṭṭhate taṃ;

    กจฺจินฺนุ ตํ นาภิสปิตฺถ 73 โกจิ, ปิยญฺหิ เม ทสฺสนํ ตุยฺหํ 74 อฬาร’’ฯ

    Kaccinnu taṃ nābhisapittha 75 koci, piyañhi me dassanaṃ tuyhaṃ 76 aḷāra’’.

    ๑๘๙.

    189.

    ‘‘ยถาปิ มาตู จ ปิตู อคาเร, ปุโตฺต ปิโย ปฎิวิหิโต วเสยฺย 77;

    ‘‘Yathāpi mātū ca pitū agāre, putto piyo paṭivihito vaseyya 78;

    ตโตปิ มยฺหํ อิธเมว เสโยฺย, จิตฺตญฺหิ เต นาค มยี ปสนฺนํ’’ฯ

    Tatopi mayhaṃ idhameva seyyo, cittañhi te nāga mayī pasannaṃ’’.

    ๑๙๐.

    190.

    ‘‘มณี มมํ วิชฺชติ โลหิตโงฺก 79, ธนาหโร มณิรตนํ อุฬารํ;

    ‘‘Maṇī mamaṃ vijjati lohitaṅko 80, dhanāharo maṇiratanaṃ uḷāraṃ;

    อาทาย ตฺวํ 81 คจฺฉ สกํ นิเกตํ, ลทฺธา ธนํ ตํ มณิโมสฺสชสฺสุ’’ฯ

    Ādāya tvaṃ 82 gaccha sakaṃ niketaṃ, laddhā dhanaṃ taṃ maṇimossajassu’’.

    ๑๙๑.

    191.

    ‘‘ทิฎฺฐา มยา มานุสกาปิ กามา, อสสฺสตา วิปริณามธมฺมา;

    ‘‘Diṭṭhā mayā mānusakāpi kāmā, asassatā vipariṇāmadhammā;

    อาทีนวํ กามคุเณสุ ทิสฺวา, สทฺธายหํ ปพฺพชิโตมฺหิ ราชฯ

    Ādīnavaṃ kāmaguṇesu disvā, saddhāyahaṃ pabbajitomhi rāja.

    ๑๙๒.

    192.

    ‘‘ทุมปฺผลานีว ปตนฺติ มาณวา, ทหรา จ วุทฺธา จ สรีรเภทา;

    ‘‘Dumapphalānīva patanti māṇavā, daharā ca vuddhā ca sarīrabhedā;

    เอตมฺปิ ทิสฺวา ปพฺพชิโตมฺหิ ราช, อปณฺณกํ สามญฺญเมว เสโยฺย’’ฯ

    Etampi disvā pabbajitomhi rāja, apaṇṇakaṃ sāmaññameva seyyo’’.

    ๑๙๓.

    193.

    ‘‘อทฺธา หเว เสวิตพฺพา สปญฺญา, พหุสฺสุตา เย พหุฐานจินฺติโน;

    ‘‘Addhā have sevitabbā sapaññā, bahussutā ye bahuṭhānacintino;

    นาคญฺจ สุตฺวาน ตวญฺจฬาร, กาหามิ ปุญฺญานิ อนปฺปกานิ’’ฯ

    Nāgañca sutvāna tavañcaḷāra, kāhāmi puññāni anappakāni’’.

    ๑๙๔.

    194.

    ‘‘อทฺธา หเว เสวิตพฺพา สปญฺญา, พหุสฺสุตา เย พหุฐานจินฺติโน;

    ‘‘Addhā have sevitabbā sapaññā, bahussutā ye bahuṭhānacintino;

    นาคญฺจ สุตฺวาน มมญฺจ ราช, กโรหิ ปุญฺญานิ อนปฺปกานี’’ติฯ

    Nāgañca sutvāna mamañca rāja, karohi puññāni anappakānī’’ti.

    สงฺขปาลชาตกํ จตุตฺถํฯ

    Saṅkhapālajātakaṃ catutthaṃ.







    Footnotes:
    1. สปโญฺญ (สฺยา.), สปญฺญา (ปี.)
    2. sapañño (syā.), sapaññā (pī.)
    3. วณิชฺช (ปี.)
    4. มิลาจปุเตฺต (สี. ปี.)
    5. vaṇijja (pī.)
    6. milācaputte (sī. pī.)
    7. นิยฺยติ (ก.)
    8. niyyati (ka.)
    9. โภชนตฺถํ (สี. สฺยา. ปี.)
    10. bhojanatthaṃ (sī. syā. pī.)
    11. นิเกตนํ (ปี.)
    12. niketanaṃ (pī.)
    13. ภกฺขาม (สฺยา.)
    14. bhakkhāma (syā.)
    15. พลิวทฺทานิ (ปี.)
    16. balivaddāni (pī.)
    17. พหุํ จ โน อุรโค ภุตฺตปุโพฺพ (ก.)
    18. bahuṃ ca no urago bhuttapubbo (ka.)
    19. อาฬาร (ก.) เอวมุปริปิ
    20. āḷāra (ka.) evamuparipi
    21. สโมนตํ (สฺยา. ก.)
    22. samonataṃ (syā. ka.)
    23. ปิตา จ (ปี.)
    24. pitā ca (pī.)
    25. ปฎิลาภิโตสฺมิ (ปี.)
    26. paṭilābhitosmi (pī.)
    27. นีจา ติณา (สฺยา. ปี.)
    28. nīcā tiṇā (syā. pī.)
    29. โสวณฺณมยา (สี. สฺยา. ปี.)
    30. sovaṇṇamayā (sī. syā. pī.)
    31. ภริยา จ (ปี.)
    32. bhariyā ca (pī.)
    33. โสวณฺณมยา (ปี.)
    34. sovaṇṇamayā (pī.)
    35. ตูริเยหิ (ก.)
    36. tūriyehi (ka.)
    37. ตทุตฺตริํ (ก.)
    38. taduttariṃ (ka.)
    39. ตทสฺสหํ (ปี.)
    40. อุตฺตริ ปจฺจภาสิํ (สี. สฺยา.), อุตฺตริํ ปจฺจภาสิํ (ปี.)
    41. tadassahaṃ (pī.)
    42. uttari paccabhāsiṃ (sī. syā.), uttariṃ paccabhāsiṃ (pī.)
    43. เต (ปี.)
    44. te (pī.)
    45. อทาสิ (ปี.)
    46. adāsi (pī.)
    47. อยํ คาถา ปี. โปตฺถเก นตฺถิ
    48. ปทีปยํ (สฺยา. ก.)
    49. ayaṃ gāthā pī. potthake natthi
    50. padīpayaṃ (syā. ka.)
    51. อยํ คาถา ปี. โปตฺถเก นตฺถิ
    52. ayaṃ gāthā pī. potthake natthi
    53. หตฺถตฺถ (สี. สฺยา. ปี.)
    54. วณิพฺพกานํ (สี.)
    55. hatthattha (sī. syā. pī.)
    56. vaṇibbakānaṃ (sī.)
    57. เตภิหนฺตุํ (สฺยา. ก.)
    58. tebhihantuṃ (syā. ka.)
    59. อนฺตกสฺส (ก.)
    60. antakassa (ka.)
    61. ติติกฺขิํ (ปี.)
    62. titikkhiṃ (pī.)
    63. กิมตฺถิยํ (สี. สฺยา. ปี.)
    64. kimatthiyaṃ (sī. syā. pī.)
    65. ปภาสิ (ก.)
    66. pabhāsi (ka.)
    67. วุสิโต (ปี.)
    68. vusito (pī.)
    69. จิรปฺปวุโตฺถ อสฺมิ (ปี.)
    70. cirappavuttho asmi (pī.)
    71. จ’นุชีวิโน (สฺยา. ปี.)
    72. ca’nujīvino (syā. pī.)
    73. นาภิสํสิตฺถ (สฺยา. ปี.)
    74. ตุยฺห (ปี.)
    75. nābhisaṃsittha (syā. pī.)
    76. tuyha (pī.)
    77. เสโยฺย (ปี.)
    78. seyyo (pī.)
    79. โลหิตโงฺค (ก.)
    80. lohitaṅgo (ka.)
    81. ตํ (ปี.)
    82. taṃ (pī.)



    Related texts:



    อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ชาตก-อฎฺฐกถา • Jātaka-aṭṭhakathā / [๕๒๔] ๔. สงฺขปาลชาตกวณฺณนา • [524] 4. Saṅkhapālajātakavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact